فقه غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
امام صادق (علیه السلام) در پاسخ بدین پرسش مى‏ فرمایند: «اعظاما لیومك»[۲] تا با این اعمال روز غدیر را بزرگ بدارى». این سخن امام ششم(علیه السلام) دو حقیقت را آشكار مى‏ سازد: یكى اینكه باید روز غدیر را بزرگ داشت و دیگر اینكه بزرگداشت غدیر با انجام دادن اعمال ویژه این روز تحقّق مى‏ یابد.
امام صادق (علیه السلام) در پاسخ بدین پرسش مى‏ فرمایند: «اعظاما لیومك»[۲] تا با این اعمال روز غدیر را بزرگ بدارى». این سخن امام ششم(علیه السلام) دو حقیقت را آشكار مى‏ سازد: یكى اینكه باید روز غدیر را بزرگ داشت و دیگر اینكه بزرگداشت غدیر با انجام دادن اعمال ویژه این روز تحقّق مى‏ یابد.


=== الفـ: افطارى دادن ===
==== الفـ: افطارى دادن ====
در میان اعمل روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس روایات در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است.
در میان اعمل روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس روایات در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است.


خط ۴۱: خط ۴۱:
شبیه به این روایت، حدیثى از امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده است. [۴]بر اساس برخى از روایات امام رضا(علیه السلام) در روز غدیر گروهى را براى افطار نزد خود نگاه داشتند . [۵]
شبیه به این روایت، حدیثى از امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده است. [۴]بر اساس برخى از روایات امام رضا(علیه السلام) در روز غدیر گروهى را براى افطار نزد خود نگاه داشتند . [۵]


=== بـ: برادر شدن ===
==== بـ: برادر شدن ====
روز ولایت روز برادرى است و روز برادرى روز ولایت است؛ این دو با یكدیگر پیوندى ناگسستنى دارند و حلقه وصلشان ایمان است؛ زیرا از سویى ایمان با ولایت پا مى‏ گیرد و از سوى دیگر اهل ایمان برادر یكدیگرند. (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ) [۶]به همین دلیل عقد برادرى یكى از آداب روز غدیر شمرده شده است.
روز ولایت روز برادرى است و روز برادرى روز ولایت است؛ این دو با یكدیگر پیوندى ناگسستنى دارند و حلقه وصلشان ایمان است؛ زیرا از سویى ایمان با ولایت پا مى‏ گیرد و از سوى دیگر اهل ایمان برادر یكدیگرند. (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ) [۶]به همین دلیل عقد برادرى یكى از آداب روز غدیر شمرده شده است.


این عقد به صورت زیر است :
این عقد به صورت زیر است:


یكى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مى‏ گذارد و مى‏ گوید: وَاخَيْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ صَافَيْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ صَافَحْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ عَاهَدْتُ اَللَّهَ وَ مَلاَئِكَتَهُ وَ كُتُبَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ وَ اَلْأَئِمَّةَ اَلْمَعْصُومِينَ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ عَلَى أَنِّي إِنْ كُنْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلشَّفَاعَةِ وَ أُذِنَ لِي بِأَنْ أَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ لاَ أَدْخُلُهَا إِلاَّ وَ أَنْتَ مَعِي. با تو در راه خدا برادر مى‏ شوم؛ با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مى‏ گیرم؛ با تو در راه خدا دست مى‏ دهم و با خدا، ملائكه، كتاب ها، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(علیهم السلام) عهد مى‏ بندم كه اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنكه تو با من همراه شوى. آنگاه دیگرى مى‏ گوید: قَبِلْتُ؛ یعنى، قبول كردم. سپس مى‏ گوید: أَسْقَطْتُ عَنْكَ جَمِيعَ حُقُوقِ اَلْأُخُوَّةِ مَا خَلاَ اَلشَّفَاعَةَ وَ اَلدُّعَاءَ وَ اَلزِّيَارَةَ؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط كردم.[۷]
یكى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مى‏ گذارد و مى‏ گوید:  


=== ج :بیزاری جستن ===
وَاخَيْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ صَافَيْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ صَافَحْتُكَ فِي اَللَّهِ وَ عَاهَدْتُ اَللَّهَ وَ مَلاَئِكَتَهُ وَ كُتُبَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ وَ اَلْأَئِمَّةَ اَلْمَعْصُومِينَ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ عَلَى أَنِّي إِنْ كُنْتُ مِنْ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ وَ اَلشَّفَاعَةِ وَ أُذِنَ لِي بِأَنْ أَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ لاَ أَدْخُلُهَا إِلاَّ وَ أَنْتَ مَعِي.
 
با تو در راه خدا برادر مى‏ شوم؛ با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مى‏ گیرم؛ با تو در راه خدا دست مى‏ دهم و با خدا، ملائكه، كتاب ها، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(علیهم السلام) عهد مى‏ بندم كه اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنكه تو با من همراه شوى.
 
آنگاه دیگرى مى‏ گوید: قَبِلْتُ؛ یعنى، قبول كردم.
 
سپس مى‏ گوید: أَسْقَطْتُ عَنْكَ جَمِيعَ حُقُوقِ اَلْأُخُوَّةِ مَا خَلاَ اَلشَّفَاعَةَ وَ اَلدُّعَاءَ وَ اَلزِّيَارَةَ؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط كردم.[۷]
 
==== ج :بیزاری جستن ====
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: ... تَبَرَّأُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِمَّنْ ظَلَمَهُمْ حَقَّهُمْ... ؛[۸] در روز غدیر از كسانى كه به اهل بیت(علیهم السلام) ستم كردند بیزارى مى‏ جویى.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: ... تَبَرَّأُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِمَّنْ ظَلَمَهُمْ حَقَّهُمْ... ؛[۸] در روز غدیر از كسانى كه به اهل بیت(علیهم السلام) ستم كردند بیزارى مى‏ جویى.


د: پوشیدن لباس پاكیزه و نو
==== د: پوشیدن لباس پاكیزه و نو ====
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: یُحِبُّ ... أَنْ يَلْبَسَ الْمُؤْمِنُ أَنْظَفَ ثِيَابِهِ وَ أَفْخَرَهَا ؛ [۹] در روز غدیر لازم است مؤمن پاكیزه‏ ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد.
 
==== ه: تبریک و تهنیت گفتن ====
تبریک و تهنیت از برجسته‏ ترین آداب هر عیدى است. در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهى ویژه یافته است.


امام صادق(علیه السلام) فرمودند: یُحِبُّ ... أَنْ يَلْبَسَ الْمُؤْمِنُ أَنْظَفَ ثِيَابِهِ وَ أَفْخَرَهَا ؛ [۹] در روز غدیر لازم است مؤمن پاكیزه‏ ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد.
پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) بر تبریک گفتن در این عید تأكید مى‏ ورزیدند و به مردم مى‏ فرمودند:  


ه: تبریک و تهنیت گفتن
هنِّئوني هنِّئوني ؛ [۱۰] به من تهنیت بگویید، به من تهنیت بگویید.


تبریک و تهنیت از برجسته‏ ترین آداب هر عیدى است. در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهى ویژه یافته است. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) بر تبریک گفتن در این عید تأكید مى‏ ورزیدند و به مردم مى‏ فرمودند: هنِّئوني هنِّئوني ؛ [۱۰] به من تهنیت بگویید، به من تهنیت بگویید. امام صادق(علیه السلام) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده اند:
امام صادق(علیه السلام) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده اند:


وقتى یكدیگر را ملاقات كردید، بگویید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِهَذَا الْيَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِينَ [الْمُوقِنِينَ] بِعَهْدِهِ إِلَيْنَا وَ مِيثَاقِهِ الَّذِي وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وَلَايَةِ وُلَاةِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ‌ يَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُكَذِّبِينَ بِيَوْمِ الدِّينِ. [۱۱]سپاس خداى را كه ما را به این روز گواهى داشت و ما را از مؤمنان و كسانى قرار داد كه به پیمان و میثاقى كه در باره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است وفا كردیم و ما را از انكاركنندگان و تكذیب‏ كنندگان رستاخیز قرار نداد. امام رضا(علیه السلام) فرمودند: كه، هنگام برخورد با یكدیگر بگویید: الْحَمْدُللَّهِ الَّذى جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوِلايَةِ مَوْلانا أميرِالْمُؤْمِنِينَ وَالْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومينَ عليهم السلام [۱۲] سپاس خداى را كه ما را از محبین و رهروان ولایت امیرمؤمنان(علیه السلام) و امامان معصوم علیهم السلام قرار داده است. تبسّم امام رضا(علیه السلام) فرمودند: ... وَ هُوَ یَوْمُ التَّبَسُّمِ فِی وُجُوهِ النَّاسِ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ فَمَنْ تَبَسَّمَ فِی وَجْهِ أَخِیهِ یَوْمَ الْغَدِیرِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِالرَّحْمَةِ وَ قَضَی لَهُ أَلْفَ حَاجَةٍ وَ بَنَی لَهُ قَصْراً فِی الْجَنَّةِ مِنْ دُرَّةٍ بَیْضَاءَ وَ نَضَّرَ وَجْهَهُ ... [۱۳]روز غدیر روز تبسّم به روى مؤمنین است. كسى كه در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم كند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او مى‏ افكند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مى‏ كند و صورتش را زیبا مى‏ سازد. توسعه زندگى در روز غدیر، باید چهره زندگى عوض شود. همه باید بكوشند برنامه عادى زندگى خود را بر هم زده و آن را با رفتارهایى سخاوتمندانه‏ تر و نشاط انگیزتر بیارآیند تا همگان در همه جا طعم شیرین عید را بچشند و رایحه دل‏ انگیز آن را استشمام كنند. یقینا در صدر توسعه دادن زندگى توسعه مالى قرار دارد. امام رضا(علیه السلام) فرمودند: وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي يَزِيدُ اللَّهُ فِي حَالِ مَنْ عَبَدَ فِيهِ وَ وَسَّعَ عَلَى عِيَالِهِ وَ نَفْسِهِ وَ إِخْوَانِهِ وَ يُعْتِقُهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ... .[۱۴] روز غدیر روزى است كه خداى متعال در مال كسى كه خدا را عبادت كند و بر خانواده، خویشتن و برادران ایمانى‏ اش توسعه دهد فزونى پدید مى‏ آورد.
وقتى یكدیگر را ملاقات كردید، بگویید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِهَذَا الْيَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِينَ [الْمُوقِنِينَ] بِعَهْدِهِ إِلَيْنَا وَ مِيثَاقِهِ الَّذِي وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وَلَايَةِ وُلَاةِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ‌ يَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُكَذِّبِينَ بِيَوْمِ الدِّينِ. [۱۱]سپاس خداى را كه ما را به این روز گواهى داشت و ما را از مؤمنان و كسانى قرار داد كه به پیمان و میثاقى كه در باره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است وفا كردیم و ما را از انكاركنندگان و تكذیب‏ كنندگان رستاخیز قرار نداد.  


و : جشن گرفتن
امام رضا(علیه السلام) فرمودند: كه، هنگام برخورد با یكدیگر بگویید: الْحَمْدُللَّهِ الَّذى جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوِلايَةِ مَوْلانا أميرِالْمُؤْمِنِينَ وَالْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومينَ عليهم السلام [۱۲] سپاس خداى را كه ما را از محبین و رهروان ولایت امیرمؤمنان(علیه السلام) و امامان معصوم علیهم السلام قرار داده است. تبسّم امام رضا(علیه السلام) فرمودند: ... وَ هُوَ یَوْمُ التَّبَسُّمِ فِی وُجُوهِ النَّاسِ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ فَمَنْ تَبَسَّمَ فِی وَجْهِ أَخِیهِ یَوْمَ الْغَدِیرِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِالرَّحْمَةِ وَ قَضَی لَهُ أَلْفَ حَاجَةٍ وَ بَنَی لَهُ قَصْراً فِی الْجَنَّةِ مِنْ دُرَّةٍ بَیْضَاءَ وَ نَضَّرَ وَجْهَهُ ... [۱۳]روز غدیر روز تبسّم به روى مؤمنین است. كسى كه در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم كند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او مى‏ افكند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مى‏ كند و صورتش را زیبا مى‏ سازد. توسعه زندگى در روز غدیر، باید چهره زندگى عوض شود. همه باید بكوشند برنامه عادى زندگى خود را بر هم زده و آن را با رفتارهایى سخاوتمندانه‏ تر و نشاط انگیزتر بیارآیند تا همگان در همه جا طعم شیرین عید را بچشند و رایحه دل‏ انگیز آن را استشمام كنند. یقینا در صدر توسعه دادن زندگى توسعه مالى قرار دارد. امام رضا(علیه السلام) فرمودند: وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي يَزِيدُ اللَّهُ فِي حَالِ مَنْ عَبَدَ فِيهِ وَ وَسَّعَ عَلَى عِيَالِهِ وَ نَفْسِهِ وَ إِخْوَانِهِ وَ يُعْتِقُهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ... .[۱۴] روز غدیر روزى است كه خداى متعال در مال كسى كه خدا را عبادت كند و بر خانواده، خویشتن و برادران ایمانى‏ اش توسعه دهد فزونى پدید مى‏ آورد.


==== و : جشن گرفتن ====
امام رضا(علیه السلام) در عید غدیر احوال كسان و اطرافیان خود را تغییر دادند و وضع تازه‏ اى در آنان ایجاد كردند. [۱۵]
امام رضا(علیه السلام) در عید غدیر احوال كسان و اطرافیان خود را تغییر دادند و وضع تازه‏ اى در آنان ایجاد كردند. [۱۵]


ز : حمد كردن
==== ز : حمد كردن ====
 
پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمودند: یكى از سنت ها این است كه مؤمن، در روز غدیر، صد بار بگوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ كَمَالَ دِينِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَم‏. [۱۶]
پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمودند: یكى از سنت ها این است كه مؤمن، در روز غدیر، صد بار بگوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ كَمَالَ دِينِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَم‏. [۱۶]