احتجاج امام باقر علیه السلام با غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== متن كامل خطابه غدير<ref>احتجاج: ج ۱ ص ۶۶؛ بحارالانوار: ج ۳۷ ص ۲۰۱ ج ۸۶. </ref> ==
== متن كامل خطابه غدير<ref>الیقین، ص ۳۴۳؛ تفسير الصافي، ج‏۲، ص ۵۳؛ البرهان، ج ۲، ص ۲۴۰؛ الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶؛ بحارالانوار، ج ۳۷، ص ۲۰۱. </ref> ==
امام باقر علیه‌السلام در شرایط خفقان سخت بنی‌امیه، كه غدیر می‌رفت تا به صفحات تاریخ سپرده شود و از آن واقعه‌ عظیم فقط گاه گاهی جمله‌ی {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}} سینه به سینه می‌گشت، با پیدا شدن شرایط اجتماعی خاص در انقراض بنی‌امیه، برای اولین بار شرح مفصلی از ماجرای غدیر را با متن خطبه‌ی آن بیان فرمودند.
امام باقر علیه‌السلام در شرایط خفقان سخت بنی‌امیه، كه غدیر می‌رفت تا به صفحات تاریخ سپرده شود و از آن واقعه‌ عظیم فقط گاه گاهی جمله‌ {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}} سینه به سینه می‌گشت، با پیدا شدن شرایط اجتماعی خاص در انقراض بنی‌امیه، برای اولین بار شرح مفصلی از ماجرای غدیر را با متن خطبه‌ آن بیان فرمودند و این چنین واقعه غدیر را بیان فرمودند:


{{متن عربی|حَجَّ رَسُولُ اللَّهِ مِنَ الْمَدِينَةِ وَ قَدْ بَلَّغَ جَمِيعَ الشَّرَائِعِ قَوْمَهُ غَيْرَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ فَأَتَاهُ جَبْرَئِيلُ  فَقَالَ لَهُ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ اسْمُهُ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ إِنِّي لَمْ أَقْبَضْ نَبِيّاً مِنْ أَنْبِيَائِي وَ لَا رَسُولًا مِنْ رُسُلِي إِلَّا بَعْدَ إِكْمَالِ دِينِي وَ تَأْكِيدِ حُجَّتِي وَ قَدْ بَقِيَ عَلَيْكَ مِنْ ذَلِكَ فَرِيضَتَانِ مِمَّا يَحْتَاجُ أَنْ تُبَلِّغَهُمَا قَوْمَكَ فَرِيضَةُ الْحَجِّ وَ فَرِيضَةُ الْوَلَايَةِ وَ الْخِلَافَةِ مِنْ بَعْدِك‏}}
پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله در موسم حجّ عازم مكّه بود، در حالى كه تمام شرايع و قوانين را بجز حجّ و ولايت ابلاغ فرموده بودند،  كه فرشته وحى جبرئيل نازل شده و از جانب پروردگار متعال ابلاغ سلام نموده و گفت:<blockquote>{{متن عربی|يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ اسْمُهُ يُقْرِؤُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ إِنِّي لَمْ أَقْبِضْ نَبِيّاً مِنْ أَنْبِيَائِي وَ لَا رَسُولًا مِنْ رُسُلِي إِلَّا بَعْدَ إِكْمَالِ دِينِي وَ تَأْكِيدِ حُجَّتِي وَ قَدْ بَقِيَ عَلَيْكَ مِنْ ذَاكَ فَرِيضَتَانِ مِمَّا تَحْتَاجُ أَنْ تُبَلِّغَهُمَا قَوْمَكَ فَرِيضَةُ الْحَجِّ وَ فَرِيضَةُ الْوَلَايَةِ وَ الْخِلَافَةِ مِنْ بَعْدِكَ فَإِنِّي لَمْ أُخَلِّ أَرْضِي مِنْ حُجَّةٍ وَ لَنْ أُخَلِّيَهَا أَبَدا}}
 
«اى محمّد! خداوند مى ‏فرمايد من هيچ پيامبرى از پيامبران گذشته را قبض روح نكردم مگر پس از كمال دين و اتمام حجّتم، و براى تو تنها دو موضوع باقى مانده كه بايد آن دو را به مردم ابلاغ نمايى، يكى حكم حجّ و ديگرى موضوع ولايت و خلافت است. زيرا من تا به حال زمين را خالى از حجّت قرار نداده‏ ام و هرگز هم خالى نخواهم گذاشت‏.»</blockquote>و سپس به تفصیل اتفاقات روز عید غدیر و سخنرانی پیامبر را نقل نمودند.


== در پاسخ به حسن بصری<ref>بحارالانوار: ج ۳۷ ص ۱۴۰ ح ۳۴.</ref> ==
== در پاسخ به حسن بصری<ref>بحارالانوار: ج ۳۷ ص ۱۴۰ ح ۳۴.</ref> ==
امام باقر علیه‌السلام برای مردم صحبت می‌كردند كه مردی از اهل بصره به نام عثمان اعشی بپاخاست و عرض كرد: یابن رسول‌اللَّه، حسن بصری آیه‌ی {{قرآن|«یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیك …»}} را می‌خواند و می‌گوید درباره‌ی مردی نازل شده و نام او را نمی‌گوید!
امام باقر علیه‌السلام برای مردم صحبت می‌كردند كه مردی از اهل بصره به نام عثمان اعشی بپاخاست و عرض كرد: یابن رسول‌اللَّه، حسن بصری آیه‌ {{قرآن|يا أيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه‏}} <ref>مائده/ ۶۷.</ref>را می‌خواند و می‌گوید درباره‌ مردی نازل شده و نام او را نمی‌گوید!


حضرت فرمودند: {{متن عربی|مَا لَهُ لَا قَضَى اللَّهُ دِينَهُ يَعْنِي صَلَاتَه‏ ُ أَمَا أَنْ لَوْ شَاءَ أَنْ يُخْبِرَ بِهِ خَبَّرَ بِه‏ ِ إِنَّ جَبْرَئِيلَ هَبَطَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَقَالَ لَهُ إِنَّ رَبَّكَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَأْمُرُك‏...َ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَكَ مِنْ وَلِيِّهِم‏}}
حضرت فرمودند:او را چه شده است خدا نمازش را قبول نكند. اگر می‌خواست خبر می‌داد درباره‌ی چه كسی نازل شده است.  


او را چه شده است خدا نمازش را قبول نكند. اگر می‌خواست خبر می‌داد درباره‌ی چه كسی نازل شده است. جبرئیل بر پیامبر صلی اللَّه علیه و آله نازل شد و عرض كرد: خداوند به شما امر می‌كند امتتان را راهنمایی كنید كه ولیّشان كیستند و این آیه را نازل فرمود.
جبرئیل بر پیامبر صلی اللَّه علیه و آله نازل شد و عرض كرد: خداوند به شما امر می‌كند امتتان را راهنمایی كنید كه ولیّشان كیستند و این آیه را نازل فرمود.


{{متن عربی|فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَرَفَعَهَا فَقَال‏:...}}
پیامبر صلی اللَّه علیه و آله هم قیام كردند و دست (امیرالمؤمنین)علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام را گرفتند و بلند كردند و فرمودند: {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ وَ أَبْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُ}}.


پیامبر صلی اللَّه علیه و آله هم قیام كردند و دست (امیرالمؤمنین)علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام را گرفتند و بلند كردند و فرمودند: {{متن عربی|من كنت مولاه فعلي مولاه، اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله‏}}.
== در پاسخ به ذكر نام اهل بيت در قرآن<ref>تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۲۵۰؛ بحارالانوار، ج ۳۵، ص ۲۱۱.</ref> ==
امام باقر علیه‌السلام به ابوبصیر فرمودند: آیه‌ {{قرآن|أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم‏}} دربارۀ حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل شده است.  


== در پاسخ به ذكر نام اهل بيت در قرآن<ref>بحارالانوار، ج ۳۵، ص ۲۱۱.</ref> ==
ابوبصیر عرض كرد: مردم به ما می‌گویند: چرا خداوند نام امیرالمؤمنین علیه السلام و اهل‌بیتشان علیهم السلام را در كتابش ذكر نكرده است؟
امام باقر علیه‌السلام به ابوبصیر فرمودند: آیه‌ی {{قرآن|أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم‏}} دربارۀ حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل شده است.


{{متن عربی|إِنَّ النَّاسَ يَقُولُونَ لَنَا فَمَا مَنَعَهُ أَنْ يُسَمِّيَ عَلِيّاً عليه السلام‏ وَ أَهْلَ بَيْتِهِ عليهم السلام ‏فِي كِتَابِهِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام‏: قُولُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ عَلَى رَسُولِهِ صلّى اللّه عليه و آله‏ الصَّلَاةَ وَ لَمْ يُسَمِّ ثَلَاثاً وَ لَا أَرْبَعاً حَتَّى كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه و آله‏ هُوَ الَّذِي فَسَّرَ ذَلِكَ لَهُمْ وَ نَزَّلَ عَلَيْهِ الزَّكَاةَ وَ لَمْ يُسَمِّ لَهُمْ مِنْ كُلِّ أَرْبَعِينَ دِرْهَما؛}} ابوبصیر عرض كرد: مردم به ما می‌گویند: چرا خداوند نام امیرالمؤمنین علیه السلام و اهل‌بیتشان علیهم السلام را در كتابش ذكر نكرده است؟
حضرت فرمودند: به مردم بگویید: خداوند نماز را بر پیامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پیامبر صلی اللَّه علیه و آله آن را برای مردم تفسیر نموده اند. (و همچنین زكات و حج را)، و نیز نازل كرده {{قرآن|أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم‏}} <ref>نساء/ ۵۹.</ref>كه دربارۀ حضرت امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام است. (دربیان كلمه‌ «اولی الامر») پیامبر صلی اللَّه علیه و آله دربارۀ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرموده اند: {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}}، و نیز فرموده اند: «شمارا به كتاب خدا و اهل بیتم وصیت می‌كنم …».


حضرت فرمودند: به مردم بگویید: خداوند نماز را بر پیامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پیامبر صلی اللَّه علیه و آله آن را برای مردم تفسیر نموده اند. (و همچنین زكات و حج را)، و نیز نازل كرده {{قرآن|أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم‏}} كه دربارۀ حضرت امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام است. (دربیان كلمه‌ی «اولی الامر») پیامبر صلی اللَّه علیه و آله دربارۀ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرموده اند: {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}}، و نیز فرموده اند: «شمارا به كتاب خدا و اهل بیتم وصیت می‌كنم …».
اگر پیامبر صلی اللَّه علیه و آله سكوت می‌كردند و اهل آیۀ «اولی الامر» را معرفی نمی‌كردند آل‌عباس و آل‌عقیل و دیگران آن را ادعا می‌كردند!! …


اگر پیامبر صلی اللَّه علیه و آله سكوت می‌كردند و اهل آیۀ «اولی الامر» را معرفی نمی‌كردند آل‌عباس و آل‌عقیل و دیگران آن را ادعا می‌كردند!! … وقتی پیامبر صلی اللَّه علیه و آله از دنیا رفت امیرالمؤمنین علیه‌السلام صاحب اختیار مردم بودند … چون پیامبر صلی اللَّه علیه و آله ولایت ایشان را به مردم ابلاغ فرموده و ایشان را منصوب نموده بود.
وقتی پیامبر صلی اللَّه علیه و آله از دنیا رفت امیرالمؤمنین علیه‌السلام صاحب اختیار مردم بودند … چون پیامبر صلی اللَّه علیه و آله ولایت ایشان را به مردم ابلاغ فرموده و ایشان را منصوب نموده بود.


== بی انصافی مردم با غدير<ref>بحارالانوار: ج ۲۱ ص ۲۳۹.</ref> ==
== بی انصافی مردم با غدير<ref>بحارالانوار: ج ۲۱ ص ۲۳۹.</ref> ==