آيه ۵۹ نساء و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
پس از سؤال سلمان و شخصى ديگر، ابوبكر و عمر سه آيه{{قرآن|اُولِى الاَمْرِ}} و{{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه}} و{{قرآن|وَليجَة}} را كه هنگام حركت از مدينه نيز سؤال شده بود مطرح كردند و پرسيدند: يا رسول اللَّه، آيا اين سه آيه مخصوص على است؟
پس از سؤال سلمان و شخصى ديگر، ابوبكر و عمر سه آيه{{قرآن|اُولِى الاَمْرِ}} و{{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه}} و{{قرآن|وَليجَة}} را كه هنگام حركت از مدينه نيز سؤال شده بود مطرح كردند و پرسيدند: يا رسول اللَّه، آيا اين سه آيه مخصوص على است؟


در واقع منافقين سؤالى مطرح كردند كه نشان مى ‏داد هدف آن قرار دادن آياتى از قرآن در برابر آيات غدير است! آنان سه آيه {{قرآن|اَطيعُوا اللَّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>نساء /  ۵۹ .</ref> و{{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}<ref>مائده /  ۵۵ .</ref> و{{قرآن|اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ ‏يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنينَ وَليجَةً}}<ref>توبه /  ۱۶.</ref>را مطرح كردند.
در واقع منافقين سؤالى مطرح كردند كه نشان مى ‏داد هدف آن قرار دادن آياتى از قرآن در برابر آيات غدير است! آنان سه آيه {{قرآن|اَطيعُوا اللَّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>نساء /  ۵۹ .</ref> و {{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}<ref>مائده /  ۵۵ .</ref>  
 
و{{قرآن|اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ ‏يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنينَ وَليجَةً}}<ref>توبه /  ۱۶.</ref>را مطرح كردند.


هر سه آيه ظاهرى كلى داشت و سه كلمه «اولى الامر» در آيه اول و «زكات در حال ركوع» در آيه دوم و «مؤمنين» در آيه سوم قابليت انطباق بر مصاديق مختلفى داشت. اما پيامبر صلى الله عليه و آله درباره هر سه آيه بارها فرموده بود كه منظور از اين موارد فقط على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام است.
هر سه آيه ظاهرى كلى داشت و سه كلمه «اولى الامر» در آيه اول و «زكات در حال ركوع» در آيه دوم و «مؤمنين» در آيه سوم قابليت انطباق بر مصاديق مختلفى داشت. اما پيامبر صلى الله عليه و آله درباره هر سه آيه بارها فرموده بود كه منظور از اين موارد فقط على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام است.
خط ۵۸: خط ۶۰:
«هر كس تو را اطاعت كند مرا اطاعت كرده؛ و هر كس مرا اطاعت كند خدا را اطاعت كرده است؛ و هر كس از تو سرپيچى كند از من سرپيچى كرده، و هر كس از من سرپيچى كند از خداى تعالى سرپيچى كرده است».<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۴،۲۳۱،۱۳۳؛ منابع سؤال هنگام حركت از مدينه: عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۳؛ كتاب سليم: ص ۱۹۸؛ فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵.</ref>
«هر كس تو را اطاعت كند مرا اطاعت كرده؛ و هر كس مرا اطاعت كند خدا را اطاعت كرده است؛ و هر كس از تو سرپيچى كند از من سرپيچى كرده، و هر كس از من سرپيچى كند از خداى تعالى سرپيچى كرده است».<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۴،۲۳۱،۱۳۳؛ منابع سؤال هنگام حركت از مدينه: عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۳؛ كتاب سليم: ص ۱۹۸؛ فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵.</ref>


پس از نزول آيه {{قرآن|النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ ...}}، هنوز مردم مدينه در پىِ معنى و مفهوم اين آيه بودند كه خداوند سه آيه ديگر از قرآن نازل كرد، كه در هر سه مسئله ولايت به ميان آمده بود و بار ديگر اهميت موضوعِ ولايت انگيزه ‏اى براى سؤال مردم شد: آيه {{قرآن|أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّه الَّذِينَ جاهَدُوا ...}} و آيه{{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ...}} و آيه:
پس از نزول آيه {{قرآن|النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ ...}}، هنوز مردم مدينه در پىِ معنى و مفهوم اين آيه بودند كه خداوند سه آيه ديگر از قرآن نازل كرد، كه در هر سه مسئله ولايت به ميان آمده بود و بار ديگر اهميت موضوعِ ولايت انگيزه ‏اى براى سؤال مردم شد: آيه {{قرآن|أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّه الَّذِينَ جاهَدُوا ...}}  
 
و آيه{{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ...}}  
 
و آيه:


{{قرآن|يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّه وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى  الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِى شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّه وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّه وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً}}:
{{قرآن|يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّه وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى  الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِى شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّه وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّه وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً}}:
«ای اهل ایمان! از خدا اطاعت کنید و [نیز] از پیامبر و صاحبان امر خودتان [که امامان از اهل بیت اند و چون پیامبر دارای مقام عصمت می باشند] اطاعت کنید. و اگر درباره چیزی [از احکام و امور مادی و معنوی و حکومت و جانشینی پس از پیامبر] نزاع داشتید، آن را [برای فیصله یافتنش] اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، به خدا و پیامبر ارجاع دهید؛ این [ارجاع دادن] برای شما بهتر واز نظر عاقبت نیکوتر است.»


اين سه آيه از دو جهت قابل بررسى است:
اين سه آيه از دو جهت قابل بررسى است:
خط ۷۷: خط ۸۱:
داستان اين تسلسل تاريخى را اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در اتمام حجت‏ هاى خود در زمان عثمان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و در حضور حاضرين غدير در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده، و بر نازل شدن اين آيات در آغاز سفر غدير تصريح نموده است:
داستان اين تسلسل تاريخى را اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در اتمام حجت‏ هاى خود در زمان عثمان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله و در حضور حاضرين غدير در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده، و بر نازل شدن اين آيات در آغاز سفر غدير تصريح نموده است:


وقتى آيه {{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}: «ای اهل ایمان! از خدا اطاعت کنید و [نیز] از پیامبر و صاحبان امر خودتان [که امامان از اهل بیت اند و چون پیامبر دارای مقام عصمت می باشند] اطاعت کنید.نازل شد، و آنگاه كه آيه
وقتى آيه {{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}:  
 
«ای اهل ایمان! از خدا اطاعت کنید و [نیز] از پیامبر و صاحبان امر خودتان [که امامان از اهل بیت اند و چون پیامبر دارای مقام عصمت می باشند] اطاعت کنید.نازل شد، و آنگاه كه آيه


{{قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ
{{قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ


}}: «سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی [مانند علی بن ابی طالب اند] که همواره نماز را برپا می دارند و در حالی که در رکوعند [به تهیدستان] زکات می دهند.» نازل شد،
}}:  
 
«سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی [مانند علی بن ابی طالب اند] که همواره نماز را برپا می دارند و در حالی که در رکوعند [به تهیدستان] زکات می دهند.» نازل شد،


و هنگامى كه آيه {{قرآن|أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً ۚ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
و هنگامى كه آيه {{قرآن|أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً ۚ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
خط ۱۳۲: خط ۱۴۰:
بنابراين مردم هنگام نزول اين آيات درباره ولايت سؤالاتى داشتند و به امر خدا وعده آنها غدير قرار داده شد، و واقعاً جواب ‏هاى كاملى براى سؤالات خود يافتند.
بنابراين مردم هنگام نزول اين آيات درباره ولايت سؤالاتى داشتند و به امر خدا وعده آنها غدير قرار داده شد، و واقعاً جواب ‏هاى كاملى براى سؤالات خود يافتند.


غدير در واقع تفسير قرآن بود و منبر غدير بيانى براى آيات الهى درباره ولايت. خداوند در كتابش به اطاعت اولو الامر دستور داده و ما بايد بدانيم منظور از اولوالامر كيانند، و با {{قرآن|إنما وليكم اللَّه ...}} صاحب اختيار ما را معرفى كرده و ما بايد شئون اين ولايت را بدانيم.
غدير در واقع تفسير قرآن بود و منبر غدير بيانى براى آيات الهى درباره ولايت. خداوند در كتابش به اطاعت اولو الامر دستور داده و ما بايد بدانيم منظور از اولوالامر كيانند، و با {{قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ}} صاحب اختيار ما را معرفى كرده و ما بايد شئون اين ولايت را بدانيم.


روزى كه خنكاى ولايت در آن وزيد و جان‏ ها طراوت ولايت را احساس كرد غدير بود كه پرونده ‏اش كاملاً باز شد.
روزى كه خنكاى ولايت در آن وزيد و جان‏ ها طراوت ولايت را احساس كرد غدير بود كه پرونده ‏اش كاملاً باز شد.
خط ۱۳۸: خط ۱۴۶:
صاحب غدير در حالى كه مردم را قسم مى‏داد در اين باره فرمود:
صاحب غدير در حالى كه مردم را قسم مى‏داد در اين باره فرمود:


شما را به خدا قسم مى‏ دهم درباره قول خداوند:{{قرآن|يا أيها الذين آمنوا أطيعوا اللَّه و ...}} و آيه{{قرآن|إنما وليّكم اللَّه ...}} كه به پيامبرصلى الله عليه وآله دستور داد تا به مردم بفهماند اين آيات درباره چه كسانى نازل شده و ولايت را براى آنان تفسير كند.
شما را به خدا قسم مى‏ دهم درباره قول خداوند:{{قرآن|يا أيها الذين آمنوا أطيعوا اللَّه و ...}} و آيه{{قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ}} كه به پيامبرصلى الله عليه وآله دستور داد تا به مردم بفهماند اين آيات درباره چه كسانى نازل شده و ولايت را براى آنان تفسير كند.


آن حضرت هم مرا در غدير خم منصوب كرد ... ، و فرمود: «اى مردم، خداوند صاحب اختيارِ من، و من صاحب اختيارِ مؤمنين هستم و اختيارم بر مؤمنين از خودشان بيشتر است.{{متن عربی|أَلا فمن كنت مولاه فعلى مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله}}.<ref>كتاب سليم: ص ۲۹۶ حديث ۲۵.</ref>  
آن حضرت هم مرا در غدير خم منصوب كرد ... ، و فرمود: «اى مردم، خداوند صاحب اختيارِ من، و من صاحب اختيارِ مؤمنين هستم و اختيارم بر مؤمنين از خودشان بيشتر است.{{متن عربی|أَلا فمن كنت مولاه فعلى مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله}}.<ref>كتاب سليم: ص ۲۹۶ حديث ۲۵.</ref>  
۴٬۰۶۴

ویرایش