غسل عید غدیر

در ليالى و ايام متبركه و با فضليت -  كه خداوند متعال عنايت خاصى در آن به بندگان خويش دارد -  غسل‏هايى در مذهب حقه اثناعشرى وارد شده است. يكى از آن ايام -  كه اشرف و اعظم و اكبر اعياد اسلامى است -  روز عيد غدير هيجدهم ذى ‏الحجه است.[۱]

غسل روز عيد غدير از اعمال مستحب بوده، و بهتر است دو بار انجام شود: يك بار صبح و يك بار براى نماز عيد، كه نزديك ظهر خوانده مى‏ شود.

براى غسل اول روايتى از حضرت امام جعفر صادق‏عليه السلام نقل شده است كه فرمود: فرمود: فاذا كان صبيحة ذلك اليوم، وجب الغسل فى صدر نهاره:[۲] چون صبح اين روز فرا رسيد، غسل در اول روز واجب است... .[۳]

قال الرضاعليه السلام: الغسل ثلاثة و عشرون: غسل يوم غدير خم:[۴] بيست و سه غسل وجود دارد، كه يكى از آنها غسل روز غدير خم است.

عن ابن ‏سنان، عن ابى‏ عبداللَّه ‏عليه السلام، قال: غسل يوم الغدير سنة:[۵] غسل روز غدير سنت است.


شيخ طوسى در تهذيب الاحكام مى‏نويسد: و نحن نذكر فيما بعد عند ذكرنا صلاة يوم الغدير ما يدلّ على ان الغسل فى هذا اليوم مستحب مندوب اليه، و عليه ايضاً اجماع الفرقة المحقّة، لا يختلفون فى ذلك: [۶]

در آنجا كه نماز روز غدير را آورده‏ايم، آنچه دلالت دارد كه غسل روز غدير مستحب است مؤكد است بيان شده است، و اجماع فرقه محقّه (يعنى شيعه) بر اين امر است و در مورد آن اختلافى نيست.

علامه محمدتقى مجلسى نيز در «لوامع صاحبقرانى» مى ‏نويسد: غسل عيد غدير مجمع عليه است.[۷]

عن ابى ‏الحسن الليثى، عن ابى ‏عبداللَّه جعفر بن محمدعليه السلام، انه قال لمن حضره من مواليه و شيعته: فاذا كان صبيحة ذلك اليوم، وجب الغسل فى صدر نهاره:[۸]

حضرت صادق ‏عليه السلام در جمع دوستان و شيعيان خويش فرمود: در صبح روز غدير، غسل در آغاز روز واجب است.[۹]

علامه مجلسى در «زاد المعاد» مى ‏نويسد: بدان كه غسل در اول اين روز سنت موكد است.[۱۰]

شيخ مفيد در «المقنعة» مى ‏نويسد:

فاذا ارتفع النهار من اليوم الثامن‏ عشر من ذى‏ الحجه فاغتسل فيه:[۱۱] روز هجدهم ذى ‏الحجه، وقتى روز بالا آمد غسل كن.

عن على بن الحسين العبدى، قال: سمعت اباعبداللَّه‏ عليه السلام يقول: من صلّى فيه ركعتين، يغتسل عند زوال الشمس من قبل ان تزول مقدار نصف ساعة: [۱۲]

هر كس مى ‏خواهد نماز دو ركعتى وارده در روز عيد غدير را بخواند، نيم ساعت قبل از ظهر غسل كند.[۱۳]

شيخ حرّ عاملى در «وسائل الشيعة»زمان غسل در روز غدير را چنين بيان مى ‏كند: باب استحباب غسل يوم الغدير قبل الزوال بنصف ساعة:[۱۴]

باب استحباب غسل روز غدير در نيم ساعت قبل از ظهر.

بر حسب روايات و بيانات فوق الذكر، در روز عيد غدير بايد غسل در آغاز روز انجام شود، و براى نماز روز غدير كه پيش از ظهر خوانده مى‏ شود نيز غسل وارد شده است. روايت ذيل صراحتاً حاكى از آن است كه غسل نزديك ظهر براى نمازى مى ‏باشد، كه در روز غدير هنگام ظهر خوانده مى ‏شود:

قال مولانا جعفر بن محمد الصادق‏ عليه السلام: من صلّى فيه ركعتين، يغتسل لهما قبل الزوال بنصف ساعة، ثم يصلّيهما..: [۱۵]

هر كس در روز غدير دو رگعت نماز مى‏خواند، نيم ساعت قبل از ظهر غسل كند، و سپس دو ركعت نماز بخواند... .

پانویس

  1. العدد القوية: ص ۱۶۶. تهذيب الاحكام: ج ۳ ص ۱۴۳. مستدرك الوسائل: ج ۶ ص ۲۷۶. الاقبال: ص ۴۷۴. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۲۱ ح ۶ . مرآة الكمال: ج ۱ ص ۳۱۳، به نقل از: تهذيب: ج ۳ ص ۱۴۳. جواهر الكلام: ج ۵ ص ۶۵ . بحار الانوار: ج ۱۰۱ ص ۳۷۱. مزار شهيد: ص ۱۹. المزار (ابن المشهدى) . فرحة الغرى. وسائل الشيعة: ج ۲ ص ۹۶۱ و ج ۸ ص ۸۹ . بحار الانوار: ج ۸۱ ص ۲۲ و ج ۹۵ ص ۲۹۸. مستمسك العروة: ج ۴ ص ۲۸۰. الحدائق الناظرة: ج ۴ ص ۲۰۶.
  2. اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۸۰.
  3. عبارت «واجب است» در اينجا بر مستحب بودن دلالت دارد.
  4. بحار الانوار: ج ۸۱ ص ۱۳، به نقل از فقه الرضاعليه السلام.
  5. تهذيب الاحكام: ج ۱ ص ۱۱۴.
  6. تهذيب الاحكام: ج ۱ ص ۱۱۴.
  7. لوامع صاحبقرانى: ج ۱ س ۵۷۲ .
  8. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۱، به نقل از اقبال الاعمال.
  9. وجوب در اين روايت به معناى استحباب مؤكد است.
  10. زاد المعاد: ص ۳۳۴.
  11. المقنعة: ص ۲۰۴.
  12. وسائل الشيعة: ج ۳ ص ۳۳۸.
  13. عن عمارة بن جوين ابى ‏هارون العبدى، عن ابى‏ عبداللَّه‏ عليه السلام، قال: قرب الزوال هى الساعة التى اقيم فيها اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بغدير خم علماً للناس: حضرت صادق ‏عليه السلام فرمود: روز هجدهم ذى‏ الحجه نزديك ظهر زمانى است كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در غدير خم به عنوان پرچم هدايت براى مردم اقامه شد. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۲۹۸، به نقل از اقبال الاعمال.
  14. وسائل الشيعة: ج ۳ ص ۳۳۸. مستدرك الوسائل: ج ۲ ص ۵۲۰ .
  15. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۲۲ ۳۲۱، به نقل از العدد القوية.