نمایش مبدأ برای تبریک

== تبريک گفتن در عید غدیر<ref>آداب عيد غدير (خانه كودک) : ص۵۶  - ۱۴۵ .  غدير دعا و محبت (نيشابورى) : ص۳۷ - ۶۲   . همراه با ذى‏ الحجه (اوحدى) : ج ۲ ص ۱۰۵ -۱۸۱ . ترجمه الغدير (امينى -  واحدى) : ص ۶۵۹ . اسرار غدير: ص۲۵۴،۲۴۶-۲۵۶. چهارده قرن با غدير: ص ۲۳۴،۲۳۳. قنوت خورشيد: ص ۲۹، به نقل از كتاب: غدير عيد برتر (صدرى) . چهارده قرن با غدير: ص۱۵۳،۷۷-۱۵۷، ۲۰۱- ۲۳۴،۲۳۳،۲۰۹ . غدير در قرآن: ج ۳ ص  ۳۳۸-۳۴۰. اسرار غدير: ص ۲۵۴،۲۵۳،۲۵۲،۲۴۶-۲۵۶ ،۲۸۱، ۳۵۳ -۳۶۳.</ref> ==
از موارد بسيار مهم در مورد روز و [[غدیر|عید غدیر]]، اعمال و آداب عید غدیر است. به علت [[اهمیت]] اين روز، اعمال و آدابى ذكر شده كه با هيچ روزى برابرى نمى‏ كند و مختص به قشر خاص و سن معينى نيست، و داراى ابعاد اعتقادى و عبادى مختلفى است. از جمله آداب [[عید غدیر]] تبریک گفتن است<ref><big>خطبه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه.</big></ref>:

از جمله آداب روز غدير تبريک گويى و شادباش گفتن است. در همين باره از نام‏ هاى روز غدير «يوم التهنئه» است<ref>الاقبال: ص ۴۶۴. </ref>؛ و منظور تهنيت به [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|رسول‏ خدا صلی الله علیه و آله]] و به [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین ‏علیه السلام]] ، و همچنين تبريک مؤمنين به يكديگر است:

=== الف) تبريک گفتن به رسول خدا صلى الله عليه و آله ===
حضرت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در روز غدير فرمودند<ref>الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴.</ref>: هنّئونى، هنّئونى: به من تهنیت بگوييد. لذا در بعضى از زيارات و ادعيه در اين روز خطاب به رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله تبريک مى‏ گوييم. پس سزاوار است كه مؤمنين ادعيه و زيارات اين روز را -  كه زيارت رسول‏ خدا صلى الله عليه وآله هم در آن است -  قرائت كنند.

=== ب) تبريک گفتن به امیرالمؤمنین‏ علیه السلام ===
در روز غدير خم و بعد از اتمام خطبه، حضرت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در خيمه ‏اى كه اختصاص به خود آن حضرت داشت نشستند و امر فرمودند [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] در خيمه ديگرى بنشيند، و مردم را امر فرمودند كه به آن حضرت تهنيت و تبريک بگويند. بعد از بيعت مردها، امر فرمودند كه زن‏ها نيز تبريک بگويند و بيعت كنند.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نيز در [[خطبه غدیر]] فرمودند: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

به يكديگر تبريک بگوييد، و امروز را عيد قرار دهيد. سپس فرمودند: اين كلمات را رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله به من امر فرمودند تا بيان كنم.

=== ج) تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر ===
در اين روز شريف نوع برخورد ما شيعيان با يكديگر و كلماتى كه بايد گفته شود از ناحيه معصوم‏ صلى الله عليه وآله به ما رسيده است<ref>الاقبال: ص ۴۶۳،۴۶۱. </ref>:

هنگامى كه مؤمنين يكديگر را ملاقات كردند، بعد از سلام و مصافحه اين تهنيت را بگويند: الحمد للَّه الذى جعلنا من المتمسّكين بولاية اميرالمؤمنين و الائمة عليهم السلام.

[[امام رضا علیه السلام]] در اين باره فرموده است: هو يوم التهنئة؛ يهنّى‏ء بعضكم بعضاً. فاذا لقى المؤمن اخاه يقول: الحمد للَّه الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين و الائمة عليهم السلام<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref>: 

(روز غدير) روز تهنيت و تبريک گفتن است. هر كدامتان ديگرى را تهنيت گويد، و چون مؤمن برادر مؤمنش را ديد بگويد: سپاس خدا را كه ما را از درآويختگان به [[ولایت]] اميرالمؤمنين و امامان (معصوم) -  سلام بر آنان باد -  قرار داد.

شاد باش گفتن با عبارت: اسعد اللَّه ايامكم<ref>عباراتى را كه پيشوايان معصوم‏ عليهم السلام سفارش فرموده ‏اند داراى خواص و بركاتى است و بايد آنها را با همان الفاظ خواند و از به كاربردن ترجمه آنها خوددارى كرد.</ref>: خداوند روزگارتان را دوران نيكبختى قرار دهد، از شيوه ‏هاى معمول مؤمنان در روزهاى عيد است.

و نيز بگويند: اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَلَّذِي أَكْرَمَنَا بِهَذَا اَلْيَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ اَلْمُوفِينَ بِعَهْدِهِ إِلَيْنَا وَ مِيثَاقِهِ اَلَّذِي وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وِلاَيَةِ وُلاَةِ أَمْرِهِ وَ اَلْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ يَجْعَلْنَا مِنَ اَلْجَاحِدِينَ وَ اَلْمُكَذِّبِينَ بِيَوْمِ اَلدِّينِ<ref>الاقبال: ص ۴۷۶. مفاتيح الجنان: اعمال غدير. زاد المعاد: اعمال غدير.</ref> 

== تبريک پس از خطبه غدير<ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۱۱۴. اسرار غدير: ص ۵۵ .</ref> ==
پس از اتمام [[خطبه غدیر]]، لحظات به كام پيامبر صلى الله عليه و آله شيرين‏ تر از [[عسل]] بود، چرا كه خطاب «يا اَيَّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ» را با عزمى راسخ به انجام رسانده بود و على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام را آن چنان كه بايد معرفى كرده بود، گام ‏هاى بلند محمد و على ‏عليهما السلام فرود از منبر غدير را آغاز كرد.

همزمان مردم نيز مشتاقانه از جا برخاستند و از هر سو با ازدحام به طرف منبر آمدند؛ و در حالى كه دست‏ ها را به نشانه بيعت بالا برده بودند اشاره مى‏ كردند و مى‏ گفتند:

«آرى پذيرفتيم و طبق امر خدا و رسولش از صميم قلب و با زبان و دستانمان اطاعت مى‏ كنيم».

در آن لحظات احساس برانگيز پيامبر صلى الله عليه و آله از همان فراز منبر با بسيارى از دست‏ هايى كه به سويش بلند شده بود بيعت كرد و به احساسات آنان پاسخ داد.

صداى تبريک و تهنيت از جمعيت بلند بود، و پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ تبريک آنان مى ‏فرمود:

الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ الْعالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه جهانيان فضيلت داد.

فريادهاى شعفى كه از جمعيت برمى ‏خاست، شكوه و ابهت بى ‏مانندى را به اجتماع بزرگ [[غدیر]] مى ‏بخشيد.

پيامبر صلى الله عليه و آله براى نشان دادن [[غدیر]] به عنوان بزرگ‏ترين مناسبتى كه در عمر مباركش به او بايد تبريک گفت، مى‏ فرمود: به من تبريک بگوييد، به من تهنيت بگوييد، زيرا [[خداوند]] مرا به نبوت و اهل ‏بيتم را به [[امامت]] اختصاص داده است.

نكته قابل توجهى كه در هيچ يک از پيروزى‏ هاى پیامبر صلی الله علیه و آله -  چه در جنگ‏ ها و چه ساير مناسبت‏ ها و حتى فتح مکه -  سراغ نداريم، اين است كه حضرت در روز غدير فرمودند: 

«به من تبريک بگوئيد، به من تهنيت بگوئيد، زيرا خداوند مرا به نبوّت واهل‏ بيتم را به امامت اختصاص داده است»، و اين نشانه فتح بزرگ و در هم شكستن كامل سنگرهاى كفر و نفاق بود. 

ابراز احساسات مردم با پاسخ‏ هاى پيامبرصلى الله عليه وآله آرام‏تر شد در حالى كه آن حضرت با اميرالمؤمنين ‏عليه السلام به پله‏ هاى پايين منبر رسيده بودند. در آن حال پيامبر صلى الله عليه و آله [[کمال دین]] را به مردم يادآور شده فرمود:

«اللَّهُ اَكْبَرُ عَلى اِكْمالِ الدّينِ وَ اِتْمامِ النِّعْمَةِ وَ رِضَى الرَّبِّ بِرِسالَتى وَ الْوِلايَةِ لِعَلِىِّ بْنِ اَبی ‏طالِبٍ»:

«اللَّه اكبر به خاطر كامل شدن دين و تمامى نعمت و رضايت پروردگار به رسالت من و ولايت على بن ابى‏ طالب» .

سپس سه بار آيه «الْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً» را قرائت كرد، و بعد از آن فرمود:

«كمال دين و تمام نعمت و رضايت رب با اين است كه مرا براى [[ابلاغ ولایت]] على بن ابى‏ طالب بعد از من فرستاده است» .

از سوى ديگر پیامبر صلی الله علیه و آله به منادى خود دستور دادند تا بين مردم گردش كند و اين خلاصه غدير را تكرار كند:

«مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، اَللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ» ، تا به عنوان تابلويى از غدير در ذهن ها نقش ببندد.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۱۹۶،۱۹۴،۶۳،۴۰. بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۷. امالى شيخ مفيد: ص ۵۷ .</ref>
== تبليغ غدير با تبريک گفتن<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۹۷ - ۱۰۰، ۱۸۲، ۱۸۵.</ref> ==
يكى از شاخص ‏هاى زندگى معصومين ‏عليهم السلام تبليغ غدير به شكل‏ هاى مختلف است. از جمله [[تبلیغ]] با آداب روز غدير است، كه يكى از آنها تبريک گفتن است و ذيلاً به بيان آن مى‏ پردازيم:

=== دستور تبريک به پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير خم ===
شايد مردم آن زمان تبريک گفتن در هيچ موضوعى جز ولادت و عروسى فرزندانشان را تجربه نكرده بودند. آن قدر شادى و سرور در چهره مبارک رسول ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله موج می‏زد كه مردم بى ‏اختيار تبريک گفتند، و آن قدر مسئله تعيين و اعلام [[جانشین]] پيامبر صلى الله عليه و آله -  مانند [[بعثت]] آن حضرت -  جاى تهنيت داشت كه حضرت با تأكيد از مردم خواست كه به او تبريک بگويند.

تبريکِ غدير از همان سال [[حجةالوداع]] و در همان بيابان غدير پس از اتمام خطبه پيامبر عليه السلام چنين آغاز شد؛ در آن لحظاتى كه پيامبر صلى الله عليه و آله خطاب «يا اَيَّهَا الرَّسُولُ بَلِّغ» را به انجام رسانده و على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام را معرفى كرده بود، هر دو بزرگوار از پله‏ هاى منبر غدير پايين آمدند.

همزمان مردم نيز مشتاقانه از جا برخاستند و از هر سو با ازدحام به طرف منبر حركت كردند؛ و در حالى كه دست‏ ها را به نشانه بيعت بالا برده بودند مى‏ گفتند: آرى پذيرفتيم و به امر خدا و رسولش از صميم قلب و با زبان و دستانمان اطاعت مى‏ كنيم.

پیامبر صلی الله علیه و آله از همان فراز منبر با بسيارى از دست‏هايى كه به سويش بلند شده بود [[بیعت]] كرد و به احساسات آنان پاسخ داد. صداى تبريک و تهنيت از ميان جمعيت بلند بود، و [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] در پاسخ تبريک آنان مى ‏فرمود:

الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه جهانيان فضيلت داد.

فريادهاى شعفى كه از جمعيت برمي‏خاست، شكوه و ابهت بى‏ مانندى را به اجتماع بزرگ غدير مى ‏بخشيد. پيامبر صلى الله عليه و آله براى نشان دادن غدير به عنوان بزرگ‏ترين مناسبتى كه در عمر مباركش بايد به او تبريک گفت، مى‏ فرمود: به من تبريک بگوييد. به من تهنيت بگوييد، زيرا [[خداوند]] مرا به نبوت و اهل ‏بيتم را به [[امامت]] اختصاص داده است.

ابراز احساسات مردم با پاسخ‏ هاى پيامبر صلى الله عليه و آله آرام‏تر شد در حالى كه آن حضرت با [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین ‏علیه السلام]] به پله‏ هاى پايين منبر رسيده بودند. در آن حال پيامبر صلى الله عليه و آله كمال دين را به مردم يادآور شده فرمود:

اللَّهُ اَكبَرُ عَلى اِكمالِ الدّينِ وَ اِتمامِ النِّعمَةِ وَ رِضَى الرَّبِّ بِرِسالَتى وَ الوِلايَةِ لِعَلِىِّ بنِ اَبى ‏طالِبٍ:

اللَّه اكبر به خاطر كامل شدن دين و تمامى نعمت و رضايت پروردگار به رسالت من و ولايت على بن ابى‏ طالب.

سپس سه بار آيه «اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً» را قرائت كرد، و بعد از آن فرمود:

[[کمال دین]] و تمام نعمت و رضايت رب با اين است كه مرا براى [[ابلاغ ولایت]] على بن ابى‏ طالب بعد از من فرستاده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۱۹۶،۱۹۴،۶۳،۴۰.الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴،۲۷۱.</ref>

جالب اينجاست كه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در روز غدير فرمود<ref>الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴.</ref>: هنّئونى، هنّئونى: به من تهنيت بگوييد.

لذا در بعضى از زيارات و ادعيه در اين روز خطاب به رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله تبريک مى‏ گوييم. پس سزاوار است كه مؤمنين ادعيه و زيارات اين روز را -  كه زيارت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله هم در آن است -  قرائت كنند.

=== تبريک گفتن به اميرالمؤمنين ‏عليه السلام ===
در روز غدير خم و بعد از اتمام خطبه، حضرت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در خيمه ‏اى كه اختصاص به خود آن حضرت داشت نشستند و امر فرمودند اميرالمؤمنين‏ در خيمه ديگرى بنشيند، و مردم را امر فرمودند كه به آن حضرت تهنيت و تبريک بگويند. بعد از بيعت مردها، امر فرمودند كه زن‏ ها نيز تبريک بگويند و بيعت كنند.

اميرالمؤمنين ‏عليه السلام نيز در [[خطبه غدیر]] فرمودند:

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: به يكديگر تبريک بگوييد، و امروز را عيد قرار دهيد. سپس فرمودند: اين كلمات را رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله به من امر فرمودند تا بيان كنم.

=== تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر ===
يک سنت استثنائى براى ملاقات دو برادر دينى در عيد ولايت، توجه همه جانبه معصومين‏ عليهم السلام به [[تبلیغ]] عملى غدير را نشان مى‏ دهد.

كلماتى كه در اين ديدارها گفته مى‏شود شامل دو تشكر از دو [[نعمت]] است: يكى اصل نعمت غدير كه خداوند مسئله [[امامت]] را به دست ما نسپرد و خود اين مهم را بر عهده گرفت، و ديگر اينكه ما را بر عهد و پيمان غدير ثابت قدم نگه داشت.

جالب است كه نه فقط دستور تبريک در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد داده ‏اند، تا ابعاد اعتقادى اين روز بزرگ را در تهنيت ‏گويى آن به كار بريم. در اين باره [[امام صادق علیه السلام]] مى ‏فرمايد: هر گاه در اين روز برادر مؤمن خود را ملاقات كردى بگو:

الحَمدُ للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:

شكر خدا را كه ما را به اين روز گرامى داشته و ما را از مؤمنان و از وفاداران به پيمانى كه با ما بسته و عهدى كه درباره واليان امرمان و برپا دارندگان عدالت از ما گرفته قرار داده است، و ما را از منكران و تكذيب كنندگان روز قيامت قرار نداده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۵.</ref>

در واقع نوع ديگر تبريک، تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر است.

در اين روز شريف نوع برخورد ما شيعيان با يكديگر و كلماتى كه بايد گفته شود از ناحيه معصوم‏ صلى الله عليه و آله به ما رسيده است<ref>الاقبال: ص ۴۶۱، ۴۶۳.</ref>:

هنگامى كه مؤمنين يكديگر را ملاقات كردند، بعد از سلام و [[مصافحه]] اين تهنيت را بگويند: الحَمدُ للَّهِ الَّذى جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسِّكينَ بِوِلايَةِ اَميرِالمُؤمِنينَ ‏عليه السلام:

سپاس خدايى را كه ما را از تمسک‏ كنندگان به ولايت [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] قرار داد.<ref>الاقبال: ص ۴۷۶. مفاتيح الجنان: اعمال غدير. زاد المعاد: اعمال غدير. عوالم العلوم : ج ۳/۱۵ ص ۲۲۳.</ref>

تبعاً تهنيت گفتن چهره متبسم مى‏ خواهد و همين براى غدير شادى آفرين است. دليل اين خوشحالى و سرور و تشكر از پروردگار، نعمت ولايت است كه خدا عنايت فرموده است. 

== تحليل مراسم تبريک و تهنيت<ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص ۷۶.</ref>==
  پس از اتمام [[خطبه غدیر]]، انتظار آميخته با سكوت مردم به سر رسيد و پيامبر و على‏ عليهما السلام را در حال فرود از منبر مشاهده كردند. سيل جمعيت ناگهان از جا كنده شد و مردم از هر سو با ازدحام به طرف منبر حركت كردند تا اولين كسانى باشند كه پس از آن سخنرانىِ تاريخى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله حاضر مى‏ شوند و احساس خود را نسبت به آن حضرت ابراز مى ‏دارند.

تأثير سخنرانى به قدرى دقيق بود كه از نوع ابراز احساسات جمعيت و كلماتى كه در آن لحظات مى‏ گفتند، تشخيص درک صحيح آنان هويدا بود. جمعيت در حالى كه دست‏ها را به نشانه بيعت بالا برده بودند و به طرف حضرت اشاره مى ‏كردند، فرياد مى ‏زدند:

«آرى پذيرفتيم، و طبق امر خدا و رسولش از صميم قلب و با زبان و دستانمان اطاعت مى‏ كنيم».

در كنار اين صداها، فريادهاى تبريک نيز شنيده مى‏ شد، كه چنين مقام والايى به على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام تبريک مى‏ گفتند و تعيين چنين [[جانشین|جانشینی]] را به پيامبر صلى الله عليه و آله تهنيت عرض مى‏ كردند.

اين هر دو به معناى درک صحيح و دريافت عميق مخاطبين از سخنرانى غدير بود. عكس ‏العمل پيامبر صلى الله عليه و آله به چنين ابراز احساساتى در سه مرحله حساب شده انجام گرفت.

ابتدا با تكان دادن دست مبارک به احساسات آنان پاسخ داد و اين گونه با آنان بيعت كرد كه تا آن روز اين حركت دو سويه از مخاطِب و مخاطَب در سخنرانى‏ هاى پيامبر صلى الله عليه و آله ديده نشده بود.

حضرت در آن حال به مردم گوشزد نمود كه در برابر دو شخصيت اول عالم وجود قرار دارند كه خداوند فضيلت مطلق را به آنان داده است. پيامبر صلى الله عليه  وآله در حالى كه دست مبارك را حركت می ‏داد می فرمود: 

«الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ الْعالَمينَ»: «سپاس خدايى را كه ما را بر همه جهانيان فضيلت داده است».

در پاسخ تبريک و تهنيت مردم -  با توجه به بى‏ سابقه بودن آن -  پيامبر صلى الله عليه و آله براى نشان دادن [[غدیر]] به عنوان بزرگ‏ترين مناسبتى كه در عمر مباركش بايد به او تبريک گفت، مى‏ فرمود: 

«به من تبريک بگوييد، به من تهنيت بگوييد؛ چرا كه خداوند مرا به نبوت و اهل ‏بيتم را به [[امامت]] اختصاص داده است». 

== رسميت تبريک در غدير<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۸۳-۱۹۰.</ref>==
رسميت دادن ابدى به غدير با اعلان «عيد بودن» آن بلكه اعلام «اعظم الاعياد» بودن آن<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۸.</ref>، و نيز نامگذارى آن به «يوم الولاية»<ref>بصائر الدرجات: ص ۲۰۱. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۳۶ و ج ۳۹ ص ۳۳۶ و ج ۴۱ ص ۲۲۸. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۶۸ . كشف المهم : ص ۱۰۹.</ref> و اجراى عملى اين عيد در زمان [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین]] و [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیهما السلام<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۱-۲۲۴. بحار الانوار: ج ۹۴ ص ۱۱۴، ۱۱۵.</ref>، و تبريک و تهنيت گفتن به مناسبت اين عيد بزرگ، همه اينها به معناى جايگاه ويژه غدير در تقويم رسمى اسلام و بزرگداشت عمومى آن است.

به عنوان نتيجه اين رسميت، تأثير آن در جاودان سازى فرهنگ ابلاغ پيام غدير به نسل ‏هاى بعد و دعوت ابدى به ولايت امامان غدير جاى انكار نيست.

در كنار اين رسميت، تبريک و تهنيت در غدير نيز رسميتى خاص داشته و در كلام و سيره معصومين ‏عليهم السلام از جايگاهى خاص برخوردار است كه ذيلاً به آن اشاره مى‏ شود:

=== تبريک رسمى در غدير خم'''<ref>بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۷. امالى شيخ مفيد: ص ۵۷ .</ref>'''===
اولين رسميتِ عرض تبريک و تهنيت به مناسبت غدير را، از يک سو شخص پيامبر صلى الله عليه و آله و از سوى ديگر مخاطبانِ غدير از همان كنار بركه پايه ‏گذارى كردند. آن حضرت رسماً دستور تبريک گفتن را داد كه چنين دستورى در تمام عمر پيامبر صلى الله عليه و آله در هيچ اتفاق مسرور كننده ‏اى رخ نداده و براى اولين و آخرين بار به مناسبت غدير از سوى حضرت دستور داده شده است.

همان گونه كه پس از خطابه، مردم نيز با درکِ عظمت واقعه بی ‏اختيار و قبل از دستور پيامبر صلى الله عليه و آله صدايشان به تبريک بلند شد.

پس از خطبه، مردم از هر سو به سمت منبر مى‏ آمدند و خود را به [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] و [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین ‏علیه السلام]] مى ‏رساندند، و با ايشان به عنوان بيعت دست مى‏ دادند، و هم به پيامبر صلى الله عليه و آله و هم به اميرالمؤمنين ‏عليه السلام تبريک و تهنيت مى‏ گفتند.

پيامبر صلى الله عليه و آله هم مى‏ فرمود: الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه اهل عالم فضيلت داد.

در اين حال مردم مى‏ گفتند: آرى، شنيديم و طبق فرمان خدا و رسول با قلب و جان و زبان و دستمان اطاعت مى ‏كنيم. بعد به سوى پيامبر و اميرالمؤمنين‏ عليهما السلام ازدحام كردند و از يكديگر سبقت مى ‏گرفتند و با ايشان دست مى‏ دادند.

اين ابراز احساسات و فريادهاى شعفى كه از جمعيت بر مى‏ خاست، شكوه و ابهت بى ‏مانندى به آن اجتماع بزرگ مى ‏بخشيد. در اين حال حضرت فرمود: به من تبريک بگوييد، به من تهنيت بگوييد، زيرا خداوند مرا به نبوّت و اهل بيتم را به [[امامت]] اختصاص داده است.

=== آموزش تبريک غدير از امام صادق‏ عليه السلام ===
جالب است كه نه فقط دستور تبريک در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد داده ‏اند، تا ابعاد اعتقادى اين روز بزرگ را در تهنيت‏ گويى آن به كار بريم.

در اين باره [[امام صادق‏ علیه السلام]] مى‏ فرمايد: هر گاه در اين روز برادر مؤمن خود را ملاقات كردى بگو:

الحَمدُ  للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:

شكر خدايى را كه ما را به اين روز گرامى داشته و ما را از مؤمنان و از وفاداران قرار داده به پيمانى كه با ما بسته و عهدى كه درباره واليان امرمان و برپا دارندگان عدالت از ما گرفته، و ما را از منكران و تكذيب كنندگان روز قيامت قرار نداده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۵.</ref>

=== آموزش تهنيت غدير توسط امام رضا عليه السلام ===
تبريک غدير بايد به معناى سپاسگزارى از نعمت عظيم ولايت باشد، كه [[امام رضا علیه السلام|امام هشتم ‏علیه السلام]] اين كيفيت تبريک غدير را به ما آموخته مى‏ فرمايد: در اين روز به يكديگر تهنيت و تبريک بگوييد، و هر گاه برادر مؤمن خود را ملاقات كرديد چنين بگوييد:

الحَمدُ للَّهِ الَّذى جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسِّكينَ بِوِلايَةِ اَميرِالمُؤمنينَ‏ عليه السلام: 

سپاس خدايى را كه ما را از تمسک‏ كنندگان به ولايت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام قرارداده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۳.</ref>

== منبع ==
دانشنامه غدیر،جلد ۵،صفحه ۳۵۹

== پانویس ==
[[رده:خطابه غدیر]]