ابن عبدالبر قرطبی
ابن عبدالبر قرطبی[۱]، با نام کامل ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر نمری،[۲] از بزرگترین حافظان مورد اعتماد در میان علمای اخل سنت است.[۳] او در سال ۳۶۸ قمری در قرطبه به دنیا آمد و در سال ۴۶۳ قمری در شاطبه درگذشت.[۴] ابن عبدالبر فقیه، محدث، تاریخ‌نگار و ادیب اندلسی بود که در علوم مختلف از جمله حدیث، رجال، قراءات، و خلاف فقه برتری داشت.
وثاقت راوی[۵]
ابن عبدالبر در قرطبه به فراگیری علوم پرداخت و در آغاز ظاهری مذهب بود، سپس به مذهب مالکی گرایید و گاه در برخی مسائل به فقه شافعی نیز تمایل داشت[۶]. او از اساتیدی چون ابن فرضی، بیّانی، ابن مکوی، سعید بن نصر، احمد بن فتح تاجر، احمد بن قاسم تاهرتی بزاز، قاضی ابن صفار و ابن جسور بهره برد.[۷]
ابن عبدالبر به عنوان «امام عصر در حدیث و آثر» شناخته شد.[۸] ابوالولید باجی می‌گوید که «در اندلس کسی مانند ابوعمر ابن عبدالبر در حدیث نبود»[۹] و او «حافظترین مردم مغرب بود».[۱۰] ابن حزم نیز در مورد او می‌گوید: «در بحث درباره فقه حدیث، کسی مانند او را نمی‌شناسم».
ذهبی او را «امام علامه، حافظ مغرب، شیخ اسلام» توصیف کرده است که عمر طولانی داشت و سند بلند داشت و شاگردان زیادی بر او تکاثر کردند[۱۱]. او فقیهی عابد و مجتهد بود. ابن عبدالبر در دانیه اقامت کرد و بیشتر کتاب‌هایش را در آنجا نوشت. او سرانجام در شاطبه درگذشت.
تألیفات
ابن عبدالبر آثار مهمی در زمینه‌های مختلف اسلامی تألیف کرد، از جمله:
- الاستیعاب فی معرفة الاصحاب
- الاستذکار
- الانباه علی قبائل الرواة
- بهجة المجالس و اُنس المُجالس
- التمهید لما فی المواتة من المعانی والاسانید
روایت حدیث غدیر[۱۲]
یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده ابن عبدالبَرّ قُرطُبی، ابوعمر (م ۴۶۳ ق) است.
ابن عبدالبر حدیث غدیر را از چند تن از صحابه با اشاره به ماجرای غدیر در کتاب «الاستیعاب» نقل کرده است.[۱۳]
یافعی:[۱۴] از اعلام و صاحب تصانیف است. در حفظ و وثاقت و فقه و ادبیات و اخبار و انساب بسیار تبحّر داشته است.
پانویس
- ↑ عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج6؛ ص297، مرآة الجنان ج 3 ص 89، تذکرة الحفاظ ج 3 ص 1128، طبقات الحفاظ ص 432، شذرات الذهب ج 3 ص 314، العبر ج 3 ص 255، وفیات الأعیان ج 2 ص 348، الاعلام ج 9 ص،
- ↑ وفیات الأعیان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧.
- ↑ ترجمه الغدیر؛ ج1بخش اول؛ ص182
- ↑ ترجمه الغدیر؛ ج1بخش اول؛ ص169
- ↑ حسینی میلانی، علی، إستخراج المرام من إستقصاء الافحام، جلد: ۲، صفحه: ۶۷، السید علی الحسینی المیلانی، قم - ایران، 1425 ه. ق
- ↑ قال الحمیدی: أبو عمر فقیه حافظ مکثر عالم بالقراءات وبالخلاف وبعلوم الحدیث والرجال، قدیم السماع، یمیل فی الفقه إلی أقوال الشافعی حسینی میلانی، علی، حدیث أصحابی کالنجوم، صفحه: ۲۹، الحقائق، قم - ایران، 1429 ه. ق
- ↑ عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج18؛ ص260
- ↑ ترجم له ابن خلّکان ووصفه ب «إمام عصره فی الحدیث والأثر وما یتعلّق بهما»، وفیات الأعیان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧
- ↑ لم یکن بالأندلس مثل أبی عمر ابن عبدالبر فی الحدیث وفیات الأعیان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧
- ↑ سیر أعلام النبلاء ٨٥/١٥٣:١٨. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج6؛ ص297
- ↑ ابن عبدالبر، الإمام العلّامة، حافظ المغرب، شیخ الإسلام، أبو عمر، یوسف بن عبداللّٰه، صاحب التصانیف الفائقة، طلب العلم وأدرک الکبار وطال عمره وعلا سنده، وتکاثر علیه الطلبة، فکان فقیهاً عابداً مجتهداً سیر أعلام النبلاء ٨٥/١٥٣:١٨.
- ↑ چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۲۶۰.
- ↑ الاستیعاب: ج ۳ ص ۱۰۹۹.
- ↑ مرآة الجنان: حوادث ۴۶۳. همچنین ر.ک. تذکرة الحفّاظ: ج ۳ ص ۱۱۲۸. وفیات الاعیان: ج ۲ ص ۳۴۸. شَذَرات الذهب: ج ۳ ص ۳۱۴. العِبَر فی خبر من غَبَر: ج ۳ ص ۲۵۵. الدیباج المذهّب: ص ۳۷۵.