حسن بن عطيّة قرشى (بزّاز)
الحسن بن عطیه بن نجیح، مشهور به ابوعلی، از راویان «صدوق» و مورد اعتماد علم حدیث اهل سنت در کوفه بود که در اوایل قرن سوم هجری میزیست و حدود سال ۲۱۱ هجری قمری درگذشت.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | الحسن بن عطیه بن نجیح أبو علی القرشی البزاز الکوفی السعدی |
| سرشناسی | راوی صدوق و معتبر علم حدیث اهل کوفه |
| وفات | حدود ۲۱۱ هـ |
| خویشان سرشناس | محمد بن علی بن الحسن بن عطیه (پسر وی) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | إسرائیل بن یونس، بسام الصیرفی، جعفر بن زیاد الأحمر، الحسن بن صالح بن حی، حمزه بن حبیب الزیات |
| شاگردان | إبراهیم بن أحمد بن یعیش البغدادی، إبراهیم بن إسماعیل الطلحی الکوفی، أبو شیبة إبراهیم بن أبی بکر بن أبی شیبة |
| اطلاعات فرهنگی | |
| زمینه فعالیت | نقل حدیث، علوم اسلامی |
| علت شهرت | صداقت در روایت، وثاقت نزد مؤلفین تهذیب التهذیب و الجرح والتعدیل |
جایگاه علمی
الحسن بن عطیه بن نجیح، مشهور به ابوعلی، از راویان مورد اعتماد و برجسته شهر کوفه در قرن دوم هجری بود. وی از خاندان قریشی و بزازان و اصالتاً کوفی و سعدی محسوب میشود و حدود سال ۲۱۱ هجری قمری درگذشته است. ابن ابنه وی محمد بن علی بن حسن بن عطیه نیز از راویان حدیث بود.
منابع معتبر حدیثشناسی، از جمله «تهذیب التهذیب» اثر ابن حجر،[۱] او را «صدوق» دانستهاند. همچنین ابوحاتم رازی نیز در «تهذیب الکمال»[۲] به صداقت و وثاقت وی تأکید کرده است. در کتاب «الجرح والتعدیل» ابن ابی حاتم،[۳] نیز الحسن بن عطیه به عنوان راوی صدوق و قابل اعتماد معرفی شده است.
در ارزیابیهای علم رجال، برخی چون الأزدی وی را ضعیف دانستهاند، اما ابن حجر معتقد است این اشتباه بوده و آزدی او را با راوی دیگری اشتباه گرفته است. تقریب التهذیب ابن حجر نیز او را «صدوق» میخواند.[۴]
الحسن بن عطیه از استادان برجستهای چون اسرائیل بن یونس، بسام الصیرفی، جعفر بن زیاد الأحمر، الحسن بن صالح بن حی و حمزه بن حبیب الزیات روایت و نقل حدیث کرده است. از شاگردان و راویان او، ابراهیم بن احمد بن یعیش بغدادی، ابراهیم بن اسماعیل الطلخی کوفی بائع السابوری و ابوشیبه ابراهیم بن ابی بکر بن ابی شیبه قابل ذکرند.[۵]
روایت حدیث غدیر[۶]
یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده حسن بن عطیّة بن نجیح قرشی کوفی بزّاز (م ۲۱۱ ق) است. دولابی در «الکنی و الاسماء» حدیث غدیر را در ماجرای احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام در رحبه کوفه از حسن بن عطیّه نقل کرده است.[۷]
ذهبی و ابن حجر[۸]از حمزه و اسرائیل روایت کرده، و ابوزُرعه، ابوحاتِم، بخاری در تاریخش و ترمذی از او روایت کردهاند. ابوحاتِم و حسن بن عطیّه او را ثقه میدانند.