مواهب الهی در عید غدیر
موهبت هاى الهى و زندگانى پر نعمت در عيد غدير[۱]
غدير از ويژگى هاى متمايز و برجسته اى برخوردار است كه از آن جمله است:
- مواهب الهى بر امیرالمؤمنین علیه السلام در اين روز اعلان شده است.
- با حاكم شدن تمام مفاهيم غدير، زندگى خوش و پر نعمت و توأم با آرامش بر همگان تحقق خواهد يافت.
۱. غدير و مواهب الهى
نص زيارتنامه اميرالمؤمنين عليه السلام در روز غدير[۲] در دست است، كه امام هادی علیه السلام، امیرالمؤمنين عليه السلام را با آن زيارت نموده، و علماى بزرگ آن را از دو تن از سفراى خاص امام زمان علیه السلام در غيبت صغرى يعمى عثمان بن سعيد (سفير اول) و حسين بن روح (سفير سوم) - كه هر دو از اصحاب امام عسكرى عليه السلام بوده اند - از ايشان، از پدرش امام هادى عليه السلام روایت كرده اند.
زمانى كه امام هادى عليه السلام از مدینه به سامرا احضار شد، فرزندش امام حسن عسکری علیه السلام حضرت را همراهى می كرد. چون به نجف اشرف رسيدند، كنار قبر جدشان اميرالمؤمنين عليه السلام ايستادند و امام هادى عليه السلام زيارت مى خواند و امام عسكرى عليه السلام آن را با پدر گرامىاش تكرار مى كرد.
از ويژگى هاى اين زيارت، برخوردارى اش از مفاهيم و مضامين بسيار بالايى است كه در زيارتنامه هاى مأثور از امامان اهل بيت عليهم السلام كمتر يافت مى شود.
به همين جهت، بسيار به جاست كه فرد زيارت كننده در مضامين آن تأمل كند، به ويژه آن قسمت كه امام هادى عليه السلام جدش اميرالمؤمنين عليه السلام را مخاطب قرار داده و مى گويد:
... لقد رفع اللَّه فى الاولى منزلتك، و اعلى فى الآخرة درجتك، و بصرك ما عمى على من خالفك و حال بينك و بين مواهب اللَّه لك... :
خدا منزلت تو را در (سراى) نخست (دنيا) رفعت و در آخرت بلندى بخشيد، و آنچه را كه مخالفانت و آنان كه ميان تو و مواهب الهى كه براى تو فراهم شده بود حائل گشتند و آن را نمى ديدند، بينا گرداند.
حال اين مواهبى كه خداوند براى اميرالمؤمنين عليه السلام خواسته بود و امام هادى عليه السلام درباره ممانعت مخالفان از اجراى آن توسط آن حضرت در ميان امت سخن گفت چه بود؟
آيا مخالفان از اجراى آن توسط آن حضرت ممانعت كردند؟ آيا مخالفان ميان امام عليه السلام و دانش، عصمت، مقام امامت يا درجات عالى او نزد خداوند حائل شدند؟ يقيناً چنين نبوده و تمام موارد ياد شده براى حضرتش محفوظ بود.
حقيقت اين است كه آن جماعت مانع بين اميرالمؤمنين عليه السلام و مواهب الهى براى مردم شدند، يعنى او را از حق حكومت و اجراى آن - كه خداوند در اين زمينه به حضرت عطا كرده بود - بازداشتند، و بر اثر همين امر زيان هاى جبران ناپذيرى بر مسلمانان وارد شد.
اگر اميرالمؤمنين عليه السلام از مقام خلافتش كنار گذاشته نمىشد و پس از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله حكومت را خود به دست مى گرفت، به يقين حكومتى كاملاً منطبق با حكومت پيامبر صلى الله عليه و آله مى داشت. با يک تفاوت و آن اينكه چنانكه پيامبر صلى الله عليه و آله در حديث منزلت فرمود، اميرالمؤمنين عليه السلام مقام رسالت نداشت.[۳]
اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره مى فرمايند: و لو ان الامة - منذ قبض الله نبيه - اتبعونى و اطاعونى لاكلوا من فوقهم و من تحت ارجلهم رغداً الى يوم القيامه[۴]:
اگر امت از زمان ارتحال رسول خدا صلى الله عليه و آله از من پيروى و فرمانبردارى مىكردند، به يقين از فرازشان و از زير پايشان تا روز قيامت گوارا و بى دغدغه مى خوردند (و زندگى اى سراسر آسايش و پر نعمت داشتند).
در اين سخن امام عليه السلام واژه «رَغَد» به كيفيت و عبارت «الى يوم القيامة» و به كميّت سعادتمندى و رفاه زندگى تصريح دارد.
رغد در لغت به معناى زندگى بدون سختى و تلخ كامى و جامعه پاک از فقر، بيمارى، جهل، جنگ، منازعات، نگرانى، مشكلات، زندان و محنت ها مى باشد. البته آنچه به آن اشاره شد بخشى از مفاهيم «رغد» است.
بنا بر فرمايش اميرالمؤمنين عليه السلام، اگر آن حضرت بلافاصله پس از پيامبر صلى الله عليه و آله حكومت بر امت را به دست مى گرفت و تمام اهداف غدير تحقق مى يافت، مردم تا واپسين روز زندگى اين عالم از تمام خيرات و نعمت هاى الهى برخوردار مى شدند، و جهان امروز شاهد اين همه مظاهر ناخوشايند نبود؛ مانند: بيمارى، گرفتارى، محنت، خونريزى، ستمگرى، فقر، گسست پيوندهاى خويشاندى و منازعات و... . در يک جمله: برخوردارى افراد جامعه از تمام نعمت ها و رها بودن از تمام مشكلات مادى و معنوى ترجمان «رغد» است.
مى بينيم كه غدير در بردارنده تمام اركان و اصول قانونگذارى اسلامى است. خصوصيتى كه حتى دو عيد فطر و قربان و ديگر اعياد اسلامى از آن برخوردار نيست.
با مقارن هاى ميان تمام اعياد اسلامى، از جمله روز جمعه و عيد فطر و قربان، به حكم عقل بزرگترين عيد بودن عيد غدير در مى يابيم، كه روايات نيز همين را تأييد مى كند.
آنگاه است كه به معناى سخن امام صادق علیه السلام پى مى بريم كه عيد غدير را «عيد الله الاكبر»[۵] خوانده است.