حدیث غدیر و مسئله ولایت (کتاب)
«حدیث غدیر و مسئله ولایت» نوشته سید مرتضی خسروشاهی است که ابتدا به پیشینه غدیر و بررسی حدیث در نگاه محدثان، مورخان و متکلمان میپردازد و به تواتر حدیث غدیر اشاره میکند. سپس در بخشهای بعدی به معنای کلمه مولی، ادله پیروی از مذهب امامیه با ۱۵ دلیل و پاسخ به شبهات زیارت قبور پرداخته شده است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید مرتضی حسینی خسروشاهی |
| مذهب | شیعه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ ج |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | کلبه شروق |
| محل نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۹۴ ش |
| تعداد صفحه | ۲۸۷ ص |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۷۲۵۵-۵۳-۰ |
| شماره ملی | ۳۷۸۱۸۷۳ |
| مترجم فارسی | اسماء خواجه زاده |
نویسنده
آیتالله سید مرتضی حسینی خسروشاهی، فرزند آیتالله سید احمد، در ۱۴ شوال ۱۲۹۹ق در نجف اشرف به دنیا آمد و سپس همراه خانواده به تبریز منتقل شد.
پس از گذراندن دوران کودکی در خانه سیادت و فقاهت، وارد حوزه علمیه تبریز شد و علوم مقدماتی، فقه و اصول را نزد پدرش، آیتالله سید احمد خسروشاهی، فراگرفت. در سال ۱۳۱۰ق و در سن ۲۰ سالگی به نجف اشرف رفت و در محضر میرزا ابوالقاسم جواهری و میرزا رضا (بالا آقا) به تحصیل پرداخت. او در ۲۴ سالگی به مرتبه استنباط و اجتهاد در احکام اسلامی رسید و در ۲۴ رمضان ۱۳۲۳ق، اولین اجازه اجتهاد را از سید محمد کاظم یزدی طباطبایی دریافت کرد. همچنین در سال ۱۳۴۷ق از آیتالله میرزا علیاصغر تبریزی، میرزا ابوالحسن حسینی انگجی تبریزی، حاج شیخ عبدالکریم حائری تبریزی و میرزا محمد نجفی اجازه اجتهاد گرفت و در سال ۱۳۴۸ق نیز از میرزا محمد حسین نائینی اجازه اجتهاد و نقل حدیث دریافت نمود.
پس از سالها تحصیل در عراق، به تبریز بازگشت و بیش از پنجاه سال در مسجد پدرش در بازار تبریز به فعالیت علمی، دینی، تبلیغ، اقامه جماعت، امر به معروف و نهی از منکر و پاسخگویی به مسائل شرعی مشغول بود. وی روزها در مسجد بزرگ خانواده و شبها در مسجد مناره در خیابان تربیت نماز جماعت برگزار میکرد و علاوه بر جمعهها، در ایام محرم و رمضان نیز به منبر میرفت.
آیتالله سید مرتضی خسروشاهی به همراه فرزندش، آیتالله حاج سید احمد خسروشاهی، و آیتالله سید ابوالفضل خسروشاهی به دلیل اعتراض به اقدامات ضد دینی رضا خان، دستگیر و به سمنان تبعید شد. ایشان پس از چهل روز زندان آزاد شد و پس از مدتی به مشهد مقدس رفت، سپس به درخواست مردم به تبریز بازگشت. ایشان در شب یکشنبه دوم فروردین ۱۳۷۲ق (۶ رجب) دار فانی را وداع گفت.
تألیفات
وی دارای آثار متعددی میباشد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
«معنی حدیث غدیر»؛
«نثارات الکواکب علی خیارات المکاسب هدایة الامّة الی زیارت الائمة»؛
«هدایة الامة الی زیارت الائمة»
انگیزه تألیف
إهداء الحقیر فی معنی حدیث الغدیر إلی أخیه البارع البصیر عنوان کتابی است که مؤلف آن را در جواب اشکالاتی نوشته است که شیخ محمد صدیق - یکی از علمای اهل سنت کردستان - درباره آوردن لفظ «المولی» در حدیث غدیر، هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) حضرت علی را امام و جانشین بعد از خود معرفی کرد، بیان کرده است. این عالم اهل سنت به تفصیل بر این سؤال اصرار دارد که آیا این لفظ چنانکه شیعه معتقد است به معنای «أولیٰ به تصرف» است یا معناهای لغوی دیگری که در لغت نامهها ذکر شده مدّنظر است؟
مرحوم آیت الله سید مرتضی خسروشاهی این کتاب را به مناسبت نزدیک شدن عید غدیر در سال ۱۳۵۲ ه- ق نوشتند که مشتمل بر پانزده بخش است و بیشتر آن درباره سخن فخر رازی در تفسیر کبیر در باب معنی این لفظ است و در بخشهای دیگر به مباحث تفسیر و حدیث و لغت و … میپردازد، و در مورد معنی کلمه «المولیٰ» سعی کرده است تا از منظور آن در کتب شیعه دور نگردد.
محتوا
در این کتاب اول به مبحث پیشینه غدیر پرداخته است و حدیث غدیر را از منظر محدثان و مورخان و متکمان مورد برسی قرار داده و سپس به تواتر حدیث غدیر پرداخته است، در بخش دوم به معنای حدیث غدیر پرداخته ونظر فخر رازی را در معنای کلمه مولی ذکر میکند و۱۰ وجه در معنای کلمه مولی ذکر میکند در بخش سوم به ادله پیروی از مذهب امامیه میپردازد و ۱۵ دلیل برای آن ذکر میکند و در خاتمه کتاب به پاسخ به شبهات زیارت قبور پرداخته شده است.
فهرست
دربارة مؤلف و کتاب
- خاندان و خانواده ایشان
- زندگی علمی ایشان
- برگی از زندگی ایشان
- آثار علمی ایشان
- در مورد این کتاب
- به سوی جاودانگی
بررسی پیشینه غدیر
- اشاره
- واقعه غدیر
- تواتر حدیث غدیر
- مورخان
- محدثان
- مفسران
- متکلمان
- لغویان
- این حدیث در اعصار مختلف
- کتابهای درباره غدیر
- نکته جالب توجه
- پیشینه غدیر
- کتاب حاضر
معنای حدیث غدیر
- اشاره
- سخن مؤلف
- سخن فخر رازی و جواب او
- وجه اول: مولی: مطاع و ولی امر
- وجه دوم: «اولیٰ»: یکی از معانی «مولیٰ»
- وجه سوم: صحت استعمال «مولی» در «اولی بالنفس»
- وجه چهارم: سخن ائمه لغت؛ معنا، نه تفسیر
- وجه پنجم: استدلال به تفسیر سخن ائمه لغت
- وجه ششم: حقیقی نبودن معانی ذکرشده
- وجه هفتم: لازمه استفاده «مولی» و «اولی» به جای هم
- وجه هشتم: انتخاب تفسیر ابن عباس به عنوان معنای حقیقی
- وجه نهم: تفسیر سخن ائمه لغت به (معنا)
- وجه دهم: وجوب حمل لفظ برمعنای حقیقی بدون نیازبه قرینه
- توهم و رفع آن
ادله وجوب پیروی از مذهب امامیه
- اشاره
- دلیل اول: امامت منصوص و غیر منصوص
- دلیل دوم: امامت نفس رسول خدا(صلی الله علیه و آله)
- دلیل سوم: دلالت آیات شریفه بر وجوب دوستی و محبّت اهل بیت(علیهم السلام)
- دلیل چهارم: اعتراف عمر بن خطاب
- دلیل پنجم: روایت من شهر علمم
- دلیل ششم: تأمل در سوره حمد
- دلیل هفتم: حدیث خیبر
- دلیل هشتم: اولی الأمر: اهل بیت(علیهم السلام)
- دلیل نهم: آیه تطهیر
- دلیل دهم: حدیث ثقلین
- دلیل یازدهم: حدیث «علی مع الحق»
- دلیل دوازدهم: تغییر امت بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله)
- دلیل سیزدهم: سخن خلیفه درباره بیعت (با ابوبکر)
- دلیل چهاردهم: حدیث منزلت
- دلیل پانزدهم: دعای پیامبر(صلی الله علیه و آله) برای علی(علیه السلام) در روز غدیر
- حدیثی پیرامون فضلیت غدیر
- خاتمه: سخنی درباره حدیث غدیر
پاسخ به شبهات دربارۀ زیارت قبور
- اشاره
- زیارت قبور
- حمد و ثناء اصفیاء و اشاره به شهادت آنان
- شفاعت و استشفاع
- خفض جناح نسبت به صاحب قبر
- بناء حرم و قبّه