پرش به محتوا

خطبه غدیریه امام علی علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
{{متن عربی|هُوَ يَوْمُ اَلْإِيضَاحِ وَ اَلْإِفْصَاحِ وَ اَلْكَشْفِ عَنِ اَلْمَقَامِ اَلصُّرَاحِ.}}
{{متن عربی|هُوَ يَوْمُ اَلْإِيضَاحِ وَ اَلْإِفْصَاحِ وَ اَلْكَشْفِ عَنِ اَلْمَقَامِ اَلصُّرَاحِ.}}


«افصاح» به معنای اظهار کردن و مرادف با «ایضاح» است، و صراحت به معنای خالص بودن چیزی از تعلقات است، و سخن صریح از همین باب است بدان جهت که اظهار و تأویل ندارد.28 اما مقام صراح یعنی جایگاه پاکی، پیراستگی، و منظور از آن مقام عصمت و امامت است که در روز غدیر از آن پرده برداری شد و امام برای همگان مشخص شد تا دیگر بهانه ای برای منافقان و دو رویان نباشد که پیامبر (صلی الله علیه وآله) به صراحت کسی را معرفی نکرده است.
«افصاح» به معنای اظهار کردن و مرادف با «ایضاح» است، و صراحت به معنای خالص بودن چیزی از تعلقات است، و سخن صریح از همین باب است بدان جهت که اظهار و تأویل ندارد. اما مقام صُراح یعنی جایگاه پاکی، پیراستگی، و منظور از آن مقام عصمت و امامت است که در روز غدیر از آن پرده برداری شد و امام برای همگان مشخص شد تا دیگر بهانه ای برای منافقان و دو رویان نباشد که پیامبر صلی الله علیه وآله به صراحت کسی را معرفی نکرده است.


===== ۵- روز کامل شدن دین: =====
===== ۵- روز کامل شدن دین: =====
{{متن عربی|يَوْمَ كَمَالِ اَلدِّينِ}}  روزی است که دین خداوند کامل شد. کاری که در روز غدیر صورت گرفت آنچنان از اهمیت برخوردار بود که حق تعالی در شأن آن فرمود: «اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ»، کاری که اگر صورت نمی گرفت، نه تنها دین به مرحله کمال خود نمی رسید که در حقیقت اصل رسالت نیز ابلاغ نشده بود، فان لم تفعل فما بلغت رسالته از این روی علی (علیه السلام) نیز خود فرمود: وکمل اللّه دینه….
{{متن عربی|يَوْمَ كَمَالِ اَلدِّينِ}}  روزی است که دین خداوند کامل شد. کاری که در روز غدیر صورت گرفت آنچنان از اهمیت برخوردار بود که حق تعالی در شأن آن فرمود:{{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}}، کاری که اگر صورت نمی گرفت، نه تنها دین به مرحله کمال خود نمی رسید که در حقیقت اصل رسالت نیز ابلاغ نشده بود، {{قرآن|وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ}} از این روی علی علیه السلام نیز خود فرمود: {{متن عربی|ِ وَ كَمَّلَ اللَّهُ دِينَه‏….}}


===== ۶-روز پیمان بستن: =====
===== ۶-روز پیمان بستن: =====
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلْعَهْدِ اَلْمَعْهُودِ}} ، روز پیمانِ بسته شده است، پیمانی که پیامبر (صلی الله علیه وآله) پس از گرفتن اقرار و اعتراف از مردم مبنی بر اینکه پیامبر حتی از خود مردم نسبت به خودشان، بر آنها اختیار و حق دارد و مردم نیز آن را تأیید کردند.
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلْعَهْدِ اَلْمَعْهُودِ}} ، روز پیمانِ بسته شده است، پیمانی که پیامبر صلی الله علیه وآله پس از گرفتن اقرار و اعتراف از مردم مبنی بر اینکه پیامبر حتی از خود مردم نسبت به خودشان، بر آنها اختیار و حق دارد و مردم نیز آن را تأیید کردند.


* «ایهاالناس من اولی بالمؤمنین من انفسهم؟ قالوا: اللّه ورسوله اعلم. قال: ان اللّه مولای وانا مولی المؤمنین و انا اولی بهم من انفسهم فمن کنت مولاه فعلی مولاه».<ref>الغدیر، ج۱ ص۱۱</ref>
* {{متن عربی|ايّهاالناس من اولى‏ بالمؤمنين‏ من انفسهم؟ قالوا: اللّه ورسوله اعلم. قال: ان اللّه مولاى‏ وانا مولى‏ المؤمنين‏ و انا اولى‏ بهم من انفسهم فَمَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}}.<ref>الغدیر، ج۱ ص۱۱.</ref>
* ممکن است عهد معهود اشاره به عهدی باشد که در آغاز خلقت از انسان گرفته شد، «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَني آدَمَ...» <ref>اعراف،۱۷۲</ref>، چرا که در دعای غدیر می خوانیم که علی (علیه السلام) فرمود: «وجددت لنا عهدک و ذکرتنا میثاقک المأخوذ منا فی ابتداء خلقک ایانا».<ref>مصباح المتهجد، ص۲۹۴</ref>
* ممکن است عهد معهود اشاره به عهدی باشد که در آغاز خلقت از انسان گرفته شد {{قرآن|وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ...}}<ref>اعراف/۱۷۲.</ref>، چرا که در دعای غدیر می خوانیم که علی علیه السلام فرمود:{{متن عربی|وَ جَدَّدْتَ لَنَا عَهْدَكَ وَ ذَكَّرْتَنَا مِيثَاقَكَ‏ الْمَأْخُوذَ فِي ابْتِدَاءِ خَلْقِكَ إِيَّانَا وَ جَعَلْتَنَا مِنْ أَهْلِ الْإِجَابَة.}}<ref>مصباح المتهجد، ص۲۹۴.</ref>


===== ۷-روز شهود و حضور: =====
===== ۷-روز شهود و حضور: =====
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلشَّاهِدِ وَ اَلْمَشْهُودِ.}} این تعبیری است که قرآن درباره قیامت به کار برده است،<ref>سوره بروج، آیه۳</ref> به این معنا که شاهدْ پیامبر و مشهود، قیامت است، شاهدْ انسانها و مشهود، اعمال آنان است، شاهد ملائکه و مشهود، قرآن است و شاهد پیامبر و مشهود، علی (علیه السلام) است.
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلشَّاهِدِ وَ اَلْمَشْهُودِ.}} این تعبیری است که قرآن درباره قیامت به کار برده است،<ref>بروج/۳.</ref> به این معنا که شاهد پیامبر و مشهود، قیامت است، شاهد انسانها و مشهود، اعمال آنان است، شاهد ملائکه و مشهود، قرآن است و شاهد پیامبر و مشهود، علی علیه السلام است.


به کار بردن این تعبیر درباره روز غدیر، مفید همین معناست که پیامبر، شاهد و علی، مشهود است. پیامبر (صلی الله علیه وآله) شهادت به ولایت علی (علیه السلام) داد و انسانها و فرشتگان بر این امر گواهی دادند. تاریخ نیز گواهی داد که گروهی به دلیل نیل به مقام ولایت به علی (علیه السلام) تبریک و تهنیت گفتند، لکن پس از چندی و در ظرف تنها چند ماه آن را زیرپا گذاشتند.
به کار بردن این تعبیر درباره روز غدیر، مفید همین معناست که پیامبر، شاهد و علی، مشهود است. پیامبر صلی الله علیه وآله شهادت به ولایت علی علیه السلام داد و انسانها و فرشتگان بر این امر گواهی دادند. تاریخ نیز گواهی داد که گروهی به دلیل نیل به مقام ولایت به علی علیه السلام تبریک و تهنیت گفتند، لکن پس از چندی و در ظرف تنها چند ماه آن را زیرپا گذاشتند.


===== ۸- روز نمایش قرارها از دورویی ها: =====
===== ۸- روز نمایش قرارها از دورویی ها: =====
{{متن عربی|وَ يَوْمَ تِبْيَانِ اَلْعُقُودِ عَنِ اَلنِّفَاقِ وَ اَلْجُحُودِ.}} روزی که خط حق از جریان نفاق مشخص شد، روزی که باعث شد حامیان واقعی از مدعیان دروغین جدا شوند؛ آنان که حقایق را آگاهانه انکار کردند و نفاق خود را در عمل آشکار ساختند، علی (علیه السلام) در متن خطبه فرمود: «وکشف خبایااهل الریب وضمائر اهل الارتداد، وقع الاذعان من طائفة باللسان دون حقائق الایمان و من طائفة باللسان وصدق الایمان».
{{متن عربی|وَ يَوْمَ تِبْيَانِ اَلْعُقُودِ عَنِ اَلنِّفَاقِ وَ اَلْجُحُودِ.}} روزی که خط حق از جریان نفاق مشخص شد، روزی که باعث شد حامیان واقعی از مدعیان دروغین جدا شوند؛ آنان که حقایق را آگاهانه انکار کردند و نفاق خود را در عمل آشکار ساختند، علی علیه السلام در متن خطبه فرمود: {{متن عربی|وَ كَشَفَ مِنْ خَبَايَا أَهْلِ الرَّيْبِ وَ ضَمَائِرِ أَهْلِ الِارْتِدَاد.....وَ وَقَعَ اَلْإِذْعَانُ مِنْ طَائِفَةٍ بِاللِّسَانِ دُونَ حَقَائِقِ اَلْإِيمَانِ وَ مِنْ طَائِفَةٍ بِاللِّسَانِ وَ صِدْقِ اَلْإِيمَانِ...}}


===== ۹-روز بیان حقایق: =====
===== ۹-روز بیان حقایق: =====
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلْبَيَانِ عَنْ حَقَائِقِ اَلْإِيمَانِ.}}روزی که خط ایمان از دیگر خطوط ممتاز شد، کسانی که تا آن روز ادعای ایمان به خدا و اطاعت از پیامبر را داشتند، در آن روز درونشان آشکار شد. در آن روز همه دانستند که اگر واقعاً معتقد به اطیعوا اللّه واطیعوا الرسول هستند باید از اوامر خدا و پیامبر و از جمله ولی امر، علی بن ابی طالب (علیه السلام) که مصداق بارز و اَتم اطاعت از خدا و رسول است نیز پیروی کنند.اینجا بود که با نصب علی (علیه السلام) و نقش بر آب شدن نقشه ها و برباد رفتن خواب و خیالها، حقایق را انکار کردند و مصداق «قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا» <ref>حجرات،۱۴</ref> شدند، چرا که ایمان فقط گفتن شهادتین نیست، بلکه پذیرش ولایت، حقیقت آن است که باید در قلب تجلی و در عمل جلوه نماید.
{{متن عربی|وَ يَوْمَ اَلْبَيَانِ عَنْ حَقَائِقِ اَلْإِيمَانِ.}}روزی که خط ایمان از دیگر خطوط ممتاز شد، کسانی که تا آن روز ادعای ایمان به خدا و اطاعت از پیامبر را داشتند، در آن روز درونشان آشکار شد. در آن روز همه دانستند که اگر واقعاً معتقد به  
 
{{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>نساء/۵۹.</ref>  هستند باید از اوامر خدا و پیامبر و از جمله ولی امر، علی بن ابی طالب علیه السلام که مصداق بارز و اَتم اطاعت از خدا و رسول است نیز پیروی کنند.اینجا بود که با نصب علی علیه السلام و نقش بر آب شدن نقشه ها و برباد رفتن خواب و خیالها، حقایق را انکار کردند و مصداق{{قرآن|قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا...}} <ref>حجرات/۱۴.</ref> شدند، چرا که ایمان فقط گفتن شهادتین نیست، بلکه پذیرش ولایت، حقیقت آن است که باید در قلب تجلی و در عمل جلوه نماید.


===== ۱۰-روز راندن شیطان: =====
===== ۱۰-روز راندن شیطان: =====
{{متن عربی|وَ يَوْمَ دَحْرِ اَلشَّيْطَانِ.}} «دحر» بر وزن «دهر» به معنای راندن است.<ref>صحاح اللغة، مادّه «دهر»</ref> در روز غدیر با کامل شدن دین، شیطان نیز برای دومین بار رانده شد، شیطان که از دین کامل و حقیقت ایمان دل خوشی ندارد، دوست می داشت دین، ناتمام و ابتر بماند و به کفار وعده می داد که با مرگ پیامبر (صلی الله علیه وآله) نفس راحتی می کشند، با واقعه غدیر، وسوسه ها، توطئه ها و نقشه ها، نقش بر آب شد و همان گونه که کافران مأیوس و نومید شدند «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ»»<ref>مائده، ۵</ref>، شیطان نیز مأیوس و رانده درگاه الهی شد؛ همو که راضی به خلافت انسان برای خدا نبود و با سجده نکردن طرد و رجم شد، راضی به خلافت علی (علیه السلام) برای پیامبر (صلی الله علیه وآله) نیز نبود و از این رو مدحور گردید. از این روست که در حدیثی از امام رضا (علیه السلام) می خوانیم که فرمود:«یوم مرغمة الشیطان.»<ref>مسند الامام الرضا(ع)،ج۲،ص۱۸</ref>
{{متن عربی|وَ يَوْمَ دَحْرِ اَلشَّيْطَانِ.}} «دحر» بر وزن «دهر» به معنای راندن است.<ref>صحاح اللغة، مادّه «دهر».</ref> در روز غدیر با کامل شدن دین، شیطان نیز برای دومین بار رانده شد، شیطان که از دین کامل و حقیقت ایمان دل خوشی ندارد، دوست می داشت دین، ناتمام و ابتر بماند و به کفار وعده می داد که با مرگ پیامبر صلی الله علیه وآله نفس راحتی می کشند، با واقعه غدیر، وسوسه ها، توطئه ها و نقشه ها، نقش بر آب شد و همان گونه که کافران مأیوس و نومید شدند {{قرآن|الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ}} <ref>مائده/۳.</ref>، شیطان نیز مأیوس و رانده درگاه الهی شد؛ همو که راضی به خلافت انسان برای خدا نبود و با سجده نکردن طرد و رجم شد، راضی به خلافت علی علیه السلام برای پیامبر صلی الله علیه وآله نیز نبود و از این رو مدحور گردید. از این روست که در حدیثی از امام رضا علیه السلام می خوانیم که فرمود:{{متن عربی|يَومُ مَرغَمَةِ الشَّيطَان.}}<ref>مسند الامام الرضا(ع)،ج۲،ص۱۸</ref>


===== ۱۱-روز برهان: =====
===== ۱۱-روز برهان: =====
۷۶۴

ویرایش