روزه عید غدیر

يكى از اعمال مستحب در اين روز شريف روزه گرفتن است، كه در روايات فراوان به اين عمل تأكيد شده و ثواب بسيارى به آن اختصاص يافته است. در اينجا به چند روايت در فضيلت روزه روز غدير اشاره مى‏ كنيم:

۱.«قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقَ يَقُول‏:صِيَامُ يَوْمِ غَدِيرِ خُمٍّ يَعْدِلُ صِيَامَ عُمُرِ الدُّنْيَا لَوْ عَاشَ إِنْسَانٌ ثُمَّ صَامَ مَا عَمَرَتِ الدُّنْيَا لَكَانَ لَهُ ثَوَابُ ذَلِكَ وَ صِيَامُهُ يَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كُلِّ عَامٍ مِائَةَ حَجَّةٍ وَ مِائَةَ عُمْرَةٍ مَبْرُورَاتٍ مُتَقَبَّلَاتٍ وَ هُوَ عِيدُ اللَّهِ الْأَكْبَر»

از امام صادق‏ عليه السلام شنيدم كه مى‏ فرمود:(ثواب) روزه روز غدير خم با(ثواب)روزه عمر دنيا برابر است؛ اگر انسان به اندازه عمر دنيا زندگى كند و روزه بگيرد،(ثواب آن)معادل (ثواب)روزه غدير است. روزه روز غدير نزد خداى عزوجل برابر است با ثواب يكصد حج و يكصد عمره مقبول. و آن بزرگ‏ترين عيد خداست... .

۲.حضرت اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام در خطبه‏ اى طولانى در وصف روزه غدير فرمود: «وَ صَوْمُ هَذَا الْيَوْمِ مِمَّا نَدَبَ اللَّهُ تَعَالَى إِلَيْهِ وَ جَعَلَ الْجَزَاءَ الْعَظِيمَ كِفَاءً لَهُ عَنْهُ حَتَّى لَوْ تَعَبَّدَ لَهُ عَبْدٌ مِنَ الْعَبِيدِ فِي الشَّبِيبَةِ مِنِ ابْتِدَاءِ الدُّنْيَا إِلَى تَقَضِّيهَا صَائِماً نَهَارُهَا قَائِماً لَيْلُهَا إِذَا أَخْلَصَ الْمُخْلِصُ فِي صَوْمِهِ لَقَصُرَتْ إِلَيْهِ أَيَّامُ الدُّنْيَا عَنْ كِفَائِه‏»و روزه اين روز از امورى است كه خداى تعالى به سوى آن فرا خوانده و پاداش بزرگى -  كه در خور آن باشد -  برايش قرار داده است، تا جايى كه اگر بنده ‏اى از بندگان از آغاز تا پايان عمر دنيا خدا را عبادت كند؛ به طورى كه روزها را روزه بدارد و شب‏ ها را به نماز بايستد، روزهاى تمام دنيا از هم ‏سنگ بودن با روزه غدير ناتوان هستند. اگر روزه‏ دار خالصانه روزه بگيرد.

۳.حضرت امام صادق ‏عليه السلام فرمود: «صَوْمُ يَومِ غَدِيرِ خُمٍّ كَفَّارَةُ سِتِّينَ سَنَةً»: روزه روز غدير خم كفاره گناه شصت سال است.

۴.مفضّل از حضرت امام صادق ‏عليه السلام درباره آداب روز غدير پرسيد:«مَا يَجِبُ عَلَيْنَا فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ قَالَ يَجِبُ عَلَيْكُمْ صِيَامُهُ شُكْراً لِلَّهِ وَ حَمْداً لَهُ مَعَ أَنَّهُ أَهْلٌ أَنْ يُشْكَرَ كُلَّ سَاعَةٍ وَ كَذَلِكَ أَمَرَتِ الْأَنْبِيَاءُ أَوْصِيَاءَهَا أَنْ يَصُومُوا الْيَوْمَ الَّذِي يُقَامُ فِيهِ الْوَصِيُّ يَتَّخِذُونَهُ عِيداً وَ مَنْ صَامَهُ كَانَ أَفْضَلَ مِنْ عَمَلِ سِتِّينَ سَنَةً.»

در آن روز چه وظيفه ‏اى داريم؟ فرمود: شما براى شكر و ستايش خداوند اين روز را روزه بگيريد، با اينكه شايسته است خداوند هر لحظه سپاس گزارى شود. و همين گونه پيامبران‏ عليهم السلام به جانشينان خود فرمان داده ‏اند تا روزه بدارند؛ روزى را كه وصى(خاتم پيامبران‏صلى الله عليه وآله)به جانشينى معرفى مى‏ شود، و آن را عيد مى ‏گيرند. و هر كس اين روز را روزه بدارد، ثوابش برتر از عبادت شصت سال است.

۵. عمّار بن حريز عبدى نقل مى ‏كند: «دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فِي الْيَوْمِ الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ فَوَجَدْتُهُ صَائِماً فَقَالَ لِي هَذَا يَوْمٌ عَظِيمٌ عَظَّمَ اللَّهُ حُرْمَتَهُ إِلَى أَنْ قَالَ فَقِيلَ لَهُ مَا ثَوَابُ صَوْمِ هَذَا الْيَوْمِ قَالَ إِنَّهُ يَوْمُ عِيدٍ وَ فَرَحٍ وَ سُرُورٍ وَ يَوْمُ صَوْمٍ شُكْراً لِلَّهِ وَ إِنَّ صَوْمَهُ يَعْدِلُ سِتِّينَ شَهْراً مِنْ أَشْهُرِ الْحُرُمِ.»

روز هجدهم ذى‏ الحجه بر امام صادق عليه السلام وارد شدم، ايشان روزه ‏دار بود. به من فرمود: اين روز روز بزرگى است. خدا حرمت آن را بزرگ داشته است. به آن حضرت عرض شد: روزه اين روز چه ثوابى دارد؟

فرمود: غدير روز عيد و شادى و شادمانى است، و روز روزه گرفتن جهت سپاس گزارى از خداوند است، و ثواب روزه ‏اش برابر است با عبادت شصت ماه از ماه‏ هاى حرام...

الف. استحباب روزه غدير

روزه اين روز با سندهاى مختلف ذكر شده:و علماى شيعه فتوا به آن داده ‏اند.

در روايتى حضرت آدم، حضرت ابراهيم، حضرت موسى، حضرت عيسى ‏عليهم السلام و حضرت رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله در اين روز روزه بوده ‏اند. حتى در روايتى در همان كتاب وارد شده است كه دلالت بر روزه بودن معصومين‏ عليهم السلام در روز عيد غدير مى‏ كند.

مثلاً راوى مى‏ گويد: در روز هيجدهم ذى‏ الحجه خدمت امام صادق عليه السلام وارد شدم و آن حضرت را روزه ‏دار يافتم. حضرت به من فرمود: امروز روز عظيمى است.

ب. نيت روزه غدير

در غالب روايات به نيت روزه شكر و سپاس بر نعمت ولايت آمده است.

ج. ثواب روزه عيد غدير

روزه روز غدير ثوابش برابر با روزه عمر دنياست، اگر زنده باشد تا زمانى كه دنيا باشد.همچنين روزه اين روز نزد خداوند متعال با صد حج و صد عمره مقبول و مبرور برابر است.در روايتى ديگر آمده كه روزه اين روز برابر با روزه ۶۰ ماه است.

دوم: افطارى دادن

يكى از اعمال نيك در شرع مقدس اسلام افطار دادن به مؤمنين روزه ‏دار است، كه در كتب فريقين ثواب‏ هاى زيادى براى آن ذكر شده است، و معصومين ‏عليهم السلام ما را امر به آن كرده و خود به آن عمل نموده ‏اند، و بزرگان و خيرين و مؤمنين اين عمل صالح را ارج نهاده و مداومت نموده ‏اند. به خصوص در ايام ماه مبارك رمضان و ليالى متبركه ديگر به اين سنت حسنه جامه عمل پوشانده ‏اند.

از كارهاى مستحب در روز عيد غدير افطارى دادن به مؤمنان روزه ‏دار است. همان طورى كه بسيارى از اعمال مستحب در روز غدير ثواب بيشترى دارند، طبعاً افطارى دادن در اين روز نيز از ثواب فزون‏ترى برخوردار است.

چنانكه در برخى از روايات، اين روز را«يوم تفطير الصائمين»يعنى روزى افطارى دادن به روزه داران، نام نهاده ‏اند.

حضرت امام صادق‏ عليه السلام فرموده است:

«مَنْ فَطَّرَ فِيهِ مُؤْمِناً كَانَ كَمَنْ أَطْعَمَ فِئَاماً وَ فِئَاماً وَ فِئَاماً فَلَمْ يَزَلْ يَعُدُّ إِلَى أَنْ عَقَدَ بِيَدِهِ عَشْراً ثُمَّ قَالَ وَ تَدْرِي كَمِ الْفِئَامُ قُلْتُ لَا قَالَ مِائَةُ أَلْفٍ كُلُّ فِئَامٍ وَ كَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَطْعَمَ بِعَدَدِهَا مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَدَاءِ فِي حَرَمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سَقَاهُمْ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَة»

كسى كه در آن شب مؤمنى را افطار دهد مانند كسى است كه اطعام كرده فئام و فئامى را، تا اينكه ده فئام را شمردند. سپس حضرت از راوى پرسيدند: آيا مى ‏دانى«فئام»چيست؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمود: صد هزار، از امام رضاعليه السلام حديثى نقل كرده كه مى ‏فرمايد: بعد از آنكه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در خطبه روز غدير در كوفه ثواب افطار دادن را فرمودند و كلمه«فئام»ذكر شد، حضرت ۱۰ بار فئام را تكرار كردند. شخصى از آن حضرت سؤال كرد: يا اميرالمؤمنين، فئام چيست؟ فرمودند: ۲۰۰ هزار پيامبر و صديق و شهيد. چه كسى مى ‏تواند اين عدد را كفالت كند از مؤمنين و مومنات؟ من ضامن هستم او را نزد خداوند متعال كه در امان باشد از كفر و فقر، و اگر بميرد در آن شب يا روز بميرد بدون اينكه مرتكب كبيره‏ اى شود اجر او بر خداست. و براى شخص اطعام كننده ثواب كسى است كه به همان عدد از انبياءعليهم السلام و صديقين و شهدا را در حرم خداوند متعال اطعام كند و سيراب نمايد.

حتى بعضى از معصومين‏ عليهم السلام مانند حضرت رضاعليه السلام، در روز غدير مجلسى براى افطار دادن مى گرفتند. آن حضرت فرمودند: كسى كه مؤمنى را در آن روز اطعام كند مانند كسى است كه جميع انبياءعليهم السلام و صديقين را اطعام كرده باشد.