فرهنگ سازی تبلیغ غدیر توسط امامان: تفاوت میان نسخه‌ها

فرهنگ سازی برای غدیر در تبلیغی که توسط خود پیامبر صلی الله علیه و آله صورت گرفته، ناظر به انواع مخاطبین تا روز قیامت است، که در این فراز خطبه غدیر بیان شده است:<blockquote>{{متن عربی|ِ وَ قَدْ بَلَّغْتُ مَا أُمِرْتُ بِتَبْلِيغِهِ حُجَّةً عَلَى كُلِّ حَاضِرٍ وََ غَائب وَ عَلَى مَنْ شَهِدَ وَ مَنْ لَمْ يَشْهَدْ وَ وُلِدَ أَمْ لَمْ يُولَد}}؛ <ref>الاحتجاج، ج۱، ص ۶۲؛ الیقین، ص ۳۵۵، بحارالانوار، ج۳۷، ص ۲۱۱؛ تفسير نور الثقلين، ج‏۵، ص ۱۹۴؛ مستدرك الوسائل، ج‏۱۷، ص ۲۹۵.</ref>

از نظر ادبیات مسلَّم است که منظور از «والد» در اینجا «پدر» به‌طور خاص نیست، بلکه به عنوان مصداق بارز گفته شده و قطعاً شامل مادر را و همه کسانی می‌شود که به نوعی وظیفه سرپرستی فرزندانی را بر عهده دارند و نقش پدر یا مادر را برای آنان ایفا می‌کنند؛ همه آنان «والِد»هایی هستند که به دستور خاص پیامبر صلی الله علیه و آله باید پیام غدیر را به «وَلَد»های خود برسانند.

یکی از پیش‌بینی‌های عجیب برای آینده غدیر، فرهنگ سازی آن با انواع اتمام حجت است بر مخاطبین متفاوتی که برای آن فرض می‌شود، که در این فراز خطابه غدیر آمده است:<blockquote>{{متن عربی|اعْلَمُوا مَعَاشِرَ النَّاسِ ذَلِكَ وَ افْهَمُوهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَبَهُ لَكُمْ وَلِيّاً وَ إِمَاماً فَرَضَ طَاعَتَهُ عَلَى الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ وَ عَلَى التَّابِعِينَ بِإِحْسَانٍ وَ عَلَى الْبَادِي وَ الْحَاضِرِ وَ عَلَى الْعَجَمِيِّ وَ الْعَرَبِيِّ وَ عَلَى الْحُرِّ وَ الْمَمْلُوكِ وَ الصَّغِيرِ وَ الْكَبِيرِ وَ عَلَى الْأَبْيَضِ وَ الْأَسْوَدِ وَ عَلَى كُلِّ مَوْجُودٍ مَاضٍ حُكْمُهُ وَ جَازٍ قَوْلُهُ وَ نَافِذٍ أَمْرُه}}‏ <ref>روضة الواعظين، ج‏۱، ص ۹۳؛ الإحتجاج، ج‏۱، ص ۵۹؛ إقبال الأعمال ، ج‏۱، ص ۴۵۶؛ التحصين، ص ۵۸۱؛ اليقين؛ ص۳۴۹؛ تفسير الصافي، ج‏۲، ص ۵۸؛ إثبات الهداة، ج‏۳، ص ۱۱۹؛ البرهان، ج‏۲، ص ۲۳۱؛ بحار الأنوار، ج‏۳۷، ص ۲۰۷. </ref>

از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسیدند: چطور کسی جز تو نمی‌تواند از طرف پیامبر صلی الله علیه و آله پیامی را برساند، در حالی که آن حضرت در مواردی به ما فرموده:{{متن عربی|فَلْيُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائبَ}}  

آنچه پیامبر صلی اللَّه علیه و آله در این باره فرموده در روز غدیر خم و در روز عرفه در حجة الوداع و در روز رحلتش بوده است! در آخرین خطبه‌ای که آن حضرت ایراد فرمود نظر کن که فرمود: <blockquote>{{متن عربی|إِنِّي قَدْ تَرَكْتُ فِيكُمْ أَمْرَيْنِ لَنْ تَضِلُّوا مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا كِتَابَ اللَّهِ وَ أَهْلَ بَيْتِي فَإِنَّ اللَّطِيفَ الْخَبِيرَ قَدْ عَهِدَ إِلَيَّ أَنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ كَهَاتَيْنِ الْإِصْبَعَيْنِ [وَ أَشَارَ بِمُسَبِّحَتِهِ وَ الْوُسْطَى‏] فَإِنَّ إِحْدَاهُمَا قُدَّامَ الْأُخْرَى‏ فَتَمَسَّكُوا بِهِمَا لَا تَضِلُّوا وَ لَا تَزِلُّوا وَ لَا تَقَدَّمُوهُمْ وَ لَا تَخَلَّفُوا عَنْهُمْ وَ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْكُم‏}}؛

این اتفاقی بود که در روزهای پر از اشک و آه فاطمه علیها السلام بعد از رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله رخ داد، که نمک دیگری بر زخم آن حضرت بود.  

محمود بن لُبَید بر سر قبر حمزه آمد و حضرت را در آنجا در حال گریه دید. خدمتش عرض کرد: من سؤالی از شما دارم که سینه ام را مضطرب ساخته!  

فرمود: سؤال کن.  

بعد از روز غدیر خم خداوند هیچ دلیل و عذری (در برابر ولایت) برای احدی باقی نگذاشته است.آیا پدرم در روز غدیر خم برای احدی عذری باقی گذاشت؟! از من دور شوید، که عذری از شما پذیرفته نیست بعد از آنکه عذرهایتان خواسته شده است. بعد از کوتاهی شما جایی برای امر و نهی باقی نمانده است.

تعجب از معاویة بن ابی سفیان است که در خلافت با من به نزاع برخاسته و امامت مرا انکار می‌کند! ای مهاجرین و انصار…، آیا بر شما واجب نیست که مرا یاری کنید و آیا امر من بر شما واجب نیست؟ آیا نمی‌دانید که بیعت من بر حاضر و غایب شما لازم شده؟ پس چرا معاویه و اصحابش در بیعت من خلل وارد می‌کنند؟... <blockquote>{{متن عربی|أَ مَا سَمِعْتُمْ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ يَوْمَ الْغَدِيرِ فِي وَلَايَتِي وَ مُوَالاتِي‏}}؛ «آیا سخن پیامبر صلی الله علیه و آله را نشنیدید که در روز غدیر ، ولایت و صاحب اختیاری مرا ابلاغ فرمود؟!»</blockquote>

=== ز) تعجب از انکار حقیقت بزرگ غدیر<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۱۴۰، ح ۵۸؛ بحار الأنوار، ج‏۱۵، ص ۱۷۹؛ البرهان في تفسير القرآن، ج‏۱، ص ۶۴۷؛ تفسير العياشي، ج‏۱، ص۱۸۰.</ref> ===

امام صادق علیه السلام فرمود: مردم درباره روز غدیر خم خود را به غفلت زدند همان گونه که در روز مشربه امّ ابراهیم<ref>مشربه ام ابراهیم، باغی بوده است که در میان آن اتاقی بوده است که در آنجا «ماریه قبطیه» یکی از همسران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرزندش ابراهیم را به دنیا آورد. وفاءالوفاء، ج۳، ص۸۲۵.</ref> خود را به غفلت زدند! روز مشربه مردم اطراف پیامبر بودند که امیرالمؤمنین علیه السلام آمد، ولی برای حضرت جا باز نکردند!!

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:<blockquote>{{متن عربی|يَا مَعْشَرَ النَّاسِ هَذَا أَهْلُ بَيْتِي تَسْتَخِفُّونَ بِهِمْ وَ أَنَا حَيٌّ بَيْنَ ظَهْرَانَيْكُمْ‏ أَمَا وَ اللَّهِ لَئنْ غِبْتُ عَنْكُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَغِيبُ عَنْكُمْ إِنَّ الرَّوْحَ وَ الرَّاحَةَ وَ الْبِشْرَ وَ الْبِشَارَةُ لِمَنِ ائْتَمَّ بِعَلِيٍّ وَ تَوَلَّاهُ وَ سَلَّمَ لَهُ وَ لِلْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهِ‏ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أُدْخِلَهُمْ فِي شَفَاعَتِي لِأَنَّهُمْ أَتْبَاعِي فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي‏}}؛

«ای مردم، اینها اهل بیت من هستند. من زنده­ ام و در میان شما هستم و این چنین آن­ها را سبک می­ شمارید؟! به خدا سوگند هرچند من از دید شما پنهان گردم، اما خداوند از شما پنهان نگردد، به راستی که رحمت و آسودگی و بشارت و شادی از آنِ کسی است که علی علیه السّلام را مقتدای خویش قرار داده، ولایتش را بپذیرد تسلیم او و اوصیاء از فرزندان وی گردد، و بر من است که وی را مشمول شفاعت خود گردانم زیرا ایشان پیروان منند، پس هرکس از من پیروی کند، از من است.»</blockquote>

{{ب|وَ اَوجَبَ لى وِلايَتَهُ عَلَيكُم|

رَسولُ اللَّهِ يَومَ غَديرِ خُمٍّ}}

دعای ندبه که یک دوره اعتقادی از آغاز بعثت انبیا تا عصر ظهور را در قالب انتظار آخرین حجت الهی آموزش می‌دهد، مراحل بعثت پیامبران را تا غدیر بیان می‌کند و متن واقعه را بسیار ساده و بدون توضیح می‌آورد و می‌گوید:<blockquote>{{متن عربی|فَلَمَّا انْقَضَتْ أَيَّامُهُ أَقَامَ وَلِيَّهُ عَلِيَّ بْنْ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا هَادِياً إِذْ كَانَ هُوَ الْمُنْذِرَ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ فَقَالَ وَ الْمَلَأُ أَمَامَهُ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَه‏}}؛ «آنگاه که دوران رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله سرآمد ولیّ خود علی بن ابی طالب علیه السلام را به عنوان هدایتگر مردم منصوب نمود، چرا که او ترساننده مردم بود و هر قومی هدایتگری می‌خواهد؛ لذا در حالی که مردم در برابر او بودند فرمود: هر کس من صاحب اختیار او هستم علی صاحب اختیار اوست. خدایا دوست بدار هر کس او را دوست بدارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن بدارد و یاری کن هر کس او را یاری کند و خوار کن هر کس او را خوار کند.» <ref>بحار الانوار: ج ۹۹ ص ۱۰۶.</ref></blockquote>

جایگاه این دعا هم یکی از موقعیت‌های فرهنگ ساز غدیر است، که با یاد سفر آخرت انسان را متوجه یکی از ابعاد مهمی می‌نماید که باید در روز حساب پاسخگو باشد. عبارت دعا چنین است: {{متن عربی|آمَنَّا بِهِ وَ بِمَا دَعَانَا إِلَيْهِ وَ بِالْقُرْآنِ الَّذِي أَنْزَلَهُ عَلَيْهِ وَ بِالْوَصِيِّ الَّذِي نَصَبَهُ يَوْمَ الْغَدِيرِ وَ أَشَارَ بِقَوْلِهِ هَذَا عَلِيٌّ إِلَيْه‏...}}<ref>مفاتیح الجنان: ص ۸۵.</ref>  

چهارم اینکه باید با غدیر چشم ما روشن و قلب ما نورانی شود و برکت آن بر سر ما ببارد و نظام امورمان بر اساس غدیر چیده شود.  

متن دعای غدیر چنین است:<blockquote>{{متن عربی|اللَّهُمَّ فَكَمَا جَعَلْتَهُ عِيدَكَ الْأَكْبَرَ وَ سَمَّيْتَهُ فِي السَّمَاءِ يَوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ وَ فِي الْأَرْضِ يَوْمَ الْمِيثَاقِ الْمَأْخُوذِ وَ الْجَمْعِ الْمَسْئُولِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَقْرِرْ بِهِ عُيُونَنَا وَ اجْمَعْ بِهِ شَمْلَنَا وَ لَا تُضِلَّنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ‏ وَ اجْعَلْنَا لِأَنْعُمِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين‏}}:<ref>بحار الانوار، ج ۹۵، ص ۳۲۰؛ إقبال الأعمال، ج‏۱، ص۴۹۳؛ البلد الأمين، ص ۲۴۴.</ref></blockquote>

قسمتی از دعاهای غدیر، فرهنگ سپاسگزاری همراه برائت از دشمنان غدیر را بستر سازی می‌کند. تشکر به خاطر کدام جهت غدیر؟ نفرین به کدام دشمن غدیر؟ شکرانه معرفت به حرمت غدیر و هدایت با نور غدیر. لعنت بر منکر حق این روز و زیر پا گذارنده حرمت آن و مقابله کننده با عظمت آن.  

حمد خدایی را که فضیلت این روز را به ما شناسانید و ما را نسبت به حرمت آن بصیرت داد و به وسیله آن به ما کرامت بخشید و با معرفت آن به ما شرف داد و به نور آن ما را هدایت کرد. خدایا، از تو می‌خواهم لعنت کنی کسانی را که حق این روز را انکار کردند و حرمت آن را نپذیرفتند و برای خاموش کردن نور تو راه تو را بستند.<ref>إقبال الأعمال، ج‏۱، ص ۴۹۳؛ البلد الأمين، ص ۲۴۴؛ المصباح كفعمي، ص ۶۸۷؛ بحار الانوار: ج ۹۵ ص ۳۲۰.</ref></blockquote>

اراده خدا تعلق گرفته که کمال دین خود را با غدیر اعلام کند. اینکه قله دین و کمال نعمت‌هایش را ولایت علی علیه السلام قرار داده شکری عظیم لازم دارد، تا به وسیله آن از خدا قدردانی می‌کنیم. در دعای غدیر این بُعد فکری ساخته می‌شود آنجا که می‌گوییم:<blockquote>{{متن عربی|الْحَمْدُ لِلَّهِ‏ الَّذِي‏ جَعَلَ‏ كَمَالَ‏ دِينِهِ‏ وَ تَمَامَ‏ نِعْمَتِهِ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب عَلَيْهِ السَّلَام‏}}

«شکر خدایی را که کمال دینش و تمام نعمتش را با ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام قرار داد.» <ref>بحار الانوار: ج ۹۵ ص ۳۲۱.</ref></blockquote>

پس از این اعترافات است که هر کس عمداً به بیراهه رود باید مورد لعن و نفرین قرار گیرد.  

چند فراز از زیارت غدیر که با سلام بر «صراط مستقیم» آغاز می‌شود چنین است:<blockquote>{{متن عربی|السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلَايَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِين‏‏... السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا دِينَ اللَّهِ الْقَوِيمَ وَ صِرَاطَهُ الْمُسْتَقِيم‏... ُ أَشْهَدُ أَنَّكَ أَخُو رَسُولِ اللَّه‏… ِ وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ قَدْ بَلَّغَ عَنِ اللَّهِ‏ مَا أَنْزَلَهُ فِيكَ فَصَدَعَ بِأَمْرِهِ وَ أَوْجَبَ عَلَى أُمَّتِهِ فَرْضَ طَاعَتِكَ وَ وَلَايَتِكَ وَ عَقَدَ عَلَيْهِمُ الْبَيْعَةَ لَكَ وَ جَعَلَكَ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ كَذَلِكَ ثُمَّ أَشْهَدَ اللَّهَ تَعَالَى عَلَيْهِمْ فَقَالَ أَ لَسْتُ قَدْ بَلَّغْت‏؟}}  

سپس پیامبر چنین عرض کرد: <blockquote>{{متن عربی|اللَّهُمَّ اشْهَدْ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً وَ حَاكِماً بَيْنَ الْعِبَادِ فَلَعَنَ اللَّهُ جَاحِدَ وَلَايَتِكَ بَعْدَ الْإِقْرَارِ وَ نَاكِثَ عَهْدِكَ بَعْدَ الْمِيثَاق‏}}؛ «خدایا شاهد باش و تو به عنوان شاهد و حاکم بین بندگان کفایت می‌کنی. خداوند منکر ولایت تو را بعد از اقرار و شکننده عهد تو را بعد از پیمان لعنت کند.» <ref>المزار الكبير، ص ۲۶۴؛ المزار، ۶۷ ؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۰.</ref></blockquote>

هر کس غدیر را می‌آموزد باید بداند که ولایت از کتاب الله و رسالت نبوی جدایی ناپذیر است. طبعاً هر گونه شکی در اختصاص امامت حتی اگر کسی را با صاحب ولایت یکسان بدانیم، مساوی با انکار کتاب خدا و نبوت رسول خداست.  

در این فقره از زیارت غدیر فرهنگ سازیِ ریشه داری بر این اساس صورت گرفته است، که می‌فرماید:<ref>المزار الكبير، ص ۲۶۵؛ المزار، ۶۸؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۰.</ref><blockquote>{{متن عربی|أَشْهَدُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَنَّ الشَّاكَّ فِيكَ مَا آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمِينِ، وَ أَنَّ الْعَادِلَ بِكَ غَيْرَكَ عَادِلٌ عَنِ الدِّينِ الْقَوِيمِ، الَّذِي ارْتَضَاهُ لَنَا رَبُّ الْعَالَمِينَ، فَأَكْمَلَهُ بِوَلَايَتِكَ يَوْمَ الْغَدِيرِ.}}

یک غدیری باید بداند که چرا {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏}}پس از پیامبر صلی الله علیه و آله عملی نشد:

این فراز زیارت غدیر برگ دیگری از اعتقاد ماست که می‌گوید:<ref>المزار الكبير، ص ۲۶۷؛ المزار، ۷۰؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۱.</ref><blockquote>{{متن عربی|أَشْهَدُ أَنَّكَ‏ مَا اتَّقَيْتَ‏ ضَارِعاً وَ لَا أَمْسَكْتَ عَنْ حَقِّكَ جَازِعاً وَ لَا أَحْجَمْتَ عَنْ مُجَاهَدَةِ غَاصِبِيكَ نَاكِلًا وَ لَا أَظْهَرْتَ الرِّضَا بِخِلَافِ مَا يَرْضَى اللَّهُ مُدَاهِناً وَ لَا وَهَنْتَ لِمَا أَصَابَكَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا ضَعُفْتَ وَ لَا اسْتَكَنْتَ عَنْ طَلَبِ حَقِّكَ مُرَاقِباً مَعَاذَ اللَّهِ أَنْ تَكُونَ كَذَلِكَ بَلْ إِذْ ظُلِمْتَ احْتَسَبْتَ رَبَّكَ وَ فَوَّضْتَ إِلَيْهِ أَمْرَكَ وَ ذَكَّرْتَهُمْ فَمَا اذَّكَرُوا وَ وَعَظْتَهُمْ فَمَا اتَّعَظُوا وَ خَوَّفْتَهُمُ اللَّهَ فَلَمْ يَخَافُوا}}

برای غدیریان امروز یک دنیا تعجب است که نه تنها حق او را غصب کنند، بلکه او را با ابوبکر و عمر که غاصب حقش بودند یکسان بدانند! این نکته‌های زیبای فرهنگی را در فقرات زیر از زیارت غدیر می‌آموزیم:<ref>المزار الكبير، ص ۲۶۹؛ المزار، ۷۳؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۳.</ref><blockquote>{{متن عربی|فَلَعَنَ اللَّهُ مُسْتَحِلِّي‏ الْحُرْمَةِ مِنْكَ‏ وَ ذَائِدِي الْحَقِّ عَنْكَ وَ أَشْهَدُ أَنَّهُمُ الْأَخْسَرُونَ الَّذِينَ‏ تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِيها كالِحُونَ‏...فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ سَاوَاكَ بِمَنْ نَاوَاك‏...َ فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ عَدَلَ بِكَ مَنْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَايَتَك‏}}

اگر چه آن روز عده کمی واقعاً به غدیر ایمان آوردند، اما اتمام حجتی شد که در آینده‌های هزاران ساله تاریخ خط مشی بسیاری از مردم را روشن ساخت و میلیون‌ها انسان را هدایت کرد.  

فقرات زیر از زیارت غدیر گویای این حقایق است:<ref>المزار الكبير، ص ۲۷۱؛ المزار، ۷۵؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۳.</ref>

أَنَ‏ اللَّهَ‏ تَعَالَى‏ اسْتَجَابَ‏ لِنَبِيِّهِ‏ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِيكَ دَعْوَتَهُ.<blockquote>{{متن عربی|ثُمَّ أَمَرَهُ بِإِظْهَارِ مَا أَوْلَاكَ لِأُمَّتِهِ، إِعْلَاءً لِشَأْنِكَ، وَ إِعْلَاناً لِبُرْهَانِكَ، وَ دَحْضاً لِلْأَبَاطِيلِ، وَ قَطْعاً لِلْمَعَاذِيرِ، فَلَمَّا أَشْفَقَ مِنْ فِتْنَةِ الْفَاسِقِينَ، وَ اتَّقَى فِيكَ الْمُنَافِقِينَ، أَوْحَى اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ:}} {{قرآن|يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ‏}} {{متن عربی|فَوَضَعَ عَلَى نَفْسِهِ أَوْزَارَ الْمَسِيرِ وَ نَهَضَ فِي رَمْضَاءِ الْهَجِيرِ فَخَطَبَ فَأَسْمَعَ، وَ نَادَى فَأَبْلَغَ.}}

پیامبر صلی الله علیه و آله سختیِ سفر را متحمل شد و در شدت حرارت ظهر بپاخاست و خطبه ای ایراد کرد و شنوانید و ندا کرد و رسانید.</blockquote>سپس از همه آنها پرسید: آیا رسانیدم؟  

گفتند: آری به خدا قسم.  

این آموزش اعتقادی در فرازهای زیر از زیارت غدیر آمده است:<ref>المزار الكبير، ص ۲۷۷؛ المزار، ۸۳؛ بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۳۶۶.</ref><blockquote>{{متن عربی|اللَّهُمَ‏ إِنَّا نَعْلَمُ‏ أَنَ‏ هَذَا هُوَ الْحَقُ‏ مِنْ عِنْدِكَ، فَالْعَنْ مَنْ عَارَضَهُ وَ اسْتَكْبَرَ وَ كَذَّبَ بِهِ وَ كَفَرَ}}{{قرآن|وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُون‏}}<ref>شعراء / ۲۲۷.</ref> {{متن عربی|لَعْنَةُ اللَّهِ‏ وَ لَعْنَةُ مَلَائِكَتِهِ‏ وَ رُسُلِهِ‏ أَجْمَعِينَ‏ وَ عَلَى مَنْ سَلَّ سَيْفَهُ عَلَيْكَ وَ سَلَلْتَ سَيْفَكَ عَلَيْهِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُنَافِقِينَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ وَ عَلَى مَنْ رَضِيَ بِمَا سَاءَكَ وَ لَمْ يَكْرَهْهُ وَ أَغْمَضَ عَيْنَهُ وَ لَمْ يُنْكِرْ أَوْ أَعَانَ عَلَيْكَ بِيَدٍ أَوْ لِسَانٍ أَوْ قَعَدَ عَنْ نَصْرِكَ أَوْ خَذَلَ عَنِ الْجِهَادِ مَعَكَ أَوْ غَمَطَ فَضْلَكَ وَ جَحَدَ حَقَّكَ أَوْ عَدَلَ بِكَ مَنْ جَعَلَكَ اللَّهُ أَوْلَى بِهِ مِنْ نَفْسِه‏}}:

در بين آثار نوشتارى بر جاى مانده از دوران معصومين عليهم السلام، اولين اثركتاب على علیه السلام» است؛ این کتاب به املای پیامبر اکرم و توسط امیرالمؤمنین نوشته شده است. این کتاب فقط در اختیار معصومین بوده است و در دسترس همگان نبوده است. در بعضی از روایات به این واقعیت اشاره شده است. به عنوان مثال وقتی شخصی بنام «معروف» جریان واقعه غدیر را از زبان شخصی بنام «ابی­ الطفیل» نقل کرد، حضرت امام محمد باقر سخنان او را تأیید کرده و فرمود: این مطلب در کتاب علی آمده است. <ref>بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۲۱.</ref>