|
|
| خط ۶۵: |
خط ۶۵: |
| به‌نقل از منابع، آیه ۵۹ نساء در دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير خوانده می‌شود چنين آمده است:{{متن عربی|رَبَّنا انَّكَ امَرْتَنا بِطاعَةِ وُلاةِ امْرِكَ وَ امَرْتَنا انْ نَكُونَ مَعَ الصّادِقينَ فَقُلْتَ: أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى الْأَمْرِ مِنْكُمْ وَ قُلْتَ: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ. رَبَّنا سَمِعْنا وَ اطَعْنا|ترجمه=پروردگارا، تو به ما دستور اطاعت از واليان امرت داده‌اى و نيز دستور داده‌اى كه با راستگویان باشيم و فرمودهاى: اطاعت كنيد از خدا و رسول و از اولى الامرتان و نيز فرمودهاى: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد تقواى خدا پيشه كنيد و با راستگویان باشيد. پروردگارا، ما شنيديم و اطاعت كرديم}}.<ref>الاقبال، ج۲، ص۲۸۷-۲۸۸؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۱۹.</ref> | | به‌نقل از منابع، آیه ۵۹ نساء در دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير خوانده می‌شود چنين آمده است:{{متن عربی|رَبَّنا انَّكَ امَرْتَنا بِطاعَةِ وُلاةِ امْرِكَ وَ امَرْتَنا انْ نَكُونَ مَعَ الصّادِقينَ فَقُلْتَ: أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى الْأَمْرِ مِنْكُمْ وَ قُلْتَ: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ. رَبَّنا سَمِعْنا وَ اطَعْنا|ترجمه=پروردگارا، تو به ما دستور اطاعت از واليان امرت داده‌اى و نيز دستور داده‌اى كه با راستگویان باشيم و فرمودهاى: اطاعت كنيد از خدا و رسول و از اولى الامرتان و نيز فرمودهاى: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد تقواى خدا پيشه كنيد و با راستگویان باشيد. پروردگارا، ما شنيديم و اطاعت كرديم}}.<ref>الاقبال، ج۲، ص۲۸۷-۲۸۸؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۱۹.</ref> |
|
| |
|
| === نتيجه اعتقادى === | | === نتيجه اعتقادى آیه در دعا: با اولو الامر و راستگویان باشید === |
| در اين فراز دو بار از اين دو آيه ياد شده است: يک بار با اشاره در اول آن است كه با كلمه «امَرْتَنا» آمده است، يعنى خدايا تو ما را به اين دو مسئله امر كرده اى. بار دوم عين دو آيه آورده شده است. | | مطرح‌شدن آيه ۵۹ سوره نساء، درباره غدير چنین تفسیر شده است: خدايا ما با پذيرش غدير در واقع توانسته‌ايم به یک مسئله اساسى در قرآن عمل كنيم؛ اینکه اولى الامر كيست و وظيفه مردم در برابر ايشان چيست؟ از پيامبر صلى الله عليه و آله درباره «اولُو الامْرِ» در آیه پرسيدند؛ حضرت فرمود: جانشينان من تا هنگامى كه بر سر حوض كوثر نزد من آيند. همه آنان هدايت‌كننده و هدايتشدهاند. خوار كردن خواركنندگان به آنان ضرر نمىرساند. آنان با قرآنند و قرآن با آنان است.<ref>الغيبة (نعمانى) : ص ۸۱ . </ref> |
| | |
| با اولو الامر و صادقين باشيم | |
| | |
| مطرح كردن اين دو آيه درباره غدير بدين معناست كه خدايا ما با پذيرش غدير در واقع توانسته ايم به دو مسئله اساسى در قرآن عمل كنيم. به عبارت ديگر غدير آمد كه بگويد: اولى الامر كيست و صادقين كيانند، و وظيفه مردم در برابر ايشان چيست؟
| |
| | |
| از پيامبر صلى الله عليه و آله درباره آيه «اولُو الامْرِ» پرسيدند. حضرت فرمود: جانشينان تا هنگامى كه بر سر حوض كوثر نزد من آيند. | |
| | |
| همه آنان هدايت كننده و هدايت شده اند. خوار كردن خوار كنندگان به آنان ضرر نمى رساند. آنان با قرآنند و قرآن با آنان است... .<ref>الغيبة (نعمانى) : ص ۸۱ . </ref> | |
|
| |
|
| در غدير پيامبر صلى الله عليه و آله اولين نفر از اين جانشينان را كه على بن ابى طالب عليه السلام است، از فراز آن منبر به همه نشان داد و آن چنان كه ممكن بود معرفى كرد و يازده امام بعد از او را نيز براى همه روشن ساخت و معرفى كرد كه «صادقين» اينانند. | | در غدير پيامبر صلى الله عليه و آله اولين نفر از اين جانشينان را كه على بن ابى طالب عليه السلام است، از فراز آن منبر به همه نشان داد و آن چنان كه ممكن بود معرفى كرد و يازده امام بعد از او را نيز براى همه روشن ساخت و معرفى كرد كه «صادقين» اينانند. |
| خط ۸۱: |
خط ۷۳: |
|
| |
|
| در نتيجه از كسانى اطاعت كرده كه غير دستور خدا يا ضد دستور خدا را داده اند و در نگاه ديگر با كاذبين بوده يا با كسانى كه صدق آنان تأييد نشده است. | | در نتيجه از كسانى اطاعت كرده كه غير دستور خدا يا ضد دستور خدا را داده اند و در نگاه ديگر با كاذبين بوده يا با كسانى كه صدق آنان تأييد نشده است. |
|
| |
| يكى از شاخصه هاى زندگى معصومين عليهم السلام تبليغ غدير به شكل هاى مختلف است.
| |
|
| |
| از جمله تبليغ غدير با آيه «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَسولَ وَ اولِى الأمرِ مِنكُم...» است كه ذيلاً به بيان آن مى پردازيم:
| |
|
| |
| ==== اميرالمؤمنين عليه السلام بين لشكريان خود در صفين ====
| |
| جنگ صفين يكى از حساسترين مقاطعى بود كه اميرالمؤمنين عليه السلام فرصت را براى تبليغ غدير در آن مغتنم شمرد. آن سوى ميدان جنگ معاويه با پرچم ضد غدير و اين سو على عليه السلام با عَلَم ولايتِ الهى.
| |
|
| |
| شرايط حساسى براى يک خطابه غديرى پيش آمده كه بايد غير منتظره آن را ايراد كرد، در حالى كه مهاجرين و انصار و نيز فرستادگان معاويه حضور داشته باشند، تا خبرها را براى آن سوى ميدان ببرند.
| |
|
| |
| در اين جنگ پس از چند نامه و پيام كه بين اميرالمؤمنين عليه السلام و معاويه رد و بدل شد، آن حضرت در ميان لشكر خود در جمع مهاجرين و انصار و با حضور فرستادگان معاويه بر فراز منبر قرار گرفت و مناقب خود را برشمرد، و در هر كدام مردم را قسم داد و آنان اقرار كردند. از جمله غدير را مطرح كرد و فرمود:
| |
|
| |
| شما را به خدا قسم مى دهم درباره قول خداوند: «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا اَطيعوا اللَّهَ وَ ...» <ref>نساء / ۵۹ .</ref>و آيه «اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ ...» <ref>مائده / ۵۵ .</ref>... كه خداوند به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داد به مردم بفهماند كه اين آيات درباره چه كسانى نازل شده و ولايت را براى آنان تفسير كند ... .
| |
|
| |
| آن حضرت هم مرا در غدير خم منصوب كرد ... ، و فرمود: اى مردم، خداوند صاحب اختيار من، و من صاحب اختيار مؤمنين هستم و اختيارم بر مؤمنين از خودشان بيشتر است. اَلا فَمَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ وَ انصُر مَن نَصَرَهُ وَ اخذُل مَن خَذَلَهُ: اَلا كه هر كس من صاحب اختيار او بوده ام على صاحب اختيار اوست ... .
| |
|
| |
| پس از اين سخنانِ اميرالمؤمنين عليه السلام، دوازده نفر از كسانى كه از شركت كنندگان در جنگ بدر بودند و در صفين همراه حضرت حضور داشتند برخاستند و به گفتار حضرت شهادت دادند. سپس هفتاد نفر ديگر از صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله برخاستند و شهادت دادند. بعد از آن چهار نفر از اهل بدر برخاستند و تفصيل ماجرا و آنچه در غدير ديده بودند بازگو كردند.<ref>كتاب سليم: حديث ۲۵.</ref>
| |
|
| |
| پيداست كه اين منظره فوق العاده تبليغى در حال جنگ آن هم در برابر لشكر معاويه، اثرى به ياد ماندنى از غدير در ذهن ها باقى گذاشت كه تا امروز در كتب غير شيعه هم نقل شده است.
| |
|
| |
| ==== امام باقرعليه السلام در پاسخ سؤال قرآنى ====
| |
| يک دليل قرآنى در پاسخ به يک سؤال قرآنى درباره غدير، گفتگويى بود كه طى آن [[امام باقر علیه السلام]] به ابوبصير فرمود: آيه «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم» درباره على بن ابى طالب عليه السلام نازل شده است. ابوبصير عرض كرد: مردم به ما مى گويند: چرا خداوند نام على و اهل بيتش را در كتابش ذكر نكرده است؟
| |
|
| |
| حضرت فرمود: به مردم بگوييد: خداوند نماز را بر پيامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله آن را براى مردم تفسير نموده است. (و همچنين زكات و حج را)، و نيز نازل كرده «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم» كه درباره على و حسن و حسين عليهم السلام است. (در بيان كلمه «اولى الامر») پيامبر صلى الله عليه و آله درباره على عليه السلام فرموده: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ» ، و نيز فرموده: شما را به كتاب خدا و اهل بيتم وصيت مى كنم ... .
| |
|
| |
| اگر پيامبرصلى الله عليه وآله سكوت مى كرد و اهل آيه «اولى الامر» را معرفى نمى كرد آل عباس و آل عقيل و ديگران آن را ادعا مى كردند!! ... وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله از دنيا رفت على عليه السلام صاحب اختيار مردم بود ... ، چون پيامبر صلى الله عليه و آله ولايت او را به مردم ابلاغ فرموده و او را منصوب كرده بود.<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۳۱۱.</ref>
| |
|
| |
| ==== امام باقر عليه السلام درباره تفسير قرآنى غدير ====
| |
| چرا خدا در قرآن نام اهل بيت عليهم السلام را به صراحت نياورده است؟ براى آنكه عترت قرآن را تفسير كند و ثقلين در كنار يكديگر معنى دهد، همان دوازده امامى كه در غدير معرفى شدند. اين سؤال را ابوبصير از امام باقر عليه السلام پرسيد و حضرت فرمود:
| |
|
| |
| خداوند نماز را بر پيامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله آن را براى مردم تفسير نموده است؛ (و همچنين زكات و حج را) ، و نيز نازل كرده «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم»<ref>نساء / ۵۹ .</ref> كه درباره على و حسن و حسين عليهم السلام است. (در بيان كلمه «اولى الامر») پيامبر صلى الله عليه و آله درباره على عليه السلام فرموده است: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، و نيز فرموده: شما را به كتاب خدا و اهل بيتم وصيت مى كنم... .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۳۱۱.</ref>
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۱۲۳: |
خط ۸۴: |
| * '''عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال'''؛ عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى، تحقیق: محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى، قم: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام، ۱۳۸۲ش. | | * '''عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال'''؛ عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى، تحقیق: محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى، قم: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام، ۱۳۸۲ش. |
| * '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | | * '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. |
| | * '''الغیبة'''؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، تهران: مکتبة الصدوق، ۱۳۹۷ق. |
| * '''فرائد السمطین'''؛ ابراهیم بن محمد حموی جوینی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی، ۱۳۹۸ق. | | * '''فرائد السمطین'''؛ ابراهیم بن محمد حموی جوینی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی، ۱۳۹۸ق. |
| * '''کتاب سلیم بن قیس الهلالی'''؛ سلیم بن قیس هلالی، تحقیق: علاء‌الدین موسوی، تهران: مؤسسة البعثة (قسم الدراسات الإسلامية)، ۱۴۰۷ق. | | * '''کتاب سلیم بن قیس الهلالی'''؛ سلیم بن قیس هلالی، تحقیق: علاء‌الدین موسوی، تهران: مؤسسة البعثة (قسم الدراسات الإسلامية)، ۱۴۰۷ق. |