مظلومیت امیرالمومنین علیه السلام

مظلوميت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام[۱]

از جمله آياتى كه در سفر حجةالوداع و پس از اتمام مراسم حج بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شده اين آيه است:

«قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا للَّه مَثْنى وَ فُرادى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَدِيدٍ»[۲]:

«بگو من شما را فقط به يک چيز سفارش مى‏ كنم، كه به خاطر خدا دو نفرى و به تنهايى قيام كنيد سپس تفكر كنيد كه جنونى در رفيق شما (يعنى پيامبر صلى الله عليه و آله) نيست. او نيست مگر ترساننده ‏اى برايتان پيشاپيش عذابى شديد».

در اين آيه كلمه «للَّه» يعنى «براى خدا»، و مفهوم آن كار خالصانه براى رضاى پروردگار است. به دنبال آن عبارت «مَثْنى وَ فُرادى» است كه بيش از اين مطرح نشده و نفرموده «بِاجْمَعِكُمْ» يا «اكْثَرِكُم» يا «عَشَرَةً عَشَرَةً»، و فقط به يک و دو اكتفا كرده است.

مجموع اين عبارت حاكى از غربت ولايت و مظلوميت صاحب ولايت است كه گويا چون حمايت از آن بايد خالصانه باشد ياران آن هم انگشت شمار خواهند بود، و معناى اين قسمت از آيه چنين مى‏ شود: «براى كمک به على‏ عليه السلام براى رضاى خدا و خالصانه -  اگر چه تك نفرى يا دو نفرى باشد -  قيام كنيد و اقدام نماييد».

از اين آيه روزهاى غصب خلافت تداعى مى ‏شود كه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام شبانه فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین‏ علیهم السلام را همراه خود بر در خانه ‏هاى مهاجرین و انصار مى‏ برد و از آنان كمک مى‏ طلبيد، و مى ‏فرمود: «خدا را يارى كنيد و دختر پيامبرتان را.

شما روزى كه با پيامبر صلى الله عليه و آله بیعت كرديد بر سر اين بيعت نموديد كه از او و فرزندانش حمايت كنيد و از آنان منع كنيد آنچه از خود و فرزندانتان منع مى ‏كنيد. بياييد و به بيعت خود نسبت به پيامبر صلى الله عليه و آله وفا كنيد».[۳]

اين همان مفهوم «للَّه» يا همان كعناى براى رضاى خداست كه در آيه شريفه ذكر شده بود. عده ‏اى از آنان در پاسخ مى ‏گفتند: «از ما يک نفر چه كارى ساخته است»!! در حالى كه اين آيه كريمه پيشتر به آنان گفته بود حتى اگر يک يا دو نفر باشند بايد قيام كنند.

امام صادق‏ علیه السلام به ابوحفص عمر بن يزيد فرمود: اى اباحفص، تعجب است از آنچه على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام كشيده است! (در روز غدير) آن حضرت اين همه شاهد داشت ولى نتوانست حق خود را بگيرد، در حالى كه مردم با دو شاهد حق خود را مى‏ گيرند. اين همه از اهل مدينه با حضرت در حج بودند و در بازگشت پنج هزار نفر هم از اهل مكه همراه حضرت تا غدير آمدند و در آنجا ولايت على‏ عليه السلام را اعلان فرمود.[۴]

پانویس

  1. غدير در قرآن: ج ۱ ص ۳۰۲. اسرار غدير: ص ۲۷۷. چهارده قرن با غدير: ص ۷۰.
  2. سبأ /  ۴۶.
  3. بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۱۹۱.
  4. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۴۰ ح ۳۳.