۲۶٬۳۳۲
ویرایش
جز (Modir صفحهٔ ابن کثیر دمشقی را به ابن کثیر منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
<big>يكى از علما و بزرگان [[اهل سنت]] كه [[حدیث غدیر]] را نقل كرده اسماعيل بن عمر دمشقى شافعى، ابن كثير است.</big> | <big>يكى از علما و بزرگان [[اهل سنت]] كه [[حدیث غدیر]] را نقل كرده اسماعيل بن عمر دمشقى شافعى، ابن كثير است.</big> | ||
<big>ابن كثير در تاريخش، در بخش [[فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام]] و تحت عنوان «[[حدیث غدیر|حدیث غدیر خم]]»، حدود ده مورد براى حديث غدير آورده است. از جمله با اشاره به ماجراى غدير و نيز ماجراى [[احتجاج]] اميرالمؤمنين عليه السلام در رحبه | <big>ابن كثير در تاريخش، در بخش [[فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام]] و تحت عنوان «[[حدیث غدیر|حدیث غدیر خم]]»، حدود ده مورد براى حديث غدير آورده است. از جمله با اشاره به ماجراى غدير و نيز ماجراى [[احتجاج]] اميرالمؤمنين عليه السلام در رحبه [[کوفه]] است.<ref>تاريخ ابنكثير: حوادث سال دهم. براى شرح حال ابنكثير ر.ك: در طبقات ابنقاضى شُهبه. البدر الطالع: ج ۱ ص ۱۵۳. النجوم الزاهرة: ج ۱۱ ص ۱۲۳. انباء الغمر: ج ۱ ص ۳۹. الدرر الكامنة: ج ۱ ص ۳۹۹. طبقات المفسرين: ج ۱ ص ۱۱۰. شَذَرات الذهب: ج ۶ ص ۲۳۱. </ref></big> | ||
== <big>معرفى كتاب در موضوع غدير</big><ref>اسرار غدير: ص ۱۰۷. چهارده قرن با غدير: ص۱۲۱، ۱۴۰-۱۴۳. غدیر در آئینه کتاب: ص۱۴.</ref> == | == <big>معرفى كتاب در موضوع غدير</big><ref>اسرار غدير: ص ۱۰۷. چهارده قرن با غدير: ص۱۲۱، ۱۴۰-۱۴۳. غدیر در آئینه کتاب: ص۱۴.</ref> == | ||
<big>كتب مفصلى در زمينه بحث هاى رجالى و تاريخىِ مربوط به [[سند حدیث غدیر]] تأليف شده است.</big> | <big>كتب مفصلى در زمينه بحث هاى رجالى و تاريخىِ مربوط به [[سند حدیث غدیر]] تأليف شده است.</big> | ||
<big>از اوايل قرن دوم هجرى كه تدوين معارف دينى رسماً آزاد اعلام شد، [[تبلیغ غدیر]] نيز شكلى تازه بخود گرفت و كم كم از شكل روايت به صورت تأليف در آمد.</big> | <big>از اوايل قرن دوم هجرى كه تدوين معارف دينى رسماً آزاد اعلام شد، [[ابلاغ غدیر|تبلیغ غدیر]] نيز شكلى تازه بخود گرفت و كم كم از شكل روايت به صورت تأليف در آمد.</big> | ||
<big>در اين كتاب ها، اسماء راويان حديث غدير از مرد و زن جمع آورى شده و از نظر رجالى درباره موثق بودن راويان بحث شده و تاريخچه مفصلى از اسناد و راويان حديث غدير تدوين شده و جنبه هاى اعجاب انگيز آن در زمينه هاى اسناد و [[رجال]] تبيين گرديده است.</big> | <big>در اين كتاب ها، اسماء راويان حديث غدير از مرد و زن جمع آورى شده و از نظر رجالى درباره موثق بودن راويان بحث شده و تاريخچه مفصلى از اسناد و راويان حديث غدير تدوين شده و جنبه هاى اعجاب انگيز آن در زمينه هاى اسناد و [[رجال]] تبيين گرديده است.</big> | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== <big>معناى مولى در كلام ابن كثير</big><ref>اسرار غدير: ص ۱۱۳. چهارده قرن با غدير: ص ۱۲۱. </ref> == | == <big>معناى مولى در كلام ابن كثير</big><ref>اسرار غدير: ص ۱۱۳. چهارده قرن با غدير: ص ۱۲۱. </ref> == | ||
<big>در كتاب «عوالم العلوم» فهرستى از راويان حديث و شعرا و اهل لغت عامه كه معنى «اولى» را معناى اصلى كلمه مولى دانسته اند آورده است<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۵۹ . </ref>، كه يكى از آنها ابن كثیر دمشقی است.</big> | <big>در كتاب «عوالم العلوم» فهرستى از راويان حديث و شعرا و [[اهل لغت]] عامه كه معنى «اولى» را معناى اصلى كلمه مولى دانسته اند آورده است<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۵۹ . </ref>، كه يكى از آنها ابن كثیر دمشقی است.</big> | ||
<big>براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[دلالت حدیث غدیر]]، و عنوان: [[علما بحث در سند و متن حدیث غدیر]].</big> | <big>براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[دلالت حدیث غدیر]]، و عنوان: [[علما بحث در سند و متن حدیث غدیر]].</big> | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
<big>اما با كمال تعجب ابن كثير نزول آيه اكمال در غدير خم را تكذيب كرده است! در اينجا شبهه او را همراه با جواب آن مى آوريم:</big> | <big>اما با كمال تعجب ابن كثير نزول آيه اكمال در غدير خم را تكذيب كرده است! در اينجا شبهه او را همراه با جواب آن مى آوريم:</big> | ||
<big>'''الف) شبهه ابن كثير'''</big> | |||
<big>ابن كثير در تاريخش پس از نقل نزول آيه اكمال در روز غدير به اضافه نقل ثواب روزه روز غدير - كه معادل روزه شصت ماه است - به نقل [[ابوهريره]]، گفته است كه اين حديث جداً منكَر بلكه دروغ است!! در اينجا اشاره به سخن او مى كنيم و به تفصيل ادعاى وى را پاسخ مى دهيم:</big> | <big>ابن كثير در تاريخش پس از نقل نزول آيه اكمال در روز غدير به اضافه نقل ثواب روزه روز غدير - كه معادل روزه شصت ماه است - به نقل [[ابوهريره]]، گفته است كه اين حديث جداً منكَر بلكه دروغ است!! در اينجا اشاره به سخن او مى كنيم و به تفصيل ادعاى وى را پاسخ مى دهيم:</big> | ||
خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
<big>عبارت «خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن...» افزونه اى قوىّ الاِسناد است. اما روزه يادشده صحيح نيست. و به خدا سوگند كه اين آيه در روز عرفه - چند روز قبل از واقعه غدير خم - نازل شده است. و اللَّه اعلم.<ref>تاريخ ابن كثير: ج ۵ ص۲۱۳-۲۱۴.</ref></big> | <big>عبارت «خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن...» افزونه اى قوىّ الاِسناد است. اما روزه يادشده صحيح نيست. و به خدا سوگند كه اين آيه در روز عرفه - چند روز قبل از واقعه غدير خم - نازل شده است. و اللَّه اعلم.<ref>تاريخ ابن كثير: ج ۵ ص۲۱۳-۲۱۴.</ref></big> | ||
<big>'''ب) پاسخ شبهه ابن كثير'''</big> | |||
<big>سخن ابن كثير در غايت بطلان است، به چند جواب:</big> | <big>سخن ابن كثير در غايت بطلان است، به چند جواب:</big> | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۴: | ||
<big>همچنين روايتى طولانى تر در اين كتاب آمده كه ثواب هر يک از روزهاى ماه رجب از روز نخست ذكر شده، و سپس آمده است: آفرين، آفرين، آفرين بر كسى كه ده روز از ماه رجب را روزه بگيرد كه به او پاداش ده روز نخست و ده برابر آن را مى دهند و او از آنان خواهد گشت كه خدا بدى هاى ايشان را به خوبى تبديل مى كند، و در شمار مقرّبان و كسانى در خواهد آمد كه به دادگرى براى خدا به پا خيزند، و همچون كسى خواهد گشت كه هزار سال صبورانه و با نيّت پاک خدا را به نماز و روزه عبادت كرده باشد. و هر كس كه بيست روز را روزه بگيرد مانند پاداش مذكور و بيست برابرش را به او خواهند داد، و از كسانى خواهد گشت كه ابراهيم خليل الله را در بارگاهش همراهى كنند و خطاكاران و گناهكارنى را به شمار افراد دو قبيله ربيعه و مُضَر شفاعت نمايند. و هر كس سى روز را روزه بگيرد پاداش مذكور و سى برابر آن را خواهد داشت... .<ref>غُنيَة الطالبين: ص۴۸۳، ۴۸۶.</ref></big> | <big>همچنين روايتى طولانى تر در اين كتاب آمده كه ثواب هر يک از روزهاى ماه رجب از روز نخست ذكر شده، و سپس آمده است: آفرين، آفرين، آفرين بر كسى كه ده روز از ماه رجب را روزه بگيرد كه به او پاداش ده روز نخست و ده برابر آن را مى دهند و او از آنان خواهد گشت كه خدا بدى هاى ايشان را به خوبى تبديل مى كند، و در شمار مقرّبان و كسانى در خواهد آمد كه به دادگرى براى خدا به پا خيزند، و همچون كسى خواهد گشت كه هزار سال صبورانه و با نيّت پاک خدا را به نماز و روزه عبادت كرده باشد. و هر كس كه بيست روز را روزه بگيرد مانند پاداش مذكور و بيست برابرش را به او خواهند داد، و از كسانى خواهد گشت كه ابراهيم خليل الله را در بارگاهش همراهى كنند و خطاكاران و گناهكارنى را به شمار افراد دو قبيله ربيعه و مُضَر شفاعت نمايند. و هر كس سى روز را روزه بگيرد پاداش مذكور و سى برابر آن را خواهد داشت... .<ref>غُنيَة الطالبين: ص۴۸۳، ۴۸۶.</ref></big> | ||
<big>در «روضة العلماء» آمده است: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: رجب ماه بزرگى است كه خدا حسنات را در آن چندين برابر مى كند. پس هر كس در آن سه روز روزه بگيرد مانند آن است كه يک سال روزه گرفته باشد... .<ref>روضة العلماء (مخطوط).</ref></big> | <big>در «روضة العلماء» آمده است: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: رجب ماه بزرگى است كه خدا حسنات را در آن چندين برابر مى كند. پس هر كس در آن سه روز روزه بگيرد مانند آن است كه يک سال روزه گرفته باشد... .<ref>روضة العلماء (مخطوط).</ref></big> | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
<big>هر كس يک روز از ماه رجب را روزه بگيرد، گويا چهل سال را روزه گرفته است.</big> | <big>هر كس يک روز از ماه رجب را روزه بگيرد، گويا چهل سال را روزه گرفته است.</big> | ||
<big>ابن مسعود از رسول خدا صلى الله عليه وآله روايت كرده است: هر كس سه روز از ماه رجب را روزه بگيرد و شب هاى آن سه روز را به نماز بايستد، پاداشش مانند كسى است كه سه هزار سال را روزه گرفته و شبهايش را به نماز ايستاده باشد. خدا در برابر هر روز هفتاد گناه كبيره او را مىآمرزد و هنگام جان دادن، هفتاد حاجت او را بر مى آورد و هفتاد حاجت ديگر را در قبر و هفتاد حاجت ديگر را هنگام عرضه كردن نامه اعمال و هفتاد حاجت ديگر را نزد ميزان و هفتاد حاجت ديگر را هنگام گذر از صراط.</big> | <big>ابن مسعود از رسول خدا صلى الله عليه وآله روايت كرده است: هر كس سه روز از ماه رجب را روزه بگيرد و شب هاى آن سه روز را به نماز بايستد، پاداشش مانند كسى است كه سه هزار سال را روزه گرفته و شبهايش را به نماز ايستاده باشد. خدا در برابر هر روز هفتاد گناه كبيره او را مىآمرزد و هنگام جان دادن، هفتاد حاجت او را بر مى آورد و هفتاد حاجت ديگر را در قبر و هفتاد حاجت ديگر را هنگام عرضه كردن نامه اعمال و هفتاد حاجت ديگر را نزد ميزان و هفتاد حاجت ديگر را هنگام گذر از صراط.</big> | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۳۴: | ||
<big>در همان كتاب از ابوهريره آمده كه رسول الله صلى الله عليه وآله فرمود: هر كس روز عرفه را روزه بگيرد، خدا ده برابر تعداد تمام كسانى كه در عمر جهان آن روز را روزه گرفته اند و تمام مسلمانانى كه آن روز را روزه نگرفته اند براى او پاداش مى نويسد، و در قيامت هفتاد هزار فرشته او را از قبرش تا موقف حساب و كتاب و جايگاه نصب ميزان و از موقف تا صراط و از صراط تا بهشت همراهى مى كنند و هراس هاى روز قيامت و برخاستن از قبر را بر او آسان مى گردانند، و در هر قدمى كه مركبش بر مى دارد مژده تازه اى به او مى دهند، و به او گفته مى شود: هر گونه كه مى خواهى بر خداى وارد شو و به بهشت وارد شو.<ref>روضة العلماء (مخطوط).</ref></big> | <big>در همان كتاب از ابوهريره آمده كه رسول الله صلى الله عليه وآله فرمود: هر كس روز عرفه را روزه بگيرد، خدا ده برابر تعداد تمام كسانى كه در عمر جهان آن روز را روزه گرفته اند و تمام مسلمانانى كه آن روز را روزه نگرفته اند براى او پاداش مى نويسد، و در قيامت هفتاد هزار فرشته او را از قبرش تا موقف حساب و كتاب و جايگاه نصب ميزان و از موقف تا صراط و از صراط تا بهشت همراهى مى كنند و هراس هاى روز قيامت و برخاستن از قبر را بر او آسان مى گردانند، و در هر قدمى كه مركبش بر مى دارد مژده تازه اى به او مى دهند، و به او گفته مى شود: هر گونه كه مى خواهى بر خداى وارد شو و به بهشت وارد شو.<ref>روضة العلماء (مخطوط).</ref></big> | ||
<big>ابواللّيث نصر بن محمد سمرقندى از [[عايشه]] نقل كرده است: جوانى اهل سماع بود<ref>سمرقندى در معناى «اهل سماع» نوشته است: يعنى در ميان مردم به خير و شجاعت مشهور بود. </ref>، و هنگامى كه هلال ماه ذى حجه را مى ديد شروع به روزه گرفتن مى كرد. خبر آن جوان به پيامبرصلى الله عليه وآله رسيد.</big> | <big>ابواللّيث نصر بن محمد سمرقندى از [[عايشه]] نقل كرده است: جوانى اهل سماع بود<ref>سمرقندى در معناى «اهل سماع» نوشته است: يعنى در ميان مردم به خير و شجاعت مشهور بود. </ref>، و هنگامى كه هلال ماه ذى حجه را مى ديد شروع به روزه گرفتن مى كرد. خبر آن جوان به پيامبرصلى الله عليه وآله رسيد.</big> | ||
خط ۱۴۵: | خط ۱۴۱: | ||
<big>پيامبرصلى الله عليه وآله به او فرمود: روزه هر روز تو برابر آزاد كردن صد برده و قربانى كردن صد شتر و فرستادن صد اسب به نبرد در راه خداست. چون روز ترويه (هشتم ذى حجّه) فرا رسد، در آن روز ثوابى معادل ثواب آزاد كردن هزار برده و قربانى كردن هزار شتر و فرستادن هزار اسب به نبرد در راه خدا را خواهى داشت. چون روز عرفه فرا رسد، در آن روز ثوابى معادل ثواب آزاد كردن دو هزار برده و قربانى كردن دو هزار شتر و فرستادن دو هزار اسب به نبرد در راه خدا را خواهى داشت. اين روزه ها معادل روزه دو سال است؛ سال قبل و سال بعد از اين سالى كه در آن هستى.</big> | <big>پيامبرصلى الله عليه وآله به او فرمود: روزه هر روز تو برابر آزاد كردن صد برده و قربانى كردن صد شتر و فرستادن صد اسب به نبرد در راه خداست. چون روز ترويه (هشتم ذى حجّه) فرا رسد، در آن روز ثوابى معادل ثواب آزاد كردن هزار برده و قربانى كردن هزار شتر و فرستادن هزار اسب به نبرد در راه خدا را خواهى داشت. چون روز عرفه فرا رسد، در آن روز ثوابى معادل ثواب آزاد كردن دو هزار برده و قربانى كردن دو هزار شتر و فرستادن دو هزار اسب به نبرد در راه خدا را خواهى داشت. اين روزه ها معادل روزه دو سال است؛ سال قبل و سال بعد از اين سالى كه در آن هستى.</big> | ||
<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><big>در روايت ديگرى آمده است كه پيامبرصلى الله عليه وآله به جوان گفت: روزه روز عرفه معادل روزه دو سال و روزه روز عاشورا معادل روزه يكسال است.<ref>تنبيه الغافلين (مخطوط).</ref></big> | <span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><big>در روايت ديگرى آمده است كه پيامبرصلى الله عليه وآله به جوان گفت: روزه روز عرفه معادل روزه دو سال و روزه روز عاشورا معادل روزه يكسال است.<ref>تنبيه الغافلين (مخطوط).</ref></big> | ||
<big>'''چهارم'''</big> | <big>'''چهارم'''</big> | ||
<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><big>باز فضيلت روزه سه روز از هر ماه: در «غُنيَة الطالبين» از على بن ابى طالب عليه السلام روايت كرده كه فرمود: روزى در هنگام ظهر نزد رسول خدا صلى الله عليه وآله رفتم، در اتاقى نشسته بود.</big> | <span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><big>باز فضيلت روزه سه روز از هر ماه: در «غُنيَة الطالبين» از على بن ابى طالب عليه السلام روايت كرده كه فرمود: روزى در هنگام ظهر نزد رسول خدا صلى الله عليه وآله رفتم، در اتاقى نشسته بود.</big><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><big>به او سلام كردم، سلامم را پاسخ داد و سپس فرمود: يا على، اين جبرئيل است كه به تو سلام مىكند. عرض كردم: اى فرستاده خدا، بر تو و بر او سلام. سپس به من فرمود: به من نزديك شو. من به حضرتش نزديک شدم، فرمود: جبرئيل به تو مى گويد: سه روز از هر ماه را روزه بگير، تا برايت در برابر روز نخست ثواب ده هزار سال روزه، و در برابر روز دوم ثواب سى هزار سال روزه، و در برابر روز سوم ثواب صد هزار سال روزه نوشته شود. عرض كردم: اى رسول خدا، آيا اين ثواب تنها ويژه من است يا به هر كس كه چنين كند اين ثواب داده مى شود؟ پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: اى على، خدا اين ثواب را به تو و به هر كس پس از تو چنين كند خواهد داد.<ref>غُنيَة الطالبين: ص ۷۳۸. </ref></big> | ||
خط ۱۷۸: | خط ۱۷۴: | ||
<big>روزه روز غدير مانند روزه شصت ماه است: غير از كسانى كه نام آنان گذشت، گروه ديگرى نيز حديث فضيلت روزه روز غدير خم را از [[ابوهريره]] روايت كرده اند:</big> | <big>روزه روز غدير مانند روزه شصت ماه است: غير از كسانى كه نام آنان گذشت، گروه ديگرى نيز حديث فضيلت روزه روز غدير خم را از [[ابوهريره]] روايت كرده اند:</big> | ||
<big>سيد على همدانى در «المودّة فى القربى» گويد: از ابوهريره روايت شده كه گفت: هر كس روز هجدهم ماه ذى حجه را روزه بگيرد مانند آن است كه شصت ماه را روزه گرفته باشد. و آن روزى است كه در آن، پيامبرصلى الله عليه وآله دست على عليه السلام را در غدير خم گرفت و فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن، و با هر كس با وى دشمنى كند دشمنى فرما، و هر كس او را رها كند رها كن. مانند اين روايت از امام باقر از پدرانش عليهم السلام نيز روايت شده است. افزون بر اين، اين خبر از شمار بسيارى از صحابه در جاهاى گوناگون نقل گشته است.<ref>ر. | <big>سيد على همدانى در «المودّة فى القربى» گويد: از ابوهريره روايت شده كه گفت: هر كس روز هجدهم ماه ذى حجه را روزه بگيرد مانند آن است كه شصت ماه را روزه گرفته باشد. و آن روزى است كه در آن، پيامبرصلى الله عليه وآله دست على عليه السلام را در غدير خم گرفت و فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن، و با هر كس با وى دشمنى كند دشمنى فرما، و هر كس او را رها كند رها كن. مانند اين روايت از امام باقر از پدرانش عليهم السلام نيز روايت شده است. افزون بر اين، اين خبر از شمار بسيارى از صحابه در جاهاى گوناگون نقل گشته است.<ref>ر.ک: ينابيع المودّة: ص ۲۴۹. </ref></big> | ||
<big>همچنين [[ | <big>همچنين [[خطیب خوارزمی]] و حموئى هر كدام با اسنادشان از [[ابوهریره]] نقل كرده اند:</big> | ||
<big>هر كس روز هجدهم ماه ذى حجه را روزه بگيرد، برايش روزه شصت ماه را ثبت خواهند كرد. و آن روز غدير خم است؛ وقتى كه | <big>هر كس روز هجدهم ماه ذى حجه را روزه بگيرد، برايش روزه شصت ماه را ثبت خواهند كرد. و آن روز غدير خم است؛ وقتى كه پيامبر صلى الله عليه و آله دست على عليه السلام را گرفت و فرمود:</big> | ||
<big>هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن، و با هر كس با وى دشمنى كند دشمنى فرما. سپس عمر بن خطاب به على عليه السلام گفت: آفرين، آفرين به تو اى پسر ابوطالب! مولاى من و مولاى هر مرد و زن مسلمانى گشتى.<ref>مناقب على بن ابى طالب عليه السلام: ص ۷۹. فرائد السمطين: ج ۱ ص ۷۷. </ref></big> | <big>هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. خدايا، با هر كس با او دوستى كند دوستى كن، و با هر كس با وى دشمنى كند دشمنى فرما. سپس عمر بن خطاب به على عليه السلام گفت: آفرين، آفرين به تو اى پسر ابوطالب! مولاى من و مولاى هر مرد و زن مسلمانى گشتى.<ref>مناقب على بن ابى طالب عليه السلام: ص ۷۹. فرائد السمطين: ج ۱ ص ۷۷. </ref></big> | ||
خط ۱۹۱: | خط ۱۸۷: | ||
<big>پاسخ اين است كه اگر صحّت حديث منقول در صحيحين را از حيث سند بپذيريم و از اينكه حديث ياد شده صلاحيت معارضه با حديث ابوهريره را ندارد - زيرا هر دو گروه شيعه و سنّى آن را پذيرفته اند - چشم پوشى كنيم، مى گوييم: احتمال دارد آيه اكمال دو بار نازل شده باشد. جمع بين دو حديث بر اساس اين احتمال، بين دانشمندان شايع و متداول است و اين بر هر كس كه در كتاب هاى حديث و تفسير و شروح حديث كاوش كرده باشد روشن است. توضيح بيشتر در شرح دليل ششم كه نزول آيه «سَألَ سَائِلٌ» در روز غدير است خواهد آمد.</big> | <big>پاسخ اين است كه اگر صحّت حديث منقول در صحيحين را از حيث سند بپذيريم و از اينكه حديث ياد شده صلاحيت معارضه با حديث ابوهريره را ندارد - زيرا هر دو گروه شيعه و سنّى آن را پذيرفته اند - چشم پوشى كنيم، مى گوييم: احتمال دارد آيه اكمال دو بار نازل شده باشد. جمع بين دو حديث بر اساس اين احتمال، بين دانشمندان شايع و متداول است و اين بر هر كس كه در كتاب هاى حديث و تفسير و شروح حديث كاوش كرده باشد روشن است. توضيح بيشتر در شرح دليل ششم كه نزول آيه «سَألَ سَائِلٌ» در روز غدير است خواهد آمد.</big> | ||
<big>افزون بر اين، سبط ابن جوزى در خصوص اين آيه كريمه به احتمالى كه گفته شد تصريح كرده و بر اساس آن ادعاى ضعف حديث نزول [[آيه اكمال]] در روز غدير را پاسخ گفته است.</big> | <big>افزون بر اين، سبط ابن جوزى در خصوص اين آيه كريمه به احتمالى كه گفته شد تصريح كرده و بر اساس آن ادعاى ضعف حديث نزول [[آيه اكمال]] در روز غدير را پاسخ گفته است.</big> |