عبدالحسین امینی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالحسین امینی |
| تولد | ۱۳۲۰ق |
| وفات | ۲۸ ربیع‌الثانی ۱۳۹۰ق |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی، آیت الله محمدحسین نائینی، آیت الله محمد حسین کمپانی |
| تحصیلات | الغدیر، سیرتنا و سنتنا، تفسیر سوره حمد |
| مذهب | شیعه |
| اطلاعات فرهنگی | |
| زمینه فعالیت | مؤسس کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام |
علامه عبدالحسین امینی (متولد ۱۳۲۰ ق) فقیه و از عالمان بزرگ شیعه در قرن ۱۴ هجری، یکی از آثار ایشان «اَلْغَدیر فِی الْکِتابِ وَ السُّنّة وَ الْاَدَب» است که پس از چهل سال تلاش و مطالعه ده هزار کتاب، تدوین شده است.
زندگی‌نامه
عبدالحسین امینی نجفی فرزند احمد امینی، در سال ۱۳۲۰ ق در تبریز به دنیا آمد، پدرش از علمای تبریز بود. جدّش «مولا نجفقلی»، مشهور به «امین الشرع» بود و از همین رو این خانواده «امینی» خوانده شده‌اند.
پس ازفراگرفتن قرآن و علوم حوزوی در تبریز در سن ۲۲ سالگی به نجف مشرف شد و به تحصیل علوم دینی پرداخت.
او همچنین کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام را در نجف تأسیس نموده، که در سال ۱۳۹۶ش حدود ۴۲ هزار جلد کتاب داشته است و سرانجام بدن مطهرش در حجره ای در کنار کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام به خاک سپرده شد.
اساتید
ایشان در حوزه علمیه تبریز از والد خویش شیخ احمد امینی، آیت‌الله سید محمد بن عبدالکریم مولانا، آیت‌الله حسین توتونچی، آیت‌الله شیخ علی‌اصغر ملکی تبریزی، و در نجف اشرف از عالمانی همچون آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت الله محمدحسین نایینی، آیت الله محمدحسین غروی اصفهانی و آیت الله حائری یزدی کسب فیض نمود و اجازه اجتهاد دریافت کرد.
فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی
عبدالحسین امینی در ۳ جمادی الاولی سال ۱۳۷۳ق، مکتبة الامام امیرالمؤمنین العامة علیه السلام را در نجف در منطقه الحویش تأسیس کرد که پس از ۲ سال و اندی در عید غدیر سال ۱۳۷۶ق افتتاح شد. معماری این کتابخانه به سبک اسلامی و عربی است. علامه امینی بنای اولیه را در زمینی به وسعت ۲۶۰ مترمربع بنیان نهاد که از فردی به‌نام سید حمزه بحر خریده بود. او سپس برای گسترش‌دادن ساختمان به مجموعه‌ای از کتابخانه، انتشارات، چاپخانه، نهاد خیریه، پژوهشگاه اسلامی، انجمن فرهنگی و مدرسه علمیه، زمینی دیگر را خریداری کرد و مساحت کتابخانه را به ۱۷۵۰ مترمربع رساند.
تعداد کتاب‌های این کتابخانه در سال ۱۳۹۶ق حدود ۴۲ هزار جلد بوده است.[۱]
آثار
از ایشان آثاری متعددی در موضوع تاریخ اسلام، فقه، تفسیر و تراجم منتشر شده است که بعضی از این آثار موجب تقدیر در جهان اسلام گردید مانند: کتاب «الغدیر» که پس از سال ۱۳۶۴ ق، که مجلدات اولیه این کتاب منتشر گردید، شخصیت علامه امینی کاملاً جهانی شد؛ حتی شیخ دحدوح امام جمعه حلب هم بر این کتاب تقریظ زد و مستبصر شد.
از آثار ایشان:
- «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب»، ۱۱ مجلد.
- «شهداء الفضیلة»، شرح حال ۱۳۰ نفر از عالمان شیعه. این کتاب با عنوان «شهیدان راه فضیلت» توسط جلال الدین فارسی ترجمه شده است.
- تحقیق و تعلیق «کامل الزیارات»، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
- «أدب الزائر لمن یَمَّمَ الحائر»، ۱۴۲۴ ق، مؤسسة البلاغ. این کتاب با عنوان «آداب کوی جانان» توسط محسن رجبی ترجمه شده است.
- «اَلْمَقاصِدُ الْعَلیَّة فِی الْمَطالِبِ السَّنیَّة»، بنیاد محقق طباطبایی، دارالتفسیر، ۱۳۹۲ ش.
- «سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته»، ۱۴۲۷ ق، مؤسسة البلاغ.
- «تفسیر فاتحة الکتاب»، ۲۵۵ ص، ۱۳۹۵ ق، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی علیه السلام.
- «السجود علی التربة الحسینیه عند الشیعة الامامیه»، نشر مجنون.
- «اعلام الانام فی معرفة الملک العلاّم» این کتاب در «توحید» است، و به‌عکس نام آن، که به عادت برخی از عالمان مسلمان به عربی گذاشته شده است، به زبان فارسی است.[۲]
- «ثمرات الأسفار إلی الأقطار»، ۴ مجلد، ۱۴۲۹ق، مرکز الامیر لإحیاء تراث الإسلامی.
- رساله‌ای، دربارهٔ «کتاب سلیم بن قیس الهلالی»[۳]
- «ریاض الانس» (در ۲ جلد، هر جلد ۱۰۰۰ صفحه) بیشتر مطالب اين كتاب، در توصيف و معرفى كتابها و نسخه‌هاى خطيى است كه مؤلف ديده است.
- رساله‌اى، دربارۀ «نيّت».
- «رساله‌اى، در بيان حقيقت زيارات» (در پاسخ علماى پاكستان).
- «رساله‌اى، در علم «دراية الحديث».
مسافرت‌های علمی
با توجه به این که پس از تألیف کتاب «الغدیر» شخصیت علمی ایشان در جهان معرفی شد علامه امینی به شهرهای و کشورهای مختلفی برای تبیین معارف اهل بیت علیهم السلام دعوت می‌شد، مانند:
- سفر یک‌ماهه به اصفهان و سپس نجف‌آباد، در سال ۱۳۷۶ق. کتاب «یک ماه در اصفهان» تألیف فرهنگ نخغی گزارشی از این سفر است.
- سفر چهارماهه به هند، در سال ۱۳۸۰ق، جلد چهارم «ثمرات الأسفار إلی الأقطار» محصول این مسافرت است.
- سفر چهارماهه به سوریه، در سال ۱۳۸۴ق، جلد چهارم «ثمرات الأسفار إلی الأقطار» محصول این مسافرت است.
زندگی‌نامه علامه امینی در آثار دیگران
با توجه به تلاش‌های علمی علامه امینی، تعدادی از نویسندگان به بیان خصوصیات شخصیت علمی این بزرگوار پرداخته و تک نگاره‌های را درباره ایشان تألیف نموده‌اند مانند:
- «حماسه غدیر»، تألیف محمدرضا حکیمی، نقد و تفسیری بر کتاب الغدیر علامه امینی است و به زندگی‌نامه امینی هم پرداخته است.
- «ربع قرن مع العلامة الامینی»، تألیف: حسین شاکری.
- «همرهی خضر»، تألیف حسین شاکری. او ۲۵ سال همراه امینی بوده و این کتاب را به فارسی نوشته است. اسم کامل کتاب، همرهی خضر (بیست و پنج سال همراه علامه امینی) است.
- «یادنامه علامه امینی»، به اهتمام: سید جعفر شهیدی و محمدرضا حکیمی، بوستان کتاب.
- «امین شریعت»، تألیف: جمعی از نویسندگان، بنیاد محقق طباطبایی.
- «علامه امینی»، تألیف: محدثه گودرزنیا
- «امین زمان»، تألیف: احمد حبیب نژاد، ۱۰۴ ص، مرکز پژوهش‌های صدا و سیما
- «دادخواه جرم تاریخ! (زمانه و کارنامه علامه امینی- صاحب‌الغدیر)»، تألیف: علی ابوالحسنی،
- «علامه امینی مصلح نستوه»، تألیف: علیرضا سیدکباری، حاوی زندگی‌نامه عبدالحسین امینی.
- «علامه امینی جرعه نوش غدیر»، تألیف: مهدی لطفی، در ۲۵۶ صفحه چاپ شده و به زندگی علامه امینی پرداخته است.
- «یک ماه در اصفهان»، گزارشی از سفر یک‌ماهه علامه امینی به اصفهان، تألیف: فرهنگ نخعی چاپ شده است.
- «راهنمای پژوهش درباره علامه امینی و آثارش»، نوشته حمید سلیم گندمی.