نمایش مبدأ برای سعد بن مالک انصاری (ابوسعید)

از نمونه‏ هاى بارز [[اتمام حجت]] و استدلال و يادآورى‏ هاى غدير، مواردى است كه توسط خود خداوند و [[معصومین ‏علیهم السلام]] و اصحابشان صورت گرفته است.

تمام راويانى كه در طول هزار و چهارصد سال حديث غدير را [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] كرده‏ اند نيز به گونه ‏اى جهاد خود را در مقابله با اهل [[سقیفه]] به نمايش گذاشته ‏اند.

يكى از اصحاب معصومين‏ عليهم السلام كه با غدير اتمام‏ حجت نموده ابوسعيد خدرى است:

الف) ابوسعيد خدرى صحابى [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] يكى از بازگوكنندگان واقعه غدير به صورت نسبتاً مفصلى است. او در قسمتى از سخنانش مى‏ گويد:

پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير خم مردم را فراخواند ...، و بازوى على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام را گرفت و بلند كرد به طورى كه سفيدى زير بغل پيامبر صلى الله عليه و آله را مى‏ نگريستم.

سپس فرمود:

«مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ، أللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ».

به بيان ديگر: در كنار آيات غدير، مى ‏توان همه احاديث وارد شده در ارتباط غدير با قرآن را به نوعى اتمام حجت غديرى -  قرآنى به حساب آورد.

به خصوص استشهاد به آيات قرآن در بسيارى از مواضع خطابه غدير -  آن هم از لسان پيامبر معظم‏ صلى الله عليه و آله -  بُعد ديگرى از جنبه قرآنى غدير را بيان مى ‏كند.

آياتى كه در خطابه غدير به عنوان شاهد يا [[تفسیر آیات در خطابه غدیر|تفسیر]] قرآن آمده ۵۰ مورد است كه اهميت اين سند دائمى غدير را با پشتوانه قرآنى جلوه‏ گر مى‏ سازد.

با توجه به همين استناد ريشه ‏اى غدير به قرآن، اتمام حجت‏ ها و دفاع از حريم غدير با تكيه بر آيات قرآنى در طول چهارده از سوى پيامبر و ائمه‏ عليهم السلام و اصحابشان صورت گرفته، كه از جمله آنها اتمام‏ حجت قرآنىِ ابوسعيد خدرى با آيه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» است كه بر فراز [[سخنرانی|منبر]] نازل شد:

ابوسعيد خدرى از حاضران [[غدیر]] است و آنچه به چشم خود در غدير ديده بيان مى ‏كند. تأكيد او به اين جهت قابل توجه است كه [[آیه اکمال و شبهات ابن کثیر|آیه اکمال]] در حالى بر پيامبر نازل شد كه حضرت بر فراز [[سخنرانی|منبر]] غدير بود و لحظاتى از اعلام ولايت نگذشته بود. او در قسمتى از سخنانش مى‏ گويد:

پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير خم مردم را فراخواند ... ، و بازوى على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام را گرفت و بلند كرد به طورى كه سفيدى زير بغل پيامبر صلى الله عليه و آله را مى ‏نگريستم.

سپس فرمود:

مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ، اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ:

هر كس من صاحب اختيار او هستم على صاحب اختيار اوست، پروردگارا، دوست بدار هر كس او را دوست بدارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس او را يارى كند، و خوار كن هر كس او را خوار كند.

ابوسعيد خدرى مى‏ گويد: حضرت از منبر پايين نيامده بود كه اين آيه نازل شد: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً».<ref>مائده/۳.</ref>

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: اللَّه اكبر از كامل شدن دين و كمال نعمت و رضايت پروردگار به رسالت من و ولايت على بعد از من.<ref>كتاب سليم: حديث ۳۹. </ref>

ب) عبداللَّه بن علقمه از كسانى بود كه عمرى به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ناسزا مى‏ گفت. يكسال به مكه رفت و نزد ابوسعيد خدرى آمد و از او پرسيد:

آيا هيچ منقبتى درباره على بن ابى‏ طالب عليه السلام شنيده ‏اى؟!

ابوسعيد گفت: آرى، مى ‏توانى از مهاجرين و انصار و قريش سئوال كنى.

پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير خم ابلاغ كاملى نمود و فرمود: اى مردم آيا من نسبت به مؤمنين از خود آنان سزاوارتر نيستم؟ گفتند:

آرى. و اين سؤال و جواب سه بار تكرار شد. سپس فرمود: اى على، نزديک بيا. پيامبر صلى الله عليه و آله دو دست او را بلند كرد به طورى كه زير بغل‏ هاى آنان را مى‏ ديدم، و فرمود:

«مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ»، و اين را سه مرتبه فرمود.

عبداللَّه بن علقمه -  كه تحت تأثير تبليغات بنى ‏اميه قرار داشت -  با تعجب پرسيد:

تو خودت اين را از پيامبر صلى الله عليه و آله شنيدى؟ ابوسعيد اشاره به گوش‏ه اى و سينه ‏اش كرد و گفت: دو گوشم شنيده و قلبم آن را در خود جاى داده است.

اينجا بود كه عبدالله گفت: من از ناسزا گفتن به على ‏عليه السلام استغفار و توبه مى ‏نمايم.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص۱۲۳، ۱۲۴.</ref>

== روايت حديث غدير<ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۱۴۸.</ref> ==
يكى از [[صحابه]] كه [[حدیث غدیر]] را نقل كرده سعد بن مالک انصارى خدرى، ابوسعيد (م ۶۳ يا ۶۴ يا ۶۵ يا ۷۴ ق) است.

[[ابن‏ عقده]] در «[[حدیث الولایة]]» و نيز ابوبکر بن مردویه حديث غدير را از ابوسعيد خدرى نقل كرده ‏اند.

همچنين در مدارک زير حديث غدير از او نقل شده است:

حافظ ابونعيم در «ما نزل من القرآن فى على‏ عليه السلام»، حافظ ابوسعيد مسعود بن ناصر سجستانى در «كتاب الولاية»، [[حسکانی|حافظ ابوالقاسم عبدالله حسکانی]]، حافظ ابوالفتح محمد بن على نطنزى در «الخصائص العلوية»، نيشابورى در تفسير خود، حموينى در «[[فرائد السمطین (کتاب)|فرائد السمطین]]»، خوارزمی در «المناقب»، ابن ‏صباغ مالکی در «[[الفصول المهمة (کتاب)|الفصول المهمة]]»، هیثمی در «مجمع الزوائد»، طبرانى در «المعجم الاوسط»، ابن ‏كثير در تفسيرش و نيز در «البدایة و النهایة»، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در «جمع الجوامع» و «تاريخ الخلفاء» و «الدرّ المنثور»، متقى هندى در «كنز العمال»، بدخشانی در «نزل الابرار»، [[شهاب الدین آلوسی|آلوسی]] در «روح المعانى»، «تفسير المنار»، بدرالدين عينى در «عمدة القارى»، جزرى در «اسنى المطالب».<ref>تفسير نيشابورى: ج ۶ ص ۱۹۴. المناقب )خوارزمى( : ص ۸۰ . الفصول المهمة (ابن ‏صباغ مالكى) : ص ۲۷. مجمع الزوائد )هيثمى( : ج ۹ ص ۱۰۸. تفسير ابن‏كثير: ج ۲ ص ۱۴. البداية و النهاية: ج ۷ ص۳۴۹، ۳۵۰. . تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۱۴. الدر المنثور: ج ۲ ص۲۵۹، ۲۹۸. كنز العمال: ج ۶ ص ۳۹۰. نزل الابرار: ص ۲۰. روح المعانى (آلوسى): ج ۲ ص ۳۴۹. تفسير المنار: ج ۶ ص ۴۶۳. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۳.</ref>

== منبع ==

* چهارده قرن با غدير: ص۸۹، ۹۰.
* اسرار غدیر: ص۲۸۸.
* اولین میراث مکتوب درباره غدیر: ص۴۸. 
* غدیر در قرآن: ج۳ ص۳۵۲، ۳۵۳.

== پانویس ==
[[رده:حدیث غدیر]]