جلال الدین سیوطی: تفاوت میان نسخه‌ها

سيوطى در كتاب «الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة» درباره حدیث غدیر اسناد فراوان آورده است.

يكى از علما و بزرگان [[اهل ‏سنت]] كه حديث غدير را نقل كرده سيوطى است. سخن صريح سيوطى در تواتر حديث غدير پيشتر گذشت.

وى در «تاريخ الخلفاء» حديث غدير را با اشاره به ماجراى غدير و نيز ماجراى احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام در [[رحبه کوفه]] در موارد متعدد و از چندين صحابه و نيز از كتب و علماى مختلف، از جمله [[محمد بن عیسی تِرمِذی (ابوعیسی)|تِرمِذی]]، احمد، [[احمد بن علی تمیمی (ابویعلی، موصلی)|ابویَعلى]]، طَبَرانى و بَزّار نقل كرده است.<ref>تاريخ الخلفاء: ص ۱۶۹.</ref>

ابن‏ عماد و ابن‏ عيدروس<ref>شَذَرات الذهب: ج ۸ ص ۵۱؛ النور السافر: ص ۵۸ -۶۰؛ حسن المحاضرة: ج ۱ ص ۴۳۵،۳۴۴.</ref>: بسيار او را ستوده ‏اند. همچنين سيوطى شرح حال خويش را به تفصيل نوشته است.

== معناى اولى براى مولى<ref>اسرار غدير: ص ۱۱۳؛ چهارده قرن با غدير: ص ۱۲۱.</ref> ==

در كتاب «عوالم العلوم» فهرستى از راويان [[احاديث مرتبط با غدير|حدیث]] و شعرا و اهل لغت عامه كه معنى «اولى» را معناى اصلى «مولى» دانسته‏ اند آورده<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۵۹ .</ref>، كه يكى از آنها سيوطى است.

== نزول آيه تبليغ در غدير<ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷؛  چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۵۴.</ref> ==

يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر [[امامت]] امیرالمؤمنین علیه السلام نزول [[آیه تبلیغ و شبهات|آیه تبلیغ]] {{متن قرآن|يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ}}در غدير است، كه از جمله مشهورترين آيات غدير آيه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>مائده /  ۶۷ .</ref> مى‏ باشد.

جلال ‏الدين سيوطى در «الدرّ المنثور» نزول آيه تبليغ در واقعه غدير خم و در فضيلت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را از ابن ‏ابی‏ حاتم و [[ابن‏ مردویه]] و [[علی بن حسن دمشقی (ابوالقاسم، ابن عساکر)|ابن‏ عساکر]] از [[سعد بن مالک انصاری (ابوسعید)|ابوسعید خُدری]] روايت كرده است. وى همچنين پنج حديث ديگر در مورد نزول آيه تبليغ بدون ذكر شأن نزول آن نقل كرده است.<ref>الدرّ المنثور فى التفسير بالمأثور: ج ۲ ص ۲۹۸؛ نفحات الازهار: ج ۸ ص ۱۹۵ - ۲۵۷.</ref> و اما روايت سيوطى در سبب نزول آيه تبليغ در روز غدير در كتاب «الدرّ المنثور» به وجوهى معتبر است:

# سيوطى در موارد متعدد در «الدرّ المنثور» به ضعف خبر تصريح كرده است. اين نشان مى ‏دهد كه اگر حديثى نزد او ضعيف باشد به ضعف آن هشدار مى‏ دهد و در اين مورد هيچ تضعيفى نكرده است.

# بزرگان حديث و كلام اهل‏ سنت بسيار به احاديث «الدرّ المنثور» استناد و احتجاج كرده ‏اند. از جمله: سيف ‏الله بن اسدالله ملتانى در «تنبيه السفيه» كتاب «الدرّ المنثور» را در شمار كتاب‏  هاى بسيار مهم ذكر كرده، و افزوده كه اين كتاب از مصادر «تحفه اثناعشريّه» از كتب اهل‏ سنت است. همچنين در «الشوكة العمريّة» سيوطى از حافظان و بزرگان به نام اهل ‏سنت است، تا جايى كه بعضى از دانشمندان عامه او را مجدّد قرن نهم ناميده ‏اند. شرح حال مفصل سيوطى در جلد حديث مدينة العلم از كتاب «عبقات» آمده است. همچنين ابن‏ مكتوم (ت ۶۸۲ يا ۶۸۳ - م ۷۴۹ ق) -  كه سيوطى شعر حسّان را از تذكره او نقل كرده -  از دانشمندان بزرگ اهل ‏تسنن است: صفدى و ابن‏ جَزَرى و سيوطى<ref>الوافى بالوفيات: ج ۷ ص ۷۴؛ طبقات القرّاء: ج ۱ ص ۷۰؛ حسن المحاضرة: ج ۱ ص ۴۷۰؛ بُغيَة الوُعاة فى طبقات اللغويّين و النُحاة: ج ۱ ص ۳۲۶.</ref> وى را توثيق كرده و بسيار ستوده ‏اند، به خصوص در حديث و تاريخ و فقه و ادبيات. «الدرّ اللقيط من البحر المحيط» در تفسير قرآن تأليف او است.

يكى از وجوه حدیث غدیر بر امامت و جانشينى، شعر حسّان بن ثابت است. قضيه شعر سرودن [[حسان بن ثابت|حسّان بن ثابت]] در روز غدير خم، در مقابل و به اذن پيامبر صلى الله عليه و آله را شمارى از بزرگان [[اهل‏ سنت]] نقل كرده ‏اند، كه از جمله آنان عبدالرحمن بن ابى‏ بكر سُيوطى (جلال‏ الدين) است.

صفدى و ابن‏ جَزَرى و سيوطى<ref>الوافى بالوفيات: ج ۷ ص ۷۴؛ طبقات القرّاء: ج ۱ ص ۷۰؛ حسن المحاضرة: ج ۱ ص ۴۷۰؛ بُغيَة الوُعاة فى طبقات اللغويّين و النُحاة: ج ۱ ص ۳۲۶.</ref> وى را توثيق كرده و بسيار ستوده ‏اند، به خصوص در حديث و [[تاریخ]] و فقه و [[ادبیات]]. «الدرّ اللقيط من البحر المحيط» در تفسير قرآن [[تألیف]] او است.