جایگاه حدیث غدیر در راهبردهای بزرگان امامیه در قرن چهارم هجری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:


====== شواهد و قراین مندرج در خطبه غدیر: ======
====== شواهد و قراین مندرج در خطبه غدیر: ======
این مقوله از پرکاربردترین مباحث علمی دانشمندان امامیه بود. سیدمرتضی(۳۵۵-۴۳۶هـ)- از جمله پرچمداران مدرسه کلامی بغداد- در مباحثات علمی خود، از این مقوله بسیار بهره برد(سیدمرتضی، بی‌تا: ۱۳۲-۱۳۳). وی به‌ویژه در دو کتاب تنزیه الانبیاء و الائمه (بیتا)و الشافی فی الامامه (۱۴۱۰) امامان را از گناه، تنزیه و به ردّ مخالفان و علت اختلافشان پرداخته؛ بر اساس اصول مذهب شیعه، عصمت امام را اثبات می- کند. همو در تصریح بر نصّ امیرالمؤمنین  علیه السلام ؛ به پاسخ رسول الله صلی الله علیه و آله به جمعی از صحابه استناد کرده که فرمود: این کار به امر خدا بود و آن را بر من تکلیف نمود و ضمناً با آیه"لئن أشرکتَ لیحبطنَّ عملَک”به نقض دسیسه‌گران پرداخت و نیز این روایت را دلیل بر عصمت ائمه دانسته(سید مرتضی، بی‌تا:۱۲۰-۱۲۱امامت و عصمت را در التزام با یکدیگر قرار می‌دهد(همان:۱۳۳).  
این مقوله از پرکاربردترین مباحث علمی دانشمندان امامیه بود. سیدمرتضی(۳۵۵-۴۳۶ق)- از جمله پرچمداران مدرسه کلامی بغداد- در مباحثات علمی خود، از این مقوله بسیار بهره برد.<ref>تنزیه الانبیا، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> وی به‌ویژه در دو کتاب تنزیه الانبیاء و الائمه و الشافی فی الامامه امامان را از گناه، تنزیه و به ردّ مخالفان و علت اختلافشان پرداخته؛ بر اساس اصول مذهب شیعه، عصمت امام را اثبات می کند. همو در تصریح بر نصّ امیرالمؤمنین  علیه السلام ؛ به پاسخ رسول الله صلی الله علیه و آله به جمعی از صحابه استناد کرده که فرمود: این کار به امر خدا بود و آن را بر من تکلیف نمود و ضمناً با آیه{{متن قرآن|...لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ...}}به نقض دسیسه‌گران پرداخت و نیز این روایت را دلیل بر عصمت ائمه دانسته،<ref>تنزیه الانبیاء، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref>امامت و عصمت را در التزام با یکدیگر قرار می‌دهد.<ref>همان، ص۱۳۳.</ref>


همچنین، در قضیه"تحکیم"، به شرح واژه"امیرالمؤمنین"پرداخته و از قول علی  علیه السلام  نقل می‌کند که فرمود: رسول الله صلی الله علیه و آله مرا به تمام حق فرمان داد و قتال با سه گروه، از مصادیق دفاع از حق است(سید مرتضی، بی‌تا: ۱۴۹-۱۵۳). سید مرتضی کتاب الشافی را در نقض المغنی فی الامامه،تألیف قاضی عبدالجبار معتزلی نوشت. در اهمیت این کتاب، شیخ طوسی می‌نویسد:"و هو کتاب لم یصنّف مثله فی‌الامامة"(شیخ طوسی، ۱۴۱۷: ۱۶۴). این کتاب به روش کلامی نوشته شده؛ با استفاده از گزاره‌های تاریخی و حدیثی و استناد به حدیث غدیر، امامت علی  علیه السلام  تبیین (سید مرتضی۱۴۱۰، ج۳، ۵-۸) و شبهات مخالفان و معاندان، پاسخ داده می‌شود(سید مرتضی۱۴۱۰ :۳/۱۵۵). 
همچنین، در قضیه"تحکیم"، به شرح واژه"امیرالمؤمنین"پرداخته و از قول علی  علیه السلام  نقل می‌کند که فرمود: رسول الله صلی الله علیه و آله مرا به تمام حق فرمان داد و قتال با سه گروه، از مصادیق دفاع از حق است(سید مرتضی، بی‌تا: ۱۴۹-۱۵۳). سید مرتضی کتاب الشافی را در نقض المغنی فی الامامه،تألیف قاضی عبدالجبار معتزلی نوشت. در اهمیت این کتاب، شیخ طوسی می‌نویسد:"و هو کتاب لم یصنّف مثله فی‌الامامة"(شیخ طوسی، ۱۴۱۷: ۱۶۴). این کتاب به روش کلامی نوشته شده؛ با استفاده از گزاره‌های تاریخی و حدیثی و استناد به حدیث غدیر، امامت علی  علیه السلام  تبیین (سید مرتضی۱۴۱۰، ج۳، ۵-۸) و شبهات مخالفان و معاندان، پاسخ داده می‌شود(سید مرتضی۱۴۱۰ :۳/۱۵۵). 
۴٬۰۶۴

ویرایش