۲۵۴
ویرایش
←غدير مى گويد: بجز على عليه السلام هيچكس![20]
| خط ۵۶۸: | خط ۵۶۸: | ||
آنگاه است كه امت در بيابان هاى هولناک و بيراهه هاى ترديدانگيز تاريخ بدون راهنما و رهبر رها مى شوند، و بدين ترتيب تمام آن رنج هايى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به خاطر ترويج و گسترش اسلام كشيد و على عليه السلام براى تحقق آن پا به پاى پيامبر صلى الله عليه و آله خون دل خورد، همه يكسره بر باد خواهد رفت و همه چيز دوباره بر سر جاى خود بر خواهد گشت. | آنگاه است كه امت در بيابان هاى هولناک و بيراهه هاى ترديدانگيز تاريخ بدون راهنما و رهبر رها مى شوند، و بدين ترتيب تمام آن رنج هايى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به خاطر ترويج و گسترش اسلام كشيد و على عليه السلام براى تحقق آن پا به پاى پيامبر صلى الله عليه و آله خون دل خورد، همه يكسره بر باد خواهد رفت و همه چيز دوباره بر سر جاى خود بر خواهد گشت. | ||
== اجراى مبانى دقيق روانشناختى در واقعه غدير<ref>سيدمحمدامين مبلغ</ref> == | |||
توجه به جهات روانشناختى در كيفيت اجراى مراسم غدير نشانه ظرافتى است كه در انديشه غدير بايد جستجو كرد. | |||
اينكه سيزده قرن قبل از تأسيس چنين علمى، با بكار بردن دقيق ترين مبانى روان شناسى مراسم غدير در محيط آن روز به انجام رسيده رمز بقاى اين واقعه در طول قرن هاست. | |||
پيامبر صلى الله عليه و آله در بهترين موقعيت و در حال انسجام مردم در سفر، و با تأكيد بر ابلاغ پيام او به غايبان و آوردن توحيد و نبوت قبل از ولايت، توانسته توجه مردم را به طور فوق العاده اى به پيام غدير | |||
جلب كند، و اين همه به دقيق ترين شكل مراعات روحيات مردم باز مى گردد. | |||
يكى از علومى كه امروزه با روح و روان بشر سر و كار دارد، علم روانشناسى است، و همه آن را به عنوان «علم مطالعه رفتار آدمى» مى شناسند. روان شناسان تلاش مى كنند قواعد رفتارى انسان ها را كشف كنند، و به دنبال آن هستند كه بدانند چرا يک فرد ـ در موقعيت هاى مختلف ـ نسبت به عمل واحد، عكس العمل هاى متفاوتى نشان مى دهد؟ يک رفتار چگونه به وجود مى آيد؟ در چه شرايطى استمرار پيدا مى كند، و چگونه تغيير مى يابد، و يا از بين مى رود. | |||
با توجه به اينكه علم روانشناسى از قرن نوزدهم ميلادى آغاز بكار كرده، با مطالعه در وقايع غدير و رويدادهاى مهم آن روز تاريخى، پى به اين نكته مى بريم كه پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه و آله هزار و سیصد سال قبل از تأسيس چنين علمى، در محيط آن روز، با بكار بردن دقيق ترين مبانى روانشناختى مراسم غدير را به انجام رسانده و توانسته ياد آن واقعه را در طول قرن ها زنده نگه دارد. | |||
هنگامى كه پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه و آله از مدينه به قصد مراسم حج بيرون رفت، زمانى بود كه تمامى احكام اسلام ـ جز حج و ولايت ـ را به مردم ابلاغ فرموده بود. | |||
جبرئيل نازل شد و عرض كرد: اى محمد صلى الله عليه و آله! خداى عزوجل تو را سلام مى رساند و مى فرمايد: «هيچ فرستادهاى از فرستادگان خود را قبض روح نكرده ام مگر بعد از اكمال دين و اتمام حجتم بر بندگان، و بر تو فرض است كه اين دو فريضه را اجرا كنى». | |||
سخن اينجاست كه چرا رسول خدا صلى الله عليه و آله در اين سفر قبل از انجام فريضه حج در موقعيت هاى مختلف سخنى از ولايت على عليه السلام به ميان نياورد؟ چرا هنگام انجام مراسم حج كه مردم تلبيه گويان دعوت حق را اجابت مى كردند، اعلان ولايت نفرمود؟ چرا بعد از انجام مراسم حج، در موقعيت هاى مختلف حضرت على عليه السلام را به عنوان امام بعد از خود معرفى نكرد؟ تا آنكه در محلى به نام «غدير خم» بين مكه و مدينه در ميان بيابان دستور توقف را صادر كرد! آنان كه جلوتر رفته بودند بازگشتند و آنان كه عقب بودند رسيدند. منبرى از جهاز شتران آماده شد و پيامبر صلى الله عليه و آله روى آن قرار گرفت. مردم با نهايت دقت چشم ها را به دهان پيامبر صلى الله عليه و آله دوختند تا ببينند پيامبر صلى الله عليه و آله چه امر مهمى را بيان مى دارد ... . | |||
اين يكى از مبانى روانشناختى بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله ابتدا مردم را از هر نظر در بهترين | |||
موقعيت ممكن قرار داد تا سخنانش تأثير گذار باشد، و بعد ايراد مطلب فرمود تا عمق جان ها را با حقيقت آشنا سازد. | |||
يكى ديگر از مبانى روانشناختى پيامبر صلى الله عليه و آله اين بود كه مى دانست اگر از منطقه غدير خم بگذرد، بيشتر مردمى كه همراه او بودند و اكثرا از مناطق اطراف مدينه آمده بودند، از آن حضرت جدا شده و به سوى ديارشان رهسپار مى شوند، كه در اين صورت فرمان آن حضرت به گوش اكثريت مردم نمى رسيد. | |||
مبناى ديگر روانشناختى كه حكايت از اهميت امر حضرت داشت، اين بود كه قبل از شروع خطبه غدير رو به حاضرين كرد و فرمود: «آنچه به شما مى گويم بايد به غايبين اطلاع دهيد»، و اين دستور اهميت فوق العاده موضوع را بر همه روشن ساخت. | |||
آخرين مبناى روانشناختى كه در اينجا ذكر مى كنم اين است كه پيامبر صلى الله عليه و آله بزرگوار | |||
اسلام صلى الله عليه و آله قبل از اعلان ولايت على عليه السلام، ابتدا اصل توحيد و سپس نبوت خويش را بيان كرد، و بعد از آنكه از همه مردم اقرار بر صدق نبوتش و راهگشايى سخنانش گرفت و | |||
همه مردم سخنان او را تأييد كردند، ولايت حضرت على عليه السلام را اعلان فرمود تا ديگر مردم حرفى براى مخالفت با اين معرفى نداشته باشند. | |||
اين بود گوشه اى از مبانى روانشناختى كه پيامبر مكرم اسلام صلى الله عليه و آله در دنياى آن روز به | |||
نيكوترين روش اجرا نمود. | |||
نكته بسيار مهمى كه بايد از اين مسايل روانشناختى نتيجه گرفت آن است كه منظور از اين روش ها ابلاغ مؤثرتر يک پيام بوده است. بنابراين امامت امام نزد خدا و رسول و در برنامه اين جهان ثابت است، و لزوم نص از جهت تعريف به مردم است نه از جهت تعيين. به عبارت ديگر امام قبلاً از سوى خدا تعيين شده است، و معرفى او يک امر ارشادى است نه يک امر مولوى. بنابراين اگر پيامبر صلى الله عليه و آله هم امام را معرفى نمى كرد امامت او مسلم بود، و فقط امت بلا تكليف مى ماندند و وظيفه خود را | |||
نمى شناختند و به حيرت و ضلالت مى افتادند. | |||
== منبع == | == منبع == | ||