شیوه های تبلیغ غدیر در خانواده

شيوه ‏هاى تبليغ غدير در خانواده‏[۱]

عبارت «الوالِدُ الوَلَدَ» همچون نگينى درخشان تكليف همه اهل خانواده به خصوص پدران را براى تبليغ غدير روشن نموده است. از آنجا كه خانواده كوچكترين مجموعه در اجتماع و حساس‏ترين و اثر گذارترين بخش از جامعه را تشكيل مى‏ دهد و نقش به سزايى در تربيت فرزندان غديرى دارد، بايد نسبت به اين مسئله حساس بود و براى اين اجتماع به ظاهر كوچك ولى بنيادين چاره ‏اى مهندسى شده انديشيد.

در اين باره بايد غدير را از دو جهت عملى و معنوى در خانواده ‏ها وارد كرد:

الف . شيوه‏ هاى عملى تبليغ غدير در خانواده‏

كارهاى عملى در محيط خانه همه افراد آن را وارد عمل مى ‏نمايد و شوق و ذوق اهل آن را بالا مى ‏برد.

ذيلاً به ۸ روش از شيوه ‏هاى تبليغ عملى غدير در خانواده اشاره مى‏ نماييم:

اول :

تزيين سر درب منازل در عيد غدير توسط اهل خانه، علاوه بر زيبايى منازل به نام يك اعتقاد، باعث تغيير چهره عمومى شهر به عنوان غدير مى‏ گردد.

دوم :

سفره هاى عيدانه غدير در محيط خانواده‏ها و در سطح شهر ياد غدير را در قلب‏ها زنده مى ‏كند و خاطره شيرينى از اين روز در اذهان باقى مى ‏گذارد.

در اينجا به ۴  نكته درباره سفره‏ هاى غدير مى‏ پردازيم:

الف. اهميت و اهداف و لزوم برگزارى سفره ‏هاى عيدانه :

اهميت و اهداف و لزوم برگزارى سفره ‏هاى عيدانه در ايام غدير را از ۳ جهت ذكر مى ‏كنيم:

۱ . چيدن سفره عيدانه غدير در منازل يعنى دعوت غدير به خانه‏ ها.

۲ . تسهيل در رساندن غدير به فرزندان در محيطى شاد و عاطفى.

۳ . نهادينه شدن غدير در خانواده و اجراى رسمى فرمان «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ اِلى‏ يَومِ القيامَةِ».

ب . نتايج و خروجى تبليغ با سفره غدير :

نتايج و خروجى تبليغ با سفره غدير را در ۷ وجه زير بايد ديد:

۱ . رقابت بين خانواده ‏ها در چيدن بهترين سفره غدير.

۲ . تنوع زياد سفره آرايى غدير با توجه به گستردگى سليقه ‏ها.

۳ . هديه دادن پدر به خانواده در كنار سفره غدير.

۴ . برگزارى ميهمانى به نام غدير و جمع شدن دورهمىِ فاميل.

۵ . تغيير فضاى خانه همزمان با چيدن سفره غدير.

۶ . رنگين كردن سفره عيدانه غدير.

۷ . سفره مى‏ تواند مقدمه و آمادگى براى اعمال روز غدير گردد.

ج . كيفيت اجراى سفره غدير:

كيفيت اجراى سفره غدير را با ۴ جهت بايد پشتيبانى نمود:

۱ . علاوه بر برگزارى سفره عيدانه در منزل، بايد ديگران را هم به برپايى سفره غدير در منازل و حتى رستوران‏ها، هتل‏ها، محل‏هاى عمومى ... و برنامه ‏هاى زنده تلويزيونى تشويق نماييم.

۲ . چنان كه سفره هفت سين نمادى از عيد نوروز شده، اين سفره عيدانه مى ‏تواند نمادى از شادى ولايت و پيامى براى آمدن روز غدير باشد.

۳ . سفره عيدانه غدير را مى‏توان از چند روز به غدير و تا روز عيد مباهله، براى يادآورى «ايام اللَّه» در منزل گستراند.

۴ . اجزاء سفره مى ‏تواند قرآن، نهج البلاغه، خطبه غدير، تابلوى «اللّهُمَّ عَجِّل لِوَليِّكَ الفَرَجَ» به عنوان يادآور آخرين وارث غدير، و تابلوى «مَن كُنتُ مَولاهُ فَهذا عِلىٌّ مَولاهُ»، گلدان‏هاى گل زيبا و آينه شمعدان‏ها، هدايا، ميوه، شيرينى، سبزه و غير اينها باشد.

د . مشاركت در اطعام غدير:

مشاركت در اطعام غدير نوع ديگرى از ترويج سفره عيدانه غدير است.

هر خانواده مى‏ تواند در حد توان با پخت و آماده سازى چند ظرف غذا در منزل آن را بين اقوام يا همسايگان در مجموعه محل سكونت خود توزيع نمايد. اضافه بر اينكه با بسته بندى غذا و تزيين آن همراه با كارت تبريك غدير مى‏ توان تبليغ غدير خود را كامل‏تر نمود.

سوم :

تبليغ غدير در فضاى مجازى در انواع آن يكى از شيوه‏هاى تبليغ غدير در درون خانواده‏هاست. با توجه به سهولت دسترسى كاربران فضاى مجازى به اطلاعات مى‏توان از اين فضا به صورت غير حضورى به تبليغ غدير پرداخت و مخاطبين زيادى را در گروه‏ها و سنين مختلف پوشش داد.

لذا در ذيل به ۸ شيوه تبليغ غدير براى علاقه‏ مندان و كاربران در اين فضا اشاره مى‏ كنيم:

۱ . تشكيل گروه‏هاى خانوادگى در شبكه‏هاى اجتماعى (تلگرام، ايتا، سروش، واتساپ، اينستاگرام و ... ) با پروفايل عنوان غدير و بارگزارى محتواهاى صوتى و تصويرى و متنى درباره غدير.

۲ . تشويق به تغيير تصاوير پروفايل‏ها با عنوان غدير.

۳ . توليد تيزر، كليپ ، پوستر و محتواهاى غدير براى استفاده در شبكه ‏هاى اجتماعى.

۴ . برگزارى مسابقات روزانه و اهداى جوايز در سطوح مختلف.

۵ . معرفى كتاب‏هاى غدير و ارتباط با مؤسسات مربوط به غدير، جهت مشاوره در برگزارى جشن‏ هاى غدير.

۶ . اطلاع رسانى مراسم و برنامه‏ هاى غدير به ديگر گروه‏ ها.

۷ . پخش زنده جشن‏ها و سخنرانى ‏ها.

۸ . ايجاد هشتك‏هاى جذاب با شعارهاى كوتاه مانند «سفره‏هاى احسان اميرالمؤمنين‏عليه السلام»، «در انتظار موعود غدير»، «غديرى‏ام»، «بدون غدير هرگز» و ...

چهارم :

تشكيل جلسات آموزشى در خانه با طرح موضوعاتى از غدير و پاسخ به سؤالات با پرسش از افراد كارشناس.

پنجم :

برگزارى جلسات فاميلى در مناسبت‏هاى مذهبى و نتيجه گيرى از آنها براى تبليغ غدير.

ششم :

تربيت سفيران غدير، كه با حفظ و تمرين چند داستان از غدير و بازگو نمودن آنها براى ديگران جزء سفيران غدير مى‏شوند. مجموعه‏هاى فرهنگى مى‏توانند با ايجاد رقابت بين نوجوانان و قرار دادن جوايز براى آنها در جهت «تربيت سفيران غدير» گام بردارند.

هفتم :

قصه گويى براى خردسالان و كودكان از شيوه‏هاى مؤثر و كارآمد در تبليغ غدير است. بهتر است كه اين قصه‏ها به صورت مكتوب و به همراه عكس و نقاشى باشد، تا بعد از قصه گويى مجدداً با رجوع به آن سرگرم شوند و داستان‏هاى غدير را در ذهن تثبيت نمايند.

هشتم :

تقسيم مسئوليت‏ها درباره غدير بين اعضاى خانواده به خصوص كودكان، آنها را با امور اجرايى و مسئوليت پذيرى در اين زمينه آشنا كرده و از قالب بازى‏ هاى كودكانه به سمت اجرا در فضاى واقعيت زندگى مى‏كشاند.

ب . شيوه‏ هاى معنوى تبليغ غدير در خانواده‏

اعمال و آداب معنوى عيد غدير روحِ خانواده را به غدير نزديك مى‏ كند و روحِ غدير را در خانواده مى ‏دمد.

آداب و اعمالى كه در دستورات معصومين‏ عليهم السلام براى شب و روز غدير وارد شده، شامل عبادات و اعمال اجتماعى است كه ۲ قسمت آنها را مى ‏آوريم:

اول: اعمال عبادى روز غدير براى خانواده‏

ثواب هر عملى در روز غدير برابر با هشتاد ماه است.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در اهميت اين روز فرمودند: «كسانى كه فضل غدير را بدانند از افرادى هستند كه قلب آنها براى ايمان امتحان شده است».[۲]

همچنين فرمودند: «فضيلت اين روز در اعطاى خداوند متعال به عامل آن قابل شمارش نيست».[۳]

براى روز غدير ۸  برنامه عبادى دستور داده شده است:

۱ . غسل صبح يا نزديك ظهر. وقتى اهل خانه از كوچك و بزرگ به عنوان غسل كنند خاطره‏اى محو نشدنى در ذهنشان مى‏ ماند.

۲ . نماز به عنوان غدير نيز براى خانواده خاطره ‏انگيز است، به خصوص كه حاجتى هم از آن مد نظرباشد. نماز غدير به ۲ صورت وارد شده است:

۱ . دو ركعت، هر ركعت بعد از حمد ده بار سوره توحيد و ده بار آية الكرسى و ده بار سوره قدر. [۴]

۲ . دو ركعت، در ركعت اول قدر و در دوم توحيد. بعد از سلام در سجده صد مرتبه شكر و بعد از سجده اين دعا: «اَللّهُمَّ اِنّى اَسأَلُكَ بِاَنَّ لَكَ الحَمدُ وَحدَكَ لا شَريكَ لَكَ وَ اَنَّكَ واحِدٌ اَحَدٌ صَمَدٌ لَم‏تَلِد وَ لَم تولَد». سپس در سجده صد مرتبه «الحَمدُ ِللَّهِ» و صد مرتبه «شُكراً ِللَّهِ» بگويد. [۵]

۳ . روزه به عنوان شكر گزارى بر نعمت ولايت، كه ثواب آن برابر با روزه عمر دنياست. [۶]

وقتى خانواده به صورت دستجمعى روزه مى‏ گيرند ياد سوره «هل اتى» در قلب آنها زنده مى ‏شود كه راهى به سوى غدير است.

۴ . زيارت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام از نزديك يا دور كه گناهان شصت ساله آمرزيده مى‏ شود. [۷]

چه زيباست كه خانواده دسته جمعى به نجف بروند و همگى ولايت خود را بر صاحب غدير عرضه نمايند.

۵ . دعاهاى شب و روز عيد غدير كه ادعيه بسيارى براى آن وارد شده و اكثر آنها شكر بر نعمت ولايت است. از جمله صد مرتبه:

«اَلحَمدُ ِللَّهِ الَّذى جَعَلَ كَمالَ دينِهِ وَ تَمامَ نِعمَتِهِ بِوِلايَهِ عَلِىِّ بْنِ اَبى ‏طالِبٍ».[۸]

صداى دعايى كه غدير را تكرار مى‏كند لب‏ها و دهان خانواده را با نام ولايت خوشبو و فكرشان را با اين اعتقاد عظيم گره مى‏ زند.

۶ . لعن بر دشمنان اهل بيت ‏عليهم السلام و غاصبين حق ولايت در عيد غدير ثابت قدم بودن خانواده را بر پيمان غدير تضمين مى‏ كند.

يك نمونه از برائت از دشمنان غدير چنين است:

اَللّهُمَّ الْعَنِ الجاحدينَ وَ النّاكِثينَ وَ المُغيِّرينَ وَ المُبَدِّلينَ وَ المُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبونَ بِيَومِ الدّينِ مِنَ الاَوَّلينَ وَ الآخِرينَ.[۹]

۷ . صلوات كه در اين روز به صورت خاص و يا به هر صورتى مى‏ توان خواند. مهم اين است صلوات دسته جمعى اهل خانه به نام غدير چراغ پر نورى است كه عقيده زيباى ولايت را در خانواده پر رنگ مى ‏نمايد.

۸ . حرز و تعويذ در روز عيد غدير نقل شده كه خواندن آن براى محافظت است، به خصوص حفظ از شرّ دشمنان ولايت!

دوم: اعمال اجتماعى روز غدير براى خانواده‏

براى روز عيد غدير اعمال اجتماعى ذكر شده كه با ورود آنها به محيط خانواده ‏ها غدير در پررنگ‏ترين شكل خود را نشان خواهد داد.

در اينجا ۱۱ برنامه اجتماعى كه معصومين ‏عليهم السلام دستور داده ‏اند براى غدير مى‏ آوريم:

۱ . عقد اخوت كه دست راست خود را در دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و با او پيمان برادرى دينى ببندد و بگويد:

واخَيتُكَ فِى اللَّهِ وَ صافَيتُكَ فِى اللَّهِ وَ صافَحتُكَ فِى اللَّهِ وَ عاهَدتُ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ وَ كُتُبَهُ وَ رُسُلَهُ وَ اَنبياءَهُ وَ الاَئِمَّةَ المَعصومينَ ‏عليهم السلام عَلى‏ اَنّى اِن كُنتُ مِن اَهلِ الجَنَّهِ وَ الشَّفاعَهِ وَ اُذِنَ لى بِاَن اَدخُلَ الجَنَّهَ لااَدخُلَها اِلاّ وَ اَنتَ مَعى.

آنگاه برادر مؤمن اين برادرى را قبول كرده بگويد: «قَبِلتُ»، و سپس بگويد: «اَسقَطتُ عَنكَ جَميعَ حُقوقِ الاُخُوَّةِ ما خَلاَ الشَّفاعَهِ وَ الدُّعاءِ وَ الزِّيارَةِ».[۱۰]

وقتى اهل يك خانواده هر ساله در غدير اين گونه با هم دست دهند و پيمان ببندند هم غدير زنده‏تر مى‏شود و هم اهل خانه با نام ولايت منسجم‏تر مى‏ شوند.

۲ . كنار هم بودن كه از نام‏هاى روز غدير «يَومَ الجَمعِ المَشهود» است.[۱۱]

امير المؤمنين‏ عليه السلام در خطبه روز غدير فرمودند: «اَجمِعوا يَجمَعِ اللَّهُ شَملَكُم».[۱۲]

اين برنامه در خانواده‏ هايى كه فرزندان آن مستقل شده‏ اند نماد بيشترى دارد كه به مناسبت غدير كنار هم جمع شوند.

۳ . تبريك گفتن، گويى خانواده با روى خوش نام غدير را بر چهره يكديگر مى ‏نويسند.

۴ . اطعام كردن كه قبلاً درباره اطعام در خانواده مطالبى آورديم.

۵ . هديه دادن به مؤمنين، كه هداياى غدير در ياد فرزندان مى‏ماند و اين اعتقاد را ماندگار مى ‏نمايد.

۶ . شاد كردن مؤمنين كه غدير از بهترين فرصت‏ها براى استفاده از انواع مسائل شاد كننده افراد خانواده به تناسب سنشان است.

۷ . صله رحم كه ارتباط مستقيم با خانواده دارد، و چه زيباست كه با عنوان غدير انجام گيرد و از تاريخ آن ياد شود.

۸ . زيارت مؤمنين و بردن خانواده يا بعضى افراد آن براى ديدار دوستانى كه بيشتر به غدير پايبند هستند و اهميت مى‏دهند تجديد عهدى با اعتقادمان خواهد بود.

۹ . زينت كردن، كه شامل پوشاندن لباس‏هاى زيبا به اهل خانه و نيز تزيين محيط خانه مى‏ شود.

۱۰ . تبسم كردن و در واقع فراهم كردن اسباب خوشحالى است تا چهره‏ ها به مناسبت غدير از گرفتگى بيرون آيد.

۱۱ . مصافحه كردن و در ضمن آن غدير را ياد كردن براى اهل خانه شيرينى خاصى خواهد داشت.

منبع

خانواده غدیری، تألیف: محمد رضا شریفی.

پانویس

  1. محد رضا شریفی
  2. الاقبال (ابن طاووس) : ج ۱ ص ۴۶۳ .
  3. الاقبال (ابن طاووس) : ج ۱ ص ۴۶۳ .
  4. العروة الوثقى : ج ۲ ص ۱۰۸ .
  5. بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۲۹۸ .
  6. بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۳۲۱ .
  7. بحار الانوار : ج ۹۷ ص ۳۵۷ .
  8. بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۳۲۱ .
  9. الاقبال : ج ۱ ص ۴۷۶ .
  10. مستدرك الوسائل : ج ۶ ص ۲۷۸ .
  11. بحار الانوار : ج ۹۴ ص ۲۶۹ .
  12. بحار الانوار : ج ۹۴ ص ۲۶۹ .