۵۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
مؤيد آن جمله اى است كه در ابتداى دعا در زمان غيبت امام عصر عليه السلام آمده است: | مؤيد آن جمله اى است كه در ابتداى دعا در زمان غيبت امام عصر عليه السلام آمده است: | ||
اللهم عرّفنى حجتک، فانک ان لم تعرّفنى حجتک ضللت عن دينى. | {{متن عربی|اللهم عرّفنى حجتک، فانک ان لم تعرّفنى حجتک ضللت عن دينى.}} | ||
شناخت امام به اندازه اى مهم و داراى اهميت است كه مى توان گفت: بدون معرفت امام شناخت كامل خداوند ممكن نيست.<ref>امام صادق عليه السلام فرموده اند: ... بنا عُبد اللَّه و لولانا ما عُرف اللَّه ... . بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۲۴۶ ح ۱۴.</ref> در حقيقت امام شناسى پايه و اساس خداشناسى است. | شناخت امام به اندازه اى مهم و داراى اهميت است كه مى توان گفت: بدون معرفت امام شناخت كامل خداوند ممكن نيست.<ref>امام صادق عليه السلام فرموده اند: ...{{متن عربی| بنا عُبد اللَّه و لولانا ما عُرف اللَّه}} ... . بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۲۴۶ ح ۱۴.</ref> در حقيقت امام شناسى پايه و اساس خداشناسى است. | ||
امام حسين عليه السلام سرور خداشناسان عالم نيز به اين مطلب تصريح فرموده اند؛ هنگامى كه از آن حضرت پرسيدند: | امام حسين عليه السلام سرور خداشناسان عالم نيز به اين مطلب تصريح فرموده اند؛ هنگامى كه از آن حضرت پرسيدند: | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
يابن رسول اللَّه، ما معرفة اللَّه؟ | يابن رسول اللَّه، ما معرفة اللَّه؟ | ||
قال: معرفة اهل كل زمان امام هم الذى يجب عليهم طاعته: اى فرزند رسول خدا، معرفت و شناخت خدا چيست و چگونه است؟ | قال:{{متن عربی| معرفة اهل كل زمان امام هم الذى يجب عليهم طاعته}}: اى فرزند رسول خدا، معرفت و شناخت خدا چيست و چگونه است؟ | ||
فرمود: (معرفت خدا) اين است كه مردم هر عصر و زمانى امام و پيشواى خود را بشناسند. آن امامى كه خداوند اطاعت او را بر همگان واجب فرموده است<ref>رسول خدا صلى الله عليه وآله در ضمن حديثى فرموده اند: من عرفنا فقد عرف اللَّه: هر كس ما را شناخت خدا شناخته است. بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۴۲ ح ۱۳۲.</ref> .<ref>بحار الانوار: ج ۹۳ ص ۲۳.</ref> | فرمود: (معرفت خدا) اين است كه مردم هر عصر و زمانى امام و پيشواى خود را بشناسند. آن امامى كه خداوند اطاعت او را بر همگان واجب فرموده است<ref>رسول خدا صلى الله عليه وآله در ضمن حديثى فرموده اند: {{متن عربی|من عرفنا فقد عرف اللَّه}}: هر كس ما را شناخت خدا شناخته است. بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۴۲ ح ۱۳۲.</ref> .<ref>بحار الانوار: ج ۹۳ ص ۲۳.</ref> | ||
همچنين درباره ضرورت شناخت امام و لزوم وجود امام در جامعه، اميرالمؤمنين عليه السلام به كميل بن زياد نخعى فرمود: اللهم بلى، لا تخلوا الارض من قائم اللَّه | همچنين درباره ضرورت شناخت امام و لزوم وجود امام در جامعه، اميرالمؤمنين عليه السلام به كميل بن زياد نخعى فرمود:{{متن عربی| اللهم بلى، لا تخلوا الارض من قائم اللَّه | ||
بحجة؛ اما ظاهراً مشهوراً و اما خائفاً مغموراً، لئلاً تبطل حجج اللَّه و بيناته<ref>نهج البلاغه (فيض) : حكمت ۱۳۹. </ref>: | بحجة؛ اما ظاهراً مشهوراً و اما خائفاً مغموراً، لئلاً تبطل حجج اللَّه و بيناته}}<ref>نهج البلاغه (فيض) : حكمت ۱۳۹. </ref>: | ||
زمين هيچ گاه از كسى كه با حجت و دليل دين خدا را بپا دارد خالى نمى ماند؛ آن كس يا آشكار و مشهود و يا پوشيده و پنهان است، تا حجت ها و دليل هاى روشن | زمين هيچ گاه از كسى كه با حجت و دليل دين خدا را بپا دارد خالى نمى ماند؛ آن كس يا آشكار و مشهود و يا پوشيده و پنهان است، تا حجت ها و دليل هاى روشن | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
خدا از ميان نرود. | خدا از ميان نرود. | ||
و لذا امام صادق عليه السلام فرموده است: الحجة قبل الخلق و مع الخلق و بعد الخلق<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۳۸ ح ۶۶ .</ref>: حجت پيش از هر مخلوقى و با هر مخلوقى و بعد از هر مخلوقى وجود دارد. | و لذا امام صادق عليه السلام فرموده است:{{متن عربی| الحجة قبل الخلق و مع الخلق و بعد الخلق}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۳۸ ح ۶۶ .</ref>: حجت پيش از هر مخلوقى و با هر مخلوقى و بعد از هر مخلوقى وجود دارد. | ||
و فرموده است: لو لم يبق فى الارض الا رجلان لكان احدهما الحجة<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۲ ح ۲۴.</ref>: اگر از اهل دنيا جز دو نفر باقى نماند، يكى از آن دو حتماً حجت خواهد بود. | و فرموده است:{{متن عربی| لو لم يبق فى الارض الا رجلان لكان احدهما الحجة}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۲ ح ۲۴.</ref>: اگر از اهل دنيا جز دو نفر باقى نماند، يكى از آن دو حتماً حجت خواهد بود. | ||
در حديث ديگر فرموده است: ان آخر من يموت الامام، لئلا يحتجّ احدهم على اللَّه عزوجل تركه بغير حجة<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۱ ح ۲۱.</ref>: آخرين كسى كه مى ميرد و از دنيا مى رود امام است، تا | در حديث ديگر فرموده است:{{متن عربی| ان آخر من يموت الامام، لئلا يحتجّ احدهم على اللَّه عزوجل تركه بغير حجة}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۱ ح ۲۱.</ref>: آخرين كسى كه مى ميرد و از دنيا مى رود امام است، تا | ||
براى كسى عذرى باقى نماند و نگويد كه خداوند مرا بدون حجت و راهنما رها كرده است. | براى كسى عذرى باقى نماند و نگويد كه خداوند مرا بدون حجت و راهنما رها كرده است. | ||
در حديث ديگر آمده است: ان اللَّه عزوجل لم يدع الارض الا و فيها عالم يعلم الزيادة و النقصان فى الارض. و اذا زاد المؤمنون شيئاً ردّهم، و اذا نقصوا اكمله لهم<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۴ ح ۳۱.</ref>: | در حديث ديگر آمده است:»ـ«{{متن عربی| ان اللَّه عزوجل لم يدع الارض الا و فيها عالم يعلم الزيادة و النقصان فى الارض. و اذا زاد المؤمنون شيئاً ردّهم، و اذا نقصوا اكمله لهم}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۴ ح ۳۱.</ref>: | ||
خداوند تبارک و تعالى زمين را رها نكرده مگر اينكه در آن عالمى قرار داده كه زيادى و نقصان را مى داند. هر گاه مؤمنان چيزى در دين بيفزايند آن را ردّ مى كند، و هر | خداوند تبارک و تعالى زمين را رها نكرده مگر اينكه در آن عالمى قرار داده كه زيادى و نقصان را مى داند. هر گاه مؤمنان چيزى در دين بيفزايند آن را ردّ مى كند، و هر | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
و اما از نظر تكوينى: | و اما از نظر تكوينى: | ||
نظام عالم بستگى كامل به وجود امام عليه السلام دارد. محمد بن فضيل گويد: به حضرت رضا عليه السلام عرض كردم: تكون الارض و لا امام فيها؟ قال: اذاً لساخت باهلها<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۸ ح ۳۹.</ref>: آيا مى شود زمين بدون امام برقرار باشد؟ فرمود: در آن صورت اهلش را در خود فرو مى برد. | نظام عالم بستگى كامل به وجود امام عليه السلام دارد. محمد بن فضيل گويد: به حضرت رضا عليه السلام عرض كردم:{{متن عربی| تكون الارض و لا امام فيها؟ قال: اذاً لساخت باهلها}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۲۸ ح ۳۹.</ref>: آيا مى شود زمين بدون امام برقرار باشد؟ فرمود: در آن صورت اهلش را در خود فرو مى برد. | ||
پس تمام آرامش زمين و سكون آن به گونه اى كه بشر بتواند بر روى آن زندگى كند و برقرارى آسمان و همه كرات عالم، به خاطر وجود امام عليه السلام است. در زيارت هم مى خوانيم: بكم يمسک السماء ان تقع على الارض الا بإذنه. | پس تمام آرامش زمين و سكون آن به گونه اى كه بشر بتواند بر روى آن زندگى كند و برقرارى آسمان و همه كرات عالم، به خاطر وجود امام عليه السلام است. در زيارت هم مى خوانيم: بكم يمسک السماء ان تقع على الارض الا بإذنه. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
در حقيقت امام قطب عالم امكان و محور اصلى دایره وجود و سرّ آفرينش و علت غائى خلقت و واسطه فيض ربوبى و نور خداوند در آسمان ها و زمين است. و لذا شناخت او فراتر از درک بشر و برتر از بينش خردمندان است. حضرت رضاعليه السلام مى فرمايد: | در حقيقت امام قطب عالم امكان و محور اصلى دایره وجود و سرّ آفرينش و علت غائى خلقت و واسطه فيض ربوبى و نور خداوند در آسمان ها و زمين است. و لذا شناخت او فراتر از درک بشر و برتر از بينش خردمندان است. حضرت رضاعليه السلام مى فرمايد: | ||
ان الامامة اجلّ قدراً و اعظم شأناً و اعلى مكاناً و امنع جانباً و ابعد غوراً من ان يبلغها الناس بعقولهم، او ينالوا بآرائهم: امامت، قدر و عظمت و موقعيت و شأن آن بالاتر و برتر است از آنكه مردم بتوانند با عقول ناقص خويش به آن برسند. | {{متن عربی|ان الامامة اجلّ قدراً و اعظم شأناً و اعلى مكاناً و امنع جانباً و ابعد غوراً من ان يبلغها الناس بعقولهم، او ينالوا بآرائهم}}: امامت، قدر و عظمت و موقعيت و شأن آن بالاتر و برتر است از آنكه مردم بتوانند با عقول ناقص خويش به آن برسند. | ||
الامام كالشمش الطالعة للعالم، و هى فى الافق بحيث لا تناله الايدى و الابصار: امام همچون خورشيدى تابان است كه به نور خود جهان هستى را روشنايى بخشيده، و او در افقى است كه دست ها و ديدگان به او دسترسى ندارند، و فكر و انديشه و خيال به حريم ملكوتى او راه ندارد. بلكه از توصيف شأنى از شؤون او عاجز اند. | {{متن عربی|الامام كالشمش الطالعة للعالم، و هى فى الافق بحيث لا تناله الايدى و الابصار}}: امام همچون خورشيدى تابان است كه به نور خود جهان هستى را روشنايى بخشيده، و او در افقى است كه دست ها و ديدگان به او دسترسى ندارند، و فكر و انديشه و خيال به حريم ملكوتى او راه ندارد. بلكه از توصيف شأنى از شؤون او عاجز اند. | ||
هيهات، ضلّت العقول و تاهت الحلوم و حارت الالباب و حسرت العيون و تصاغرت الحلماء و حصرت الخطباء و جهلت الالبّاء و كلّت الشعراء و عجزت الادباء و عييت البلغاء عن وصف شأن من شأنه، او فضيلة من فضائله. | {{متن عربی|هيهات، ضلّت العقول و تاهت الحلوم و حارت الالباب و حسرت العيون و تصاغرت الحلماء و حصرت الخطباء و جهلت الالبّاء و كلّت الشعراء و عجزت الادباء و عييت البلغاء عن وصف شأن من شأنه، او فضيلة من فضائله.}} | ||
همچنين امام چون حجت خدا و هادى امت مى باشد، لازمه اش اين است كه عالم به جميع امور باشد و بتواند پاسخ مشكلات علمى مردم را بدهد. امام صادق عليه السلام مى فرمايد: اللَّه اعظم من ان يحتجّ بعبد من عباده، ثم يخفى عنه شيئاً من اخبار السماء و الارض<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۱۱۰ ح ۴.</ref>: خداوند، شأن او اجلّ و برتر است از اينكه بنده اش از بندگانش را حجت خويش قرار دهد، سپس اخبار آسمان و زمين را از او پنهان بدارد. | همچنين امام چون حجت خدا و هادى امت مى باشد، لازمه اش اين است كه عالم به جميع امور باشد و بتواند پاسخ مشكلات علمى مردم را بدهد. امام صادق عليه السلام مى فرمايد: اللَّه اعظم من ان يحتجّ بعبد من عباده، ثم يخفى عنه شيئاً من اخبار السماء و الارض<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۱۱۰ ح ۴.</ref>: خداوند، شأن او اجلّ و برتر است از اينكه بنده اش از بندگانش را حجت خويش قرار دهد، سپس اخبار آسمان و زمين را از او پنهان بدارد. | ||
در كنار آنچه گفته شد، چون اطاعت امام بدون هيچ قيد و شرطى بر همگان واجب مى باشد و او «اولى الامر» است<ref>« اطيعوا اللَّه و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم» .</ref>، لازمه اش اين است كه معصوم باشد. تا اطاعت او عين اطاعت خدا و رسول صلى الله عليه وآله باشد، و گرنه چه بسا اطاعت او معصيت خدا و رسول صلى الله عليه وآله گردد. چنانچه آيه تطهير دليل روشن و گواه صادقى بر طهارت معصومين عليهم السلام است. | در كنار آنچه گفته شد، چون اطاعت امام بدون هيچ قيد و شرطى بر همگان واجب مى باشد و او «اولى الامر» است<ref>« {{قرآن|اطيعوا اللَّه و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم»}} .</ref>، لازمه اش اين است كه معصوم باشد. تا اطاعت او عين اطاعت خدا و رسول صلى الله عليه وآله باشد، و گرنه چه بسا اطاعت او معصيت خدا و رسول صلى الله عليه وآله گردد. چنانچه آيه تطهير دليل روشن و گواه صادقى بر طهارت معصومين عليهم السلام است. | ||
و لذا رسول خداصلى الله عليه وآله در وصف ائمه عليهم السلام فرموده است: هم المعصومون من كل ذنب وخطيئة<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۳ ح ۲.</ref>: آنان از هر گناه و خطايى پاک و منزّه هستند. | و لذا رسول خداصلى الله عليه وآله در وصف ائمه عليهم السلام فرموده است:{{متن عربی| هم المعصومون من كل ذنب وخطيئة}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۳ ح ۲.</ref>: آنان از هر گناه و خطايى پاک و منزّه هستند. | ||
امام صادق عليه السلام نيز فرموده است: الانبياء و الاوصياء عليهم السلام لا ذنوب لهم، لانهم معصومون مطهرون<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۹.</ref>: پيامبران و اوصياء آنان عليهم السلام گناهى مرتكب نمى شوند، زيرا آنان از نيروى عصمت برخوردار هستند، و خدا آنان را از گناه و خطا و لغزش حفظ مى كند و مصون مى دارد. | امام صادق عليه السلام نيز فرموده است:{{متن عربی| الانبياء و الاوصياء عليهم السلام لا ذنوب لهم، لانهم معصومون مطهرون}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۹.</ref>: پيامبران و اوصياء آنان عليهم السلام گناهى مرتكب نمى شوند، زيرا آنان از نيروى عصمت برخوردار هستند، و خدا آنان را از گناه و خطا و لغزش حفظ مى كند و مصون مى دارد. | ||
سليم بن قيس مى گويد: از اميرالمؤمنين عليه السلام شنيدم كه فرمود: انما الطاعة للَّه عزوجل و لرسوله صلى الله عليه وآله و لؤلاة الامر. و انما امر بطاعة اولى الامر | سليم بن قيس مى گويد: از اميرالمؤمنين عليه السلام شنيدم كه فرمود:{{متن عربی| انما الطاعة للَّه عزوجل و لرسوله صلى الله عليه وآله و لؤلاة الامر. و انما امر بطاعة اولى الامر | ||
لانهم معصومون مطهرون، لا يأمرون بمعصيته<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۲۰۰.</ref>: اطاعت مختص خداوند تبارک و تعالى و رسول او صلى الله عليه وآله و سرپرستان امور (ائمه طاهرين عليهم السلام) | لانهم معصومون مطهرون، لا يأمرون بمعصيته}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۲۰۰.</ref>: اطاعت مختص خداوند تبارک و تعالى و رسول او صلى الله عليه وآله و سرپرستان امور (ائمه طاهرين عليهم السلام) | ||
است. و همانا خدا به اطاعت از اولوالامر فرمان داده است، زيرا آنان معصوم هستند (و گرد گناهى نمى گردند) و پاک هستند و ساحت مقدس ايشان از هر نوع آلودگى | است. و همانا خدا به اطاعت از اولوالامر فرمان داده است، زيرا آنان معصوم هستند (و گرد گناهى نمى گردند) و پاک هستند و ساحت مقدس ايشان از هر نوع آلودگى | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
لازمه اش اين است كه امام از طرف خدا منصوص باشد، و رسول صلى الله عليه وآله معرفى شود. | لازمه اش اين است كه امام از طرف خدا منصوص باشد، و رسول صلى الله عليه وآله معرفى شود. | ||
امام سجادعليه السلام فرموده است: الامام منّا لا يكون الا معصوماً. و ليست العصمة فى ظاهر الخلقة فيُعرَف بها، فذلک لا يكون الا منصوصاً.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۴ ح ۵ .</ref> | امام سجادعليه السلام فرموده است:{{متن عربی| الامام منّا لا يكون الا معصوماً. و ليست العصمة فى ظاهر الخلقة فيُعرَف بها، فذلک لا يكون الا منصوصاً.}}<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۱۹۴ ح ۵ .</ref> | ||
اين همان كارى است كه پيامبر صلى الله عليه وآله در صحراى غدير خم انجام داد؛ كه در حضور هزاران نفر حضرت على عليه السلام را به امر و فرمان پروردگار به | اين همان كارى است كه پيامبر صلى الله عليه وآله در صحراى غدير خم انجام داد؛ كه در حضور هزاران نفر حضرت على عليه السلام را به امر و فرمان پروردگار به | ||