حقیقت صحابه (کتاب)
«حقیقت صحابه» ترجمه فارسی اثر «أصحابی کالنجوم» نوشته آیتالله سید علی حسینی میلانی است که با بررسی معنای صحابه و دیدگاههای مختلف درباره عدالت آنان آغاز میشود و سپس با نقد حدیث «اصحابی کالنجوم»، ضعف سند و محتوای آن را نشان میدهد. در این کتاب، سند و راویان این حدیث بررسی شده و لغزشها و خطاهای برخی صحابه نیز بیان شده است تا روشن شود که همه آنان معصوم نبودهاند، نویسنده اهل بیت علیهم السلام را بر اساس احادیث، مصداق حقیقی ستارگان هدایت معرفی میکند.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید علی حسینی میلانی |
| مذهب | شیعه |
| زبان | فارسی |
| موضوع | اصحاب پیامبر صلی الله علیه وآله |
| تعداد جلد | ۱ ج |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مرکز حقایق اسلامی |
| محل نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۸۹ ش |
| نوع چاپ | اول |
| تعداد صفحه | ۱۲۸ ص |
| قطع | رقعی |
| شابک | 978-600-5348-34-7 |
نویسنده
سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳۲۷ش در نجف)، فقیه و متکلم شیعه ساکن قم، که یکی از زمینههای فعالیتهای او مباحث اعتقادی مربوط به امامت و پاسخ به شبهات در این زمینه دانسته شده است.
میلانی یکی از استادان برجسته دوره تخصصی اعتقادات در حوزه علمیه قم بهشمار رفته و در زمینه کلام تخصصی در حوزه امامت، علاوه بر تألیفات فراوان، به تأسیس مراکز علمی، پژوهشی و تبلیغی از جمله بنیاد فرهنگی امامت پرداخته است.
نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام و استخراج المرام من استقصاء الافحام از جمله آثار پرشمار او در زمینه امامتپژوهی و دفاع از عقاید شیعه بهشمار رفته است.[۱]
محتوای کتاب
این کتاب در یک مقدمه و سه بخش تنظیم شده است. در مقدمه، معنای لغوی و اصطلاحی «صحابه» بررسی شده و دیدگاههای مختلف مسلمانان درباره جایگاه صحابه تبیین میشود؛ از جمله اینکه برخی همه صحابه را عادل میدانند، برخی آنان را کافر میشمارند و شیعیان معتقدند صحابه نیز مانند دیگر انسانها درجات و اصناف مختلفی دارند و مصاحبت با پیامبر صلی الله علیه وآله به تنهایی موجب عصمت نمیشود. بخش نخست کتاب به نقد حدیث «اصحابی کالنجوم» اختصاص دارد و نویسنده با استناد به سخنان ۲۹ نفر از علمای برجسته اهل سنت، ضعف و بیاعتباری این حدیث را نشان میدهد و شرح حال و دیدگاههای آنان را نیز بیان میکند. در ادامه، به بررسی سند و راویان این حدیث پرداخته و نظرات بزرگان علم رجال درباره اعتبار آنان را مطرح میکند. بخش سوم به تحلیل محتوای حدیث «النجوم» میپردازد و با ذکر نمونههایی از لغزشهای برخی صحابه، مانند جنایت خالد بن ولید، زنای مغیره، شرابفروشی سمره بن جندب و توطئه عایشه و حفصه، نشان میدهد که برخی از اصحاب نه تنها معصوم نبودهاند، بلکه اعمال نادرستی نیز داشتهاند. در پایان، نویسنده با اشاره به احادیثی که اهل بیت علیهم السلام را به ستارگان هدایت تشبیه میکند، آنان را مصداق واقعی هدایتگران امت معرفی میکند.
فهرست مطالب
نگاهی به واژهٔ «صحبت»
واژه «صحبت» از نظر لعت
واژهٔ «صحابی» در اصطلاح
صحابی از دیدگاه اصولیان
صحابی از دیدگاه محدّثان
موقعیّت صحابه
- همه صحابی کافرند
- همهٔ صحابی عادلاند
- نه زیاده روی و نه کوتاهی
بخش یکم سخنان پیشوایان بزرگ و حافظان اهل سنت در حدیث النجوم
سخنان روشن
- احمد بن حنبل شیبانی و نگاهی به شرح حال او
- ابوابراهیم مزنی و نگاهی به شرح حال او
- ابوبکر بزّار و نگاهی به شرح حال او
- ابن عدی و نگاهی به شرح حال او
- ابوالحسن دارقطنی و نگاهی به شرح حال او
- ابن حزم اندلسی و نگاهی به شرح حال او
- احمد بن الحسین بیهقی و نگاهی به شرح حال او
- ابن عبدالبرّ و نگاهی به شرح حال او
- علی بن حسن ابن عساکر و نگاهی به شرح حال او
- ابن جوزی و نگاهی به شرح حال او
- ابن دحیه و نگاهی به شرح حال او
- ابوحیّان اندلسی
نگاهی به شرح حال ابوحیّان اندلسی
- شمس الدین ذهبی و نگاهی به شرح حال او
- تاج الدین ابن مکتوم و نگاهی به شرح حال او
- ابن قیم الجوزیه و نگاهی به شرح حال او
- زین عراقی
- ابن حجر عسقلانی و نگاهی به شرح حال او
- ابن همام و نگاهی به شرح حال او
- ابن امیر الحاج و نگاهی به شرح حال او
- حافظ سخاوی و آشنایی با او
- ابن ابی شریف شافعی و نگاهی به شرح حال او
- جلال الدین سیوطی و نگاهی به شرح حال او
- علی متقی هندی و نگاهی به شرح حال او
- علی قاری و آشنایی با او
- عبدالرؤوف منّاوی و آشنایی با او
- شهاب خفاجی و نگاهی به شرح حال او
- قاضی بهاری و نگاهی به شرح حال او
- قاضی شوکانی و نگاهی به شرح حال او
- محمّد صدّیق حسن خان و نگاهی به شرح حال او
حدیث «النجوم» و دیدگاه عالمان دیگر
تکمیل بحث
بخش دوم نگاهی به سندها و راویان النجوم و دیدگاههای پیشوایان جرح و تعدیل درباره آنها
راویان حدیث «النجوم»
روایت عبداللّٰه بن عمر و راویان آن
عبدالرحیم بن زید
زید عمّی
حمزه جزری
روایت عمر بن خطّاب و راویان آن
نعیم بن حمّاد
عبدالرحیم بن زید و زید عمی.
روایت جابر بن عبداللّٰه انصاری و راویان آن
ابوسفیان
سلام بن سلیم
حارث بن غصین
روایت عبداللّٰه بن عباس و راویان آن
سلیمان بن ابوکریمه
جویبر بن سعید
ضحّاک بن مزاحم
روایت ابوهریره و راویان آن
روایت انس بن مالک و راویان آن
بخش سوم تأملاتی در مفهوم حدیث النجوم
پرسشهایی درباره مفهوم حدیث
پیامبر خدا و سرزنش برخی اصحاب
نگاهی به اعمال زشت برخی اصحاب
دروغ گویی برخی اصحاب
جنایت خالد بن ولید
مغیره و ارتکاب زنا
شراب فروشی سمرة بن جندب
بت فروشی معاویه
شراب خواری عبدالرحمان بن عمر
نادانی برخی از بزرگان اصحاب
خیانت معاویه در فروش کالا
اقدام زید بن ارقم
توطئه عایشه و حفصه
حدیث «النجوم» و سخن پایانی
اهل بیت و ستارگان هدایت
پانویس
- ↑ «زندگینامه فقیه وارسته و محقق فرزانه حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مدظله العالی»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی؛ «تألیفات»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی.
منابع
- «تألیفات»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی، بازدید: ۴ خرداد ۱۴۰۴ش.
- «زندگینامه فقیه وارسته و محقق فرزانه حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مدظله العالی»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی، بازدید: ۳ خرداد ۱۴۰۴ش.