بررسی مکانی وجغرافیایی مسیرغدیر از دیر باز مورد تحقیق و بررسی عالمان ودانشمندان بوده وهست وکتاب‌ها ومقالاتی در همین زمینه تألیف گردیده، که در این مقاله به بعضی از آنها اشاره شده است. حتی مکان‌هایی که در مسیر غدیر خم قرار داشته وپیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در آن مکان‌ها توقفی کرده ویااستراحتی نموده‌اند و بعضاً وقایع مهمی در آن مکان‌ها رخ داده است.

معنای قدید

قُدَیدٌ: اسم مکانی است.[۱] دلیل نامگذاری این مکان به این نام را تقدد و خشک شدن سیلاب‌ها در آن، عنوان کرده‌اند. [۲]

موقعیت جغرافیایی

«قدید» نام مکانی است نزدیک مکه.[۳] این موضع در آثار برخی دیگر از صاحب‌نظران، روستایی معرفی شده جامع با آب‌ها و باغ‌های فراوان که بین آن تا کدید – موضعی نزدیک مکه - ۱۶ میل فاصله داشت. [۴]

معرفی این مکان، قدید را دره‌ای معروف خوانده‌اند از دره‌های حجاز تهامیه که بیشتر آبش را از حره ذَرَه می‌‌گیرد. قسمت علیای این دره «ستاره» و قسمت پایین دست آن، «قدید» خوانده می‌‌شود. این دره پس از قطع شدن توسط جاده مکه به مدینه در کیلومتر ۱۲۰، در القضیمه - که در آن چشمه‌ها و روستاهای بسیاری از بنی حرب و بنی‌سلیم قرار دارد - به دریا می‌‌رسد. از این مکان در مواضع بسیاری از تاریخ از جمله هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله [۵] و غزوه مریسیع[۶] یاد شده است.

عبور از قدید در حجة الوداع

با بررسی تاریخی وجغرافی مسیر غدیربه منطقه ای برخورد می‌کنیم به نام قُدید که این مکان در مسیر مکه به سوی جحفه درمیان راه غدیر قرار گرفته، روز هفدهم ذی الحجة کاروان پیامبرصلی الله علیه وآله به «وادی قُدَید» رسید که تا غدیر کمتر از یک روز دیگر فاصله داشت. آبادی «قُدید» در آغاز وادی، قرار داشت و «غدیر خم» در انتهای همین وادی بود. با ورود به‌آبادی کاروان توقف کرد و مردم برای استراحت از راهی که شبانه طی شده بود پیاده شدند.

پانویس

  1. معجم البلدان، ج ۱، ص ۴۹۲؛ لسان اللسان، ج‏ ۲، ص ۳۶۰.
  2. تاج العروس، ج۵، ص۱۸۰.
  3. معجم البلدان، ج۴، ص۳۱۳.
  4. معجم ما استعجم، ج۳، ص۱۰۵۴.
  5. الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۹.
  6. امتاع الاسماع، ج۸، ص۳۶۹-۳۷۰؛ الکامل، ج۲، ص۱۹۲.