آيه ۱۷۲ اعراف و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
| توضیح صوت =ترتیل آیه ۱۷۲ سوره اعراف با صدای شهریار پرهیزگار  
| توضیح صوت =ترتیل آیه ۱۷۲ سوره اعراف با صدای شهریار پرهیزگار  
}}
}}
== «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ...»<ref>اعراف /  ۱۷۲. غدير در قرآن؛ ج ۳ ،ص۴۳۴ - ۴۴۶.</ref> ==
يكى از جلوه ‏هاى قرآنى غدير كه مورد غفلت قرار گرفته، فرازهاى دعا و زياراتى است كه در آنها به تبيين و [[تفسیر]] آيات مربوط به واقعه غدير پرداخته شده است.


در بسيارى از دعاها و زيارات -  به خصوص آنچه مربوط به شب و روز غدير است -  ناگفته‏ هايى از مسئله غدير به چشم مى ‏خورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمى ‏شود.
== آیه‌ای در یک دعای غدیری ==
به‌گفته برخی محققان آیه ۱۷۲ سوره اعراف آیه‌ای است که در متن یکی از ادعیه مربوط به غدیر آمده است. يكى از جلوه‏‌هاى قرآنى غدير دعاها و زياراتى است كه در آنها به تبيين و تفسير آيات مربوط به واقعه [[غدیر]] پرداخته شده است. در بسيارى از دعاها و زيارات -به‌خصوص آنچه مربوط به شب و روز غدير است- ناگفته‌‏هايى از مسئله غدير به‌چشم مى‏‌خورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمى‏‌شود. در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيه‏‌هاى قرآن و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است. از جمله اين موارد آیه ۱۷۲ سوره اعراف است:<ref>برای اطلاع کامل‌تر نگاه کنید: غدير در قرآن، ج۳، ص۴۳۴-۴۴۶.</ref>


در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيه‏ هاى قرآن كريم و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است. از جمله اين موارد است:
{{قرآن|وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا|ترجمه=آنگاه كه پروردگار تو از بنى‌آدم -از صلب آنان- نسل آنان را گرفت و آنان را بر خودشان شاهد قرار داد كه آيا من پروردگار شما نيستم؟ گفتند: آرى، شهادت داديم}}.


{{قرآن|وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا}}<ref>همان.</ref>:
== آیه در متن دعا ==
آیه ۱۷۳ سوره اعراف در متن دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير از [[امام صادق‏ علیه السلام]] وارد شده آمده است:


«آنگاه كه پروردگار تو از بنى آدم - از صلب آنان - نسل آنان را گرفت و آنان را بر خودشان شاهد قرار داد كه آيا من پروردگار شما نيستم؟ گفتند: آرى، شهادت داديم».
{{متن عربی|وَ مَنَنْتَ عَلَيْنا بِشَهادَةِ الاخْلاصِ لَكَ بِوِلايَةِ اوْلِيائِكَ، الْهُداةِ مِنْ بَعْدِ النَّذيرِ الْمُنْذِرِ السِّراجِ الْمُنيرِ وَ أَكْمَلْتَ لَنَا الدّينَ بِمُوالاتِهِمْ وَ الْبَراءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ، وَ أَتْمَمْتَ عَلَيْنَا النِّعَمَ بِالَّذى جَدَّدْتَ لَنا عَهْدَكَ، وَ ذَكَّرْتَنا ميثاقَكَ الْمَأْخُوذَ مِنّا فى مُبْتَدَءِ خَلْقِكَ إِيّانا وَ جَعَلْتَنا مِنْ أَهْلِ الإِجابَةِ، وَ ذَكَّرْتَنَا الْعَهْدَ وَ الْميثاقَ وَ لَمْ تُنْسِنا ذِكْرَكَ، فَإِنَّكَ قُلْتَ}}: {{قرآن|وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا}}<ref>اعراف/۱۷۲.</ref>{{متن عربی|بِمَنِّكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّنا، وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ نَبِيَّنا، وَ إِنَّ عَلِيّاً اميرَالْمُؤْمِنينَ وَلِيُّنا وَ مَوْلانا، وَ شَهِدْنا بِالْوِلايَةِ لِوَلِيِّنا وَ مَوْلانا مِنْ ذُرِّيَّةِ نَبِيِّكَ مِنْ صُلْبِ وَلِيِّنا وَ مَوْلانا عَلِىِّ بْنِ أَبى‏ طالِبٍ أَميرِالْمُؤْمِنينَ، عَبْدُكَ الَّذى أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ وَ جَعَلْتَهُ}}؛{{قرآن|فى أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْكَ عَلِيّاً حَكيماً}}<ref>زخرف/ ۴.</ref> {{متن عربی|وَ جَعَلْتَهُ آيَةً لِنَبِيِّكَ، وَ آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى وَ}}:{{قرآن|...النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿٢﴾الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿٣﴾}}<ref>نبأ/۲،۳.</ref>، {{متن عربی|وَ النَّبَأَ الْعَظيمَ الَّذى هُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ وَ عَنْهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ مَسْؤُولُونَ، وَ تَمامَ نِعْمَتِكَ الَّتى عَنْها يُسْأَلُ عِبادُكَ إِذْ هُمْ مَوْقُوفُونَ وَ عَنِ النَّعيمِ مَسْؤُولُونَ}}:<ref>عوالم العلوم؛ ج ۳/۱۵ ،ص ۲۱۸،۲۱۷. الاقبال: ص ۴۷۵.</ref>
 
{{قرآن|ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>تكاثر /  ۸ .</ref>: «سپس در آن روز درباره نعمت‏ ها مورد سؤال قرار خواهيد گرفت».
 
{{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً}}<ref>مائده /  ۳.</ref>: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم».
 
{{قرآن|وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ}}<ref>صافات /  ۲۴.</ref>: «آنان را متوقف كنيد كه بايد مورد سؤال قرار گيرند».
 
{{قرآن|وَ إِنَّهُ فِى أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِىٌّ حَكِيمٌ}}<ref>زخرف /  ۴.</ref>: «و او درام الكتاب نزد ما على حكيم است».
 
{{قرآن|إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ}}<ref>رعد /  ۷.</ref>: «تو ترساننده هستى و هر قومى هدايت كننده ‏اى دارد».
 
{{قرآن|لَقَدْ رَأى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى}}<ref>نجم /  ۱۸.</ref>: «از آيات بزرگ پروردگارش ديد».
 
{{قرآن|عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ ﴿١﴾عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿٢﴾الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿٣﴾}}<ref>نبأ / ۱-۳.</ref>: «از چه چيزى سؤال مى‏ كنند؟ از خبر عظيم كه در آن اختلاف دارند».
 
{{قرآن|قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ أَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ}}<ref>ص /  ۶۷ .</ref>: «بگو او خبر عظيم است كه شما از آن اعراض مى‏ كنيد».
 
اين آيات و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:
 
=== متن دعا ===
در دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير از [[امام صادق‏ علیه السلام]] وارد شده چنين مى‏ خوانيم:
 
{{متن عربی|أَللَّهُمَّ فَكَما كانَ مِنْ شَأْنِكَ، يا صادِقَ الْوَعْدِ، يا مَنْ لا يُخْلِفُ الْميعادَ، يا مَنْ هُوَ فى كُلِّ يَوْمٍ فى شَأْنٍ، انْ اتْمَمْتَ عَلَيْنا نِعْمَتَكَ بِمُوالاةِ اوْلِيائِكَ الْمَسْؤُولِ عَنْهُمْ عِبادَكَ، فَانَّكَ قُلْتَ}}: {{قرآن|ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>تکاثر/۸.</ref>، {{متن عربی|وَ قُلْتَ}}: {{قرآن|وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ}}<ref>صافات/۲۴.</ref>، {{متن عربی|وَ مَنَنْتَ عَلَيْنا بِشَهادَةِ الاخْلاصِ لَكَ بِوِلايَةِ اوْلِيائِكَ، الْهُداةِ مِنْ بَعْدِ النَّذيرِ الْمُنْذِرِ السِّراجِ الْمُنيرِ وَ أَكْمَلْتَ لَنَا الدّينَ بِمُوالاتِهِمْ وَ الْبَراءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ، وَ أَتْمَمْتَ عَلَيْنَا النِّعَمَ بِالَّذى جَدَّدْتَ لَنا عَهْدَكَ، وَ ذَكَّرْتَنا ميثاقَكَ الْمَأْخُوذَ مِنّا فى مُبْتَدَءِ خَلْقِكَ إِيّانا وَ جَعَلْتَنا مِنْ أَهْلِ الإِجابَةِ، وَ ذَكَّرْتَنَا الْعَهْدَ وَ الْميثاقَ وَ لَمْ تُنْسِنا ذِكْرَكَ، فَإِنَّكَ قُلْتَ}}: {{قرآن|وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا}}<ref>اعراف/۱۷۲.</ref>{{متن عربی|بِمَنِّكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّنا، وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ نَبِيَّنا، وَ إِنَّ عَلِيّاً اميرَالْمُؤْمِنينَ وَلِيُّنا وَ مَوْلانا، وَ شَهِدْنا بِالْوِلايَةِ لِوَلِيِّنا وَ مَوْلانا مِنْ ذُرِّيَّةِ نَبِيِّكَ مِنْ صُلْبِ وَلِيِّنا وَ مَوْلانا عَلِىِّ بْنِ أَبى‏ طالِبٍ أَميرِالْمُؤْمِنينَ، عَبْدُكَ الَّذى أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ وَ جَعَلْتَهُ}}؛{{قرآن|فى أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْكَ عَلِيّاً حَكيماً}}<ref>زخرف/ ۴.</ref> {{متن عربی|وَ جَعَلْتَهُ آيَةً لِنَبِيِّكَ، وَ آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى وَ}}:{{قرآن|...النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿٢﴾الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿٣﴾}}<ref>نبأ/۲،۳.</ref>، {{متن عربی|وَ النَّبَأَ الْعَظيمَ الَّذى هُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ وَ عَنْهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ مَسْؤُولُونَ، وَ تَمامَ نِعْمَتِكَ الَّتى عَنْها يُسْأَلُ عِبادُكَ إِذْ هُمْ مَوْقُوفُونَ وَ عَنِ النَّعيمِ مَسْؤُولُونَ}}:<ref>عوالم العلوم؛ ج ۳/۱۵ ،ص ۲۱۸،۲۱۷. الاقبال: ص ۴۷۵.</ref>


خدايا، اى صادق الوعد، اى خدايى كه در وعده ‏ات تخلفى نمى ‏كنى، اى خدايى كه هر روزى در شأنى هستى، همان گونه كه نعمتت را بر ما ارزانى داشتى با پذيرش ولايت اوليائت كه درباره آنان از بندگانت سؤال خواهد شد، چنان كه فرموده ‏اى:
خدايا، اى صادق الوعد، اى خدايى كه در وعده ‏ات تخلفى نمى ‏كنى، اى خدايى كه هر روزى در شأنى هستى، همان گونه كه نعمتت را بر ما ارزانى داشتى با پذيرش ولايت اوليائت كه درباره آنان از بندگانت سؤال خواهد شد، چنان كه فرموده ‏اى:
خط ۲۴۹: خط ۲۲۶:
در كلام ديگرى پيامبر صلى الله عليه و آله حضور خود و على‏ عليه السلام را بر سر پل صراط براى سؤال از مردم اعلان كرد و فرمود:
در كلام ديگرى پيامبر صلى الله عليه و آله حضور خود و على‏ عليه السلام را بر سر پل صراط براى سؤال از مردم اعلان كرد و فرمود:


«روز قيامت كه مى‏ شود من و على بر پل صراط مى ‏ايستيم در حالى كه در دست هر يک از ما شمشيرى است. هيچ يک از خلق خدا از آنجا عبور نمى‏ كند مگر آنكه از او درباره ولايت على سؤال خواهيم كرد.اگر چيزى از آن را داشت نجات مى‏ يابد و رستگار مى‏ شود و گرنه گردن او را مى‏ زنيم و او را در آتش مى ‏اندازيم.سپس پيامبر صلى الله عليه و آله اين آيه را تلاوت فرمود: {{قرآن|وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ}}.<ref>بحار الانوار؛ ج ۲۴ ،ص ۲۷۳.</ref>
«روز قيامت كه مى‏ شود من و على بر پل صراط مى ‏ايستيم در حالى كه در دست هر يک از ما شمشيرى است. هيچ يک از خلق خدا از آنجا عبور نمى‏ كند مگر آنكه از او درباره ولايت على سؤال خواهيم كرد.اگر چيزى از آن را داشت نجات مى‏ يابد و رستگار مى‏ شود و گرنه گردن او را مى‏ زنيم و او را در آتش مى ‏اندازيم.سپس پيامبر صلى الله عليه و آله اين آيه را تلاوت فرمود: {{قرآن|وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ}}.<ref>بحار الانوار؛ ج ۲۴ ،ص ۲۷۳.</ref><ref>اعراف /  ۱۷۲. غدير در قرآن؛ ج ۳ ،ص۴۳۴ - ۴۴۶.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:قرآن و غدیر]]
[[رده:قرآن و غدیر]]
۱٬۶۲۶

ویرایش