شیوه های تبلیغ غدیر در خانواده
شيوه هاى تبليغ غدير در خانواده[۱]
عبارت «الوالِدُ الوَلَدَ» همچون نگينى درخشان تكليف همه اهل خانواده به خصوص پدران را براى تبليغ غدير روشن نموده است. از آنجا كه خانواده كوچكترين مجموعه در اجتماع و حساسترين و اثر گذارترين بخش از جامعه را تشكيل مى دهد و نقش به سزايى در تربيت فرزندان غديرى دارد، بايد نسبت به اين مسئله حساس بود و براى اين اجتماع به ظاهر كوچك ولى بنيادين چاره اى مهندسى شده انديشيد.
در اين باره بايد غدير را از دو جهت عملى و معنوى در خانواده ها وارد كرد:
الف . شيوه هاى عملى تبليغ غدير در خانواده
كارهاى عملى در محيط خانه همه افراد آن را وارد عمل مى نمايد و شوق و ذوق اهل آن را بالا مى برد.
ذيلاً به ۸ روش از شيوه هاى تبليغ عملى غدير در خانواده اشاره مى نماييم:
اول :
تزيين سر درب منازل در عيد غدير توسط اهل خانه، علاوه بر زيبايى منازل به نام يك اعتقاد، باعث تغيير چهره عمومى شهر به عنوان غدير مى گردد.
دوم :
سفره هاى عيدانه غدير در محيط خانوادهها و در سطح شهر ياد غدير را در قلبها زنده مى كند و خاطره شيرينى از اين روز در اذهان باقى مى گذارد.
در اينجا به ۴ نكته درباره سفره هاى غدير مى پردازيم:
الف. اهميت و اهداف و لزوم برگزارى سفره هاى عيدانه :
اهميت و اهداف و لزوم برگزارى سفره هاى عيدانه در ايام غدير را از ۳ جهت ذكر مى كنيم:
۱ . چيدن سفره عيدانه غدير در منازل يعنى دعوت غدير به خانه ها.
۲ . تسهيل در رساندن غدير به فرزندان در محيطى شاد و عاطفى.
۳ . نهادينه شدن غدير در خانواده و اجراى رسمى فرمان «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ اِلى يَومِ القيامَةِ».
ب . نتايج و خروجى تبليغ با سفره غدير :
نتايج و خروجى تبليغ با سفره غدير را در ۷ وجه زير بايد ديد:
۱ . رقابت بين خانواده ها در چيدن بهترين سفره غدير.
۲ . تنوع زياد سفره آرايى غدير با توجه به گستردگى سليقه ها.
۳ . هديه دادن پدر به خانواده در كنار سفره غدير.
۴ . برگزارى ميهمانى به نام غدير و جمع شدن دورهمىِ فاميل.
۵ . تغيير فضاى خانه همزمان با چيدن سفره غدير.
۶ . رنگين كردن سفره عيدانه غدير.
۷ . سفره مى تواند مقدمه و آمادگى براى اعمال روز غدير گردد.
ج . كيفيت اجراى سفره غدير:
كيفيت اجراى سفره غدير را با ۴ جهت بايد پشتيبانى نمود:
۱ . علاوه بر برگزارى سفره عيدانه در منزل، بايد ديگران را هم به برپايى سفره غدير در منازل و حتى رستورانها، هتلها، محلهاى عمومى ... و برنامه هاى زنده تلويزيونى تشويق نماييم.
۲ . چنان كه سفره هفت سين نمادى از عيد نوروز شده، اين سفره عيدانه مى تواند نمادى از شادى ولايت و پيامى براى آمدن روز غدير باشد.
۳ . سفره عيدانه غدير را مىتوان از چند روز به غدير و تا روز عيد مباهله، براى يادآورى «ايام اللَّه» در منزل گستراند.
۴ . اجزاء سفره مى تواند قرآن، نهج البلاغه، خطبه غدير، تابلوى «اللّهُمَّ عَجِّل لِوَليِّكَ الفَرَجَ» به عنوان يادآور آخرين وارث غدير، و تابلوى «مَن كُنتُ مَولاهُ فَهذا عِلىٌّ مَولاهُ»، گلدانهاى گل زيبا و آينه شمعدانها، هدايا، ميوه، شيرينى، سبزه و غير اينها باشد.
د . مشاركت در اطعام غدير:
مشاركت در اطعام غدير نوع ديگرى از ترويج سفره عيدانه غدير است.
هر خانواده مى تواند در حد توان با پخت و آماده سازى چند ظرف غذا در منزل آن را بين اقوام يا همسايگان در مجموعه محل سكونت خود توزيع نمايد. اضافه بر اينكه با بسته بندى غذا و تزيين آن همراه با كارت تبريك غدير مى توان تبليغ غدير خود را كاملتر نمود.
سوم :
تبليغ غدير در فضاى مجازى در انواع آن يكى از شيوههاى تبليغ غدير در درون خانوادههاست. با توجه به سهولت دسترسى كاربران فضاى مجازى به اطلاعات مىتوان از اين فضا به صورت غير حضورى به تبليغ غدير پرداخت و مخاطبين زيادى را در گروهها و سنين مختلف پوشش داد.
لذا در ذيل به ۸ شيوه تبليغ غدير براى علاقه مندان و كاربران در اين فضا اشاره مى كنيم:
۱ . تشكيل گروههاى خانوادگى در شبكههاى اجتماعى (تلگرام، ايتا، سروش، واتساپ، اينستاگرام و ... ) با پروفايل عنوان غدير و بارگزارى محتواهاى صوتى و تصويرى و متنى درباره غدير.
۲ . تشويق به تغيير تصاوير پروفايلها با عنوان غدير.
۳ . توليد تيزر، كليپ ، پوستر و محتواهاى غدير براى استفاده در شبكه هاى اجتماعى.
۴ . برگزارى مسابقات روزانه و اهداى جوايز در سطوح مختلف.
۵ . معرفى كتابهاى غدير و ارتباط با مؤسسات مربوط به غدير، جهت مشاوره در برگزارى جشن هاى غدير.
۶ . اطلاع رسانى مراسم و برنامه هاى غدير به ديگر گروه ها.
۷ . پخش زنده جشنها و سخنرانى ها.
۸ . ايجاد هشتكهاى جذاب با شعارهاى كوتاه مانند «سفرههاى احسان اميرالمؤمنينعليه السلام»، «در انتظار موعود غدير»، «غديرىام»، «بدون غدير هرگز» و ...
چهارم :
تشكيل جلسات آموزشى در خانه با طرح موضوعاتى از غدير و پاسخ به سؤالات با پرسش از افراد كارشناس.
پنجم :
برگزارى جلسات فاميلى در مناسبتهاى مذهبى و نتيجه گيرى از آنها براى تبليغ غدير.
ششم :
تربيت سفيران غدير، كه با حفظ و تمرين چند داستان از غدير و بازگو نمودن آنها براى ديگران جزء سفيران غدير مىشوند. مجموعههاى فرهنگى مىتوانند با ايجاد رقابت بين نوجوانان و قرار دادن جوايز براى آنها در جهت «تربيت سفيران غدير» گام بردارند.
هفتم :
قصه گويى براى خردسالان و كودكان از شيوههاى مؤثر و كارآمد در تبليغ غدير است. بهتر است كه اين قصهها به صورت مكتوب و به همراه عكس و نقاشى باشد، تا بعد از قصه گويى مجدداً با رجوع به آن سرگرم شوند و داستانهاى غدير را در ذهن تثبيت نمايند.
هشتم :
تقسيم مسئوليتها درباره غدير بين اعضاى خانواده به خصوص كودكان، آنها را با امور اجرايى و مسئوليت پذيرى در اين زمينه آشنا كرده و از قالب بازى هاى كودكانه به سمت اجرا در فضاى واقعيت زندگى مىكشاند.
ب . شيوه هاى معنوى تبليغ غدير در خانواده
اعمال و آداب معنوى عيد غدير روحِ خانواده را به غدير نزديك مى كند و روحِ غدير را در خانواده مى دمد.
آداب و اعمالى كه در دستورات معصومين عليهم السلام براى شب و روز غدير وارد شده، شامل عبادات و اعمال اجتماعى است كه ۲ قسمت آنها را مى آوريم:
اول: اعمال عبادى روز غدير براى خانواده
ثواب هر عملى در روز غدير برابر با هشتاد ماه است.
اميرالمؤمنين عليه السلام در اهميت اين روز فرمودند: «كسانى كه فضل غدير را بدانند از افرادى هستند كه قلب آنها براى ايمان امتحان شده است».[۲]
همچنين فرمودند: «فضيلت اين روز در اعطاى خداوند متعال به عامل آن قابل شمارش نيست».[۳]
براى روز غدير ۸ برنامه عبادى دستور داده شده است:
۱ . غسل صبح يا نزديك ظهر. وقتى اهل خانه از كوچك و بزرگ به عنوان غسل كنند خاطرهاى محو نشدنى در ذهنشان مى ماند.
۲ . نماز به عنوان غدير نيز براى خانواده خاطره انگيز است، به خصوص كه حاجتى هم از آن مد نظرباشد. نماز غدير به ۲ صورت وارد شده است:
۱ . دو ركعت، هر ركعت بعد از حمد ده بار سوره توحيد و ده بار آية الكرسى و ده بار سوره قدر. [۴]
۲ . دو ركعت، در ركعت اول قدر و در دوم توحيد. بعد از سلام در سجده صد مرتبه شكر و بعد از سجده اين دعا: «اَللّهُمَّ اِنّى اَسأَلُكَ بِاَنَّ لَكَ الحَمدُ وَحدَكَ لا شَريكَ لَكَ وَ اَنَّكَ واحِدٌ اَحَدٌ صَمَدٌ لَمتَلِد وَ لَم تولَد». سپس در سجده صد مرتبه «الحَمدُ ِللَّهِ» و صد مرتبه «شُكراً ِللَّهِ» بگويد. [۵]
۳ . روزه به عنوان شكر گزارى بر نعمت ولايت، كه ثواب آن برابر با روزه عمر دنياست. [۶]
وقتى خانواده به صورت دستجمعى روزه مى گيرند ياد سوره «هل اتى» در قلب آنها زنده مى شود كه راهى به سوى غدير است.
۴ . زيارت اميرالمؤمنين عليه السلام از نزديك يا دور كه گناهان شصت ساله آمرزيده مى شود. [۷]
چه زيباست كه خانواده دسته جمعى به نجف بروند و همگى ولايت خود را بر صاحب غدير عرضه نمايند.
۵ . دعاهاى شب و روز عيد غدير كه ادعيه بسيارى براى آن وارد شده و اكثر آنها شكر بر نعمت ولايت است. از جمله صد مرتبه:
«اَلحَمدُ ِللَّهِ الَّذى جَعَلَ كَمالَ دينِهِ وَ تَمامَ نِعمَتِهِ بِوِلايَهِ عَلِىِّ بْنِ اَبى طالِبٍ».[۸]
صداى دعايى كه غدير را تكرار مىكند لبها و دهان خانواده را با نام ولايت خوشبو و فكرشان را با اين اعتقاد عظيم گره مى زند.
۶ . لعن بر دشمنان اهل بيت عليهم السلام و غاصبين حق ولايت در عيد غدير ثابت قدم بودن خانواده را بر پيمان غدير تضمين مى كند.
يك نمونه از برائت از دشمنان غدير چنين است:
اَللّهُمَّ الْعَنِ الجاحدينَ وَ النّاكِثينَ وَ المُغيِّرينَ وَ المُبَدِّلينَ وَ المُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبونَ بِيَومِ الدّينِ مِنَ الاَوَّلينَ وَ الآخِرينَ.[۹]
۷ . صلوات كه در اين روز به صورت خاص و يا به هر صورتى مى توان خواند. مهم اين است صلوات دسته جمعى اهل خانه به نام غدير چراغ پر نورى است كه عقيده زيباى ولايت را در خانواده پر رنگ مى نمايد.
۸ . حرز و تعويذ در روز عيد غدير نقل شده كه خواندن آن براى محافظت است، به خصوص حفظ از شرّ دشمنان ولايت!
دوم: اعمال اجتماعى روز غدير براى خانواده
براى روز عيد غدير اعمال اجتماعى ذكر شده كه با ورود آنها به محيط خانواده ها غدير در پررنگترين شكل خود را نشان خواهد داد.
در اينجا ۱۱ برنامه اجتماعى كه معصومين عليهم السلام دستور داده اند براى غدير مى آوريم:
۱ . عقد اخوت كه دست راست خود را در دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و با او پيمان برادرى دينى ببندد و بگويد:
واخَيتُكَ فِى اللَّهِ وَ صافَيتُكَ فِى اللَّهِ وَ صافَحتُكَ فِى اللَّهِ وَ عاهَدتُ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ وَ كُتُبَهُ وَ رُسُلَهُ وَ اَنبياءَهُ وَ الاَئِمَّةَ المَعصومينَ عليهم السلام عَلى اَنّى اِن كُنتُ مِن اَهلِ الجَنَّهِ وَ الشَّفاعَهِ وَ اُذِنَ لى بِاَن اَدخُلَ الجَنَّهَ لااَدخُلَها اِلاّ وَ اَنتَ مَعى.
آنگاه برادر مؤمن اين برادرى را قبول كرده بگويد: «قَبِلتُ»، و سپس بگويد: «اَسقَطتُ عَنكَ جَميعَ حُقوقِ الاُخُوَّةِ ما خَلاَ الشَّفاعَهِ وَ الدُّعاءِ وَ الزِّيارَةِ».[۱۰]
وقتى اهل يك خانواده هر ساله در غدير اين گونه با هم دست دهند و پيمان ببندند هم غدير زندهتر مىشود و هم اهل خانه با نام ولايت منسجمتر مى شوند.
۲ . كنار هم بودن كه از نامهاى روز غدير «يَومَ الجَمعِ المَشهود» است.[۱۱]
امير المؤمنين عليه السلام در خطبه روز غدير فرمودند: «اَجمِعوا يَجمَعِ اللَّهُ شَملَكُم».[۱۲]
اين برنامه در خانواده هايى كه فرزندان آن مستقل شده اند نماد بيشترى دارد كه به مناسبت غدير كنار هم جمع شوند.
۳ . تبريك گفتن، گويى خانواده با روى خوش نام غدير را بر چهره يكديگر مى نويسند.
۴ . اطعام كردن كه قبلاً درباره اطعام در خانواده مطالبى آورديم.
۵ . هديه دادن به مؤمنين، كه هداياى غدير در ياد فرزندان مىماند و اين اعتقاد را ماندگار مى نمايد.
۶ . شاد كردن مؤمنين كه غدير از بهترين فرصتها براى استفاده از انواع مسائل شاد كننده افراد خانواده به تناسب سنشان است.
۷ . صله رحم كه ارتباط مستقيم با خانواده دارد، و چه زيباست كه با عنوان غدير انجام گيرد و از تاريخ آن ياد شود.
۸ . زيارت مؤمنين و بردن خانواده يا بعضى افراد آن براى ديدار دوستانى كه بيشتر به غدير پايبند هستند و اهميت مىدهند تجديد عهدى با اعتقادمان خواهد بود.
۹ . زينت كردن، كه شامل پوشاندن لباسهاى زيبا به اهل خانه و نيز تزيين محيط خانه مى شود.
۱۰ . تبسم كردن و در واقع فراهم كردن اسباب خوشحالى است تا چهره ها به مناسبت غدير از گرفتگى بيرون آيد.
۱۱ . مصافحه كردن و در ضمن آن غدير را ياد كردن براى اهل خانه شيرينى خاصى خواهد داشت.
منبع
خانواده غدیری، تألیف: محمد رضا شریفی.
پانویس
- ↑ محد رضا شریفی
- ↑ الاقبال (ابن طاووس) : ج ۱ ص ۴۶۳ .
- ↑ الاقبال (ابن طاووس) : ج ۱ ص ۴۶۳ .
- ↑ العروة الوثقى : ج ۲ ص ۱۰۸ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۲۹۸ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۳۲۱ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۷ ص ۳۵۷ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۵ ص ۳۲۱ .
- ↑ الاقبال : ج ۱ ص ۴۷۶ .
- ↑ مستدرك الوسائل : ج ۶ ص ۲۷۸ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۴ ص ۲۶۹ .
- ↑ بحار الانوار : ج ۹۴ ص ۲۶۹ .