۲۲٬۰۱۸
ویرایش
ابرابزار
(ابرابزار) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان =گزارش حجة الوداع | | عنوان =گزارش حجة الوداع | ||
| تصویر = گزارش حجه الوداع (کتاب).jpg | | تصویر = گزارش حجه الوداع (کتاب).jpg | ||
| توضیح_تصویر =گزارش لحظه به لحظه سفر حج پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مدینه تا مدینه | | توضیح_تصویر =گزارش لحظه به لحظه سفر حج پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مدینه تا مدینه | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = شیعه | ||
| ناشر = | | ناشر =دلیل ما | ||
| محل نشر = قم | | محل نشر = قم | ||
| سال نشر =۱۳۸۷ش | | سال نشر =۱۳۸۷ش | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| شماره ملی = | | شماره ملی = | ||
| نسخه الکترونیکی = [https://noorlib.ir/book/info/22710/ | | نسخه الکترونیکی = [https://noorlib.ir/book/info/22710/گزارش-حجة-الوداع مطالعه در سایت نور] | ||
}} | }} | ||
==نویسنده== | |||
== نویسنده == | |||
'''محمد باقر انصاری خویینی زنجانی''' (متولد ۱۳۳۹ ش) در شهر مقدس قم در سال دوم عمرش همراه والدین به تهران منتقل شد و تا ۱۴ سالگی در تهران بود. دبستان و دبیرستان را در اهران گذراند و برای طلبگی در سال ۱۳۹۴ ق همراه والدین به قم بازگشت. طی ۷ سال دروس سطح را به پایان برد که از محضر والد و عموی بزرگوار و اساتید حوزوی بهره برد. از سال ۱۴۰۲ ق در دروس خارج آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری و آیت الله وحید خراسانی حضور یافت و تقریرات دروس فقه و اصول ایشان را به عربی تدوین کرد. همزمان با اصول فقه به‌طور تخصصی وارد علم رجال و کتاب‌شناسی شد. از سال ۱۴۰۶ق نویسندگی و تألیف را آغاز کرد که تاکنون ادامه دارد. آثار متعددی از ایشان در موضوع غدیر منتشر شده است مانند: | '''محمد باقر انصاری خویینی زنجانی''' (متولد ۱۳۳۹ ش) در شهر مقدس قم در سال دوم عمرش همراه والدین به تهران منتقل شد و تا ۱۴ سالگی در تهران بود. دبستان و دبیرستان را در اهران گذراند و برای طلبگی در سال ۱۳۹۴ ق همراه والدین به قم بازگشت. طی ۷ سال دروس سطح را به پایان برد که از محضر والد و عموی بزرگوار و اساتید حوزوی بهره برد. از سال ۱۴۰۲ ق در دروس خارج آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری و آیت الله وحید خراسانی حضور یافت و تقریرات دروس فقه و اصول ایشان را به عربی تدوین کرد. همزمان با اصول فقه به‌طور تخصصی وارد علم رجال و کتاب‌شناسی شد. از سال ۱۴۰۶ق نویسندگی و تألیف را آغاز کرد که تاکنون ادامه دارد. آثار متعددی از ایشان در موضوع غدیر منتشر شده است مانند: | ||
«معاً فی الغدیر»، [[واقعه قرآنی غدیر (کتاب)|«واقعهٔ قرآنی غدیر»]]، «سخنرانی استثنایی غدیر»، [[ژرفای غدیر (کتاب)|«ژرفای غدیر»]]، [[چهارده قرن باغدیر (کتاب)|«چهارده قرن با غدیر»]]، [[کرانه‌های غدیر (کتاب)|«کرانه‌های غدیر»]]، [[اولین میراث مکتوب غدیر (کتاب)|«اولین میراث مکتوب از واقعه غدیر»]]، [[اگر در غدیر بودیم...؟ (کتاب)|«اگر در غدیر بودیم … ؟»]]، [[خطابه غدیر در آینه اسناد (کتاب)|«خطابه غدیر در آینه اسناد»]]، [[کتاب خطابه غدیر (انصاری)|«خطابه غدیر: گزارش مراسم سه روزه در غدیر خم متن عربی و ترجمه فارسی خطابه غدیر»]]، «[[غدیر از زبان مولی (کتاب)|غدیر از زبان مولی علیه السلام»]]، [[غدیر در قرآن قرآن در غدیر (کتاب)|«غدیر در قرآن، قرآن در غدیر (۳ جلد)»]]، «غدیر من»، [[قصه قرآنی غدیر (کتاب)|«قصه قرآنی غدیر»]]، «گزارش حجةالوداع»، [[قرآن نامه غدیر (کتاب)|«قرآن نامه غدیر»]]، «گزارش لحظه به لحظه از حج پیامبر صلی الله علیه وآله»، [[گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر (کتاب)|«گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر»]]، [[خطبه غدیر چیست (کتاب)|«خطبه غدیر چیست ؟»]]، [[غدیر کلاس فوری (کتاب)|«غدیر کلاس فوری»،]] [[غدیر با قرآن نسخه فوری (کتاب)|«غدیر با قرآن»]]، [[خطبه غدیر نگاه فوری (کتاب)|«خطبه غدیر نگاه فوری»]]، [[غدیر و دشمنان مرور فوری (کتاب)|«غدیر و دشمنان»]]، [[غدیر تا فاطمیه (کتاب)|«غدیر تا فاطمیه»]]، «[[اسرار غدیر (کتاب)|اسرار غدیر]]»، [[خطبه نبوت در غدیر ولایت (کتاب)|«خطبه نبوت در غدیر ولایت»]]، [[تبلیغ غدیر در سیره معصومین (کتاب)|«تبلیغ غدیر در سیرهٔ معصومین علیهم السلام»]]، «بیعة الغدیر»، [[ندای آسمانی غدیر (کتاب)|«ندای آسمانی غدیر»]]، «[[غدیر در احساس | «معاً فی الغدیر»، [[واقعه قرآنی غدیر (کتاب)|«واقعهٔ قرآنی غدیر»]]، «سخنرانی استثنایی غدیر»، [[ژرفای غدیر (کتاب)|«ژرفای غدیر»]]، [[چهارده قرن باغدیر (کتاب)|«چهارده قرن با غدیر»]]، [[کرانه‌های غدیر (کتاب)|«کرانه‌های غدیر»]]، [[اولین میراث مکتوب غدیر (کتاب)|«اولین میراث مکتوب از واقعه غدیر»]]، [[اگر در غدیر بودیم...؟ (کتاب)|«اگر در غدیر بودیم … ؟»]]، [[خطابه غدیر در آینه اسناد (کتاب)|«خطابه غدیر در آینه اسناد»]]، [[کتاب خطابه غدیر (انصاری)|«خطابه غدیر: گزارش مراسم سه روزه در غدیر خم متن عربی و ترجمه فارسی خطابه غدیر»]]، «[[غدیر از زبان مولی (کتاب)|غدیر از زبان مولی علیه السلام»]]، [[غدیر در قرآن قرآن در غدیر (کتاب)|«غدیر در قرآن، قرآن در غدیر (۳ جلد)»]]، «غدیر من»، [[قصه قرآنی غدیر (کتاب)|«قصه قرآنی غدیر»]]، «گزارش حجةالوداع»، [[قرآن نامه غدیر (کتاب)|«قرآن نامه غدیر»]]، «گزارش لحظه به لحظه از حج پیامبر صلی الله علیه وآله»، [[گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر (کتاب)|«گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر»]]، [[خطبه غدیر چیست (کتاب)|«خطبه غدیر چیست ؟»]]، [[غدیر کلاس فوری (کتاب)|«غدیر کلاس فوری»،]] [[غدیر با قرآن نسخه فوری (کتاب)|«غدیر با قرآن»]]، [[خطبه غدیر نگاه فوری (کتاب)|«خطبه غدیر نگاه فوری»]]، [[غدیر و دشمنان مرور فوری (کتاب)|«غدیر و دشمنان»]]، [[غدیر تا فاطمیه (کتاب)|«غدیر تا فاطمیه»]]، «[[اسرار غدیر (کتاب)|اسرار غدیر]]»، [[خطبه نبوت در غدیر ولایت (کتاب)|«خطبه نبوت در غدیر ولایت»]]، [[تبلیغ غدیر در سیره معصومین (کتاب)|«تبلیغ غدیر در سیرهٔ معصومین علیهم السلام»]]، «بیعة الغدیر»، [[ندای آسمانی غدیر (کتاب)|«ندای آسمانی غدیر»]]، «[[غدیر در احساس ملتها (کتاب)|غدیر در احساس ملتها]]»، «حضور در غدیر»، «گفتارهای ایام ولایت»، «صدای غدیر می‌آید»، «[[کتاب بر کرانه غدیر (انصاری)|برکرانه غدیر.]]» | ||
== فهرست مطالب == | == فهرست مطالب == | ||
{{کشویی}} | |||
* مشخصات | * مشخصات کتاب | ||
* | * تقدیم | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
==== | ==== آماده‌سازی مقدمات سفر حج ==== | ||
* نزول فرمان حج | |||
* نزول فرمان | * اعلان عمومی برای حج | ||
* اعلان | * مسافران یمن | ||
* مسافران | |||
* مقدمات سفر | * مقدمات سفر | ||
* برنامه سفر | * برنامه سفر | ||
* | * مسافرین خانواده پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* | * آمادگی خصوصی پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* سؤالات | * سؤالات مردم | ||
* | * تعیین جانشین پیامبرصلی الله علیه وآله در مدینه | ||
==== از | ==== از مدینه تا مکه ==== | ||
* حرکت کاروان پیامبرصلی الله علیه وآله تا ذوالحلیفة | |||
* آمادگی حاجیان برای احرام در میقات | |||
* ولادت محمد بن ابی‌بکر قبل از مراسم احرام | |||
* آمادگی پیامبرصلی الله علیه وآله برای احرام | |||
* لبیک گویان از بیداء | |||
* کاروان عظیم حجاج | |||
* از میقات تا روحاء | |||
* از روحاء تا اثایة | |||
* گم شدن شتر پیامبرصلی الله علیه وآله از اثایه تا عرج | |||
* از عرج تا سقیاء | |||
* ابواء و قله هرشی و قله اِراک | |||
* جُحفه و غدیر | |||
* قُدَید و عُسفان | |||
* مَرّ الظهران و سَرِف | |||
==== ورود به مکه تا دستور حج تمتع ==== | |||
* | * قافله یمن به طرف مکه | ||
* | * ملاقات پیامبر و امیرالمؤمنین‌علیهما السلام | ||
* | * ورود پیامبرصلی الله علیه وآله به مکه | ||
* | * خیمه‌های حجاج در مکه | ||
* | * پیامبرصلی الله علیه وآله و زیارت کعبه | ||
* | * طواف کعبه | ||
* | * نماز طواف در مقام ابراهیم‌علیه السلام | ||
* | * طواف ضعیفان | ||
* | * زیارت حجر الاسود | ||
* | * کنار چاه زمزم | ||
* | * سعی صفا و مروه | ||
* | * دستور حج تمتع | ||
==== | ==== ملاقات‌ها در مکه ==== | ||
* اقامت در مکه | |||
* اموال ارسالی از یمن و نجران | |||
* وحی الهی در روز اول | |||
* زیارت قبور خویشاوندان | |||
* مسائل کاروان یمن در مکه | |||
* مسائل قبایل مختلف در مکه | |||
* عیادت از مریض | |||
* پوشش جدید برای کعبه | |||
* آموزش مناسک حج | |||
* معجزه نطق کودکِ یمامه | |||
* آنان که اولین بار پیامبرصلی الله علیه وآله را می‌دیدند | |||
==== آغاز مراسم حج ==== | |||
* حاضرین در حجة الوداع | |||
* نام عده‌ای از مردان حاضر در حجة الوداع | |||
* نام عده‌ای از زنان حاضر در حجة الوداع | |||
* نام عده‌ای از کودکان حاضر در حجة الوداع | |||
* آغاز مراسم حج | |||
* آماده‌سازی اسکان و آذوقه ایام حج | |||
==== آغاز مراسم | |||
* | |||
* نام | |||
* نام | |||
* نام | |||
* آغاز مراسم حج | |||
* | |||
* آغاز مراسم حج | * آغاز مراسم حج | ||
* فرمان اعلام | * فرمان اعلام ولایت بعد از حج | ||
* روز هشتم از | * روز هشتم از مکه تا مِنا | ||
* روز نهم از مِنا تا عرفات | * روز نهم از مِنا تا عرفات | ||
==== | ==== عرفات ==== | ||
* وقوف در عرفات | * وقوف در عرفات | ||
* خوشامد به مهمانان پروردگار | * خوشامد به مهمانان پروردگار | ||
* | * دعاهای پیامبرصلی الله علیه وآله در عرفات | ||
* ملاقات با مردم در عرفات | * ملاقات با مردم در عرفات | ||
* پاسخ به اعتراض عمر | * پاسخ به اعتراض عمر | ||
* | * پیام الهی درباره اعلام ولایت | ||
* | * معرفی خصوصی علی بن ابی‌طالب‌علیه السلام | ||
* | * وقایعی در عرفات | ||
* | * آخرین لحظات در عرفات | ||
* دستور | * دستور حرکت از عرفات | ||
==== مشعر الحرام ==== | ==== مشعر الحرام ==== | ||
* از عرفات تا مشعر الحرام | |||
* از عرفات تا مشعر | * عبور از مکان سابق بت‌پرستی | ||
* عبور از | * احکامی درباره وقوف مشعر | ||
* | * ملاقات با نمایندگان تازه مسلمانان | ||
* ملاقات با | |||
* وقوف واجب در مشعر الحرام | * وقوف واجب در مشعر الحرام | ||
* از مشعر تا مِنا | * از مشعر تا مِنا | ||
* | * سؤالاتی در مسیر مِنا | ||
==== عید قربان در مِنا و مکه ==== | |||
* ورود به مِنا | * ورود به مِنا | ||
* | * رمی جمره عقبه | ||
* دستورات | * دستورات پیامبرصلی الله علیه وآله درباره قربانی | ||
* | * قربانی شتران پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* | * تراشیدن موی سر | ||
* بازگشت به | * بازگشت به مکه برای طواف | ||
* | * کنار چاه زمزم | ||
* بازگشت از | * بازگشت از مکه به مِنا | ||
==== روز | ==== روز یازدهم در منا ==== | ||
* رمی جمرات در روز یازدهم | |||
* شفای پسر مجنون | |||
* سؤالات مردم در روز یازدهم | |||
* | ==== روز دوازدهم و سیزدهم در مِنا ==== | ||
* ظهور | * رمی جمرات سه‌گانه در روز دوازدهم | ||
* ظهور شیطان در مِنا | |||
* نزول سوره «نصر» در مِنا | * نزول سوره «نصر» در مِنا | ||
* خطابه بلند در مِنا | * خطابه بلند در مِنا | ||
* آغاز | * آغاز توطئه‌های منافقین | ||
* شب و روز | * شب و روز سیزدهم در مِنا | ||
* ساعات و لحظات آخر در مِنا | * ساعات و لحظات آخر در مِنا | ||
* از مِنا تا «مُحَصَّب» تا ابطح | * از مِنا تا «مُحَصَّب» تا ابطح | ||
==== مقدمات برنامه | ==== مقدمات برنامه غدیر ==== | ||
* اولین دستور برای برنامه غدیر | |||
* | * کلام پیامبرصلی الله علیه وآله در ثواب حاجیان | ||
* | * اعلان عمومی برای حرکت به سوی غدیر | ||
* اعلان | * نزول لقب «امیرالمؤمنین» برای علی بن ابی‌طالب‌علیه السلام | ||
* نزول لقب | * سپردن ودایع انبیاء به علی‌علیه السلام | ||
* سپردن | * اعتراض عایشه به علی‌علیه السلام و پاسخ پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* اعتراض | |||
* اطلاع | ==== آغاز توطئه‌های اصحاب صحیفه ==== | ||
* | * اطلاع عایشه از برنامه غدیر | ||
* | * امضای صحیفه ملعونه | ||
* فراخواندن اصحاب | * عکس العمل پیامبرصلی الله علیه وآله به اصحاب صحیفه | ||
* ائتلاف اصحاب | * فراخواندن اصحاب صحیفه | ||
* اطلاع | * ائتلاف اصحاب صحیفه با بنی‌امیه | ||
* اطلاع یاران خاص از توطئه‌ها | |||
==== | ==== آخرین روز توقف در مکه ==== | ||
* خطابه مفصل | * خطابه مفصل پیامبرصلی الله علیه وآله کنار کعبه | ||
* شب پانزدهم | * شب پانزدهم ذی الحجة آماده حرکت | ||
* طواف | * طواف وداع | ||
==== از | ==== از مکه تا غدیر ==== | ||
* | * کاروان صد و بیست هزار نفری به سوی غدیر | ||
* از «ضجنان» تا «عسفان» | * از «ضجنان» تا «عسفان» | ||
* | * دعاهای مستجاب در «قدید» | ||
* نزول | * نزول آیات برای آمادگی غدیر | ||
* | * خنثی شدن یک توطئه پس از «قُدید» | ||
* شب | * شب هیجدهم ذی الحجه در آستانه غدیر | ||
* خبر دادن به | * خبر دادن به امیرالمؤمنین‌علیه السلام از آیه «بلِّغ» | ||
* | * شکست یک توطئه هنگام رسیدن به غدیر خم | ||
* | * موقعیت جغرافیایی غدیر | ||
* توقف | * توقف کاروان کنار برکه غدیر | ||
* | * آماده‌سازی جایگاه سخنرانی | ||
* نماز جماعت در برابر منبر | * نماز جماعت در برابر منبر غدیر | ||
* | * پیامبر و امیرالمؤمنین‌علیهما السلام بر فراز منبر | ||
* | * توطئه‌ای دیگر در برابر منبر غدیر | ||
==== | ==== سخنرانی تاریخی در غدیر ==== | ||
* آغاز سخنرانی تاریخی پیامبرصلی الله علیه وآله | |||
* متن سخنرانی پیامبرصلی الله علیه وآله بر منبر غدیر | |||
* منظره بدیع | |||
# حمد و ثنای الهی | |||
# فرمان الهی برای مطلبی مهم | |||
# اعلان رسمی ولایت و امامت دوازده امام‌علیهم السلام | |||
# معرفی و بلند کردن امیرالمؤمنین‌علیه السلام به دست پیامبرصلی الله علیه وآله | |||
# تأکید بر توجه امت به مسئله امامت | |||
* رفتارهای منافقین در اثنای خطبه | |||
# اشاره به کارشکنی‌های منافقین | |||
# پیروان اهل بیت‌علیهم السلام و دشمنان ایشان | |||
# حضرت مهدی عجل اللَّه فرجه | |||
# مطرح کردن بیعت | |||
# حلال و حرام، واجبات و محرمات | |||
# بیعت گرفتن رسمی | |||
==== وقایع بعد از سخنرانی غدیر ==== | |||
* بستن عمامه سحاب بر فراز منبر | * بستن عمامه سحاب بر فراز منبر | ||
* فرود از منبر و | * فرود از منبر و فریادهای شعف مردم | ||
* سؤالات مردم بعد از | * سؤالات مردم بعد از خطبه | ||
* | * تشکر الهی از پیامبرصلی الله علیه وآله برای ابلاغ ولایت علی‌علیه السلام | ||
* | * سرفرازی مؤمنین و ذلت منافقین | ||
==== | ==== وقایع سه روزه بیعت ==== | ||
* برنامه سه روزه | * برنامه سه روزه بیعت | ||
* بازگرداندن | * بازگرداندن فراریان از بیعت | ||
* | * اولین بیعت کنندگان غدیر | ||
* برخورد با سخنان | * برخورد با سخنان ابوبکر و عمر بعد از بیعت | ||
* برخورد با | * برخورد با حرکت معاویه بعد از بیعت | ||
* شعر حسان بن ثابت درباره | * شعر حسان بن ثابت درباره غدیر | ||
* | * ابلیس و شیاطین در غدیر | ||
* | * عکس العمل‌های شیطان در غدیر | ||
==== برخورد با | ==== برخورد با تحرکات منافقین ==== | ||
* گزارش | * گزارش حذیفه از تحرکات منافقین | ||
* گزارش مقداد از | * گزارش مقداد از تحرکات منافقین | ||
* گزارش ابوذر از | * گزارش ابوذر از تحرکات منافقین | ||
* وسوسه | * وسوسه اندازی منافقین در غدیر | ||
* | * تشکیک در منظور از «من کنت مولاه …» | ||
* سؤال درباره از طرف خدا بودن | * سؤال درباره از طرف خدا بودن غدیر | ||
* | * پیشنهاد منافقین برای تغییر علی‌علیه السلام! | ||
* | * پیشنهاد منافقین برای شرکت در خلافت | ||
* ظهور | * ظهور جبرئیل در غدیر | ||
* سند | * سند مکتوب غدیر | ||
* | * علی بن ابی‌طالب‌علیه السلام همچون عیسی بن مریم‌علیه السلام | ||
* پاسخ | * پاسخ الهی به منافقین درباره انتصاب علی‌علیه السلام | ||
* سنگ | * سنگ آسمانی بر منکر غدیر( | ||
==== از | ==== از غدیر تا مدینه ==== | ||
* | * حرکت از غدیر در شب بیست و یکم | ||
* توطئه قتل | * توطئه قتل پیامبرصلی الله علیه وآله در کوه هرشی | ||
* توطئه قتل | * توطئه قتل علی‌علیه السلام بعد از هرشی | ||
* | * زیارت قبر مادر در ابواء | ||
* انتشار | * انتشار سریع و فراگیر خبر غدیر | ||
* خبر وفات باذان | * خبر وفات باذان حاکم یمن | ||
* | * پیشواز حضرت در روحاء | ||
* | * وقایعی در «عرق الظبیة» | ||
* ورود به | * ورود به مدینه | ||
* | * مدینه در بازگشت از حج | ||
* | * کسانی که در حج شرکت نکردند | ||
* | * یاد غدیر در مدینه | ||
* اعلام روز | * اعلام روز غدیر به عنوان عید | ||
==== پس از حجة الوداع تا رحلت | ==== پس از حجة الوداع تا رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله ==== | ||
* | * تشکل ۳۴ نفری بر ضد غدیر | ||
* | * امضای صحیفه دوم در خانه ابوبکر | ||
* متن معاهده نامه دوم اصحاب | * متن معاهده نامه دوم اصحاب صحیفه | ||
* برخورد | * برخورد پیامبرصلی الله علیه وآله با امضاکنندگان صحیفه دوم | ||
* | * وصیت پیامبرصلی الله علیه وآله درباره روزهای بعد از خود | ||
* اجتماع همسران | * اجتماع همسران پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* مسموم | * مسموم کردن پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* فرستادن | * فرستادن منافقین با لشکر اسامه | ||
* بازگشت | * بازگشت ابوبکر و عمر از لشکر اُسامه | ||
* | * خنثی شدن نقشه نماز ابوبکر به جای پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* نوشتن | * نوشتن کتف، سند ابدی اسلام | ||
* رحلت | * رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله و اجرای صحیفه در سقیفه | ||
* | * غاصبین بر فراز منبر پیامبرصلی الله علیه وآله | ||
* | * افشای صحیفه در ماجرای سقیفه | ||
* از | * از سقیفه تا کربلا | ||
* | * حیات حقیقی غدیر | ||
==== | ==== نقشه‌های جغرافیایی حجة الوداع ==== | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱: حجاز و کشورهای همسایه | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۲: مناطق و استان‌های عربستان | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۳: میقات‌های حج | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۴: حدود حرم | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۵: جغرافیای مدینه | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۶: مسیر هجرت و حجة الوداع | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۷: مسجد شجره | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۸: مسجد الحرام | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۹: مَسعی | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱۰: جغرافیای مکه | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱۱: جَمَرات سه‌گانه | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱۲: موقعیت عرفات و مشعر و مِنا | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱۳: نمای داخل کعبه | ||
* نقشه شماره | * نقشه شماره ۱۴: مسیر بازگشت تا غدیر و تا مدینه | ||
* فهرست منابع | * فهرست منابع | ||
* منابع | * منابع | ||
* | * پی‌نوشت‌ها | ||
{{پایان}} | |||