تحفه اثنا عشریه (کتاب)
«تحفه اثناعشریه» اثر عبدالعزیز دهلوی یکی از مهمترین آثار نقد شیعه امامیه به زبان فارسی در شبهقاره هند است و از اعتبار ویژهای نزد اهل سنت برخوردار است. این اثر در دوازده باب تنظیم شده و هر باب به نقد یک اصل مهم اعتقادی شیعه مانند توحید، عدل، امامت، تقیه و جایگاه اهلبیت علیهم السلام میپردازد؛ باب هفتم با محوریت امامت امام علی علیه السلام جنجالیترین بخش کتاب شناخته میشود. انتقادات این کتاب واکنش جدی دانشمندان شیعه را در پی داشت و سبب تألیف ردیههای فراوان، از جمله کتاب عبقات الأنوار شد.[۱]
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | عبدالعزیز دهلوی |
| مذهب | اهل سنت |
| زبان | فارسی |
| موضوع | نقد عقائد شیعه |
| تعداد جلد | ۱ج |
نویسنده
شاه عبدالعزیز بن شاه ولیالله دهلوی (۱۱۵۹–۱۲۳۹ قمری)، ملقب به «سراجالهند»، از علمای برجسته اهل سنت و محدثان سرشناس هند بود. او پسر شاه ولیالله دهلوی و جانشین علمی او شد و در زادگاهش، دهلی، شاگردان بسیاری تربیت کرد. در خردسالی، قرآن کریم را حفظ نمود و علوم متداوله را نزد پدر بزرگوارش فراگرفته و از پانزده سالگی به تدریس پرداخت. وی از سران مجاهدین و صاحب فتوای مشهور جهاد علیه انگلیس در شبه قاره هند بود. خصومت و دشمنی او با شیعیان و انزجار او از آنها بهطوری آشکار بوده که در آثار خود، بهدور از مباحثه و مجادلههای علمی، شیعه را آماج تهمت و افترا و ناسزاگویی قرار میداد. در کتاب «تحفه اثناعشریه» با ادبیاتی قبیح و بهدور از ساحت تحلیل علمی، اعتقادات شیعیان را به گمان خود، نقد کرده است. او در ۱۲۳۹ قمری در هشتاد سالگی در دهلی درگذشت و کنار پدرش دفن شد.
تألیفات
از آثار مهم عبدالعزیز دهلوی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- «تحفه اثنا عشریه» (ردیهای بر اعتقادات شیعه)
- «تاریخ العلماء» (در تراجم رجال شیعه و اهل سنت)
- «نهایة الدرایة» (شرحی بر الوجیزه شیخ بهایی در علم درایه)
- «ایضاح المقال»
- «تنبیه اهل الکمال و الانصاف علی اختلال رجال اهل الخلاف»
- «احادیث فضائل آل محمد علیهم السلام»
محتوای کتاب
کتاب در دوازده باب تنظیم شده است و هر باب به یکی از موضوعات اعتقادی شیعه اختصاص دارد. عناوین این ابواب به شرح زیر است:
- در کیفیت حدوث مذهب تشیع و انشعاب آن به فِرَق مختلف
- در مکائد شیعه و طرق اضلال و تلبیس
- در ذکر أسلاف شیعه و علماء و کتب ایشان
- در احوال اخبار شیعه و ذکر روات آنها
- در الهیات
- در نبوّت و ایمان انبیاء
- در امامت
- در معاد و بیان مخالفت شیعه با ثقلین
- در مسائل فقهیه که شیعه در آن خلاف ثقلین عمل کرده است.
- در مطاعن خلفاء ثلاثه و عایشه و دیگر صحابه
- در خواص مذهب شیعه مشتمل بر ۳ فصل (اوهام، تعصبات، هفوات)
- در تولاّ و تبرّی (مشتمل بر مقدّمات عشره)
پانویس
- ↑ دانشنامه غدیر، ج ۶، ص ۱۱.