بیعت: تفاوت میان نسخه‌ها

=== <big>بيعت شكنى</big> ===

<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ فرمايند: و لكل ضلة علة، و لكل ناكث شبهة<ref> نهج البلاغه: خطبه ۱۴۸. </ref>: هر گمراهى سببى دارد، و هر عهدشكن را شبهه ‏اى و عذر و بهانه ‏اى در دست است. به همين دليل، على‏ عليه السلام پس از عهدشكنى طلحه و زبير، توسط ابن‏ عباس براى زبير پيام مى ‏فرستد: عرفتنى بالحجاز وانكرتنى بالعراق! فما عدا مما بدا<ref><big>نهج البلاغه: خطبه۳۱.</big></ref>: در حجازم شناختى و در عراقم انكار كردى! پس چه رخ داد كه تو را از بيعت خود منصرف ساخت؟</big>

<big>مى‏ بينيم كه امام‏ عليه السلام از زبير براى پيمان شكنى او دليل مى‏ طلبد و علت مى‏ جويد. پس معلوم مى‏ شود كه نقض بيعت دلبخواهى نيست و نبايد از روى هوا و هوس صورت گيرد. و هنگامى كه زبير براى پيمان شكنى خود دليل مى ‏آورد كه من از اول بيعت واقعى نكردم بلكه به ظاهر دست بيعت دادم و در دل مخالف بودم، فرمود: او چنين مى ‏پندارد كه تنها دست بيعت داده و با دل بيعت نكرده! بنابراين به بيعت خود اقرار دارد و نسبت به يک امر باطنى مدعى است. پس بايد بر اثبات مدعايش دليل مقبول بياورد، و الا به همان بيعتى كه از آن دست برداشته است باز گردد.<ref> <big>نهج البلاغه: خطبه ۸ .</big></ref></big>

<big>الف. مغالطه كارى: على‏ عليه السلام درباره پيمان شكنان جمل كه به بهانه انتقام خون عثمان شورش كردند، در حالى كه خود شريک در اين كار بودند و دست پيش گرفتند كه پس نيفتند، مى ‏فرمايد: واللَّه ما انكروا علىّ منكراً، و لا جعلوا بينى و بينهم نصفاً. و انهم ليطلبون حقاً هم تركوه، و دماً هم سفكوه<ref>نهج البلاغه: خطبه ۱۳۷،۲۲. </ref>: به خدا سوگند، اينان كار ناشايسته ‏اى در من سراغ ندارند و ميان من و خود انصاف ندادند. و آنان حقى را مى ‏طلبند كه خود ترک كرده ‏اند، و از خونى (خون عثمان) دم مى ‏زنند كه خود بر زمين ريخته ‏اند.</big>

<big>ب. رشک و حسد: و نيز درباره همان افراد مى ‏فرمايد: ان هؤلاء قد تمالؤوا على سخطه امارتى... . و انما طلبوا هذه الدنيا حسداً لمن افاءها اللَّه عليه<ref> نهج البلاغه: خطبه ۱۶۹.</ref>: اينان بر ناخشنودى از حكومت من اتفاق كرده ‏اند... . تنها انگيزه اينان در طلب اين دنيا رشكى است كه بر كسى كه خداوند حكومت را به او باز گردانده، مى‏ برند.</big>

<big>ج. فريب خوردگى: آن حضرت درباره فريبكارى معاويه و دستيارانش با مردم شام، در نامه ‏اى به معاويه مى‏ نويسد: و الب عالمكم جاهلكم، و قائمكم قاعدكم<ref>نهج البلاغه: خطبه ۵۵ . </ref>: و داناى شما نادانتان را و ايستاده شما نشسته‏ تان را بر ضد من شورانيد.</big>

<big>د. عدالت گريزى: آن حضرت در نامه‏ اى به سهل بن حنيف انصارى -  فرماندار مدينه -  درباره كسانى كه بيعت شكستند و به سوى معاويه گريختند، مى‏ نويسد: از فرار آنان نگران مباش و اندوه مخور. در گمراهى آنان همين بس كه از هدايت و حق گريختند و به كوردلى و نادانى شتافتند... . آنان از عدالت به سوى منافع ناحق گريختند.<ref> <big>نهج البلاغه: خطبه۷۰.</big></ref></big>

=== <big>برخورد با بيعت شكنان</big> ===

<big>با توجه به اينكه نقض بيعت و عهد شكنى ممكن است ناحق و غير منطقى باشد. اگر زمانى فرا رسد كه اكثر بيعت كنندگان بدون دليل شرعى و معقول دست از بيعت كشيدند و عهد شكستند، اما گروه اندكى از آنان بر سر عهد و وفا ماندند و شرايط به گونه ‏اى بود كه اين عده اندک توان مقابله با آن اكثريت را داشتند بايد مقاومت كنند و به يارى حاكم اسلامى بشتابند، و اكثريت عهدشكن را وادار به تسليم و التزام به عهد خود كنند.</big>

<big>على ‏عليه السلام درباره برخورد با پيمان شكنان و متجاوزان مى‏ فرمايد: الا و قد امرنى اللَّه بقتال اهل البغى و النكث والفساد فى الارض<ref><big>نهج البلاغه: خطبه ۱۹۲.</big></ref>: هان، بدانيد كه خداوند مرا به پيكار با ستمگران و پيمان شكنان و تبهكاران در زمين فرمان داده است.</big>

<big>و درباره برخورد با پيمان شكنان جمل فرمود: فان ابوا اعطيتهم حدّ السيف و كفى به شافياً من الباطل و ناصراً للحق<ref> <big>نهج البلاغه: خطبه ۲۲.</big> </ref>: پس اگر سر تافتند و زير بار نرفتند دم شمشير حواله آنان كنم، و همين درمان باطل و ياور حق است و بس.</big>

<big>و هنگامى كه پيمان شكنان جمل وارد بصره شدند و به بسيج كردن مردم پرداختند، عثمان بن حنيف انصارى -  كه از جانب آن حضرت فرماندار آنجا بود -  نامه ‏اى براى حضرتش فرستاد و او را از احوال آنان با خبر ساخت. امام ‏عليه السلام در پاسخ نوشت: اگر به سايه طاعت بازگشتند، اين همان چيزى است كه ما دوست داريم، و اگر شرايط دست به دست هم داد و آنان را به دشمنى و سرپيچى كشاند، بى‏ درنگ به يارى فرمانبرانت بر آن نافرمانان حمله كن و آنان را تار و مار ساز.<ref><big>نهج البلاغه: خطبه ۴.</big></ref></big>

=== <big>مفهوم بيعت غدير</big> ===

<big>پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله در خطبه غدير، همه اين جوانب را دقيقاً تعيين فرمودند كه يک يک آنها در همين عنوان (بيعت) آورده شده است.</big>

<big>«و ربک يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيرة»<ref><big>قصص /  ۶۸ .</big></ref>: پروردگارت آنچه را كه بخواهد مى‏ آفريند و بر مى‏ گزيند آنها حق گزينش ندارند.</big>

<big>«و ما كان لمؤمن و لا مؤمنة اذا قضى اللَّه و رسوله امراً ان يكون لهم الخيرة من امرهم»<ref> <big>احزاب /  ۳۶.</big></ref>:</big>

<big>ماوَردى: اگر اهل حلّ و عقد با كسى بيعت كنند، بر همگان واجب مى‏ شود كه از او اطاعت كنند.<ref><big>احكام السلطانيه (ماوردى) : ص ۷.</big></ref></big>

<big>1. بيعت عشيره، كه به هنگام نزول آيه «و انذر عشيرتک الاقربين» براى وصايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام گرفته شد.<ref>فضائل الخمسة: ج ۱ ص ۳۳۳.</ref></big>

 

<big>2. بيعت عقبه، كه در سال ۱۲ بعثت از ۱۲ تن اهالى يثرب بيعت گرفت، كه از احكام اسلام پيروى كنند.<ref>السيرة النبوية: ج ۱ ص ۷۳. </ref></big>

 

<big>3. بيعت عقبه دوم، در سال ۱۳ بعثت، از ۷۲ نفر از اهل يثرب كه از آن حضرت حمايت كنند.<ref> السيرة النبوية: ج ۱ ص ۹۷.</ref></big>

 

<big>4. بيعت براى جنگ در آستانه جنگ بدر.<ref>بحار الانوار: ج ۲۲ ص ۲۷۸.</ref></big>

 

<big>5 . بيعت رضوان در سال هشتم هجرت با ۱۵۰۰ نفر از مهاجران و انصار در حديبيه، كه در قرآن كريم بيان شده است.<ref><big>فتح /  ۱۸.</big></ref></big>

 

<big>6 . بيعت فتح، پس از فتح مكه بر فراز كوه صفا.<ref>سنن نسائى: ج ۷ ص ۱۴۱.</ref></big>

 

<big>7. بيعت زنان، كه آن نيز در قرآن آمده است.<ref> <big>ممتحنه /  ۱۲.</big></ref></big>

 

 

 

<big>از ديدگاه شيعيان بيعت تعيين كننده نيست، ولى اگر كسى بيعت كرد بايد آن را نقض نكند. و لذا يكى از علل غيبت حضرت بقيةاللَّه‏ عليه السلام در احاديث اين است كه بيعت ستمگران بر گردن آن حضرت نباشد.<ref><big>كمال الدين: ص ۴۴.</big> </ref></big>

 

== <big>موضوع اصلى بيعت غدير<ref><big>اسرار غدير: ص ۲۲۵.</big> </ref></big> ==