آیه ۱۳۵ طه و غدیر

آيه «فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحابُ الصِّراطِ السَّوِىِّ وَ مَنِ اهْتَدى»

  يكى از جلوه ‏هاى قرآنى غدير كه مورد غفلت قرار گرفته، فرازهاى دعا و زياراتى است كه در آنها به تبيين و تفسير آيات مربوط به واقعه غدير پرداخته شده است. در بسيارى از دعاها و زيارات -  به خصوص آن چه مربوط به شب و روز غدير است -  ناگفته ‏هايى از مسئله غدير به چشم مى‏خورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمى ‏شود. در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيه‏ هاى قرآن و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است. از جمله اين مورد است:

«فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحابُ الصِّراطِ السَّوِىِّ وَ مَنِ اهْتَدى »

«به زودى خواهيد دانست كه اصحاب راه درست كيانند و آن كس كه هدايت شده كدام است».

اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:

 متن دعا

در دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير مى ‏خوانيم چنين مى‏ گوييم:

« رَبَّنا آمَنّا وَ اتَّبَعْنا مَوْلانا وَ وَلِيَّنا وَ هاديَنا وَ داعِيَنا وَ داعِىَ الانامِ، وَ صِراطَكَ السَّوِىَّ الْمُسْتَقيمَ وَ مَحَجَّتَكَ الْبَيْضاءَ، وَ سَبيلَكَ الدّاعِىَ الَيْكَ عَلى بَصيرَةٍ هُوَ وَ مَنِ اتَّبَعَهُ، وَ سُبْحانَ اللَّهِ عَمّا يُشْرِكُونَ بِوِلايَتِهِ وَ بِامْرِ رَبِّهِمْ وَ بِاتِّخاذِ الْوَلائِجِ مِنْ دُونِهِ»

پروردگارا، ما ايمان آورديم و از صاحب اختيار و ولىّ و هدايت كننده و دعوت كننده ما و مردم پيروى نموديم، همان راه درست و مستقيم تو، و جايگاه حجتِ واضح تو، و راه تو كه او و پيروانش با بصيرت به سوى تو دعوت مى‏ كنند، و خدا منزه است از آنچه در ولايت على‏عليه السلام شرك مى ‏ورزند و درباره امر پروردگارشان كسى را شريك مى‏ كنند، و كسانى را جز او محبوب دل خود قرار مى ‏دهند.

 نتيجه اعتقادى

در اين فراز از دعاى روز غدير شش آيه گنجانده شده، كه يكى آيه «صِراط سَوِىّ» است. اين آيه در معرفى راه هموارى است كه به آسانى به مقصد مى ‏رساند و بشر بايد از خداوند تشكر كند كه چنين راهى را براى او آماده كرده تا بهشت و پاداش اخروى را به دست آورد و هدايت حقيقى جز آن نيست. اين راه در قرآن به عنوان «الصِّراطِ السَّوِىِّ» مطرح شده است.

در اين دعاى غدير، ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را تفسير آن قرار داده و از زبان آنان كه اين راه را پذيرفته‏ اند مى‏ گويد: آمَنّا وَ اتَّبَعْنا... ، صِراطَكَ السَّوِىَّ الْمُسْتَقيمَ وَ مَحَجَّتَكَ الْبَيْضاءَ. چنانكه امام باقر عليه السلام در بيان همين آيه مى ‏فرمايد: صاحب «الصِّراطِ السَّوِىِّ وَ مَنِ اهْتَدى» كسى است كه به ولايت ما اهل‏بيت هدايت شده است.