بررسی تحلیلی واقعه تاریخی غدیر خم در آرای حنابله

از دانشنامه غدیر

چکیده مقاله:[۱]

واقعه غدیر یک حقیقت تاریخی است که پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) از طرف خداوند مامور ابلاغ اکمال رسالت خود شد و علی (علیه السلام) را به عنوان جانشین پس از خود معرفی کرد تا رسالت و خاتمیت نبوی در گرو امامت استمرار یابد و بشریت با بکار بستن آموزه های غدیر به رستگاری برسد.

غدیر سرچشمه کامل کننده دین الهی و نقطه عطف رکن امامت و ولایت است. متاسفانه در طول تاریخ به سبب مسائل سیاسی اجتماعی و فکری، از سوی برخی از محدثان و دانشمندان اهل سنت این واقعه مهم تاریخی به چالش کشیده شد به طوری که به تفسیر و توجیه آن پرداخته اند.

احمدبن حنبل (م۲۴۱ق) از اصحاب حدیث و موسس مذهب حنبلی، افزون بر احترام به اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه نسبت به امیر المومنین علی (علیه السلام)، به نقل فضائل ایشان، از جمله واقعه غدیر پرداخت که در کتاب مسند و فضائل الصحابه وی مشهود است.

افزون بر نقل احادیث اهلبیت(علیهم السلام)، وی با طرح تربیع به وحدت مسلمانان کمک کرد. در مقابل این حسن مطلع، خروجی این مذهب به سلفیه ختم گردید؛ سلفیانی که علی رغم ادعای پیروی از احمد بن حنبل، افرادی معاند و مغرض نسبت به علی(علیه السلام) بودند و حتی به انکار واقعه غدیر خم و نزول آیات مرتبط با آن حضرت پرداختند؛ ولی برخی از علمای حنبلی با این دیدگاه انحرافی سلفیان به مخالفت پرداختند.

در این پژوهش به بررسی سیر این واقعه تاریخی نزد حنابله پرداخته شده، و به این نتیجه رسیده که به سبب اغراض سیاسی اجتماعی و فکری، در طول زمان تلاش بسیاری شده تا این واقعه تاریخی به فراموشی سپرده شود؛ اما پیروان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) همیشه آن را زنده نگه داشته اند.

منبع

هفتمین اجلاس بین المللی دکترین جهانی دهه غدیر.

پانویس

  1. حسین مرادی نسب؛ استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گروه تاریخ اسلام. مصطفی صفاری؛ استادیار جامعه المصطفی العالمیه گروه معارف.