متن و ترجمه خطبه غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

قالوُا: أللَّهُ وَ رَسوُلُهُ. فَقالَ:ألا فَمَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِیٌّ مَوْلاهُ، اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ].<ref>الزیادة من‹‹ج››.</ref>|سپس پیامبرصلی الله علیه وآله دستش را بر بازوی علی علیه السلام زد و او را بلند کرد. این در حالی بود که امیرالمؤمنین علیه السلام از زمانی که پیامبرصلی الله علیه وآله بر فراز منبر آمده بود یک پله پایین‌تر از حضرت ایستاده بود و نسبت به صورت حضرت به طرف راست مایل بود که گویی هر دو در یک مکان ایستاده‌اند. سپس پیامبرصلی الله علیه وآله با دستش او را بلند کرد و هر دو دست را به سوی آسمان باز نمود و علی علیه السلام را از جا بلند کرد تا حدی که پای او موازی زانوی پیامبرصلی الله علیه وآله رسید.<ref>«ب»: امیرالمؤمنین علیه السلام دست خود را به طرف صورت پیامبرصلی الله علیه وآله باز کرد تا آنکه هر دو دست او به‌طور کامل به سوی آسمان باز شد. پس علی علیه السلام را بلند کرد به طوری که دو پای او مطابق زانوهای پیامبرصلی الله علیه وآله قرار گرفت.این فقره در کتاب اقبال سید بن طاووس چنین آمده است: … پیامبرصلی الله علیه وآله علی علیه السلام را بلند کرد و فرمود: ای مردم، چه کسی صاحب اختیار شماست؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود: بدانید که هر کس من صاحب اختیار او بوده‌ام این علی صاحب اختیار اوست. خداوندا، دوست بدار هر کس او را دوست دارد، و دشمن بدار هر کس او را دشمن بدارد، و یاری کن هر کس او را یاری کند و خوار کن هر کس او را خوار کند.</ref> سپس فرمود:ای مردم، چه کسی بر شما از خودتان صاحب اختیارتر است؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود: «ألا فَمَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِیٌّ مَوْلاهُ، اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ»:بدانید که هر کس من صاحب اختیار اویم این علی صاحب اختیار اوست. خدایا دوست بدار هر کس او را دوست بدارد، و دشمن بدار هر کس او را دشمن بدارد، و یاری کن هر کس او را یاری کند، و خوار کن هر کس او را خوار کند.|مَعاشِرَ النّاسِ، هذا عَلِیٌّ أخی وَ وَصِیّی وَ واعی عِلْمی،<ref>‹‹د››: والراعی بعدی.</ref> وَ خَلیفَتی فی أُمَّتی عَلی مَنْ آمَنَ بی وَ عَلی تَفْسیرِ کِتابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الدّاعی إلَیْهِ وَ الْعامِلُ بِما یَرْضاهُ وَ الْمُحارِبُ لِأعْدائِهِ وَ الْمُوالی عَلی طاعَتِهِ<ref> ‹‹ب››: … علی من آمن بی، ألا إنّ تنزیل القرآن علیَّ و تأویله و تفسیره بعدی علیه و العمل بما یرضی اللَّه و محاربة أعدائه و الدال علی طاعته. ‹‹ج›› و ‹‹و››: … و علی تفسیر کتاب ربی عز و جل و الدعاء إلیه و العمل بما یُرضیه و المحاربة لأعدائه و الدال علی طاعته.</ref> وَ النّاهی عَنْ مَعْصِیَتِهِ.|ای مردم، این علی است برادر من و وصی من و جامع علم من<ref>«د» :و مدبر امور بعد از من.</ref> و جانشین من در امتم بر آنان که به من ایمان آورده‌اند، و جانشین من در تفسیر کتاب خداوند عزّ و جلّ و دعوت به آن، و عمل کننده به آنچه او را راضی می‌کند، و جنگ کننده با دشمنان خدا و دوستی کننده بر اطاعت او<ref>«ب»: … و جانشین من در امتم بر آنان که به من ایمان آورده‌اند. بدانید که نازل کردن قرآن بر عهده من است، و تأویل و تفسیرش بعد از من و عمل کردن به آنچه خدا را راضی می‌کند و جنگ با دشمنان خدا بر عهده اوست، و او راهنمایی کننده بر اطاعت خداوند است.</ref>و نهی کننده از معصیت او.|إنَّهُ خَلیفَةُ رَسُولِ اللَّهِ وَ أمیرُالْمُؤْمِنینَ وَ [[اْلإمامُ الْهادی]] مِنَ اللَّهِ، وَ قاتِلُ النّاکِثینَ وَ الْقاسِطینَ وَ الْمارِقینَ بِأمْرِ اللَّهِ.|اوست خلیفه رسول خدا، و اوست امیرالمؤمنین و امام هدایت کننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناکثین و قاسطین و مارقین<ref>ناکثان: طلحه و زبیر و عایشه و اهل جمل؛ قاسطان: معاویه و اهل صفین؛ و مارقان: اهل نهروان هستند.</ref>به امر خداوند.|یَقُولُ اللَّهُ:‹‹ما یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ››.<ref>ق / ۲۹.</ref> بِأَمْرِكَ یا رَبِّ أقُولُ:<ref>‹‹الف››: أقول: ما یبدّل القول لدیَّ بأمر ربّی. ‹‹ه››: بأمر اللَّه أقول: ما یبدّل القول لدیَّ.</ref> أللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ [وَ اْنصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ]<ref>الزیادة من‹‹ه››.</ref>وَ الْعَنْ مَنْ أنْکَرَهُ وَ اغْضِبْ عَلی مَنْ جَحَدَ حَقَّهُ.<ref>‹‹ه››و‹‹و››: من جحده.</ref>|خداوند می‌فرماید: «ما یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ»<ref>ق / 29.</ref>«سخن در پیشگاه من تغییر نمی‌پذیرد»، پروردگارا، به امر تو می‌گویم:<ref>«الف»: می‌گویم: سخن نزد من -به امر پروردگارم -تغییر نمی‌یابد. «ه»: به امر خداوند می‌گویم: سخن نزد من تغییر نمی‌یابد.</ref> «خداوندا دوست بدار هر کس علی را دوست بدارد و دشمن بدار هر کس علی را دشمن بدارد، و یاری کن هر کس علی را یاری کند و خوار کن هر کس علی را خوار کند، و لعنت نما هر کس علی را انکار کند و غضب نما بر هر کس که حق علی را انکار نماید.»|أللَّهُمَّ إنَّكَ أنْزَلْتَ الْآیَةَ فی عَلِیٍّ وَلِیِّكَ عِنْدَ تَبْیینِ ذلِكَ وَ نَصْبِكَ إیّاهُ لِهذَا الْیَوْمِ:<ref>‹‹و››: لها.</ref>‹‹الْیَوْمَ أکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الإسْلامَ دیناً››،<ref>المائدة / ۳.</ref> [وَ قُلْتَ:‹‹إنَّ الدّینَ عِنْدَ اللَّهِ اْلإسْلامُ<ref>آل عمران /  ۸</ref>››،<ref>آل عمران/۱۹</ref> وَ قُلْتَ:‹‹وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الإسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ››.<ref>آل عمران /  ۸۵ .</ref>أللَّهُمَّ إنّی أُشْهِدُکَ أنّی قَدْ بَلَّغْتُ.<ref>هذه الفقرة أوردناها طبقاً لما فی ‹‹ج››. و فی ‹‹الف›› هکذا: اللهمَّ إنّكَ أنزلت علیَّ أنّ الإمامة بعدی لعلیّ ولیّكَ عند تبیانی ذلكَ و نصبی إیّاهُ بما أکملت لعبادكَ من دینهم و أتمممت علیهم بنعمتكَ و رضیت لهم الإسلام دیناً، فقلت:‹‹و من یبتغِ غیر الإسلام دیناً فَلن یقبل منه و هو فی الآخرة من الخاسرین››. اللهم إنّی أُشهدكَ و کفی بكَ شهیداً أنّی قد بلّغت.و فی‹‹ب››هکذا : اللهم إنكَ أنزلت علیَّ أنّ الإمامة لعلیّ و إنّكَ عند بیانی ذلكَ و نصبی إیّاه‌ لما أکملت لعبادكَ من دینهم ... .و فی ‹‹د››: اللهمّ إنّكَ أنت أنزلت علیَّ أنّ الإمامة لعلیّ ولیّكَ عند تبیین ذلكَ بتفضیلكَ إیّاه بما أکملت لعبادكَ ... .و فی ‹‹ه›› هکذا : اللهم إنّكَ أنزلت فی علیّ ولیّكَ عند تبیغ ذلكَ و نصبكَ إیّاه لها :‹‹الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الإسلام دیناً، و من یبتغ غیر الإسلام دیناً فلن یقبل منه و هو فی الآخرة من الخاسرین››. اللهم أشهدكَ أنّی قد بلّغت.ثمّ إن الظاهر أن فی هذا الموضع ینتهی الکلام الذی قاله صلی الله علیه وآله عند رفعه أمیرالمؤمنین علیه السلام بیده.</ref>|پروردگارا، تو هنگام روشن شدن این مطلب و منصوب نمودن علی در این روز این آیه را درباره او نازل کردی:«الْیَوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لکُمُ الْإسْلامَ دیناً»:<ref>مائده /  3.</ref> «امروز دین شما را برایتان کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را به عنوان دین شما راضی شدم»، و فرمودی:«اِنَّ الدّینَ عِنْدَ اللَّهِ اْلاِسْلامُ»:«دین نزد خداوند اسلام است»، و فرمودی: «و مَنَ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإسْلامِ دیناً فَلَنْ  یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی اْلآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ»<ref>آل عمران /  ۸۵ .</ref>»و هر کس دینی غیر از اسلام انتخاب کند هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زیانکاران خواهد بود«پروردگارا، تو را شاهد می‌گیرم که من ابلاغ نمودم.<ref>«الف» و «ب» و «د» و «ه»: پروردگارا، تو بر من نازل کردی که امامت بعد از من برای علی است آن هنگام که این مطلب را بیان نمودم و او را نصب کردم، به آنچه کامل کردی برای بندگانت دینشان را و تمام نمودی بر آنان نعمت خود را و فرمودی:«هر کس دینی غیر از اسلام انتخاب کند از او قبول نمی‌شود و او در آخرت از زیانکاران است.» خدایا من تو را شاهد می‌گیرم که من ابلاغ نمودم، و تو به عنوان شاهد کفایت می‌نمایی.</ref>