امیر المومنین بیان کننده احکام
این فراز خطبه صریح است در اینکه رسول خداa تمام احکام را از حلال و حرام بهطور مفصل بیان نفرموده است؛ بنابراین، جای سؤال است که تفصیل احکام از حلال و حرام و هر چه هست بعد از شهادت رسول خدا صلی الله علیه وآله بر عهدهٔ چه کسی است؟ جواب از دو حال خارج نیست. اول آنکه گفته شود تفصیل بیان احکام بعد از رسول خدا بر عهدهٔ کسی نیست و هر کس هر چه میفهمد عمل کند و آنچه را که نمیداند ترک نماید، که این قول مستلزم تعطیل دین است. دوم آنکه بگوییم: احکام بعد از آن حضرت مبین میخواهد – که حق هم همین است- حال باید پرسید آن مبین کیست؟ اگر بگویند: ابوبکر و عمر و ابوهریره و امثال آنها چنانکه گفته و میگویند، در جواب میگوییم وقتی عمر که به قول مخالفین اعلم و داناتر از همهٔ آنها بود بیش از هفتاد مرتبه بگوید: «لولا علی لهلک عمر»[۱] پس حساب بقیه روشن است. چگونه شخص عاقل به خود اجازه میدهد که چنین بگوید؟ در صورتی که به شهادت تاریخ تمام اصحاب رسول خدا در تمام مشکلات علمی و دینی و قضایی و اجتماعی و اخلاقی، از علم و دانش علی علیه السلام استفاده مینمودند؛ اما در مقابل، علی علیه السلام بعد از رسول خدا صلی الله علیه وآله از احدی استفاده علمی نکرد. پس این لباس زیبا حقاً بر قامت زیبای آن حضرت دوخته شده و بر هیچ قامتی شایسته نیست، و به قول شاعر:
تو به تاریکی علی را دیدهای زین سبب غیری بر او بگزیدهای.[۲]