آداب عید غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۹: خط ۹:
حضرت در ادامه فرمودند: «به خدا قسم که اگر مردم فضیلت این روز را به حقیقت می شناختند، روزی ده بار ملائکه با آنان دست می دادند.»<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۸.</ref>
حضرت در ادامه فرمودند: «به خدا قسم که اگر مردم فضیلت این روز را به حقیقت می شناختند، روزی ده بار ملائکه با آنان دست می دادند.»<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۸.</ref>


== اول. پرهيز از گناه<ref>اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۶۰: يوم ترك الكبائر و الذنوب.</ref> ==
=== اول: پرهيز از گناه<ref>اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۶۰: يوم ترك الكبائر و الذنوب.</ref> ===
امام رضا علیه السلام روز غدیر را روز ترک گناه نامیده اند.<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>  
امام رضا علیه السلام روز غدیر را روز ترک گناه نامیده اند.<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>  


خط ۱۶: خط ۱۶:
از سوی دیگر؛ از آنجا که امام رضا علیه السلام این روز را روز شکست شیطان نامیده اند،<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۴.</ref> مؤمن و شیعه حقیقی با تجدید عهدی که با امیر مؤمنان دارد، تمام تلاش خود را به کار می بندد تا در این روز بینی شیطان را به خاک مالیده و بار دیگر طعم شکست را به شیاطین جنی و انسی چشانده و آنان را از خود مأیوس و نا امید گرداند.  
از سوی دیگر؛ از آنجا که امام رضا علیه السلام این روز را روز شکست شیطان نامیده اند،<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۴.</ref> مؤمن و شیعه حقیقی با تجدید عهدی که با امیر مؤمنان دارد، تمام تلاش خود را به کار می بندد تا در این روز بینی شیطان را به خاک مالیده و بار دیگر طعم شکست را به شیاطین جنی و انسی چشانده و آنان را از خود مأیوس و نا امید گرداند.  


== دوم. آراستگی<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطىّ. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۱، به نقل از اقبال الاعمال. </ref> ==
=== دوم: آراستگی<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. اقبال الاعمال؛ ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطىّ. بحار الانوار؛ ج ۹۸ ،ص ۳۰۱، به نقل از اقبال الاعمال. </ref> ===
نظافت و آراستگی همیشه از جانب معصومین علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته و مؤمنین را به آن امر فرموده اند. در ایات قرآنی می بینیم که مؤمن با تمیزترین لباس خود به نماز بایستد و یا در روایات ملاحظه می کنیم که در هنگام خروج از منزل به آیینه نگاه کند. احادیث فراوانی پیرامون استحمام و استفاده از عطر خوش و شانه زدن مو و زینت ظاهری و نیز بهره مندی از لباس هایی با رنگ روشن در ایام شادی و عید در منابع شیعی وارد شده است؛ نسبت به مردان در روایات سفارش شده که در منزل ظاهر خود را بر طبق سلیقۀ همسر خود قرار دهد و به بانوان توصیه می کند که در منزل برای همسر خویش زینت کنند. در اینجا به بعض روایات اشاره می کنیم:  
نظافت و آراستگی همیشه از جانب معصومین علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته و مؤمنین را به آن امر فرموده اند. در ایات قرآنی می بینیم که مؤمن با تمیزترین لباس خود به نماز بایستد و یا در روایات ملاحظه می کنیم که در هنگام خروج از منزل به آیینه نگاه کند. احادیث فراوانی پیرامون استحمام و استفاده از عطر خوش و شانه زدن مو و زینت ظاهری و نیز بهره مندی از لباس هایی با رنگ روشن در ایام شادی و عید در منابع شیعی وارد شده است؛ نسبت به مردان در روایات سفارش شده که در منزل ظاهر خود را بر طبق سلیقۀ همسر خود قرار دهد و به بانوان توصیه می کند که در منزل برای همسر خویش زینت کنند. در اینجا به بعض روایات اشاره می کنیم:  


خط ۲۵: خط ۲۵:
امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر روز زینت و آراستن است، پس کسی که در روز غدیر خود را زینت کند، خداوند از همۀ خطاهای کوچک و بزرگش درگذرد و ملائکه را به سوی او رهسپار می فرماید تا در نامۀ عملش حسنات بنویسند و درجات او را تا روز غدیر سال بعد بالا برند، پس اگر در این سال از دنیا رفت، شهید از دنیا رفته و اگر در قید حیات بود، زندگی سعادتمندی خواهد داشت.»<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref>
امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر روز زینت و آراستن است، پس کسی که در روز غدیر خود را زینت کند، خداوند از همۀ خطاهای کوچک و بزرگش درگذرد و ملائکه را به سوی او رهسپار می فرماید تا در نامۀ عملش حسنات بنویسند و درجات او را تا روز غدیر سال بعد بالا برند، پس اگر در این سال از دنیا رفت، شهید از دنیا رفته و اگر در قید حیات بود، زندگی سعادتمندی خواهد داشت.»<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref>


== سوم. در آوردن لباس سياه از تن<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref> ==
=== سوم: در آوردن لباس سياه از تن<ref>اقبال الاعمال: ص ۷۷۸، به نقل از كتاب النشر و الطى.</ref> ===
یکی دیگر از آداب روز غدیر، خارج شدن از لباس عزاست. ممکن است کسی در مصیبت عزیزی نشسته باشد که روز غدیر فرصت مناسبی است برای درآمدن از لباس عزاست:  
یکی دیگر از آداب روز غدیر، خارج شدن از لباس عزاست. ممکن است کسی در مصیبت عزیزی نشسته باشد که روز غدیر فرصت مناسبی است برای درآمدن از لباس عزاست:  


امام رضا علیه السلام می فرمایند: «روز غدیر، روز درآوردن لباس سیاه و پوشیدن لباس شادی است.»[1]
امام رضا علیه السلام می فرمایند: «روز غدیر، روز درآوردن لباس سیاه و پوشیدن لباس شادی است.»<ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>


امام صادق علیه السلام فرمودند: «روز غدیر، روز عید و شادی و سرور است.»[2]
امام صادق علیه السلام فرمودند: «روز غدیر، روز عید و شادی و سرور است.»<ref>مصباح المتهجد؛ الطوسی؛ ج ۲، ص ۷۳۷.</ref>
----[1] . إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ص 464.  


[2] . مصباح المتهجد؛ الطوسی؛ ج ص 737.  
=== چهارم: دوستى با مؤمنين<ref>وسائل الشيعة: ج ۷ ص ۳۲۸.</ref> ===
در فرمايشات امام صادق‏ عليه السلام روز غدير {{متن عربی|يَومُ ... صِلَةِ الْإِخْوَانِ}} روز پيوند برادران است. البته صله با مؤمنين راه ‏هاى مختلفى دارد كه ذيلاً به مواردى از آن اشاره شده، و يكى از آنها زيارت مؤمنين است.


== چهارم. دوستى با مؤمنين<ref>وسائل الشيعة: ج ۷ ص ۳۲۸.</ref> ==
=== پنجم: شاد كردن مؤمنين<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۳. </ref> ===
در فرمايشات امام صادق‏ عليه السلام روز غدير «یَوْمُ ... صِلَةِ الْإِخْوَانِ» روز پيوند برادران است. البته صله با مؤمنين راه ‏هاى مختلفى دارد كه ذيلاً به مواردى از آن اشاره شده، و يكى از آنها زيارت مؤمنين است.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «کسی که مؤمنی را شاد کند، مرا شاد کرده و آنکه مرا شاد کند، خدا را شاد نموده است.»<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۸۸.</ref>


== پنجم. شاد كردن مؤمنين<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۳. </ref> ==
این بیان نورانی نشان می دهد که موضوع ادخال سرور مؤمن منحصر به وقت خاص یا مکان مخصوصی نمی باشد. اما در عین حال یکی از نامهای غدیر {{متن عربی|يَومُ السُّرُور}} است. این به معنای آن است که شاد کردن مؤمنین در روز غدیر از فضیلت خاصی برخوردار بوده که با ادخال سرور در ایام دیگر سال بسیار متفاوت است. ادخال سرور مؤمنین مصادیق زیادی دارد. از جمله: هدیه دادن، برطرف کردن مشکلات دیگران، مهمانی دادن، اجرای مجالس جشن که در آن مدح اهل بیت علیهم السلام شود، ذکر وقایع شیرین که باعث نشاط و سرور مؤمنین می شود.  
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «کسی که مؤمنی را شاد کند، مرا شاد کرده و آنکه مرا شاد کند، خدا را شاد نموده است.» [1]
 
این بیان نورانی نشان می دهد که موضوع ادخال سرور مؤمن منحصر به وقت خاص یا مکان مخصوصی نمی باشد. اما در عین حال یکی از نامهای غدیر «یوم السرور» است. این به معنای آن است که شاد کردن مؤمنین در روز غدیر از فضیلت خاصی برخوردار بوده که با ادخال سرور در ایام دیگر سال بسیار متفاوت است. ادخال سرور مؤمنین مصادیق زیادی دارد. از جمله: هدیه دادن، برطرف کردن مشکلات دیگران، مهمانی دادن، اجرای مجالس جشن که در آن مدح اهل بیت علیهم السلام شود، ذکر وقایع شیرین که باعث نشاط و سرور مؤمنین می شود.  


در اینجا به چند نمونه از روایات اشاره می کنیم:  
در اینجا به چند نمونه از روایات اشاره می کنیم:  


امام رضا علیه السلام فرمودند: «غدیر روز نفی غم هاست.»[2]
۱. امام رضا علیه السلام فرمودند: «غدیر روز نفی غم هاست.»<ref>إقبال الأعمال، ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>
 
2.    امیر مؤمنان در خطبه ای که روز غدیر مصادف با روز جمعه شده بود فرمودند: «هر كس در اين روز در يارى برادرش پيش‏دستى كند و با رغبت به او نيكى كند، ثواب كسى را دارد كه اين روز را روزه گرفته و شبش را به نماز ايستاده باشد.» [3] همچنین در ادامه فرمودند: «در این روز بین یکدیگر خوشی های خود را ظاهر کنید و خوشرو باشيد، و در وقت ملاقات با هم با نشاط و شادی رفتار نمایید.»[4]
 
3.     امام رضا علیه السلام فرمودند: «در این روز در حق برادرانت خوبی کن و هر مرد و زن مؤمنی را شاد کن.»[5]
 
شيخ مفيد در «مسارّ الشيعة» دربارۀ روز غدير مى ‏نويسد: «شاد كردن مؤمنين در این روز گناهان را مى‏ ريزد.»[6]
----[1] . الکافی، ج 2، ص 188.
 
[2] . إقبال الأعمال، ج 1، ص 464.
 
[3] . مصباح المتهجد، ج 2، ص 757.
 
[4] . مصباح المتهجد، ج 2، ص 758.  


[5] . تهذیب الأحکام، ج ص 24.  
۲.امیر مؤمنان در خطبه ای که روز غدیر مصادف با روز جمعه شده بود فرمودند: «هر كس در اين روز در يارى برادرش پيش‏دستى كند و با رغبت به او نيكى كند، ثواب كسى را دارد كه اين روز را روزه گرفته و شبش را به نماز ايستاده باشد.»<ref>مصباح المتهجد، ج ۲، ص ۷۵۷.</ref> همچنین در ادامه فرمودند: «در این روز بین یکدیگر خوشی های خود را ظاهر کنید و خوشرو باشيد، و در وقت ملاقات با هم با نشاط و شادی رفتار نمایید.»<ref>مصباح المتهجد، ج ۲، ص ۷۵۸.</ref>


[6] . مسار الشیعة، ج ص 40.  
۳.امام رضا علیه السلام فرمودند: «در این روز در حق برادرانت خوبی کن و هر مرد و زن مؤمنی را شاد کن.»<ref>تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۲۴.</ref>


== ششم. تبسم كردن<ref>خطبه حضرت على‏عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۴.</ref> ==
شيخ مفيد در «مسارّ الشيعة» دربارۀ روز غدير مى ‏نويسد: «شاد كردن مؤمنين در این روز گناهان را مى‏ ريزد.»<ref>مسار الشیعة، ج ۱، ص ۴۰.</ref>
از مواردی که در منابع روایی شیعه آمده داشتن تبسم بر روی لب است؛ رفتاری که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و امیر مؤمنان صلوات الله علیه بر آن مداومت داشته و مؤمنان را بدان توصیه می فرمودند؛ چرا که از جمله آثار آن، زیادی روزی معرفی شده است. البته تبسم چنانکه از نامش پیداست به معنای قهقه نیست؛ چرا که چنین رفتاری در شأن مؤمن نمی باشد. به همین خاطر فرموده اند: «خندۀ مؤمن تبسم است.» [1]


یکی از آداب روز غدیر متبسم بودن در وقت دید و بازدید از مؤمنان است. این رفتار موجب عمیق شدن الفت و دوستی در بین شیعیان و دوستان امیر مؤمنان علیه الصلاة و السلام می گردد؛ چنانچه در روایات یکی از نام های این روز «یوم التبسم»[2] آمده است. روایاتی بر این مطلب تصریح دارد که به یک مورد آن بسنده می کنیم:  
=== ششم: تبسم كردن<ref>خطبه حضرت على‏عليه السلام در روز غدير. الاقبال: ص ۴۶۴.</ref> ===
از مواردی که در منابع روایی شیعه آمده داشتن تبسم بر روی لب است؛ رفتاری که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و امیر مؤمنان صلوات الله علیه بر آن مداومت داشته و مؤمنان را بدان توصیه می فرمودند؛ چرا که از جمله آثار آن، زیادی روزی معرفی شده است. البته تبسم چنانکه از نامش پیداست به معنای قهقه نیست؛ چرا که چنین رفتاری در شأن مؤمن نمی باشد. به همین خاطر فرموده اند:«خندۀ مؤمن تبسم است.»<ref>الکافی ؛ الکلینی؛ ج ۲، ص ۶۶۴.</ref>


1.     امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر، روز تبسم در چهرۀ مؤمنان است. پس هر کس در روز غدیر به چهرۀ برادرانش لبخند زند، خدواند در قیامت به دیدۀ رحمت به او بنگرد و هزار حاجت او را برآورده سازد و برای او در بهشت قصری از مروارید سفید مهیا نموده و چهره اش را زیبا کند.»[3]
یکی از آداب روز غدیر متبسم بودن در وقت دید و بازدید از مؤمنان است. این رفتار موجب عمیق شدن الفت و دوستی در بین شیعیان و دوستان امیر مؤمنان علیه الصلاة و السلام می گردد؛ چنانچه در روایات یکی از نام های این روز {{متن عربی|يَومُ  التَّبَسُّم}} <ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref> آمده است. روایاتی بر این مطلب تصریح دارد که به یک مورد آن بسنده می کنیم:
----[1] . الکافی ؛ الکلینی؛ ج ص 664.  


[2] . إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ص 464.  
امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر، روز تبسم در چهره مؤمنان است. پس هر کس در روز غدیر به چهره برادرانش لبخند زند، خدواند در قیامت به دیده رحمت به او بنگرد و هزار حاجت او را برآورده سازد و برای او در بهشت قصری از مروارید سفید مهیا نموده و چهره اش را زیبا کند.»<ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>


[3] . إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ص 464.  
=== هفتم: تبريک گفتن<ref>خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه. </ref> ===
یکی دیگر از آداب روز غدیر تبریک گفتن عید است.به همین جهت یکی از نام های این روز {{متن عربی|يَومُ  التَّهنئَة}}می باشد.<ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref> در روایات ما به سه دسته تهنیت گفتن اشاره شده است:


== هفتم. تبريک گفتن<ref>خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز عيد غدير در كوفه. </ref> ==
==== الف. تبريک گفتن به رسول خداصلى الله عليه وآله: ====
یکی دیگر از آداب روز غدیر تبریک گفتن عید است. به همین جهت یکی از نام های این روز «یوم التهنئة» می باشد.[1] در روایات ما به سه دسته تهنیت گفتن اشاره شده است:
بنابر آنچه از بعض زیارات و دعاها در روز غدیر بر می آید، این است که مؤمن در درجه اول باید به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم تبریکات خود را عرضه بدارد. چنانچه حضرت در این روز به مردم فرمودند: «به من تهنیت بگویید! به من تبریک بگویید؛ زیرا خداوند متعال مرا به نبوت اختصاص داد و اهل بیت مرا به امامت مخصوص گردانید.»<ref>عوالم العلوم؛ البحرانی؛ ج ۱، ص ۳۷۵.</ref>
----[1] . إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ص 464.  


=== الف: تبريک گفتن به رسول خداصلى الله عليه وآله: ===
این تهنیت مؤمنان به حضرت در حقیقت، به خاطر همراهی آنان با ملائکه الهی است که در روز غدیر بر حضرت وارد شده و تبریکات خود را به حضرتش عرضه داشتند،<ref>الأمالی؛ الطوسی؛ ص ۱۰۵.</ref> و الا مقام رفیع رسول خدا صلی الله علیه و آله بلند مرتبه تر است از اینکه نیازی به تبریکات ما داشته باشند.  
بنابر آنچه از بعض زیارات و دعاها در روز غدیر بر می آید، این است که مؤمن در درجه اول باید به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم تبریکات خود را عرضه بدارد. چنانچه حضرت در این روز به مردم فرمودند: «به من تهنیت بگویید! به من تبریک بگویید؛ زیرا خداوند متعال مرا به نبوت اختصاص داد و اهل بیت مرا به امامت مخصوص گردانید.»[1]


این تهنیت مؤمنان به حضرت در حقیقت، به خاطر همراهی آنان با ملائکه الهی است که در روز غدیر بر حضرت وارد شده و تبریکات خود را به حضرتش عرضه داشتند،[2] و الا مقام رفیع رسول خدا صلی الله علیه و آله بلند مرتبه تر است از اینکه نیازی به تبریکات ما داشته باشند.
==== ب. تبريک گفتن به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: ====
----[1] . عوالم العلوم؛ البحرانی؛ ج 1، ص 375.
 
[2] . الأمالی؛ الطوسی؛ ص 105.
 
=== ب. تبريک گفتن به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: ===
از فرمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به مردم چنین بر می آید که مؤمنین در درجه دوم باید به امیر مؤمنان تبریک عرضه بدارند:  
از فرمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به مردم چنین بر می آید که مؤمنین در درجه دوم باید به امیر مؤمنان تبریک عرضه بدارند:  


نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بعد از اتمام خطبه غدیر امر فرمودند که امیر مؤمنان در خیمۀ دیگری بنشینند و به مردم دستور دادند که به حضرت تبریک و تهنیت عرضه داشته و بیعت نمایند. همچنین بعد از بیعت مردان، به زنان امر کردند تا به حضرت تبریک گفته و بیعت نمایند.    
نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بعد از اتمام خطبه غدیر امر فرمودند که امیر مؤمنان در خیمۀ دیگری بنشینند و به مردم دستور دادند که به حضرت تبریک و تهنیت عرضه داشته و بیعت نمایند. همچنین بعد از بیعت مردان، به زنان امر کردند تا به حضرت تبریک گفته و بیعت نمایند.    


=== ج. تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر: ===
==== ج. تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر: ====
بنابر آنچه از فرمایشات اهل بیت علیهم السلام دانسته می شود، آن است که از آداب روز غدیر تبریک گفتن مؤمنین به یکدیگر است که با تعابیر مختلفی در روایات وارد شده است:  
بنابر آنچه از فرمایشات اهل بیت علیهم السلام دانسته می شود، آن است که از آداب روز غدیر تبریک گفتن مؤمنین به یکدیگر است که با تعابیر مختلفی در روایات وارد شده است:  


امام صادق علیه السلام فرمودند: «وقتی به دیدار یکدیگر رفتید این جمله را بگویید: «الحمد للَّه الذى اكرمنا بهذا اليوم، و جعلنا من الموفين بعهده الينا، و ميثاقه الذى واثقنا به من ولایة ولاة امره، و القوّام بقسطه، و لم يجعلنا من الجاحدين و المكذّبين بيوم الدين.»[2]
امام صادق علیه السلام فرمودند: «وقتی به دیدار یکدیگر رفتید این جمله را بگویید:{{متن عربی|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكرَمَنَا بِهَذَا الْيوم  وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِينَ بِعَهْدِهِ الَّذِي عَهِدَ إِلَينَا وَ مِيثَاقِهِ الَّذِي وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وَلَايَهِ وُلَاهِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ يَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُكَذِّبِينَ بِيَوْمِ الدِّينِ}}<ref>تهذیب الأحکام؛ الطوسی؛ ج ۳، ص ۱۴۳.</ref>
 
امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر روز تهنیت است، بعضی از شما به بعض دیگر تبریک و تهنیت بگوید. پس اگر مؤمنی برادر خود را ملاقات کرد بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ‏ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ علیهم السلام.»[3]
 


[2] . تهذیب الأحکام؛ الطوسی؛ ج ص 143.  
امام رضا علیه السلام فرمودند: «روز غدیر روز تهنیت است، بعضی از شما به بعض دیگر تبریک و تهنیت بگوید. پس اگر مؤمنی برادر خود را ملاقات کرد بگوید:{{متن عربی|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ‏ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ عليهم السلام}}.»<ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref>


[3] . إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج 1، ص 464.
=== هشتم: هديه دادن به مؤمنين<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در كوفه روز عيد غدير. وسائل: ج ۷ باب ۱۴. </ref> ===
 
== هشتم. هديه دادن به مؤمنين<ref>خطبه حضرت على‏ عليه السلام در كوفه روز عيد غدير. وسائل: ج ۷ باب ۱۴. </ref> ==
به طور کلی هدیه دادن در ایجاد و افزایش محبت میان افراد نقش مهمی را ایفا می کند، و از آنجا که فلسفۀ اجتماعیِ ولایت اهل بیت علیهم السلام، تشکیل جامعۀ ایمانی بر محوریت محبت اولیای الهی است، روز غدیر که مبنا و اساس چنین فلسفه ای است، مزیّن به ادبی از آداب گردیده و آن هدیه دادن است.  
به طور کلی هدیه دادن در ایجاد و افزایش محبت میان افراد نقش مهمی را ایفا می کند، و از آنجا که فلسفۀ اجتماعیِ ولایت اهل بیت علیهم السلام، تشکیل جامعۀ ایمانی بر محوریت محبت اولیای الهی است، روز غدیر که مبنا و اساس چنین فلسفه ای است، مزیّن به ادبی از آداب گردیده و آن هدیه دادن است.  


بر همین اساس یکی از نام های روز غدیر «يوم الحباء و العطية»[1] می باشد. هدیه دادن باعث از بین رفتن کدورت ها و کینه ها می شود و صفای قلب را به ارمغان می آورد و از آنجا که محوریت این صفای باطن محبت اولیای الهی علیهم السلام است، جامعه ای پویا و سرزنده را شکل می دهد که نتیجۀ این پویایی، نظم و نظام شکل گرفته بر مبنای امامت اهل بیت علیهم السلام است؛ چنانچه حضرت صدیقه طاهر فاطمه زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه بر آن تصریح دارند: «وَ طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ، وَ إِمَامَتَنَا لَمّاً لِلْفُرْقَة.» [2]
بر همین اساس یکی از نام های روز غدیر {{متن عربی|يَومُ الحَبَاء وَ العَطِيَّة}}<ref>إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج ۱، ص ۴۶۴.</ref> می باشد. هدیه دادن باعث از بین رفتن کدورت ها و کینه ها می شود و صفای قلب را به ارمغان می آورد و از آنجا که محوریت این صفای باطن محبت اولیای الهی علیهم السلام است، جامعه ای پویا و سرزنده را شکل می دهد که نتیجۀ این پویایی، نظم و نظام شکل گرفته بر مبنای امامت اهل بیت علیهم السلام است؛ چنانچه حضرت صدیقه طاهر فاطمه زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه بر آن تصریح دارند:{{متن عربی|وَ طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ، وَ إِمَامَتَنَا لَمّاً لِلْفُرْقَة}}<ref>دلائل الإمامة؛ الطبری؛ ص ۱۱۳.</ref>


مردمانی می توانند بدون تفرقه در کنار هم زندگی کنند که دارای باطنی مصفا و بدون کدورت و کینه باشند، و این میسر نمی شود مگر به واسطۀ محبت اهل بیت عصمت و طهارت؛ چرا که اگر منشأ کینه و کدورت، اختلاف اعتقادی و دینی باشد، هدیه دادن گرچه بدون تأثیر نیست، اما حکم داروی مسکنی را دارد که بعد از رفتن اثر آن دارو، دردها خود را دوباره نمایان می کنند.  
مردمانی می توانند بدون تفرقه در کنار هم زندگی کنند که دارای باطنی مصفا و بدون کدورت و کینه باشند، و این میسر نمی شود مگر به واسطۀ محبت اهل بیت عصمت و طهارت؛ چرا که اگر منشأ کینه و کدورت، اختلاف اعتقادی و دینی باشد، هدیه دادن گرچه بدون تأثیر نیست، اما حکم داروی مسکنی را دارد که بعد از رفتن اثر آن دارو، دردها خود را دوباره نمایان می کنند.  
خط ۱۱۴: خط ۸۶:
به هر حال آنچه از آداب هدیه دادن در روز غدیر می تواند مؤثر افتد، مبنای محبت و دوستی اهل بیت علیهم السلام است که تنها در میان شیعیان و دوستان آن حضرات رایج است.  
به هر حال آنچه از آداب هدیه دادن در روز غدیر می تواند مؤثر افتد، مبنای محبت و دوستی اهل بیت علیهم السلام است که تنها در میان شیعیان و دوستان آن حضرات رایج است.  


ارزشمندترین هدیه در روز غدیر آن هدیه ای است که مؤمنین برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در نظر می گیرند. که این نشان از محبت و ولایت آنان نسبت به امام خویش دارد، و الا آنکه گمان کند که امام به آنچه در دست مردم است احتیاج دارد، کافر است.[3] این در حالی است که این مردم اند که به امام خود محتاج اند؛ زیرا امام با قبول آن هدیه محبت و عنایت خود را به آنان نشان داده است و این نعمتی است بس بزرگ.
ارزشمندترین هدیه در روز غدیر آن هدیه ای است که مؤمنین برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در نظر می گیرند. که این نشان از محبت و ولایت آنان نسبت به امام خویش دارد، و الا آنکه گمان کند که امام به آنچه در دست مردم است احتیاج دارد، کافر است.<ref>الکافی؛ الکلینی؛ ج ۱، ص ۵۳۷.</ref> این در حالی است که این مردم اند که به امام خود محتاج اند؛ زیرا امام با قبول آن هدیه محبت و عنایت خود را به آنان نشان داده است و این نعمتی است بس بزرگ.  
 
اهل بیت علیهم السلام با رفتار خود آداب روز غدیر را به ما نشان داده اند: «امام رضا علیه السلام در روز غدیر در حالی که عده ای از شیعیان خاص حضرت مهمان آن جناب بودند، آنان را برای افطار نگاه داشتند و در وقت رفتن به سوی منازلشان، به آنان غذا و پول و لباس و حتی انگشتر و کفش هدیه دادند.» [4]
----[1] .  إقبال الأعمال؛ إبن طاوس؛ ج 1، ص 464.
 
[2] . دلائل الإمامة؛ الطبری؛ ص 113.
 
[3] . الکافی؛ الکلینی؛ ج 1، ص 537.  


[4] . مصباح المتهجد؛ الطوسی؛ ج ص 752.  
اهل بیت علیهم السلام با رفتار خود آداب روز غدیر را به ما نشان داده اند: «امام رضا علیه السلام در روز غدیر در حالی که عده ای از شیعیان خاص حضرت مهمان آن جناب بودند، آنان را برای افطار نگاه داشتند و در وقت رفتن به سوی منازلشان، به آنان غذا و پول و لباس و حتی انگشتر و کفش هدیه دادند.»<ref>مصباح المتهجد؛ الطوسی؛ ج ۲، ص ۷۵۲.</ref>


== نهم. عيدى دادن ==
=== نهم: عيدى دادن ===
عيدى دادن در اين روز بزرگ نشانه آن است كه عطا كننده از واقعه روز غدير بسيار خرسند بوده، و حاضر است به شكرانه آن بخشى از مال خود را ميان مؤمنان تقسيم نمايد.
عيدى دادن در اين روز بزرگ نشانه آن است كه عطا كننده از واقعه روز غدير بسيار خرسند بوده، و حاضر است به شكرانه آن بخشى از مال خود را ميان مؤمنان تقسيم نمايد.


اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: و عودوا بالمزيد من الخير على اهل التأميل لكم:<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر. </ref> در روز غدير به كسانى كه به شما اميد دارند زياد خير برسانيد.
اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: {{متن عربی|وَعَوِّدُوا بِالمَزِيدِ مِنَ الخَيرِ عَلَى أَهلِ التَّأمِيلِ لَكُم}}:<ref>بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۷، به نقل از مصباح الزائر. </ref> در روز غدير به كسانى كه به شما اميد دارند زياد خير برسانيد.


قال الصادق ‏عليه السلام: (فى هذا اليوم) و لا تقعد عن الخير و سارع الى ذلك:<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۷، به نقل از اقبال الاعمال.</ref> در اين روز از انجام كار خير كوتاهى مكن و به سوى آن شتاب كن.
قال الصادق ‏عليه السلام: {{متن عربی|-فِى هَذَا اليَومِ- وَ لَا تَقعُد عَنِ الخَيرِ وَ سَارِع إِلَى ذَلِكَ}}:<ref>بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۰۷، به نقل از اقبال الاعمال.</ref> در اين روز از انجام كار خير كوتاهى مكن و به سوى آن شتاب كن.


حضرت امام جعفر صادق‏ عليه السلام فرموده است: الدرهم فيه بالف الف درهم:<ref>التهذيب: ج ۳ ص ۱۴۴ ح ۳۱۷. </ref> انفاق يک درهم در اين روز معادل يک ميليون درهم است.
حضرت امام جعفر صادق‏ عليه السلام فرموده است: {{متن عربی|اَلدِّرهَمُ فِيهِ بِأَلفِ أَلفِ دِرهَمٍ}}:<ref>التهذيب: ج ۳ ص ۱۴۴ ح ۳۱۷. </ref> انفاق يک درهم در اين روز معادل يک ميليون درهم است.


== دهم. عقد اخوّت(برادرى) ==
=== دهم. عقد اخوّت(برادرى) ===
يكى از سنت‏هاى حسنه در شرع مقدس اسلام عقد اخوت بين مؤمنين است، كه خود پيامبرصلى الله عليه وآله هم با على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام عقد اخوت بستند. گر چه مؤمنان نسبت به امور يكديگر اهتمام داشته و خود را مسؤول مى ‏دانند، به گونه‏ اى كه تا سر حد برادرى به هم نزديک شده ‏اند، ولى خواندن صيغه برادرى حال و هواى ديگرى را ايجاد مى‏ كند و تعهد بيشترى به دنبال خواهد داشت.
يكى از سنت‏هاى حسنه در شرع مقدس اسلام عقد اخوت بين مؤمنين است، كه خود پيامبرصلى الله عليه وآله هم با على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام عقد اخوت بستند. گر چه مؤمنان نسبت به امور يكديگر اهتمام داشته و خود را مسؤول مى ‏دانند، به گونه‏ اى كه تا سر حد برادرى به هم نزديک شده ‏اند، ولى خواندن صيغه برادرى حال و هواى ديگرى را ايجاد مى‏ كند و تعهد بيشترى به دنبال خواهد داشت.


۷۶۴

ویرایش