جامعه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

رسول‏ خداصلى الله عليه وآله پيش از آغاز سفر حج در سال دهم هجرى نامه‏ ها و نمايندگانى به اقصى نقاط [[سرزمين ‏هاى اسلامى]] فرستاد، و از تمام مسلمانان خواستند تا هر كس توان شركت در مراسم حج را دارد در اين مراسم باشكوه شركت كند. اين فراخوان عمومى موجب شد تا جمع زيادى از مردم مسلمان از نقاط مختلف سرزمين‏ هاى اسلامى خود را به مدينه و يا مكه برسانندحضرت در اين سفر حتى خانواده خود را همراه داشت.<ref>الطبقات الكبرى: ج ۲ ص ۱۳۱. امتاع الاسماء: ج ۲ ص ۱۰۳. </ref>چنانكه امام على‏ عليه السلام نيز از اين مأموريت [[مستثنى]] نبود، زيرا ايشان به امر رسول‏ خداصلى الله عليه وآله براى هدايت مردم يمن به آنجا سفر كرده بود<ref>تاريخ طبرى: ج ۳ ص ۱۳۲. الارشاد: ج ۱ ص ۱۷۱. </ref>و با انجام مأموريت خود را از يمن به مكه رساند.<ref>تاريخ طبرى: ج ۳ ص ۱۴۸. </ref> همچنين برخى منابع گزارش دعوت رسول‏ خداصلى الله عليه وآله از مردم براى حضور در اين سفر را آورده‏ اند. [[كلينى]] به نقل از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه رسول‏ خداصلى الله عليه وآله از حج سخن گفت، و به هر كس كه مى‏ توانست از كسانى كه تا آن روز اسلام را پذيرفته بودند نامه نوشت كه من تصميم دارد حج به جا آورم، و آنان را از اين امر مهم با خبر ساخت، تا هر كس توان انجام حج را دارد در اين سفر شركت كند. در پى اعلام حضرت، مردم به سوى مكه روى آوردند تا مراسم حج را با حضور پيامبرصلى الله عليه وآله برگزار كنند.<ref>الكافى: ج ۴ ص ۲۴۹: ذكر رسول‏اللَّه‏صلى الله عليه وآله الحج. فكتب الى من بلغه كتابه. فمن دخل الاسلام. ان رسول‏اللَّه‏صلى الله عليه وآله يرد الحج. يؤذنهم بذلك ليحجّ من اطاق الحج، فاقبل الناس. بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۹۶. وسائل الشيعة: ج ۱۱ ص ۲۲۴. </ref> شيخ مفيد نيز در «الارشاد» مى‏ نويسد: رسول‏ خداصلى الله عليه وآله اراده به جاى آوردن حج و انجام آنچه خداى تعالى بر او فرض كرده بود را نمود، و براى به جاى آوردن حج در ميان مردم اعلام فرمود و همگى را به حج دعوت كرد. اين دعوت به دور دست‏ ترين سرزمين‏ ها رسيد. پس مردم آماده رفتن به حج شدند، و از اطراف و [[حوالى]] و نزديكى‏ هاى مدينه به مدينه آمدند و خود را [[مهياى]] حج در ركاب حضرتش نمودند.<ref>الارشاد: ج ۱ ص ۱۷۱. بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۴ ۳۸۳. </ref> اكنون قابل ذكر است كه با توجه به اين فراخوانى، بايد جمعيت قابل توجهى از شهر مدينه و اطراف مدينه در اين سفر حضور داشته باشند. برخى از منابع [[فريقين]] نيز به تبع اين فراخوانى، خروج جمعيت به همراه رسول‏ خداصلى الله عليه وآله را به گونه‏ هاى مختلف نقل كرده ‏اند: برخى شمار آنان را ۷۰۰۰۰ نفر<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۲۰۲. تفسير صافى: ج ۲ ص ۵۳ . تفسير الثقلين: ج ۲ ص ۷۳. السيرة الحلبية: ج ۳ ص ۳۰۸، عده‏اى ۹۰۰۰۰ نفر ۴ السيرة الحلبية: ج ۳ ص ۳۰۸. الغدير: ج ۱ ص ۹. برخى ۱۱۴۰۰۰ نفر دانسته. المجموع (نووى) : ج ۷ ص ۱۰۳. الغدير: ج ۱ ص ۹. و برخى هم عدد ۱۲۰۰۰۰ و ۱۲۴۰۰۰ و بيشتر را آورده ‏اند. السيرة الحلبية: ج ۳ ص ۳۰۸. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۵۰.همان، الغدير: ج ۱ ص ۲۹۶ ۹.</ref> مى‏ توان گفت: يكى از دلايل ذكر اين تعداد از جمعيت، وضعيت قومى و قبيلگى جزيرةالعرب بوده است، و علاوه بر آن قدرت پيامبر اسلام‏صلى الله عليه وآله بر جزيرة العرب با دعوت مردم به [[فطريات]] و اخلاق باعث رشد [[فزاينده]] جمعيت شهرى نيز مى ‏گردد.

علاوه بر حضور مردان، سه گروه ديگر نيز از مردم جامعه آن روز در مراسم حجةالوداع حضور فعال داشتند. اينان عبارت‏اند از: زنان، كودكان و نوجوانان و افراد كهنسال.پس از توصيه رسول‏ خداصلى الله عليه وآله به شركت مردم در اين مراسم، شدت [[اشتياق]] براى شركت در اين مراسم به قدرى بود كه كودكان و نوجوانان، افراد كهنسال و زنان و حتى برخى از زنان باردار در اين [[مراسم معنوى]] شركت كردند. آنان بعد از شركت در حج، در مكان غدير نيز با ولايت امام على‏ عليه السلام بيعت كردند.[[اسماء بنت عميس]] همسر ابوبكر از جمله زنان باردارى بود كه در اين سفر حضور داشت، و در [[ذوالحليفه]] وضع حمل كرده و محمد بن ابوبكر را به دنيا آورد.<ref>صحيح مسلم: ج ۲ ص ۸۸۶ . سنن ابى‏ داوود: ج ۲ ص ۱۸۲. مسند احمد: ج ۳ ص ۳۰. سنن دارمى: ج ۲ ص ۴۵. انساب الاشراف: ج ۱ ص ۴۷۴. ابوالطفيل عامر بن واثله نيز در جنگ احد متولد شده، و در حجةالوداع هشت ساله بود. اسد الغابة: ج ۳ ص ۱۴۳. </ref>