حدیث غدیر

حدیث غدیر

اطلاعات حدیث
موضوع	ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام
صادره از	پیامبر صلی الله علیه و آله
راوی اصلی	امام محمد باقر علیه السلام
راویان	امیرالمؤمنین علیه السلام، حضرت زهرا علیها السلام
اعتبار سند	متواتر و صحیح
منابع شیعه	عبقات الانوار
منابع سنی	مسند احمد بن حنبل
مؤید قرآنی	سوره احزاب آیه ۶

حدیث غدیر از مهمترین ادله اثبات ولایت و امامت امیرالمؤمنین است که پیامبر خدا در روز هجدهم ذی الحجة در روز غدیر فرمودند: «ألستُ أولی بکم مِن أنفسکم»؛ «آیا من سزاوارتر بر شما از خود شما نیستم؟» همگی گفتند: آری. آن‌گاه فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَولاهُ فَعَلِی مَولاهُ؛ هرکه من مولای او هستم، پس علی مولای اوست.

منابع حدیث غدیر

علّامه امینی در کتاب «الغَدیر» نام یکصد و ده تن از صحابه و هشتاد و چهار تن از تابعین را ذکر می‌کند که حدیث «غدیر» را نقل کرده‌اند.

ابوالمعالی جُوینی (متوفّای ۷۷۲ هـ. ق) با تعجّب بسیار می‌گوید:

«در بغداد در دست یک صحافی، یک جلد کتاب را دیدم که بر روی آن نوشته شده بود: جلد بیست و هشتم از اسناد حدیث "مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ" و بعد از این جلد، مجلّد بیست و نهم خواهد بود.»

الف: تصریح به تواتر حدیث غدیر

بسیاری از دانشمندان شیعه و سنّی به تواتر حدیث «غدیر» تصریح کرده‌اند.

حافظ شهاب الدّین ابوالفیض می‌گوید: «حدیث غدیر، به تواتر از پیامبراز طریق شصت نفر نقل شده و اگر بخواهیم سندهای همه آنها را بیاوریم به طول خواهد انجامید، ولی فقط به ناقلین آن، اشاره خواهیم کرد و هر کس که اراده نموده تا بر طُرُق و سندهای آن مطّلع شود، به کتاب المتواتر ما مراجعه کند.»

ب: تصریح به صحّت حدیث غدیر

ابن حجر عسقلانی می‌گوید: حدیث غدیر حدیث صحیحی است و هیچ گونه شکّی در آن نیست و گروهی همچون "ترمذی و نسائی و احمد بن حنبل" آن را نقل کرده‌اند و طرق روایات آن بسیار فراوان است.

سند حدیث غدیر

بررسی سند حدیث غدیر و تحلیل رجالی راویان آن، از موضوعات مهمی است که علی‌رغم پژوهش‌های ارزشمند پیشین، همچنان نیازمند تحقیق و نگارش بیشتر است. پرداختن به این مباحث می‌تواند به رفع شبهات احتمالی کمک نماید. پژوهش‌های رجالی و سندی دقیق، جایگاه حدیث غدیر را در منابع اسلامی روشن‌تر خواهد ساخت.

معنای حدیث غدیر در روایات

ابواسحاق می‌گوید: به امام سجّاد عرض کردم:مقصود از «مولی» در سخن پیامبر «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاه» چیست؟

حضرت فرمود: «أَخْبَرَهُمْ أَنَّهُ الْإِمَامُ بَعْدَهُ»؛ «به مردم اعلام کرد که حضرت علیبعد از او، صاحب منصب امامت و رهبری است.»

عاقبت کتمان کردن حدیث غدیر

هنگامی که امیرالمؤمنین از اصحاب خواستند تا کسانی که در غدیر شاهد بودند شهادت دهند که حدیث «غدیر» را از پیامبر شنیده‌اند.

عدّه ای شهادت دادند اما عدّهای کتمان کردند و به نفرین حضرت دچار شدند.

اَنس بن مالک به خاطر کتمان حدیث «غدیر» و نفرین حضرت علی به بیماری بَـرَص دچار شد.

براء بن عازبو زید بن ارقم نیز کور شدند.

احتجاج به حدیث غدیر

با توجه به اهمیتِ مفهوم و دلالت حدیث «غدیر»، پیشوایان معصوم در برابر شبهات و سؤالات و در مناظره‌ها و در پاسخ به مخالفان، به این حدیث احتجاج و استدلال می‌نمودند.

مؤلفان غدیر

فهرست مؤلفان درباره حدیث غدیر شامل عالمانی از شیعه و اهل سنت است که درباره حدیث غدیر دست به تألیف زده‌اند. عبدالحسین امینی در کتاب الغدیر از ۲۶ تن از عالمان اهل سنت و شیعه یاد کرده که درباره حدیث غدیر دست به تألیف زده‌اند.