۴٬۰۶۴
ویرایش
جایگاه حدیث غدیر در راهبردهای بزرگان امامیه در قرن چهارم هجری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۵۷
، ۲۴ آوریل←آثار کلامی- روایی:
| خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
حسین بن حمدان خصیبی(م۳۳۴ق)، صاحب کتاب «الهدایة الکبری»: در این کتاب با استفاده از حدیث غدیر، نص و ولایت اهل‌بیت علیهم السلام اثبات و اسناد جمعی دال بر این امر جمع‌آوری شده است. <ref>الهدایة الکبری، ص۱۰۳.</ref> | حسین بن حمدان خصیبی(م۳۳۴ق)، صاحب کتاب «الهدایة الکبری»: در این کتاب با استفاده از حدیث غدیر، نص و ولایت اهل‌بیت علیهم السلام اثبات و اسناد جمعی دال بر این امر جمع‌آوری شده است. <ref>الهدایة الکبری، ص۱۰۳.</ref> | ||
ابوالقاسم کوفی (م۳۵۲ق)،مؤلف الاستغاثة: کوفی، این کتاب را به سیاق کلامی- تاریخی نوشته و بیش از همه از نصوص اهل‌بیت علیهم السلام استفاده کرده است. همو به نقل از اسناد خود از سعد بن ابی وقاص روایت می‌کند: پیامبر صلی الله علیه و آله در حقّ علی علیه السلام فرمود:{{متن عربی|من كنت مولاه..}}و {{متن عربی|علي مع الحق...}}.<ref>الاستغاثه، ص۶۳.</ref> علاوه براین، می‌توان به آثار صاحب بن عباد در تثبیت امامت علی علیه السلام و دلائل آن<ref>الفهرست،( ابن ندیم) ص۱۵.</ref>؛ دلائل الإمامۀ، اثر عیاشی در اثبات فضایل علی علیه السلام<ref>همان، ص۲۴۴.</ref>؛ «کتاب الغدیر» ،تألیف مهلبی <ref>الفهرست، ( شیخ طوسی) ص ۱۶۱.</ref> و علی بن کردین مؤلف کتابی با عنوان اخیر یاد کرد<ref>همان، ص۳۱۴.</ref> | ابوالقاسم کوفی (م۳۵۲ق)،مؤلف الاستغاثة: کوفی، این کتاب را به سیاق کلامی- تاریخی نوشته و بیش از همه از نصوص اهل‌بیت علیهم السلام استفاده کرده است. همو به نقل از اسناد خود از سعد بن ابی وقاص روایت می‌کند: پیامبر صلی الله علیه و آله در حقّ علی علیه السلام فرمود:{{متن عربی|من كنت مولاه..}} و {{متن عربی|علي مع الحق...}}.<ref>الاستغاثه، ص۶۳.</ref> علاوه براین، می‌توان به آثار صاحب بن عباد در تثبیت امامت علی علیه السلام و دلائل آن<ref>الفهرست،( ابن ندیم) ص۱۵.</ref>؛ دلائل الإمامۀ، اثر عیاشی در اثبات فضایل علی علیه السلام<ref>همان، ص۲۴۴.</ref>؛ «کتاب الغدیر» ،تألیف مهلبی <ref>الفهرست، ( شیخ طوسی) ص ۱۶۱.</ref> و علی بن کردین مؤلف کتابی با عنوان اخیر یاد کرد<ref>همان، ص۳۱۴.</ref> | ||
====== متون فقه الغدیر: ====== | ====== متون فقه الغدیر: ====== | ||
باید گفت استخراج مبانی کاربردی توسط یک مجتهد جامع‌الشرایط، برای حلّ و فصل امور و عبور از مسائل عصر غیبت، از ضروریات مبتنی بر آموزه‌های دینی و استدلالات فقهی است. استنباط‌های فقهی- اصولی دانشمندان امامیه در آغازین سده غیبت در این رابطه، از مهمترین دستاوردهای عقیدتی شیعه به شمار می‌رفت | باید گفت استخراج مبانی کاربردی توسط یک مجتهد جامع‌الشرایط، برای حلّ و فصل امور و عبور از مسائل عصر غیبت، از ضروریات مبتنی بر آموزه‌های دینی و استدلالات فقهی است. استنباط‌های فقهی- اصولی دانشمندان امامیه در آغازین سده غیبت در این رابطه، از مهمترین دستاوردهای عقیدتی شیعه به شمار می‌رفت. | ||
یکی از استنباط‌های فقهی حدیث غدیر که از قاعده امامت و ولایت نشأت می‌گرفت؛"مسأله ولایت عامه"است. مفید در کتاب | به نظر می‌رسد یکی از راهبردهای مهم امامیه دراین عصر، تقویت جایگاه مرجعیت فقهای شیعی در جامعه بوده است. با مراجعه به فهرست آثار عیاشی معلوم می‌گردد که دانشمندان و فقهای امامیه در مسائل مختلف اجتماعی ورود کرده‌اند. عیاشی همچنین کتابی دارد با عنوان «فرض طاعة العلماء» -که ابن‌ندیم آن را ذکر می‌کند.<ref>الفهرست، (ابن ندیم) ص۲۴۵.</ref> عنوان برخی از آثار سید مرتضی( مانند: المسائل الطرابلسیه، المسائل الدیملیه، المسائل الطوسیه، المسائل الجرجانیه، المسائل الصیداویه) نیز بیانگر حضور فعال در صحنه‌های اجتماعی است.<ref>الفهرست،(شیخ طوسی) ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> | ||
یکی از استنباط‌های فقهی حدیث غدیر که از قاعده امامت و ولایت نشأت می‌گرفت؛"مسأله ولایت عامه"است. مفید در کتاب «الفصول المختارة»، در بحث «ثبوت الاجتهاد» به شرح و اثبات این مقوله می‌پردازد و در مقام تقابل اجتهاد با ظاهرگرایی می‌نویسد: مسلمان، ناچار به اجتهاد نیاز پیدا می‌کند و چنانچه کسی بر اساس نص و اجماع عمل کند، ما آن را طبق اجتهاد، صحیح می‌دانیم و این همان علت نیاز به مجتهد است. | |||
او به حق، حیطه ورود فقیه مجتهد و تقلید را در فروع دین می‌داند.<ref>الفصول المختارة، ص۱۰۶-۱۰۵.</ref> بخش دیگری از آثار دانشمندان امامیه، به احکام و آداب غدیر پرداخته؛ که کتاب الکافی، تألیف کلینی<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۶-۵۶۷.</ref> و ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، اثر شیخ صدوق از این دست است. | |||
شیخ کلینی به اسناد خویش از امام صادق علیه السلام ، روایت می‌کند که فرمود:{{متن عربی|بُني الإسلامُ علي خَمسِ: الصلاة و الزكاة و الصوم و الحج و الولاية و لم ينادَ بشيءٍ[مثل] ما نودي بالولاية يومَ الغديرِ}}<ref>الکافی، ج۲، ص۲۱.</ref> صدوق هم با نقل روایتی، دلیل فضیلت غدیر را، عقد ولایت امیرالمؤمنین و آداب و احکام آن می‌داند(صدوق، ۱۴۰۶: ۷۴). درآثار شیخ مفید نیز، اهمیت غدیر با استناد به نصوص اهل بیت صلی الله علیه و آله آمده است(مفید مسار، ۱۴۱۴: ۳۹-۴۰؛ مفید،۱۳۸۵ ق. ۱: ۱۴-۱۵). از دیگر آثار کتب صلاة الغدیر، تألیف عیاشی(نجاشی، ۱۴۱۶: ۳۵۱) و محمد بن احمد بن ابراهیم صابونی است(همان:۳۷۴). | |||
====== متون تفسیری ====== | ====== متون تفسیری ====== | ||