نمایش مبدأ برای مؤمن

== تبليغ غدير با توسعه بر برادران دينى<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام: ص ۱۰۵،۱۰۴.</ref> ==
يكى از شاخص‏ هاى زندگى [[اهل بیت علیهم السلام|معصومین‏ علیهم السلام]] تبليغ غدیر به شكل ‏هاى مختلف است. از جمله تبليغ غدير با توسعه بر [[خانواده]] و برادران در غدير است كه ذيلاً به بيان آن مى‏ پردازيم:

اگر قرار است وسيله ‏اى براى زندگى بخريم چه زيباست كه اين كار را براى ايام غدير نگه داريم و آن را به نام غدير وارد خانه كنيم! اگر به برادر نيازمندى قرار كمک داريم در عيد غدير انجام دهيم. اينها دستور صاحب غدير است كه از هر فرصتى براى تبليغ عملى غدير استفاده كنيم، اگر چه نوسازى ابزار و وسايل زندگى باشد.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز عيد غديرى فرمود: وقتى از اين اجتماعتان برگشتيد بر عيال خود توسعه دهيد و با برادران خود نيكى كنيد ... . به يكديگر نيكى كنيد تا خداوند الفت و انس شما را بر قرار فرمايد.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.</ref>

همچنين فرمود: احسان در اين روز موجب رشد مال و زياد شدن آن مى‏ گردد.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.</ref>

== تبليغ غدير با ديدار مؤمنان در غدير<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام: ص ۹۷،۹۶.</ref> ==
نه اينكه روز غدير بهانه ‏اى براى ديدار مؤمنين باشد، بلكه اين زيارتِ مؤمن فقط به نيتِ روزى است كه اين برادرى شكل گرفته و تحقق يافته است.

پس در روز غدير برادرى بر اساس ولايت را در دل تجديد مى‏ كنيم، و با هم مسرور مى‏ شويم. اين رمز اخوت را [[امام رضا علیه السلام]] چنين به ما آموخته است:

هر كس در اين روز مؤمنين را [[زیارت]] كند و به ديدار آنان رود خدا بر قبر او هفتاد نور وارد مى‏ كند و قبر او را وسيع مى‏نمايد، و هر روز هفتاد هزار [[ملائکه]] در قبرش او را زيارت مى‏ كنند و او را به [[بهشت]] بشارت میدهند.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۴.</ref>

== مؤمن در خطبه غدير<ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص ۱۷۹ - ۱۸۶.</ref> ==
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش چهارم [[خطبه غدیر]]، [[تقوی]] و [[ایمان]] و [[اخلاص]] را مظهر ولاى على ‏عليه السلام و شقاوت را از آنِ [[دشمنان اهل بیت علیهم السلام|مبغضین]] على‏ عليه السلام دانست. در فراز بعد با قرائت سوره عصر قسم ياد كرد كه مصداق «وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ» در آخر اين سوره على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام است.

اَلا وَ اِنَّهُ لا يُبْغِضُ عَلِيّاً اِلاّ شَقِىٌّ، وَ لا يُوالى عَلِيّاً اِلاّ تَقِىٌّ، وَ لا يُؤمِنُ بِهِ اِلاّ مُؤمِنٌ مُخْلِصٌ. وَ فى عَلِىٍّ وَ اللَّهِ نَزَلَتْ سُورَةُ الْعَصْرِ: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، وَ الْعَصْرِ، اِنَّ الاِنْسانَ لَفى خُسْرٍ» اِلاّ عَلِىٌّ الَّذى آمَنَ وَ رَضِىَ بِالْحَقِّ وَ الصَّبْرِ:

بدانيد كه با على دشمنى نمى‏ كند مگر شقى و با على دوستى نمى‏ كند مگر با تقوی، و به او ايمان نمى‏آورد مگر مؤمن مخلص. به خدا قسم درباره على نازل شده است سوره «و العصر»: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمانِ الرَّحيمِ، وَ الْعَصْرِ، اِنَّ الْإِنْسانَ لَفى خُسْرٍ»، «قسم به عصر، انسان در زيان است» مگر على كه ايمان آورد و به حق و صبر راضى شد.

== وظايف مؤمنين با يكديگر در عيد غدير<ref>آداب عيد غدير (خانه كودک): ص ۵۶ - ۱۴۵.  غدير دعا و محبت (نيشابورى): ص ۳۷ - ۶۲. همراه با ذى‏ الحجه (اوحدى): ج ۲ ص ۱۰۵ - ۱۸۱. ترجمه الغدير (امينى -  واحدى): ص ۶۵۹ . اسرار غدير: ص ۲۴۶، ۲۵۴ - ۲۵۶. چهارده قرن با غدير: ص ۲۳۴،۲۳۳. قنوت خورشيد: ص ۲۹، به نقل از كتاب: غدير عيد برتر (صدرى). چهارده قرن با غدير: ص ۷۷، ۱۵۳ - ۱۵۷، ۲۰۱ - ۲۰۹، ۲۳۳، ۲۳۴. غدير در قرآن: ج ۳ ص ۳۳۸ - ۳۴۰. اسرار غدير: ص ۲۴۶، ۲۵۲، ۲۵۳، ۲۵۴ - ۲۵۶، ۲۸۱، ۳۵۳ - ۳۶۳.</ref> ==
از موارد بسيار مهم در مورد روز و عيد غدير، اعمال و آداب عيد غدير است. به علت [[اهمیت]] اين روز، اعمال و آدابى ذكر شده كه با هيچ روزى برابرى نمى ‏كند و مختص به قشر خاص و سن معينى نيست، و داراى ابعاد اعتقادى و عبادى مختلفى است. از جمله آداب عيد غدير وظايفى است كه در قِبال مؤمنين داريم:

'''۱. دوستى كردن با مؤمنين<ref>وسائل الشيعة: ج ۷ ص ۳۲۸.</ref>'''

در فرمايشات [[امام صادق‏ علیه السلام]] روز غدير «يوم صلة الاخوان» روز پيوند برادران است. البته صله با مؤمنين راه ‏هاى مختلفى دارد كه ذيلاً به مواردى از آن اشاره شده، و يكى از آنها [[زیارت]] مؤمنين است.

'''۲. شاد كردن مؤمنين'''<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۳.</ref>

از نام ‏هاى روز غدير «يوم السرور» است. ايجاد فرح و سرور در برادر دينى ثواب بسيار دارد و وسعت روزى مى‏ آورد، و اثرات اخروى نيز دارد؛ مثل اينكه قبر او يكى از روضه‏ هاى [[بهشت]] قرار مى ‏گيرد. اسباب شادى بسيار است؛ مثل:

[[هدیه]] دادن، مشكلات شخصى را بر طرف كردن، مهمانى كردن، اشعار در مدح و منقبت اهل ‏بيت ‏عليهم السلام قرائت كردن و سرودن، و ذكر قضايايى كه واقعيت است و ديگران را در وقت شنيدن به فرح و سرور مى‏ كشاند. در روايت وارد شده كه اين روز روز نفى غم‏هاست، و مهربانى كردن رحمت الهى را به دنبال دارد.

البته شاد كردن مؤمنان بر خلاف آنچه تصور مى ‏كنند به معناى خنداندن به وسيله دلقک بازى و... نيست. بلكه شاد كردن آنان با احسان و نيكى كردن و اعانت بر حفظ آبروى ايشان است.

پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده است: من سرّ مؤمناً فقد سرّنى، و من سرّنى فقد سرّ اللَّه<ref>الكافى: ج ۲ ص ۱۸۸ ح ۱.</ref>: هر كس مؤمنى را شاد كند مرا شاد كرده، و هر كس مرا شاد كند خدا را شاد كرده است.

حضرت اميرالمؤمنين على ‏عليه السلام در خطبه مربوط به شأن روز غدير فرموده است: و من اسعف اخاه مبتدئاً و برّه راغباً فله كأجر من صام هذا اليوم و قام ليلته<ref>وسائل الشيعة: ج ۷ ص ۳۲۷.</ref>: هر كس در اين روز در يارى كردن برادرانش پيش‏دستى كند و با ميل به او نيكى كند، ثواب كسى را دارد كه اين روز را [[روزه]] داشته و شبش را به نماز ايستاده باشد.

همچنين اميرالمؤمنين ‏عليه السلام فرمود: اظهروا البشر فيما بينكم، و السرور فى ملاقاتكم<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>: خوشرو باشيد، و در ملاقات با يكديگر شادى كنيد.

[[امام رضا علیه السلام|حضرت امام رضا علیه السلام]] در آداب اين روز فرموده است: فأفضِل على اخوانك فى هذا اليوم و سرّ فيه كل مؤمن و مؤمنة<ref>التهذيب: ج ۶ ص ۲۴ ح ۲۴.</ref>: در اين روز به برادرانت خوبى كن، و هر زن و مرد مؤمنى را شاد گردان.

عن احمد بن محمد بن ابى‏ نصر، قال: كنّا عند الرضا عليه السلام و المجلس غاصّ باهله. فتذاكروها يوم الغدير. فقال الرضا عليه السلام: سر فيه كلّ مؤمن و مؤمنة<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۰، به نقل از تفسير فرات.</ref>: احمد بن محمد گفت: در مجلس حضرت رضا عليه السلام بوديم در حالى كه آن مجلس مملوّ از جمعيت بود، و درباره روز غدير گفتگو مى‏ كردند. پس حضرت رضا عليه السلام (به من) فرمود: در اين روز هر مرد و زن مؤمنى را شاد كن.

[[شیخ مفید|مرحوم شیخ مفید]] در «مسارّ الشيعة» در مورد روز عيد غدير مى ‏نويسد: ادخال السرور فيه على اهل الايمان يحطّ الاوزار<ref>مسارّ الشيعه: ص ۴۰.</ref>: شاد كردن مؤمنين در روز غدير گناهان را مى‏ ريزد.

'''۳. تبسم كردن<ref>خطبه حضرت على ‏عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۴.</ref>'''

تبسم عمل رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله و على مرتضى‏ عليه السلام است. پس يكى از آداب روز غدير خم تبسم به صورت برادر دينى است. يعنى دلالت مى ‏كند بر اينكه اين روز اسباب خرسندى و شادى ما را فراهم آورده، و از نعمت و بركت اين روز ما متبسم هستيم. اضافه بر اينكه اسباب الفت بين شيعيان و دوستان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.

از جمله آداب روز غدير لبخند زدن به چهره مؤمنان است. امام رضا عليه السلام فرمود: ... و هو يوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الايمان. فمن تبسّم فى وجه اخيه يوم الغدير، نظر اللَّه اليه يوم القيامة بالرحمة، و قضى له الف حاجة، و بنى له قصراً فى الجنة من درّة بيضاء، و نضّر وجهه<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref>:

و آن، روز لبخند زدن به روى اهل ايمان است. پس هر كس در روز غدير به روى برادراش لبخند زند، خداوند در روز قيامت به ديده رحمت به او مى‏نگرد، و هزار حاجت را برايش بر آورده مى‏سازد، و در بهشت قصرى را برايش از مرواريد سفيد بنا مى‏كند، و چهره‏اش را زيبا مى‏سازد.

همچنين از نام‏هاى روز غدير «يوم التبسم» است. يكى از حالات خوشحالى تبسم است، كه در بعضى كلمات معصومين‏ عليهم السلام خوش برخوردى و متبسم بودن را يكى از اسباب زيادى رزق و روزى ذكر فرموده ‏اند. در روايتى مى ‏فرمايند: ضحك المؤمن تبسم: خنده مؤمن تبسم است.

'''۴. تبريک گفتن'''<ref>خطبه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه.</ref>

از جمله آداب روز غدير تبريک گويى و شادباش گفتن است. در همين باره از نام‏ هاى روز غدير «يوم التهنئه» است<ref>الاقبال: ص ۴۶۴.</ref>؛ و منظور تهنيت به رسول‏ خدا صلى الله عليه وآله و به اميرالمؤمنين ‏عليه السلام، و همچنين [[تبریک]] مؤمنين به يكديگر است:

الف) تبريک گفتن به رسول خداصلى الله عليه وآله: حضرت رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله در روز غدير فرمودند<ref>الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴.</ref>: هنّئونى، هنّئونى: به من [[تبریک|تهنیت]] بگوييد. لذا در بعضى از زيارات و ادعيه در اين روز خطاب به رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله تبريک مى‏ گوييم. پس سزاوار است كه مؤمنين ادعيه و زيارات اين روز را -  كه زيارت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله هم در آن است -  قرائت كنند.

ب) تبريک گفتن به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: در روز غدير خم و بعد از اتمام خطبه، حضرت رسول ‏خدا صلى الله عليه وآله در خيمه‏ اى كه اختصاص به خود آن حضرت داشت نشستند و امر فرمودند اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در خيمه ديگرى بنشيند، و مردم را امر فرمودند كه به آن حضرت تهنيت و تبريک بگويند. بعد از [[بیعت]] مردها، امر فرمودند كه زن‏ها نيز تبريک بگويند و بيعت كنند.

اميرالمؤمنين ‏عليه السلام نيز در خطبه غدير فرمودند: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: به يكديگر تبريک بگوييد، و امروز را عيد قرار دهيد. سپس فرمودند: اين كلمات را رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله به من امر فرمودند تا بيان كنم.

ج) تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر: در اين روز شريف نوع برخورد ما شيعيان با يكديگر و كلماتى كه بايد گفته شود از ناحيه معصوم‏ صلى الله عليه و آله به ما رسيده است<ref>الاقبال: ص ۴۶۳،۴۶۱.</ref>: هنگامى كه مؤمنين يكديگر را ملاقات كردند، بعد از سلام و مصافحه اين تهنيت را بگويند: الحمد للَّه الذى جعلنا من المتمسّكين بولاية اميرالمؤمنين و الائمة عليهم السلام.

امام رضا عليه السلام در اين باره فرموده است: هو يوم التهنئة؛ يهنّى‏ء بعضكم بعضاً. فاذا لقى المؤمن اخاه يقول: الحمد للَّه الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين و الائمة عليهم السلام<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref>: (روز غدير) روز تهنيت و تبريک گفتن است. هر كدامتان ديگرى را تهنيت گويد و چون مؤمن برادر مؤمنش را ديد بگويد: سپاس خدا را كه ما را از درآويختگان به ولايت اميرالمؤمنين و امامان (معصوم) -  سلام بر آنان باد -  قرار داد.

شاد باش گفتن با عبارت: اسعد اللَّه ايامكم<ref>عباراتى را كه پيشوايان معصوم ‏عليهم السلام سفارش فرموده ‏اند داراى خواص و بركاتى است و بايد آنها را با همان الفاظ خواند و از به كاربردن ترجمه آنها خوددارى كرد.</ref>: خداوند روزگارتان را دوران نيكبختى قرار دهد، از شيوه ‏هاى معمول مؤمنان در روزهاى عيد است.

و نيز بگويند: الحمد للَّه الذى اكرمنا بهذا اليوم، و جعلنا من الموفين بعهده الينا، و ميثاقه الذى واثقنا به من ولاة امره، و القوّام بقسطه، و لم يجعلنا من الجاحدين و المكذّبين بيوم الدين.<ref>الاقبال: ص ۴۷۶. مفاتيح الجنان: اعمال غدير. زاد المعاد: اعمال غدير.</ref>

'''۵. هديه دادن به مؤمنين'''<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در كوفه روز عيد غدير. وسائل: ج ۷ باب ۱۴.</ref>

هديه فرستادن در ايجاد محبت ميان مؤمنان نقش به سزايى دارد. از نام‏ هاى روز غدير نيز «يوم الحباء و العطية» است. هديه باعث زيادى محبت و از بين رفتن كينه‏ ها و شدت الفت بين مؤمنين مى‏ شود. قال على‏ عليه السلام: «وهبوا لإخوانكم و عيالكم من فضله»<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير.</ref>:

در اين روز از فضل خداوند به برادران و عيال خود ببخشيد. در هيچ روزى از سال به اندازه اين عيد اسلامى و شيعى تأكيد بر هديه دادن به برادران دينى و نزديكان، بالأخص اهل و عيال و فرزندان نشده است.

در اين روز نثار حضرت فاطمه‏ عليها السلام را كه در شب زفاف آن حضرت در سدرة المنتهى از درخت طوبى نثار كردند، ملائكه براى يكديگر به هديه مى‏ فرستند.

حضرت امام صادق ‏عليه السلام فرموده است: تهادوا تحابّوا. فان الهدية تذهب بالضعائن<ref>بحار الانوار: ج ۷۵ ص ۴۴ ح ۱، باب الهدية.</ref>: به هم هديه دهيد تا همديگر را دوست داشته باشيد. همانا هديه كينه ‏ها را از بين مى ‏برد.

ارزشمندترين هديه در روز غدير، هديه ‏اى است كه براى پيشوايان معصوم‏ عليهم السلام و به خصوص حضرت بقيةاللَّه الاعظم‏ عليه السلام فرستاده شود. البته بايد دانست كه امام ‏عليه السلام هيچ گونه نيازى به آفريده ‏اى از آفريدگان ندارد، و تمام خلائق با تمام دارايى هايشان در پيشگاه امام ‏عليه السلام ناچيز اند.

[[امام صادق علیه السلام|حضرت امام صادق‏ علیه السلام]] فرموده است: من زعم ان الامام يحتاج الى ما فى ايدى الناس فهو كافر. انما الناس يحتاجون ان يقبل منهم الامام...<ref>الكافى: ج ۱ ص ۵۳۷ ح ۲.</ref>: هر كس گمان كند كه امام به آنچه در دست مردم است نيازمند مى ‏باشد كافر است، بلكه مردم محتاج آن هستند تا امام‏ عليه السلام چيزى از ايشان بپذيرد.

مؤمن مى ‏تواند هر روز به گونه ‏هاى مختلف به پيشگاه امام زمانش هديه بفرستد؛ مانند ثواب: ذكر صلوات، خواندن سوره ‏هايى از [[قرآن]]، نمازهاى مستحبى، زيارت‏ ها و كارهاى مستحب فراوان ديگر، و همچنين دعاهاى فراوان براى سلامتى و تعجيل در فرج حضرتش.

قال الفياض بن محمد بن عمر الطوسى: حضرت مجلس مولانا على بن موسى الرضا عليه السلام فى يوم الغدير، و بحضرته جماعة من خواصه، قد احتبسهم عنده للافطار معه، و البسهم الصلاة و الكسوة حتى الخواتيم و النعال<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۲۲، به نقل از العدد القوية.</ref>:

فياض نقل مى ‏كند كه در روز غدير نزد حضرت رضا عليه السلام بودم. حضرت عده ‏اى از ياران خاص خويش را براى افطار نگاه داشت، و به ايشان صله و [[لباس]] و انگشتر و کفش داد.

'''۶. عيدى دادن'''

عيدى دادن در اين روز بزرگ نشانه آن است كه عطا كننده از واقعه روز غدير بسيار خرسند بوده، و حاضر است به شكرانه آن بخشى از مال خود را ميان مؤمنان تقسيم نمايد.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: و عودوا بالمزيد من الخير على اهل التأميل لكم<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>: در روز غدير به كسانى كه به شما اميد دارند زياد خير برسانيد.

قال الصادق‏ عليه السلام: (فى هذا اليوم) و لا تقعد عن الخير و سارع الى ذلك<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۷، به نقل از اقبال الاعمال.</ref>: در اين روز از انجام كار خير كوتاهى مكن و به سوى آن شتاب كن.

حضرت امام جعفر صادق ‏عليه السلام فرموده است: الدرهم فيه بالف الف درهم<ref>التهذيب: ج ۳ ص ۱۴۴ ح ۳۱۷.</ref>: انفاق يک درهم در اين روز معادل يک ميليون درهم است.

'''۷. عقد اخوّت (برادرى)'''

يكى از سنت‏ هاى حسنه در شرع مقدس [[اسلام]] عقد [[اخوّت]] بين مؤمنين است، كه خود پيامبر صلى الله عليه و آله هم با على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام عقد اخوت بستند. گر چه مؤمنان نسبت به امور يكديگر اهتمام داشته و خود را مسؤول مى‏ دانند، به گونه ‏اى كه تا سر حد برادرى به هم نزديک شده ‏اند، ولى خواندن صيغه برادرى حال و هواى ديگرى را ايجاد مى‏ كند و تعهد بيشترى به دنبال خواهد داشت.

در روز غدير به اين عمل حسنه تأكيد به سزايى شده است. تا آنجا اگر كسى خواست با ديگرى پيمان اخوت ببندد و امكان حضور با برادر دينى ‏اش را پيدا نكرد، به كسى وكالت دهد كه آن عقد را بخواند.

مؤلف كتاب «زاد الفردوس» مى‏ گويد: شايسته است در اين روز با برادران عقد برادرى بسته شود؛ به اين صورت كه مؤمن دست راستش را در دست برادر مؤمنش مى‏ گذارد و به عنوان طرف ايجاب مى‏ گويد: واخيتك فى اللَّه، و صافيتك فى اللَّه، و صاحفتك فى اللَّه، و عاهدت اللَّه و ملائكته و كتبه و رسله و انبياؤه و الائمة المعصومين‏ عليهم السلام على انى ان كنت من اهل الجنة و الشفاعة و اُذن لى بأن ادخل الجنة، لا ادخلها الا و انت معى:

در راه رضاى خدا با تو برادرى مى ‏كنم، و در راه رضاى خدا با تو رو راست و يكرنگ مى‏ شوم، و در راه رضاى خدا با تو دست مى‏ دهم، و با خدا و فرشتگان و كتاب‏ ها و فرستادگان و پيامبرانش و امامان معصوم ‏عليهم السلام پيمان مى‏ بندم كه اگر من اهل بهشت و اهل شفاعت گردم و به من اجازه دهند كه به بهشت بروم، داخل بهشت نشوم مگر اينكه تو همراه من باشى.

و برادر مؤمن -  كه مخاطب او است -  به عنوان طرف قبول مى‏ گويد: قبلت: اين برادرى را پذيرفتم. سپس طرف ايجاب مى‏ تواند به ملاحظه برادر خود -  كه ممكن است از عهده اداى تمام حقوق برادرى بر نيايد -  بگويد: اسقطت عنك جميع حقوق الاخوّة، ما خلا الشفاعة و الدعاء و الزيارة<ref>مستدرك الوسائل: ج ۶ ص ۲۷۹ ح ۶۸۴۳ .</ref>: من همه حقوق برادرى را از عهده تو ساقط كردم. بجز شفاعت و دعا و زيارت.

محدث فيض نيز در «خلاصة الاذكار» صيغه اخوت را به همين مضمون آورده و گفته است: پس قبول نمايد طرف مقابل از براى خود يا موكّل خود به لفظى كه دلالت بر قبول نمايد، و از يكديگر جميع حقوق اخوت به جز دعا و زيارت را ساقط كنند.<ref>مستدرك الوسائل: ج ۶ ص ۲۷۸.</ref>

'''۸. اطعام مؤمنين'''<ref>خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در غدير. الاقبال: ص ۴۶۵ - ۴۷۵. مصباح الزائر: فصل هفتم.</ref>

از نام‏ هاى روز غدير «يوم اطعام الطعام» است، چرا كه در اين روز شريف اطعام مؤمنين و افطار دادن ثواب زيادى دارد. در سالى كه روز جمعه و غدير با هم مصادف بود، مولانا اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بعد از خطبه ‏ها با فرزندان و شيعيانش به منزل [[امام حسن مجتبی علیه السلام|حضرت امام مجتبی‏ علیه السلام]] تشريف بردند. براى صرف غذايى كه پيشتر براى آن بزرگواران تهيه شده بود.

در اين روز شريف سزاوار است دوستان اميرالمؤمنين ‏عليه السلام به حد وسع بهترين مجالس و پذيرايى‏ ها را انجام دهند، و به مؤمنينى كه اقدام به اين امر مى‏ نمايند مساعدت مالى و فكرى نمايند، تا در ثواب آنها شريک شوند و مجلس از ابهت شايسته ‏اى برخوردار شود.

[[امام باقر علیه السلام|حضرت امام باقر علیه السلام]] به نقل از رسول گرامى ‏صلى الله عليه و آله فرموده است: من اطعم ثلاثة نفر من المسلمين اطعمه اللَّه من ثلاث جنان فى ملكوت السماوات: الفرودوس و جنة عدن و طوبى؛ شجرة تخرج من جنة عدن، غرسها ربنا بيده<ref>الكافى: ج ۲ ص ۲۰۰ ح ۳.</ref>: هر كس سه تن از مسلمانان را غذا دهد، خداوند او را از سه [[بهشت]] در ملكوت آسمان ‏ها غذا خواهد داد: [[فردوس]]، بهشت عدن و طوبى؛ درختى كه از بهشت عدن بر آيد و پروردگار ما با دست قدرت خودش آن را كاشته است.

دعوت كردن برادران و خواهران ايمانى در روز غدير و اطعام آنان و سفره انداختن، نشانه ‏اى براى جشن و شادى است، و حضرت امام رضا عليه السلام فرموده است: و من اطعم مؤمناً كان كمن اطعم جميع الانبياء عليهم السلام و الصديقين<ref>وسائل الشيعة: ج ۷ ص ۳۲۶ ح ۱۱. الاقبال: ص ۴۶۴، از كتاب النشر و الطىّ.</ref>: هر كس مؤمنى را در آن (روز يعنى روز غدير) غذا دهد، مانند آن است كه همه پيامبران‏ عليهم السلام و صديقين را غذا داده است.

'''۹. احسان كردن به مؤمنين'''<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. وسائل: ج ۷ ب ۱۴.</ref>

از نام ‏هاى روز غدير «يوم صلة الاخوان» است. از سنت‏ هاى حسنه، احسان نمودن اعم از هديه دادن و انفاق كردن است، كه فرموده ‏اند: احسان و نيكى مال و عمر را زياد مى ‏كند.<ref>الاقبال: ص ۴۶۳.</ref>

گاهى با تبسم به صورت برادر دينى خود به او احسان شده است.

گاهى عبور دادن شخصى از خيابان نوعى احسان است.

گاهى قرض دادن به برادر دينى [[احسان]] محسوب مى‏ شود.

گاهى گوش دادن به مشكل برادر دينى احسان است.

گاهى قدم برداشتن براى رفع گرفتارى برادر دينى احسان به او است.

همچنين مواردى از احسان نمودن و نيكى كردن به مؤمنين در بالا گذشت.

در اين روز شريف كه بهترين زمان براى احسان است و ثواب آن مضاعف بر روزهاى ديگر است، ائمه معصومين ‏عليهم السلام ما را امر به احسان فرموده ‏اند. يكى از موارد احسان، نيكى به برادر دينى در روز غدير است بدون آنكه او درخواستى داشته باشد. اگر قبل از درخواست برادر دينى به او احسان و اكرام و انفاق كند، مانند كسى است كه اين روز را روزه بگيرد و شب آن روز هم به عبادت مشغول باشد.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: عودوا رحمكم اللَّه بعد انقضاء مجمعكم بالبرّ باخوانكم... ، و تبارّوا يصل اللَّه الفتكم... ، و البرّ فيه يثمر المال و يزيد فى العمر<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>:

پس از پايان اجتماعتان به برادران خود نيكى كنيد. در روز غدير به يكديگر نيكى كنيد، كه خداوند الفت و مهربانى بين شما ايجاد خواهد كرد. نيكى كردن در در اين روز موجب فزونى مال و افزايش عمر مى‏ شود.

عن احمد بن محمد بن ابى ‏نصر، قال: كنّا عند الرضا عليه السلام و المجلس غاصّ باهله. فتذكروا يوم الغدير، فقال الرضا عليه السلام: فافضل على اخوانك فى هذا اليوم<ref>تهذيب الاحكام: ج ۶ ص ۲۴.</ref>: احمد بن محمد گفت: در مجلس حضرت رضا عليه السلام بوديم در حالى كه مجلس پر بود از جمعيت و درباره روز غدير گفتگو مى‏ كردند. حضرت رضا عليه السلام (به من) فرمود: در اين روز به برادران ايمانيت بخشش كن.

عن زياد بن محمد، عن ابى‏ عبداللَّه‏ عليه السلام، قال: ينبغى لكم ان تتقرّبوا الى اللَّه فيه بالبرّ و صلة الاخوان، فان الانبياء عليهم السلام كانوا اذا اقاموا اوصياءهم فعلوا ذلك و امروا به<ref>وسائل الشيعة: ج ۱۰ ص ۴۴۴. مصباح المتهجد: ص ۷۳۶.</ref>: حضرت صادق‏ عليه السلام فرمود: شايسته است كه در روز غدير با نيكى و صله دادن به برادران ايمانى خود به خداوند تقرب جوييد، زيرا پيامبران ‏عليهم السلام الهى وقتى اوصياء خود را معرفى مى‏ كردند اين عمل را انجام داده و به اين عمل امر مى ‏كردند.

عن المفضل بن عمر، قال: قال الصادق‏ عليه السلام: ذلك يوم صلة الاخوان<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۲۳، به نقل از العدد القوية.</ref>: روز غدير روز بخشش به برادران ايمانى است.

عن ابى ‏الحسن الليثى، عن ابى‏ عبداللَّه جعفر بن محمد عليه السلام، انه قال لمن حضره من مواليه و شيعته: (فى يوم الغدير) اكثر بِرّهم (اخوانك)، و اقض حوائج اخوانك اعظاماً ليومك<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۲، به نقل از اقبال الاعمال.</ref>: حضرت صادق ‏عليه السلام براى جمعى از دوستان و شيعيانش كه نزد وى بودند فرمود: در روز عيد غدير جهت بزرگداشت اين روز به برادران ايمانيت بسيار نيكى كن، و نيازهاى آنان را بر آورده ساز.

'''۱۰. ديدار مؤمنين با يكديگر'''

از نام ‏هاى روز غدير «يوم الجمع الشمهود» است.<ref>خطبه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه.</ref> همچنين در خطبه روز غدير - كه مصادف با روز جمعه بود -  اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در [[کوفه]] فرمودند: و اجمعوا يجمع اللَّه شملكم<ref>خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه. بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>: (در روز غدير) اجتماع كنيد كه خداوند پريشانى و پراكندگى شما را جمع خواهد كرد.

مجالس دسته جمعى، مخصوصاً در چنين روزى كه اعلان ولایت و حقانيت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است، بسيار ممدوح و نيكو و باعث تعظيم شعائر اللَّه و شادى [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] و باعث تعظيم شيعه و عظمت فرقه ناجيه است.

همچنين اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرمود: و اجتمعوا يجمع اللَّه شملكم<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>: (در روز غدير) اجتماع كنيد كه خداوند پريشانى و پراكندگى شما را جمع خواهد كرد.

همچنين امام رضا عليه السلام فرمود: من زار فيه مؤمناً ادخل اللَّه قبره سبعين نوراً، و وسّع فى قبره، و يزور قبره كل يوم سبعون الف ملك، و يبشّرونه بالجنة<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref>: هر كس در روز غدير به ديدار مؤمنى برود خداوند به قبر او هفتاد نور وارد مى ‏كند، قبرش را وسعت مى‏ بخشد، و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را [[زیارت]] كرده و او را به [[بهشت]] بشارت مى ‏دهند.

'''۱۱. زيارت مؤمنين'''<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. الكافى: ج ۲ ص ۱۸۶ ح ۲. الاقبال: ص ۴۶۵، و در چاپ ديگر: ج ۲ ص ۲۶۰.</ref>

در كلمات [[ائمه اثنی عشر|ائمه معصومین‏ علیهم السلام]] براى ديد و بازديد برادران دينى ثواب‏ هاى بسيارى ذكر شده است. تا آنجا كه زائر خدا محسوب شده است. حتى اگر براى ديدن برادر دينى تا در منزل برود ولى او در منزل نباشد، باز ثواب براى او حساب مى‏شود و در رفت و برگشت گناهان او آمرزيده مى‏ شود.

ديدار برادران مؤمن همراه با ذكر و ياد پيشوايان معصوم‏ عليهم السلام و نقل گفتار آنان از آداب بسيار پسنديده مى ‏باشد. زيرا نشانه دوستى با خاندان نبوت، و دوستى با دوستان آنان و دشمنى با دشمنان آنان است. يكى از مظاهر دوستى، به ديدار مؤمنان رفتن است، به ويژه در روز [[عید غدیر]].

حضرت صادق عليه السلام فرموده است: تزاوروا، فان فى زيارتكم احياءاً لقلوبكم و ذكراً لاحاديثنا، و احاديثنا تعطف بعضكم على بعض. فان اخذتم بها رشدتم و نجوتم، و ان تركتموها ضللتم و هلكتم. فخذوا بها و انا بنجاتكم زعيم: به ديدار يكديگر برويد كه در ديدار شما زنده شدن دل‏هايتان و يادى براى گفتار ماست، و گفتار ما شما را به هم معطوف مى‏سازد. اگر به آنها عمل كنيد هدايت و نجات مى‏ يابيد، و اگر آنها را ترک كنيد گمراه و هلاک خواهيد شد. به آنها عمل كنيد كه من ضامن نجات شما هستم.

در روز غدير نيز به خاطر اين نعمت عظيمى كه خداوند متعال بر برندگان خود عنايت فرموده و تعظيم اين روز -  كه تعظيم شعائر اللَّه است -  در احاديث و روايات و خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ما را امر به زيارت مؤمنين نموده ‏اند.

[[امام رضا علیه السلام]] مى ‏فرمايد: من زار فيه مؤمناً ادخل اللَّه قبره سبعين نوراً، و وسّع فى قبره، و يزوره فى قبره كل يوم سبعون الف ملك، و يبشّرونه بالجنة: هر كس مؤمنى را در اين روز [[زیارت]] كند، خداوند بر قبر او هفتاد نور وارد مى‏كند، و قبر او را وسيع نمايد، و هر روز در قبرش او را هفتاد هزار ملک زيارت مى ‏كنند و او را به [[بهشت]] بشارت مى‏ دهند.

همچنين امام رضا عليه السلام نيز از اين روز به «يوم الوصول الى رحمة اللَّه» روز رسيدن به رحمت خدا و «يوم التودّد» روز دوستى كردن ياد فرموده است.

'''۱۲. مصافحه كردن'''<ref>خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز غدير. وسائل الشيعة: ج ۱۰ ص ۴۴۵، به نقل از مصباح المتهجد.</ref>

يكى از سنن دينى مصافحه است؛ اينكه هنگام سلام مستحب است دست يكديگر را در دست بگيرند و فشار دهند.<ref>وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۱۱.</ref> اگر دو نفر براى رفع اختلاف با يكديگر [[مصافحه]] يا معانقه كنند، هنگامى كه دست از دست يكديگر مى‏ كشند گناهانشان ريخته مى‏ شود.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم هنگامى  كه در روز غدير يكديگر را ملاقات كرديد، همراه با سلام به يكديگر دست دهيد

درباره روز غدير، امام رضا عليه السلام مى‏فرمايد: اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم، و تهانوا النعمة فى هذا اليوم: هر گاه در اين روز با يكديگر ملاقات كرديد سلام خود را با مصافحه همراه كنيد، و نعمت روز غدير را به يكديگر [[تبریک]] بگوييد.

'''۱۳. مهربانى به يكديگر'''<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر.</ref>

عن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: و التعاطف فيه يقتضى رحمة اللَّه و عطفه: مهربانى كردن به يكديگر در روز غدير باعث رحمت خدا و مهربانى او مى‏ گردد.

== پانویس ==
[[رده:تبلیغ غدیر]]