زیارت غدیریه امام هادی علیه السلام؛ سند دفاع از ولایت امیر المومنین علی علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۶: خط ۵۶:


== '''ب)صراط مستقیم کیست؟''' ==
== '''ب)صراط مستقیم کیست؟''' ==
امام هادی  علیه السلام با اشاره به آیه ۷۸ سوره انعام ، صراط مستقیم را پیروی از امیرالمؤمنین دانسته و می فرمایند: {{متن عربی|وَاَشْهَدُ اَنَك الْمَعْني بِقَوْلِي الْعَزيزِالرَحيم}}: وَاَنَ هذا صِراطی مُسْتقیماً فاتَبِعُوهُ، وَلاتَتَّبِعُواالسُّبُلَ فَتفرق بِكُمْ عَنْ سَبيلِهِ.کلمة صراط در قرآن با صفت مستقیم و به معنای راه روشن و به صورت مفرد آمده و تثنیه و جمع ندارد و این قرینه است بر اینکه صراط مستقیم، یک راه بیشتر نیست، بر خلاف سبیل که راه‌های متعدّد داشته و گاه با شرک و ضلالت در می آمیزد.(۲) لذا معانی صراط در قرآن عبارتند از: آیین خداپرستی و دین حق ، پایبند بودن به دستورات خداوند و توکّل بر خدا و در روایات به دین اسلام، کتاب خدا، قرآن، پیامبر  ، حضرت علی و ائمّة معصومین تفسیر شدهاست.(۳)پیامبر اکرم به حضرت علی  علیه السلام فرمودند: وَ أَنْتَ الطریقُ الْوَاضِحُ أَنْتَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ وَ أَنْتَ يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ  علیه السلام تو راه روشن خداوند و صراط مستقیم و رهبر دین هستی. بنابراین در روایات منظور از صراط مستقیم، حضرت علی  علیه السلام است.(۴)ج) آیه انما وليكم اللهیکی دیگر از آیاتی که در شأن امیرالمؤمنین  علیه السلام نازل شده و در این زیارت هم آمده، آیة ۷۷سورة مائده است: إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاهًَْ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاهًَْ وَهُمْ رَاكِعُونَ .با توجّه به روایاتی که از طریق شیعه نقل شده است، مراد از الَذينَ « آمَنُوا»، علی بن ابیطالب است.چرا که آیة شریفه دربارة ایشان است و هنگامی نازل شد که او انگشتر خود را در حال رکوع به سائل بخشید.بسياري از مفسّران و محدثان در شأن نزول اين آيه نقل كرده ‏اند كه اين آيه در شأن علي  علیه السلام نازل شده است.«سيوطي» در «الدّرالمنثور» در ذيل اين آيه از «ابن عباس» نقل مي‏كند كه علي  علیه السلام در حال ركوع نماز بود كه سائلي تقاضای كمك كرد و آن حضرت انگشترش را به او صدقه داد  و پيامبر (ص) از او پرسيد: «چه كسي اين انگشتر را به تو صدقه داد؟»، که آن سائل اشاره به امیرالمومنین كرد و گفت: «آن مرد كه در حال ركوع است»، در اين هنگام آيه «اِنِّما وَليُّكُمْ اللهُ وَ رَسُولُهُ ...» نازل شد.(۵)                     
امام هادی  علیه السلام با اشاره به آیه ۷۸ سوره انعام ، صراط مستقیم را پیروی از امیرالمؤمنین دانسته و می فرمایند: {{متن عربی|وَاَشْهَدُ اَنَك الْمَعْني بِقَوْلِي الْعَزيزِالرَحيم}}: {{متن قرآن|وَأَنَّ هَٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ۚ}}کلمة صراط در قرآن با صفت مستقیم و به معنای راه روشن و به صورت مفرد آمده و تثنیه و جمع ندارد و این قرینه است بر اینکه صراط مستقیم، یک راه بیشتر نیست، بر خلاف سبیل که راه‌های متعدّد داشته و گاه با شرک و ضلالت در می آمیزد.(۲) لذا معانی صراط در قرآن عبارتند از: آیین خداپرستی و دین حق ، پایبند بودن به دستورات خداوند و توکّل بر خدا و در روایات به دین اسلام، کتاب خدا، قرآن، پیامبر  ، حضرت علی و ائمّة معصومین تفسیر شدهاست.(۳)پیامبر اکرم به حضرت علی  علیه السلام فرمودند: وَ أَنْتَ الطریقُ الْوَاضِحُ أَنْتَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ وَ أَنْتَ يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ  علیه السلام تو راه روشن خداوند و صراط مستقیم و رهبر دین هستی. بنابراین در روایات منظور از صراط مستقیم، حضرت علی  علیه السلام است.(۴)ج) آیه انما وليكم اللهیکی دیگر از آیاتی که در شأن امیرالمؤمنین  علیه السلام نازل شده و در این زیارت هم آمده، آیة ۷۷سورة مائده است: إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاهًَْ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاهًَْ وَهُمْ رَاكِعُونَ .با توجّه به روایاتی که از طریق شیعه نقل شده است، مراد از الَذينَ « آمَنُوا»، علی بن ابیطالب است.چرا که آیة شریفه دربارة ایشان است و هنگامی نازل شد که او انگشتر خود را در حال رکوع به سائل بخشید.بسياري از مفسّران و محدثان در شأن نزول اين آيه نقل كرده ‏اند كه اين آيه در شأن علي  علیه السلام نازل شده است.«سيوطي» در «الدّرالمنثور» در ذيل اين آيه از «ابن عباس» نقل مي‏كند كه علي  علیه السلام در حال ركوع نماز بود كه سائلي تقاضای كمك كرد و آن حضرت انگشترش را به او صدقه داد  و پيامبر (ص) از او پرسيد: «چه كسي اين انگشتر را به تو صدقه داد؟»، که آن سائل اشاره به امیرالمومنین كرد و گفت: «آن مرد كه در حال ركوع است»، در اين هنگام آيه «اِنِّما وَليُّكُمْ اللهُ وَ رَسُولُهُ ...» نازل شد.(۵)                     


 د)آیة تبلیغآیة تبلیغ( سورة مائده آیة۶۱ ) در واقعة غدیرخم بر پیامبر(ص)نازل شد که از اشارات امام هادی  علیه السلام  در زیارت غدیریه است.شأن نزول آیة شریفه را بسیاری از مفسّران شیعه، امیرالمؤمنین علی  به عنوان خلیفة پیامبردانسته اند.آیة تبلیغ از آخرین آیاتی است که بر پیامبر نازل شده و ایشان مأمور به ابلاغ امر الهی شدند تا با انتخاب شخصی شایسته، بقای اسلام را تضمین کنند، لذا جمعیت عظیم حاجیان را موردخطاب قرارداده و حضرت علی  علیه السلام  را به عنوان جانشین خود معرّفی کردند.(۶)ه)لیله المبیتامام هادی  علیه السلام در زیارتنامه خود، خوابیدن حضرت علی  علیه السلام در بستر پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله)  را مطرح کرده واین را فضیلتی برای امیرالمؤمنین  علیه السلام می داند وعمل اورا همانند عمل حضرت اسماعیل، درهنگام دستور الهی به حضرت ابراهیم برای ذبح او می شمارد که با جان خود و فداکاری خویش آن بزرگوار را حفظ کرد موقعی که قریش اجتماع کرده بودند تا او را بکشند، پس امام  علیه السلام نخستین فدایی در اسلام است.ابن ابی الحدید معتزلی که از اهل سنت است - درباره  تفسیر این آیه معتقد است که حماسه  علی  علیه السلام در لیلهًْ المبیت - شب خوابیدن به جای رسول الله - مورد تایید همه است جز کسانی که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز...، آن را انکار نمی کنند.(۷)و)آیة تطهیر      آیة تطهیر(سورة احزاب آیة ۸۸)یکی دیگر از آیاتی است که به اثبات ولایت و عصمت برای اهل‌بیت می پردازد و امام هادی  علیه السلام  این ویژگی را فضیلتی برای اهل‌بیت برمی شمارند و می فرمایند:وَقَدْاَعْلَى اللهُ تَعالى الاْمَّهًِْ دَرَجَتَكُمْ وَرَفَعَ مَنْزِلَتَكُمْ وَاَبانَ فَضْلَكُمْ وَشَرَّفَكُمْ عَلَى الْعالَمينَ فَاَذْهَبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطْهِيرًا .بر اساس روایاتی که درکتب معتبر و دست اوّل شیعه و اهل سنّت آمده و به حدّ تواتر رسیده است، مراد از «اهل‌بیت»؛ پنج تن آل عبا (حضرت محمّد، امیرمؤمنان علی ، حضرت فاطمه زهرا و حسنین علیهم السلام  هستند.(۸)در حدیث کساء آمده است که روزی پیامبر در منزل ام سلمه مقداری پارچه طلب کردند و سپس به دنبال علی و فاطمه و حسن و حسین  علیه السلام فرستادند. آنها به خدمت پیامبر رسیدند و حضرت آنها را زیر آن پارچه قرار داد، سپس فرمود: «اَللّـهُمَّ اِنّ هؤلاء اهل بيتی وَ خاصَّتی اَذْهب عَنهُمُ الرِّجْسَ، فَنَزل جبرئيل إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً».  در کتب اهل سنّت در ذیل این روایت این جمله نیز آمده که ام سلمه جلو آمد و از پیامبراجازه خواست که اوهم زیر آن پارچه قرار گیرد و به آن جمع بپیوندد، اما پیامبرفرمودند: تو آدم خوبی هستی ولی اینجا جای تو نیست. (۹)
 د)آیة تبلیغآیة تبلیغ( سورة مائده آیة۶۱ ) در واقعة غدیرخم بر پیامبر(ص)نازل شد که از اشارات امام هادی  علیه السلام  در زیارت غدیریه است.شأن نزول آیة شریفه را بسیاری از مفسّران شیعه، امیرالمؤمنین علی  به عنوان خلیفة پیامبردانسته اند.آیة تبلیغ از آخرین آیاتی است که بر پیامبر نازل شده و ایشان مأمور به ابلاغ امر الهی شدند تا با انتخاب شخصی شایسته، بقای اسلام را تضمین کنند، لذا جمعیت عظیم حاجیان را موردخطاب قرارداده و حضرت علی  علیه السلام  را به عنوان جانشین خود معرّفی کردند.(۶)ه)لیله المبیتامام هادی  علیه السلام در زیارتنامه خود، خوابیدن حضرت علی  علیه السلام در بستر پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله)  را مطرح کرده واین را فضیلتی برای امیرالمؤمنین  علیه السلام می داند وعمل اورا همانند عمل حضرت اسماعیل، درهنگام دستور الهی به حضرت ابراهیم برای ذبح او می شمارد که با جان خود و فداکاری خویش آن بزرگوار را حفظ کرد موقعی که قریش اجتماع کرده بودند تا او را بکشند، پس امام  علیه السلام نخستین فدایی در اسلام است.ابن ابی الحدید معتزلی که از اهل سنت است - درباره  تفسیر این آیه معتقد است که حماسه  علی  علیه السلام در لیلهًْ المبیت - شب خوابیدن به جای رسول الله - مورد تایید همه است جز کسانی که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز...، آن را انکار نمی کنند.(۷)و)آیة تطهیر      آیة تطهیر(سورة احزاب آیة ۸۸)یکی دیگر از آیاتی است که به اثبات ولایت و عصمت برای اهل‌بیت می پردازد و امام هادی  علیه السلام  این ویژگی را فضیلتی برای اهل‌بیت برمی شمارند و می فرمایند:وَقَدْاَعْلَى اللهُ تَعالى الاْمَّهًِْ دَرَجَتَكُمْ وَرَفَعَ مَنْزِلَتَكُمْ وَاَبانَ فَضْلَكُمْ وَشَرَّفَكُمْ عَلَى الْعالَمينَ فَاَذْهَبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطْهِيرًا .بر اساس روایاتی که درکتب معتبر و دست اوّل شیعه و اهل سنّت آمده و به حدّ تواتر رسیده است، مراد از «اهل‌بیت»؛ پنج تن آل عبا (حضرت محمّد، امیرمؤمنان علی ، حضرت فاطمه زهرا و حسنین علیهم السلام  هستند.(۸)در حدیث کساء آمده است که روزی پیامبر در منزل ام سلمه مقداری پارچه طلب کردند و سپس به دنبال علی و فاطمه و حسن و حسین  علیه السلام فرستادند. آنها به خدمت پیامبر رسیدند و حضرت آنها را زیر آن پارچه قرار داد، سپس فرمود: «اَللّـهُمَّ اِنّ هؤلاء اهل بيتی وَ خاصَّتی اَذْهب عَنهُمُ الرِّجْسَ، فَنَزل جبرئيل إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً».  در کتب اهل سنّت در ذیل این روایت این جمله نیز آمده که ام سلمه جلو آمد و از پیامبراجازه خواست که اوهم زیر آن پارچه قرار گیرد و به آن جمع بپیوندد، اما پیامبرفرمودند: تو آدم خوبی هستی ولی اینجا جای تو نیست. (۹)
۴٬۰۶۴

ویرایش