کتابخانۀ خدابخش (پتنه)
«کتابخانه عمومی شرقی خدابخش»، یکی از برجسته‌ترین کتابخانه‌های اسلامی در هند، در سال ۱۸۹۱ میلادی در شهر پَتنا، مرکز ایالت بهار، تأسیس شد. این کتابخانه که به نام بنیانگذارش، خدابخش‌خان، شهرت یافته، گنجینه‌ای غنی از نسخ خطی و چاپی را در خود جای داده است.
محمدبخش، پدر خدابخش‌خان، در سال ۱۸۴۸ میلادی هسته اولیه کتابخانه را بنیان نهاد. پس از درگذشت او در سال ۱۸۷۶، فرزندش خدابخش‌خان (۱۸۴۲-۱۹۰۹) کتابخانه را گسترش داد و به مرکزی عمومی تبدیل کرد.
ویژگی های کتابخانه
کتابخانه خدابخش مجموعه‌ای بی‌نظیر را در خود جای داده است:
- ۲۲ هزار نسخه خطی به زبان‌های گوناگون از جمله عربی، فارسی، اردو، ترکی و هندی
- کتاب‌های چاپی در موضوعات متنوع اسلامی و شرقی
- آثار کمیاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی
از سال ۱۹۶۹، این کتابخانه به‌عنوان نهادی ملی شناخته شده و تحت نظارت هیئتی مستقل اداره می‌شود. خدمات متنوعی ارائه می‌دهد، از جمله:
- برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی
- انتشار فصلنامه برای مخاطبان خارج از هند
- تهیه مجموعه‌های صوتی و تصویری
- ترجمه آثار مهم به چندین زبان
امروزه، با گذشت بیش از ۱۳۰ سال از تأسیس، کتابخانه خدابخش همچنان به‌عنوان یکی از مراکز مهم پژوهشی و فرهنگی در حوزه مطالعات اسلامی و شرقی در هند و جهان شناخته می‌شود.
كتب خطى غدير[۱]
كتاب هاى خطى كه در موضوع غدير تألیف شده اند - كه در كتاب «غدیر در آئینه کتاب» جمع آورى شده است[۲] - به حسب محل نگهدارى ۴۶ كتاب در كتابخانه هاى هشت كشور است، كه ۱ كتاب در كتابخانه خدابخش (پتنه، هند) است.