جامعه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

ط) افراد بى‏فكرى كه به پيروى از اكثريت داخل جرگه اسلام شده بودند.

   يكى از مسائلى كه اوضاع اجتماع مسلمانان را در سال هاى آخر عمر پيامبرصلى الله عليه وآله و در غدير وخيم كرده بود، قريب العهد بودن به جاهليت بود كه بسيارى از مفاهيم جاهلى هنوز در دل‏ هاى بسيارى از آنان جا داشت.

و لذا پيامبرصلى الله عليه وآله در خطبه غدير و در حاشيه شناخت [[ائمه ضلال]] به عموم مردم متذكر شدند كه از خود مطمئن نباشيد و از هواى نفس و فريب شيطان در حذر باشيد، و بدانيد كه اگر من از دنيا رفتم يا كشته شدم اين احتمال وجود دارد كه نه تنها گمراه شويد بلكه عقبگرد كنيد و به جاهليت برگرديد.

همچنين از جمله پيش در آمدهاى واقعه غدير و حجةالوداع اين نكته است كه تعصبات جاهلىِ حاكم بر افكار عده ‏اى از مردم، و عُقده‏ هاى باقيمانده از خون‏هاى بدر و اُحد و حُنين و خيبر، و [[مطامع]] دنيوى كه آن ايمان راسخ را از قلوب عده‏ اى ربوده بود، و حسدهاى [[نهفته‏]] اى كه هر روز آشكارتر مى ‏گشت، اين‏ها همگى‏ جو حاكم بر جامعه مسلمين در سال حجةالوداع را روشن مى ‏كند.<ref>ژرفاى غدير: ص ۱۱۸. اسرار غدير: ص  ۲۱۶ ۲۳. غدير در قرآن: ج ۱ ص ۱۱۰ ۱۰۷ ۹۶  - ۹۴.  </ref> از جمله مشهورترين آيات غدير آيه‏ اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد:«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّه لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكافِرِينَ»<ref>مائده /  ۶۷ . </ref>«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده‏ اى، و خدا تو را از شر مردم حفظ مى‏ كند. خداوند قوم كافر را هدايت نمى ‏كند»

آنچه در اينجا قابل ذكر است اينكه: دستور اعلان ولايت على‏ عليه السلام از مدينه بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد و كاروان عظيم با دو هدف حج و ولايت حركت كرد. همزمان با شروع حج مراحل جدى معرفى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آغاز شد. هنگام [[عشاى روزه عرفه]]، خداوند بار ديگر دستور و برنامه منصوب كردن اميرالمؤمنين ‏عليه السلام را به پيامبرصلى الله عليه وآله داد.

<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span> با اين اعلام كه خبر از نزديكى برنامه مى‏ داد پيامبرصلى الله عليه وآله تكذيب مردم و تحريكات [[منافقين]] را به ياد آورد و خود را در شرايطى سخت احساس كرد<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۵۱ ح ۳۷. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۵۲  - ۵۱ . تفسير العياشى: ج ۲ ص ۹۷ ح ۸۹ . </ref>و آن قدر گريست كه محاسن شريفش پر از اشك شد و فرمود«انَّ قَوْمى حَديثُوا عَهْدٍ بِالْجاهِلَيَّةِ، ضَرَبْتُهُمْ عَلَى الدّينِ طَوْعاً وَ كَرْهاً حَتَّى انْقادُوا لى، فَكَيْفَ اذا حَمَلْتُ عَلى رِقابِهِمْ غَيْرى»<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۲۹۷ ۴۰. </ref>اى جبرئيل، دير زمانى نيست كه قوم من از جاهليت فاصله گرفته ‏اند. من اينان را به اختيار خودشان يا به كمك جنگ‏ها به [[انقياد]] خود درآورده ‏ام. اكنون اگر بخواهم ديگرى را بر آنان حاكم كنم چه خواهد شد<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۲۹۷. الاقبال: ج ص ۴۵۹  - ۴۵۳. </ref>

اين جهت را پيامبرصلى الله عليه وآله به چند تعبير ياد كردند:«قوم من به جاهليت قريب العهد هستند. من با آنان براى قبول دين جنگيده ‏ام و با اختيار يا اكراه در برابرم تسليم شده ‏اند. پس چگونه خواهد بود اگر بر آنان ديگرى را حاكم كنم»؟و يا فرمود: «انَّ النّاسَ حَديثُوا عَهْدٍ بِالاسْلامِ»<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۴۲ ح ۲۱۱. : »مردم تازه مسلمان شده ‏اند« ؛ و يا در روايت آمده: »فَخَشِىَ رَسُولُ اللَّه‏ صلى الله عليه وآله مِنْ قَوْمِهِ انْ يَرْجِعُوا الى جاهِلِيَّةٍ«۴ عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۷۷.</ref>

اين يك امر طبيعى است كه هركس تازه متوجه اشتباه خود شده و از فكرى دست برداشته و [[گرايش]] جديدى پيدا كرده، زمانى لازم دارد تا آخرين بقاياى گذشته را از جان و تن خويش [[بزدايد]]، و در عمق و جوانب راه نو پرورده شود.

در چنين موقعيتى [[نوسانات]] وارده قبل از پخته شدن فكر، ممكن است باعث بازگشت به گذشته و دست برداشتن از اعتقاد جديد شود. شكى نيست كه فاصله آن روز اسلام با اولين اعلان خروج از جاهليت ۲۳سال بيشتر نبود. چه بسيار بودند كسانى كه فاصله آنان با جاهليت به ده سال اخير پس از هجرت پيامبرصلى الله عليه وآله باز مى‏ گشت. عده‏ اى از آنان با جاهليت يك سال بيشتر فاصله نداشتند و از فتح مكه مسلمانى را آغاز كرده بودند.

درباره چنين جمعيتى كه هنوز با افكار و تعصبات جاهلى دست و پنجه نرم مى‏ كردند و هنوز ريشه‏ هاى اعتقادى اسلام را به خوبى درنيافته بودند، راه بازگشت به جاهليت چندان دشوار نبود، به خصوص آنكه يادآورى خاطره‏ هاى جنگ‏هاى بدر و احد و خندق و خيبر و فتح مكه نيز عوامل آماده‏اى براى تحريك آنان بود. اين نكته جدى نيز در كلام پيامبرصلى الله عليه وآله به عنوان يكى از علل ترس از فتنه مردم مطرح شد و حضرت چنين تعبير فرمود:«انَّ قَوْمى حَديثُوا عَهْدٍ بِالْجاهِلِيَّةِ، ضَرَبْتُهُمْ عَلَى الدّينِ طَوْعاً وَ كَرْهاً حَتَّى انْقادُوا لى، فَكَيْفَ اذا حَمَلْتُ عَلى رِقابِهِمْ غَيْرى»<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۲۹۷. </ref>با كراهت جنگيده ‏ام تا آنكه در برابر من تسليم شده ‏اند. پس چگونه خواهد بود اگر بر آنان ديگرى را حاكم كنم؟

در حديث ديگرى تازه مسلمان بودن آنان را مطرح مى ‏كند و مى‏ فرمايد:«انَّ النّاسَ حَديثُوا عَهْدٍ بالاسْلامِ فَاخْشى انْ يَضْطَرِبُوا»«سابقه مردم با اسلام نزديك است، مى‏ ترسم به اضطراب بيفتند» .

<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span> در حديث ديگر از اين احساس چنين تعبير شده است:«كَرِهَ رَسُولُ اللَّه ‏صلى الله عليه وآله انْ يَتَّهِمُوهُ لانَّهُمْ كانُوا حَديثى عَهْدٍ بِجاهِلِيَّةٍ»<ref>امالى الصدوق: ص ۲۹۰ ح ۱۰. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۴۰.</ref>«پيامبرصلى الله عليه وآله ترسيد او را [[متهم]] كنند چرا كه به جاهليت نزديك بودند»، و يا چنين آمده است:«فَخَشِىَ رَسُولُ اللَّه ‏صلى الله عليه وآله انْ يَرْجِعُوا  جاهِلِيَّةً»:«پيامبرصلى الله عليه وآله ترسيد مردم به اعتقاد جاهليت بازگردند».اين بود كه فعلاً چيزى در اين باره به مردم نگفت و [[صلاح]] دانست كه اطلاعى نداشته باشند تا مبادا او را متهم كنند.<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۳۹. امالى الصدوق: ص ۲۹۰ ح ۱۰. </ref>با پايان حجةالوداع و حركت از مكه به سوى غدير، در سه مرحله اين فرمان تكرار شد و نزول آيه در اين سه مرحله انجام گرفت. جبرئيل در بين راه آمد و از طرف خداوند سلام رساند و چنين خواند:«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ»:«اى رسول خدا، برسان آنچه از سوى پروردگارت بر تو نازل شده است».

در مرحله اول همين مقدار از آيه نازل شد و در پى آن پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: اى جبرئيل، دير زمانى نيست كه مردم مسلمان شده‏ اند. مى‏ترسم با اعلان ولايت على [[مضطرب]] شوند و اطاعت نكنند و اهل نفاق تفرقه ايجاد كنند، و به جاهليت باز گردند، چرا كه دشمنى آنان و عداوت شان با على روشن است. اگر ممكن است از خدا بخواه تا مرا از اين مأموريت [[معاف]] فرمايد.

جبرئيل بازگشت و روز بعد دوباره نازل شد و اين هنگامى بود كه پيامبرصلى الله عليه وآله هنوز كنار بركه نرسيده بود، اما وارد منطقه غدير شده بود. اين بار جبرئيل چنين گفت: يا محمد، خداى تعالى مى‏ فرمايد:«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»:«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده ‏اى».

<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span> در پى اين دستور پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: اى جبرئيل، از اصحابم مى‏ ترسم كه با من مخالفت كنند و اهل نفاق بر من [[طعن]] وارد كنند. قريش در ضديت با اين موضوع مطالبى به من گفته‏ اند<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۹۶ ح ۱۰۹. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۹۳ ح ۷۷. تفسير فرات: ص ۱۹۵. </ref>و من بر جان خود و على ترس دارم.<ref>اليقين: ص ۳۷۳. </ref>از خدا بخواه كه در اعلان چنين مطلبى حفظ از شر مردم را براى من [[ضمانت]] كند.

غدير خم رسيده و پنج ساعت از طلوع آفتاب گذشته بود. در آنجا جبرئيل چنين گفت: يا رسول اللَّه، خداى تعالى مى ‏فرمايد:«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ»:«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده‏ اى، و خدا تو را از شر مردم حفظ مى‏ كند».

<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span> در اين مرحله سوم كه ضمانت حفظ از طرف خدا هم به آيه اضافه شد، پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: به خدا قسم از اين مكان حركت نخواهم كرد تا رسالت پروردگارم را ابلاغ نمايم.<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۴۲ ح ۲۱۱.  </ref>اين تهديدى از طرف پروردگار من است كه اگر رسالت او را ابلاغ نكنم مرا عذاب خواهد كرد. آگاه باشيد كه از هيچ كس ترسى ندارم و امر خداى عزوجل را به اجرا در خواهم آورد. اگر مرا [[تكذيب]] هم كنند برايم بهتر از عقوبت خداوندى در دنيا و آخرت است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۳۹. امالى الصدوق: ص ۲۹۰ ح ۱۰. </ref> براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: قرآن /  آيه«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ...».

   اهل سقيفه كه روز اول يك چهره بيشتر نداشتند اينك به سه چهره [[شاخص]] و صدها چهره رنگ يافته -  كه تحت همان سه چهره خلاصه مى ‏شدند -  به جنگ غديريان آمدند.

اينان كه در روز اول باطن خود را [[كتمان]] میكردند و فقط پشت سر غاصبين به نفع آنان شعار مى ‏دادند، اكنون جهت ‏گيرى هم نموده و نشان دادند كه براى چه به نفع اصحاب سقيفه شعار مى‏ دادند.

گروهى [[عياش]] بودند و در برابر اميرالمؤمنين‏ عليه السلام قرار گرفته بودند.

گروهى بغض و [[عناد]] خود را نسبت به پيامبر صلى الله عليه وآله كتمان نمى ‏كردند.

گروهى مبانى تازه ‏اى كه صراحت در ضديت با قرآن و پيامبر صلى الله عليه وآله داشت مطرح مى‏ كردند، و در عين حال خود را وفادار به اسلام مى ‏دانستند و از همان ديدگاه به جنگ اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمده بودند!!

با [[تحليلى]] از تركيب جامعه اسلامى در سال آخر عمر پيامبرصلى الله عليه وآله به خوبى مشخص مى‏ شود كه هيچ طرحى زيباتر و بهتر از رفتار پيامبرصلى الله عليه وآله با جامعه آن چنانى نمى ‏توان فرض كرد، به طورى كه نتيجه ‏اش بقاى اسلام باشد تا نسل ‏هاى بعدى به راحتى بتوانند حق و باطل را بفهمند و حجت بر آنان تمام شود و راه را آزادانه انتخاب كنند.

اگر نام اسلام محو مى ‏شد، هم اتمام حجت از بين مى ‏رفت و هم انتخاب آزادانه! چون يا مردم اصلاً خبرى از حق نداشتند تا بتوانند آزادانه آن را انتخاب كنند، و يا خبرى از باطل نداشتند تا ناخواسته در طريق آن نيفتند. ال

به عبارت ديگر مسيرى بود كه بايد طى مى ‏شد و راه پس و پيش نداشت و بايد طبق آن و با مداراى با آن تصميم‏ گيرى مى‏ شد. اين خدا و رسولش بودند كه بهترين برنامه را [[تدارک]] ديدند؛ و در آن شرايط خاص، فرضى بهتر از آنچه انجام شد وجود نداشت. بنابراين به جاى تحليل روش پيامبر و اميرالمؤمنين‏ عليهما السلام به عنوان چرا و چگونه، بايد از آن به عنوان بهترين راهى كه بهتر از آن قابل تصور نيست ياد كرد.

[[منزوى]] شدگان از قدرت كه جوّ حاكم را زير نظر داشتند.

[[هواپرستان]] [[شهوت‏ طلب]] كه اينان نيز -  از ديد خود -  جوّ حاكم را زير نظر داشتند.

گروه‏ هاى فوق دو [[خصيصه]] مهم داشتند كه براى غاصبين خلافت بسيار مهم بود و براى اسلام خطرى عظيم به شمار مى آمد:

'''الف.''' رونق و عدم رونق اسلام و جهات معنوى آن برايشان اصلاً ارزشى نداشت و نسبت به آنها بى‏ تفاوت بودند؛ اضافه بر اينكه از نابودى اسلام و ضربه خوردن آن لذت هم مى‏ بردند.

'''ب.''' از اصل اسلام بويى نبرده بودند تا قدرت مقاومت داشته باشند، و بتوان از آنان به نفع اسلام استفاده كرد.

از جمله مشهورترين آيات غدير آيه‏ اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد:

«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّه لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكافِرِينَ»<ref>مائده /  ۶۷ . </ref>  

آنچه در اينجا قابل تأمل است اينكه: يكى از ريشه‏ هاى اساسى در مسئله ولايت، كه بعد از رحلت پيامبرصلى الله عليه وآله خيلى زود خود را نشان داد، كمبود [[تقوى]] و مراعات نكردن حضور خداوند بود. مردمى كه خدا را در نظر نگيرند، خيلى راحت با تغيير شرايط دست از اعتقاد خود بر مى‏دارند و هيچ ترس و واهمه‏ اى هم به خود راه نمى‏ دهند. آنچه به معناى تقواى بازدارنده از انحراف است در آن مردم وجود نداشت، و جاى خالى اين ريشه اصيل اسلام به هر بهانه‏ اى مى‏ توانست زمينه فاصله گرفتن مردم از دين را آماده سازد.

<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span> اين همان چيزى بود كه پيامبرصلى الله عليه وآله پيش از غدير خوف آن را داشت و درباره آن چنين تعبير فرمود:«وَ سَأَلْتُ جَبْرَئيلَ انْ يَسْتَعْفِىَ لِىَ السَّلامَ عَنْ تَبْليغِ ذلِكَ الَيْكُمْ لِعِلْمى بِقِلَّةِ الْمُتَّقينَ»<ref>مراجعه شود به كتاب: اسرار غدير: ص ۱۴۰ بخش ۲. </ref>«اى مردم! از جبرئيل خواستم كه درباره ابلاغ اين پيام به شما مرا معذور بدارد به خاطر آنكه از كمى متقين خبر دارم».و در پى همين حقيقت بود كه آيه تبليغ نازل شد.

براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  آيه«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ...».

   پيامبرصلى الله عليه وآله با بيان«اليوم أكملت لكم ...»فهماند كه دين بدون ولايت كامل نيست. بنابراين مردمى كه دين بدون ولايت را پذيرفتند در واقع خواستند بگويند:«دين ناقص هم براى ما كافى است و ما دين كامل را نمى ‏خواهيم»! در نتيجه 1400 سال است كه مردم با دين ناقص مى ‏گذرانند و شايد هم [[لايق]] دين كامل نيستند.

اين زمينه گوياى آن است كه همه مردم لايق دين كامل نبودند، و دين كامل انسان‏ هايى كامل مى‏ طلبد كه از [[عهده]] عمل به آن برآيند و حقش را ادا كنند. البته اين بدان معنى نيست كه مردم [[مقصر]] نيستند، بلكه تقصيرها و گناه ‏ها به جاى خود باقى است، و در عين حال سكّه ولايت هم قميت خود را حفظ كرده و به دست هر نااهلى نيفتاده است!

يكى از مسائل پيچيده تاريخ اسلام خط نفاق بين مسلمين است كه در قرآن و روايات فراوان به آن اشاره شده است. از جمله اين موارد در سفر حجةالوداع در عرفات است كه جبرئيل نازل شد و با اشاره به آيه ۷ سوره مائده «وَ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ ميثاقَهُ الَّذى واثَقَكُمْ بِهِ»-  كه در مدينه قبل از سفر نازل شده بود -  پيام خداوند را در ابلاغ ولايت و [[وصايت]] اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آورد، و اشاره به اكمال دين با ولايت و [[ميثاق]] پروردگار از بندگان نمود.

پيامبرصلى الله عليه وآله با شنيدن اين پيام الهى و با توجه به فورى نبودن آن، بار ديگر منافقين و [[اخلال گران]] را به ياد آورد و ترس آن را داشت كه مبادا مردم متفرق شوند يا به جاهليت باز گردند، چرا كه آن حضرت دشمنى آنان را مى ‏دانست و از بغض آنان نسبت به على عليه السلام خبر داشت.

اين بود كه پيامبر مكرم اسلام‏ صلى الله عليه وآله  خود را در شرايطى سخت احساس كرد و آن قدر گريست كه محاسن شريفش پر از اشك شد و فرمود: «اى جبرئيل، دير زمانى نيست كه قوم من از جاهليت فاصله گرفته‏ اند. من اينان را به اختيار خودشان يا به كمك جنگ‏ ها به [[انقياد]] درآورده‏ام. اكنون اگر بخواهم كسى را بر آنان حاكم كنم چه خواهد شد»؟!

آنگاه پيامبرصلى الله عليه وآله از جبرئيل درخواست كرد تا از خدا حفظ او از شر مردم را درخواست كند، و همچنان منتظر ماند تا جبرئيل در اين باره خبرى از سوى خداوند بياورد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۲۰۳ ۲۰۲ ۱۵۱. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۲۹۷ ۱۷۷ ۱۷۶  ۵۲  ۵۱. الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ . </ref>

عملكرد منافقين در غدير را مى‏ توان از چند [[بُعد]] بررسى كرد. يكى از آنها [[واكسينه]] جامعه اسلامى در برابر منافقين توسط پيامبرصلى الله عليه وآله است.

چرا در شرايط حساس غدير كه انتظار مى‏ رفت پيامبرصلى الله عليه وآله به هيچ عنوان [[متعرض]] موضوعات مسئله برانگيز نشود، به افشاى اقدامات منافقين و خطاب‏ هاى غليظ با آنان پرداخت؟

چرا پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله به صراحت و وضوح از امامان ضلالت ياد كرد، و حتى كلمه«اصحاب صحيفه» را از فراز منبر غدير، نه فقط براى مخاطبينش بلكه به گوش نسل‏ ها رسانيد؟

پاسخ آن است كه اقدامات پيامبرصلى الله عليه وآله فقط به عنوان بقاى يك حكومت در مفهوم قدرت و [[سيطره]] ظاهرى بر مردم نبود. اهداف آن حضرت را بايد در ابديت اسلام دانست، و بقاى قلب‏ هايى كه با خدا و دين خدا پيوند مى‏ خورند.

بايد مسلمانان بدانند كه پيامبرِ رنج كشيده آنان -  پس از بيست و سه سال زحمت‏در چه بحرانى توانست مراسم غدير را اجرا كند.

بايد آنان را به گونه ‏اى از پشت پرده [[اعمال منافقين]] آگاه نماييم كه از تولد پديده شومى به نام «[[سقيفه]]»متحير نشوند.

اين اقدام نوعى واكسينه كردن جامعه اسلامى است، كه متوجه باشند نسل اول اسلام در كدام جامعه بودند و بايد با چه مسايلى دست و پنجه نرم كردند. مسلمانان بايد بدانند كه چه لكه‏ هاى [[ننگ]] پاک نشدنى از سقيفه بر دفتر اعتقادشان مانده، كه اگر آنها را تشخيص ندهند دامان خودشان را هم خواهد گرفت. بايد اذعان داشته باشيم كه اين افشاگرى‏ ها يک ضرورت اعتقادى و واجب دينى و وظيفه اسلامى ماست.