کیفیت ابلاغ در خطبه غدیر
كيفيت ابلاغ در خطبه غدير[۱]
از نكات قابل توجه در خطبه غدير كيفيت اجراى خطبه و شرايط مقارن با آن است. آنچه در آن زمان و تا زمان ما استثنايى بودن مراسم غدير را به ثبت رسانده، برنامه ريزى خاصى بود كه به صورت بسيار دقيق و غير عادى به خصوص در حد عادات و فرهنگ آن عصر اجرا شد. اين جهات در چند جنبه قابل دقت است:
صد و بيست هزار نفر در برابر يك منبر
مجلس عظيمى به وسعت يكصد و بيست هزار نفر در آن زمان سابقه نداشت. شايد بتوان ادعا كرد در مجلسى بدون وسايل تقويت كننده صدا و ديد، چنان اجتماعى در مقابل يك منبر - كه همه گوينده را ببينند و صداى او را بشنوند - تا كنون نيز سابقه ندارد، و در آن زمان مردم براى اولين بار با چنين منظره اى مواجه شده بودند. البته فرد يا افرادى، سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله را براى مردم تكرار مى كردند كه افراد دورتر بشنوند و متوجه خطابه باشند. [۲]
منبراستثنايى زير درختان
منبرى بلند از سنگ و جهاز شتر زير درختان و سايبان قراردادن پارچه ها بر فراز درختان بلند براى درست انجام شدن مراسم خطبه، كار تازه اى بود. حتى چند نفر مأمور شدند تا شاخه هاى مزاحمى كه قابل بريدن نبود با دستان خود نگه دارند تا به منبر اصابت نكند و مراسم با نظم كامل انجام شود.
دو نفربرفراز يك منبر
ايستادن پيامبرصلى الله عليه وآله بر فراز منبر بلند، در حالى كه سابقه ذهنى مردم نشستن حضرت بر منبر و يا ايستادن بدون منبر بود، حالت استثنايى به نظر مى رسيد. ايستادن اميرالمؤمنين عليه السلام از اول خطبه بر فراز منبر در كنار پيامبرصلى الله عليه وآله - به طورى كه دو نفر در حال قيام در محل سخنرانى ديده شوند - يكى از جذاب ترين و توجه برانگيزترين قسمت هاى برنامه بود كه تا امروز نظير نداشته است.
يك ساعت سخنرانى زير آفتاب
طول سخنرانى رسول مكرم اسلام صلى الله عليه وآله كه حدود يك ساعت به طور متوالى در آن مكان گرم ادامه داشته و مردم گوش مى داده اند نيز در بين سخنرانى هاى پيامبرصلى الله عليه وآله بى سابقه است.
بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنين عليه السلام
بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنين عليه السلام در بين سخنرانى، يك كار خارج از محدوده سخنرانى است، و در هيچ يك از سخنرانى هاى حضرت و حتى در عُرف سخنرانان جهان ديده نشده است. اين كار به عنوان يك اقدام بسيار فوق العاده و بياد ماندنى درباره حساس ترين فراز خطبه انجام گرفت.
بيعت لسانى از فراز منبر
بيعت و اقرار لسانى گرفتن از مردم به اين صورت كه حضرت از مردم بخواهد تا در بين سخنرانى، اقرار خود را به طور مفصل بر زبان جارى كنند و محتواى سخنان حضرت را با صداى بلند تكرار كنند، نيز اقدامى استثنايى بين همه سخنرانى هاى عالم و ابداعى در اين فن به شمار مى آيد.