مغفرت الهی در خطبه غدیر

آخرین فراز از خطبه غدیر

آخرين فراز از يازدهمين و آخرين بخش از خطبه غدير، طلب مغفرت براى مؤمنين بود:

«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ بِما اَدَّيْتُ وَ اَمَرْتُ وَ اغْضِبْ عَلَى الْجاحِدينَ الْكافِرينَ، وَ الْحَمْدُ للَّه رَبِّ الْعالَمينَ:»

خدايا، به خاطر آن چه ادا كردم و امر نمودم مؤمنين را بيامرز، و بر منكرين كه كافرند غضب نما، و حمد و سپاس مخصوص خداوند عالم است.

آمرزش پس از بیعت در غدیر

پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از يازدهمين و آخرين بخش از خطبه غدير و پس از بيان مسئله بيعت، بار ديگر از سر دل سوزى فرمود: اى مردم، آن چه به شما گفتم بگوييد و به على با عنوان «اميرالمؤمنين» سلام كنيد. آن گاه آيه ۲۸۵سوره بقره:

وَ قالُوا سَمِعْنا وَ اَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَ اِلَيْكَ الْمَصيرُ را به عنوان كلمه سمع و طاعت در كلام خود آورده فرمود:

«بگوييد: شنيديم و اطاعت كرديم. پروردگارا مغفرت تو را مى‏ خواهيم و بازگشت به سوى توست»:

«مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا الَّذى قُلْتُ لَكُمْ وَ سَلِّمُوا عَلى عَلِىٍّ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنينَ، وَ قُولُوا: «سَمِعْنا وَ اَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَ اِلَيْكَ الْمَصيرُ»:

اى مردم، آن چه به شما گفتم بگوييد، و به على به عنوان «اميرالمؤمنين» سلام كنيد و بگوييد: «شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا مغفرت تو را مى‏ خواهيم و بازگشت به سوى توست».

حج و مغرفت الهی در خطبه غدیر

پيامبر صلى الله عليه و آله در حجةالوداع درباره حج و عمره نكاتى را در خطبه غدير مورد تأكيد قرار دادند. از جمله نفع اُخروى آن بود كه گناهان ايشان آمرزيده مى‏ شود و به آنان گفته مى‏ شود اعمال را از سرگيريد و به آنان بشارت داده مى‏ شود.

حضرت در فرازى از بخش دهم خطبه غدير، آمرزش خداوند به وسيله حج را مطرح كرد:

«مَعاشِرَ النّاسِ، ما وَقَفَ بِالْمَوْقِفِ مُؤْمِنٌ اِلاّ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ما سَلَفَ مِنْ ذَنْبِهِ اِلى وَقْتِهِ ذلِكَ، فَإِذَا انْقَضَتْ حَجَّتُهُ اسْتَأْنَفَ عَمَلَهُ»:

اى مردم، هيچ مؤمنى در موقف (عرفات، مشعر، مِنا) وقوف نمى‏ كند مگر آنكه خداوند گناهان گذشته او را تا آن وقت مى‏ آمرزد، و هر گاه كه حجش پايان يافت اعمالش را از سر مى‏ گيرد.

دوستان اهل بیت علیهم السلام و آمرزش گناهان

پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازهاى پايانى بخش هفتم خطبه غدير درباره دوستان اهل‏ بيت‏ عليهم السلام، آيه ۱۲ سوره ملک:

اِنَّ الَّذينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ اَجْرٌ كَبيرٌ را مورد استناد قرار داد:

اَلا اِنَّ اَوْلِياءَهُمُ الَّذينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ اَجْرٌ كَبيرٌ

مَعاشِرَ النّاسِ، شَتّانَ ما بَيْنَ السَّعيرِ وَ الاَجْرِ الْكَبيرِ:

بدانيد كه دوستان اهل ‏بيت كسانى هستند كه در پنهانى از پروردگارشان مى‏ ترسند و براى آنان مغفرت و اجر بزرگ است.

اى مردم، چقدر فاصله است بين شعله‏ هاى آتش و بين اَجر بزرگ!

صفت غفّار در خطبه غدیر

يكى از مسائل توحيدى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش اول خطبه غدير بيان فرمود صفت غفّار براى خداوند است:

«يُولِجُ اللَّيْلَ فِى النَّهارِ وَ يُولِجُ النَّهارَ فِى اللَّيْلِ، لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفّارُ:»

شب را در روز و روز را در شب فرو مى ‏برد. نيست خدايى جز او كه با عزّت و آمرزنده است.

غفران با قبول ولایت در خطبه غدیر

پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش سوم خطبه غدير و پس از اعلان عمومى و امامت على ‏عليه السلام و وجوب اطاعت از او، نتيجه ‏گيرى كرد كه حكم او نافذ است و هر كس با او مخالفت كند ملعون است و خداوند او را و هر كس را كه از او بشنود و او را اطاعت كند آمرزيده است.

هم چنين در فرازى ديگر از بخش سوم خطبه غدير و پس از بيان فضائل اميرالمؤمنین على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام، با لحنى شديد منكرين ولايت على‏ عليه السلام را هدف قرار داده است.

پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله در اين فراز پذيرفته نشدن ابدى آنان را به درگاه الهى و عذاب دائمى آنان را يادآور شد، و آنان را با كافران برابر دانست.

حضرت در اين باره آيه ۸سوره طلاق: ... وَ عَذَّبْناها عَذاباً نُكْراً ، و آيه ۸۷ سوره كهف: فَاَمّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ عَذاباً نُكْراً ، و آيه ۲۴ سوره بقره:

فَاتَّقُوا النّارَ الَّتى وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ اُعِدَّتْ لِلْكافِرينَ را در كلام خود تضمين كرده و فرمود:

«فَاعْلَمُوا مَعاشِرَ النّاسِ ذلِكَ فيهِ وَ افْهَمُوهُ، وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَبَهُ لَكُمْ وَلِيّاً وَ اِماماً فَرَضَ طاعَتَهُ عَلَى الْمُهاجِرينَ وَ الاَنْصارِ وَ عَلَى التّابِعينَ لَهُمْ بِاِحْسانٍ، وَ عَلَى الْبادى وَ الْحاضِرِ، وَ عَلَى الْعَجَمِىِّ وَ الْعَرَبِىِّ، وَ الْحُرِّ وَ الْمَمْلُوكِ وَ الصَّغيرِ وَ الْكَبيرِ، وَ عَلَى الاَبْيَضِ وَ الاَسْوَدِ، وَ عَلى كُلِّ مُوَحِّدٍ ماضٍ حُكْمُهُ، جازٍ قَوْلُهُ، نافِذٌ اَمْرُهُ، مَلْعُونٌ مَنْ خالَفَهُ، مَرْحُومٌ مَنْ تَبِعَهُ وَ صَدَّقَهُ، فَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ لِمَنْ سَمِعَ مِنْهُ وَ اَطاعَ لَهُ...»

«مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّهُ اِمامٌ مِنَ اللَّهِ، وَ لَنْ يَتُوبَ اللَّهُ عَلى اَحَدٍ اَنْكَرَ وِلايَتَهُ وَ لَنْ يَغْفِرَ لَهُ، حَتْماً عَلَى اللَّهِ اَنْ يَفْعَلَ ذلِكَ بِمَنْ خالَفَ اَمْرَهُ وَ اَنْ يُعَذِّبَهُ عَذاباً نُكْراً اَبَدَ الْآبادِ وَ دَهْرَ الدُّهُورِ. فَاحْذَرُوا اَنْ تُخالِفُوهُ، فَتَصْلُوا ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ اُعِدَّتْ لِلْكافِرينَ:»

اى مردم، اين مطلب را درباره او بدانيد و بفهميد، و بدانيد كه خداوند او را براى شما صاحب اختيار و امامى قرار داده كه اطاعتش را واجب نموده است بر مهاجرين و انصار و بر تابعين آنان به نيكى، و بر روستايى و شهرى، و بر عجمى و عربى، و بر آزاد و بنده، و بر بزرگ و كوچک، و بر سفيد و سياه.

بر هر يكتا پرستى حكم او اجرا شونده و كلام او مورد عمل و امر او نافذ است. هر كس با او مخالفت كند ملعون است، و هر كس تابع او باشد و او را تصديق نمايد مورد رحمت الهى است.

خداوند او را و هر كس را كه از او بشنود و او را اطاعت كند آمرزيده است... .

اى مردم، او از طرف خداوند امام است، و هر كس ولايت او را انكار كند خداوند هرگز توبه‏ اش را نمى‏ پذيرد و او را نمى‏ بخشد.

حتمى است بر خداوند كه با كسى كه با او مخالفت نمايد چنين كند و او را به عذابى شديد تا ابديت و تا آخر روزگار معذب نمايد.

پس بپرهيزيد از اين كه با او مخالفت كنيد و گرفتار آتشى شويد كه آتش گيره آن مردم و سنگ‏ ها هستند و براى كافران آماده شده است.