آیه ۲۸۵ بقره و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

به گفته برخی محققان، يكى از مسائل توحيدى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در پايانِ اولين بخش از خطبه غدیر به آن پرداخت شکر خداوند بود. آخرين قسمت از بخش اول خطبه غدير، سپاسى بلند بود كه آيه ۲۸۵ سوره بقره در آن گنجانده شده بود.'''<big><ref>بقره/۲۸۵؛ غدیر در قرآن: ج۲ ص۲۲۳، ۲۲۴.</ref></big>''' حضرت در اين قسمت جمله {{متن عربی|اَحْمَدُهُ كَثيراً وَ اَشْكُرُهُ دائِماً}} را با آيه {{قرآن|آمَنَ الرَّسُولُ بِما اُنْزِلَ اِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ، لا نُفَرِّقُ بَيْنَ اَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قالُوا سَمِعْنا وَ اَطَعْنا}} در آميخت. سپس آن را مقدمه‌‏اى براى پذیرش طاعت در امر خاص الهى براى اعلان ولايت در غدير قرار داد. در ادامه، رسول خدا صلى الله عليه و آله با اشاره نامحسوسى به آيه تبليغ فرمود: «امر او را مى‌پذيرم و اطاعت مى‏‌كنم و به همه آنچه او را راضى مى‏‌كند مبادرت مى‏‌نمايم و در برابر آنچه او مقدر كند تسليم هستم، براى رغبت در اطاعت او و ترس از عقوبتش.»

گفته شده که غدير همان اندازه كه يک اعتقاد بود يک دستور نيز بود؛ دستورى به‌گستردگى جوانب مختلف آن، كه مجموعه‌‏اى از ايمان، اطاعت و پيمان در يک سو و حمد، سپاس و تشكر از اين نعمت در سوى ديگرِ آن به‌چشم مى‏‌خورد. اين فرمان‌های خاص كه در غدير به مردم داده شد وظايف آنان را در آن مقطع خاص به‌عنوان مقدمه‏‌اى براى آيندگان تعيين كرد. به نظر برخی، بعضی آيات قرآن پشتيبانِ اين اوامر غديرى است كه مستقيماً در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله به آنها استشهاد شده است. آياتى كه به اين عنوان در غدير به‌صورت تركيب و تضمين در كلام حضرت ديده مى‏‌شود ۱۰ آيه است كه يكى از آنها آيه ۲۸۵ سوره بقره دانسته شده است: {{قرآن|آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّه وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ، لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ|ترجمه=پیامبر به آنچه از پروردگارش به او نازل شده، ایمان آورده، و مؤمنان همگی به خدا و فرشتگان و کتاب‌ها و پیامبرانش، ایمان آورده‌اند [و بر اساس ایمان استوارشان گفتند:] ما میان هیچ‌یک از پیامبران او فرق نمی‌گذاریم. و گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا! آمرزشت را خواهانیم و بازگشت [همه] به‌سوی توست}}

در روایتى از علی بن‌ ابراهیم قمی به سند خود از امام صادق علیه السلام آمده است که آیه {{متن قرآن|آمن‌الرّسول}} خطاب دو جانبه و بى‌واسطه خداوند با پیامبر در شب معراج بوده است. در این روایت، امام صادق علیه السلام از پیامبر صلى الله علیه و آله نقل مى‌کند: هنگامى که در معراج به سدرةالمنتهی رسیدم و تا اندازه دو قوس کمان به او نزدیک شدم، پروردگارم ندا داد: {{متن قرآن|آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ}} و من از طرف خود و امّتم به خداوند پاسخ دادم:{{متن قرآن|وَ الْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّه وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ، لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ}} و گفتم: {{متن قرآن|سَمِعنا و أَطَعنا غُفرانَكَ رَبَّنا و إِلیكَ المَصِیر}}؛ آن‌گاه خداوند فرمود: {{متن قرآن|لَايُكِلّفُ اللّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها لَها ماكَسبَت و عَلیهَا ما اکتَسبَت|ترجمه=خداوند هيچ‌كس را جز به قدر توانايى‌اش تكليف نمى‌كند}} و من از خدا خواستم: {{متن قرآن|رَبَّنا لَاتُؤاخِذنَا إَن نَسِینا أو أَخطَأنا|ترجمه=پروردگارا، اگر فراموش كرديم يا به خطا رفتيم بر ما مگير}} و خداوند فرمود: پذیرفتم.