اللهم وال من والاه... (حديث): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۱۹: خط ۶۱۹:


=== <big>توثيقات رجالى</big> ===
=== <big>توثيقات رجالى</big> ===
<big>در اينجا به بررسى توثيقات و شخصيت رجالىِ كسانى كه عبارت «اللهم وال من والاه...» را نقل كرده ‏اند مى ‏پردازیم كه همگى از محدثان بزرگ هستند. همچنين گذرا شرح حال برخى را مى‏ آوريم:</big>
# <big>ابراهيم بن ابى‏ طالب (م 295 ق): ذهبى و حاكم او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. ابويحيى خفّاف و امام الائمه ابن ‏خزيمه و بيشتر بزرگان از وى حديث نقل كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 13 ص 547 . حديث غدير به نقل از وى در المسندرك على الصحيحين: ج 13 ص 186 آمده است.</ref></big>
# <big>ابراهيم بن حسنى همدانى (ت پيش از 200 ق -  م 277 ق): ذهبى و حاكم و صالح بن احمد او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 13 ص186، 188. البدایة و النهایة: ج11 ص71. طبقات القرّاء (ابن جوزی): ج1 ص11.</ref></big>
# <big>ابراهيم بن منذر (م 236 ق): ذهبى و صالح جزره او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده اند. از اينان حديث شنيده است: سفيان بن عينيه، وليد بن مسلم، عبدالله بن وهب، معن بن عيسى، محمد بن فليح، ابى‏ ضمره انس بن عياض، ابن ‏ابى‏ فديك و... . اينان از وى حديث نقل كرده ‏اند: بخارى، ابن‏ ماجه، ترمذى و نسائى (با واسطه)، ابوحاتم، بقى بن مخلد، ابوبكر بن ابى‏ الدنيا، ثعلب، احمد بن ابراهيم بسرى، محمد بن ابراهيم بوشنجى، ابوجعفر محمد بن احمد ترمذى، محمد بن عبدالله حضرمى، مسعدة بن سعد عطار، حسن بن سفيان و ... .<ref>سير اعلام النبلاء: ج 2 ص 689 ش 255. جرح و تعديل: ج 2 ص 139. تاريخ بغداد: ج 6 ص 181. تقريب التهذيب: ج 1 ص 43. </ref></big>
# <big>ابراهيم بن منصور اصبهانى (ت 455  - 362 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. يحيى بن منده از وى حديث نقل كرده است.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 18 ص 73 ش 33. حديث غدير در تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 164، به نقل از راوى آمده است. </ref></big>
# <big>ابوسلم بن عبدالرحمن (م 94 ق):  ذهبى و ابن‏ سعد و ابوزرعه و شعبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 4 ص 287 ش 108. الطبقات الكبرى: ج 5 ص 156 . اسامى اين شخصيت‏ ها در اسناد كتاب «تاريخ مدينة دمشق» ابن‏ عساكر دمشقى است. </ref></big>
# <big>احمد بن ابى‏ خثيمه (م 279 ق): ذهبى و خطيب و دارقطنى و ابن‏ قانع او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 11 ص 492. تاريخ بغداد: ج 4 ص 162. طبقات الحنابلة: ج 1 ص 44. تذكرة الحفاظ: ج 2 ص 596 . الوافى الباقيات: ج 6 ص 376.</ref></big>
# <big>احمد بن جعفر بن حمدان حنبلى (ت 274 -  م 368 ق): ذهبى و سلمى و دارقطنى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 16 ص 210 ش 143. </ref></big>
# <big>احمد بن حسين بيهقى (ت 384 -  م 408 ق): ذهبى و عبدالعزيز بن اسماعيل او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 18 ص 167 ش 86 . </ref></big>
# <big>احمد بن حنبل (ت 164 -  م 240 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده است.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 11 ص 177 ش 78.</ref></big>
# <big>احمد بن سعد زهرى (ت 198 -  م 273 ق): ذهبى و خطيب و ابن‏ صاعد او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 13 ص 117 ش 57 . </ref></big>
# <big>احمد بن شعيب نسائى (ت 215 -  م 303 ق): ذهبى و ابوالحسن دارقطنى و ابوسعيد بن يونس در تاريخش احمد بن شعيب نسائى را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 14 ص 125 ش 67 . حديث غدير به نقل از وى در كتاب الخصائص: ص 34 آمده است.</ref></big>
# <big>احمد بن عبدالله بغدادى (ت 237 -  م 325 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده است. از اينان حديث شنيد و فرا گرفت: ابوحفص فلاّس، زيد بن اخرم، احمد بن بديل و... ، و اينان از وى حديث نقل كرده ‏اند: دارقطنى، ابن‏ شاهين، عمر بن ابراهيم كتانى و... .<ref>سير اعلام النبلاء: ج 15 ص 70 ش 37. تاريخ بغداد: ج 12 ص 48. شذرات الذهب: ج 2 ص 306. </ref></big>
# <big>احمد بن على موصلى (ت 220 -  م 307 ق): ذهبى و سلمى و دارقطنى و حافظ عبدالغنى ازدى و ابوعبدالله حاكم او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 14 ص 174 ش 100. حديث غدير در تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 168، به نقل از راوى آمده است.</ref></big>
# <big>احمد بن عمر وكيعى (ت 233 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده است.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 11 ص 36 ش 16. حديث غدير در فرائد المسطين: ص 78، و تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 157، به نقل از راوى آمده است. </ref></big>
# <big>احمد بن فضل باطرقانى (ت 372 -  م 460 ق): ذهبى و يحيى بن منده او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 18 ص 182 ش 98. معرفة القرّاء: ج 1 ص 342. </ref></big>
# <big>احمد بن كامل بغدادى (ت 360 -  م 335 ق): ذهبى و ابوالحسن بن زرقويه و خطيب او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. اينان از وى حديث نقل كرده ‏اند: دارقطنى، حاكم، اين‏رزقويه، ابوعلاء محمد بن حسن وراق، يحيى بن ابراهيم مزكى، ابوالحسن حمامى، ابوعلى بن شاذان و... .<ref>سير اعلام النبلاء: ج 15 ص 544 ش 323. تاريخ بغداد: ج 4 ص 358. </ref></big>
# <big>احمد بن محمد تبعى (م 267 ق): ذهبى و ابن ابى حاتم او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. وى از اين اشخاص حديث كرده: قاسم بن حكم عرنى اصرم بن حوشب، حسن بن موسى اشيب و... ، و اينان از وى روايت نقل كرده ‏اند: مطين، امام بن خزيمه، يحيى بن صاعد، ابن‏ ابى‏ حاتم، حسين محاملى، محمد بن مخلد و... .<ref>سير اعلام النبلاء: ج 12 ص 612 ش 237. تاريخ بغداد: ج 5 ص 12. الجرح و التعديل: ج 2 ص 72. </ref></big>
# <big>احمد بن محمد جروانى (ت 475 -  م 576 ق): ذهبى و حافظ منذرى و حافظ ابن‏ مفضل و ابوسعد سمعانى و حافظ ابن‏ نقطه او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 21 ص 26.</ref></big>
# <big>احمد بن محمود بن احمد ثقفى (ت 360 -  م 455 ق): ذهبى و يحيى بن منده او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. از اينان روايت نقل كرده است: ابوالشيخ، ابوبكر بن مقرى، ابواحد بن جميل، ابومسلم عبدالرحمن بن شهدل، احمد بن على خلقانى، حافظ ابوعبدالله بن منده و... .<ref>سير اعلام النبلاء: ج 18 ص 122 ش 62 . حديث غدير در كتاب «تاريخ مدينة دمشق» به نقل از راوى آمده است.</ref></big>
# <big>احمد بن منصور رمادى (م 265 ق): ذهبى و ابراهيم بن اورومه و دارقطنى و ابن ‏ابى‏ حاكم و ابن ‏مخلد او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 12 ص 389 ش 170. تاريخ بغداد: ج 5 ص 151. </ref></big>
# <big>احمد بن موسى اصفهانى (م 410 ق): ذهبى و ابن‏ غزى و ابن‏عماد حنبلى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 17 ص 308 ش 188. ديوان الاسلام: ج 4 ص 271. شذرات الذهب: ج 3 ص 190. حديث غدير در چندين جا از كتاب «مناقب على بن ابى‏ طالب و ما نزل من القرآن فى على‏ عليه السلام» است. </ref></big>
# <big>ادريس بن يزيد اودى (م 280 ق): مزّى و اسحاق بن منصور و يحيى بن معين و نسائى و ابن ‏حجر او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>تهذيب الكمال: ج 2 ص 299 ش 293. حديث عدير در المعجم الاوسط (طبرانى): ج 1 ص 312 و تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 175 162 آمده است. تقريب التهذيب: ج 1 ص 50 ش 336. تهذيب الكمال: ج 2 ص 301 ش 294. </ref></big>
# <big>اسحاق بن منصور (ت پس از 70 -  م 251 ق): ذهبى و حاكم ابوعبدالله و مسلم و نسائى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 12 ص 258 ش 98. حديث غدير در تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 162، به نقل از راوى آمده است. </ref></big>
# <big>اسماعيل بن ابان وراق (م 216 ق): ذهبى و احمد بن حنبل و ابودار و عباس دورى و يحيى بن معين و بخارى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 10 ص 347 ش 85 . تهذيب الكمال: ج 3 ص 5 ش 411. ابواحمد بن عدى گفته است: اشاره به پندار كوفيان - يعنى تشيع -  است. اما صدق، مقصود در روايت است. حديث غدير در تاريخ مدينة دمشق: ج 15 ص 158 آمده است. </ref></big>
# <big>اسماعيل بن احمد جرجانى (ت 233 -  م 396 ق): ذهبى و قاضى ابوطيب و حمزه سهمى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 17 ص 87 ش 53 . تاريخ جرجان: ص 106. </ref></big>
# <big>اسماعيل بن عمرو بجلى (ت حدود 227 -  م 130 ق): محمد بن يحيى بن منده و ابراهيم بن اورمه او را توثيق كرده و از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 10 ص 435 ش 136. اخبار اصبهان (ابونعيم): ج 1 ص 208، كه به جاى «ضعَفوه» ضيَعوه آورده است. </ref></big>
# <big>بدر بن عبدالله شيحى (م 532 ق): ذهبى او را توثيق كرده و از او تعريف كرده است. از اينان حديث شنيد و فرا گرفت: عبدالمحسن از ابى ‏جعفر بن مسلمه، ابوبكر خطيب، ابى ‏الغنائم بن مأمون و... ، و از وى اينان حديث فرا گرفته ‏اند: سمعانى، ابن‏ عساكر، ابوموسى مدينى، ابن‏ جوزى و محمد بن هبةالله وكيل.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 20 ص 48 ش 23. حديث غدير به نقل از وى در تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 171. </ref></big>
# <big>بكر بن سواده (م 128 ق): ذهبى و نسائى و بخارى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 5 ص 250 ش 113. حديث غدير در تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 171. </ref></big>
# <big>حبيب بن ابى ‏ثابت (م 122 ق): ذهبى و احمد عجلى و ابوبكر بن عياش و ابى‏ يحيى قتّات او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 5 ص 288 ش 137. حديث غدير در السنن الكبرى (بيهقى): ج 7 ص 503 . تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 161. تاريخ الثقات: ص 105 ش 244. تهذيب الكمال: ج 5 ص 358 ش 1079.</ref></big>
# <big>حبيب بن يسار (م 110 ق): مزّى و اسحاق بن منصور و يحيى  بن معين و ابوزرعه و ابن‏ حجر او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند. وى از اينان نقل كرده است: زاذان كندى، زيد بن ارقم، سويد بن غفله، ابى‏ رمله عبدالله بن ابى ‏امامه، عبدالله بن ابى ‏اوفى و عبدالله بن عباس، و اينان از وى نقل كرده ‏اند: زبرقان بن عبدالله سراج، زكريا بن يحيى كندى حميرى، ابوجارود زياد بن منذر، عماره احمر و يوسف بن صهيب.<ref>تهذيب الكمال: ج 5 ص 405 ش 1102. تقريب التهذيب: ج 1 ص 151 ش 135. حديث غدير به نقل از او در مناقب ابن‏مردويه: ص 122 آمده است. </ref></big>
# <big>حسن بن احمد حدّاد اصبهانى (ت 419 -  م 515 ق): ذهبى و سمعانى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 19 ص 303 ش 193. حديث غدير به نقل از وى در فرائد السمطين: ص78، 82 آمده است.</ref></big>
# <big>حسين بن اسحاق (م 290 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده است. وى از اينان حديث شنيد: هشام بن عمار، سعيد بن منصور، يحيى حمّانى، شيبان بن فرّوخ، عبدالله بن ذكوان، دحيم، على بن بحر قطّان و راويانى در اين طبقه، و اينان از وى حديث نقل كرده ‏اند: فرزندش (على)، سهل بن عبدالله تسترى صغير، ابوجعفر عقيلى، ابومحمد بن زبر، سليمان طبرانى و ديگران.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 12 ص 57 ش 28. </ref></big>
# <big>حسين بن عبدالملك اصبهانى (ت 443 -  م 532 ق): ذهبى و سمعانى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 19 ص 96 ش 69 .</ref></big>
# <big>حسين بن محمد جزرى حرانى (ت پس از 318 -  م 120 ق): ذهبى و ابن ‏عدى ابواحمد حاكم در كتاب «الكنى» و ابوالقاسم بن عساكر او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 14 ص 510 ش 285. </ref></big>
# <big>حسين بن هارون ضبّى (م 398 ق): ذهبى و برقانى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 17 ص 96 ش 96. </ref></big>
# <big>حكم بن عتيبه (ت 46 -  م 115 ق): ذهبى و احمد بن حنبل و سفيان بن عيينه و احمد بن عبدالله عجلى و ابواسرائيل ملائى و مجاهد بن رومى و احمد بن زهير او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 5 ص 208 ش 83.</ref></big>
# <big>حمّاد بن سلمه (م 167 ق): ذهبى و ابن‏ معين او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 7 ص 444 ش 168. تهذيب الكمال: ج 7 ص 253. حديث غدير در السنن الكبرى (بيهقى): ج 7 ص 503 آمده است. </ref></big>
# <big>حمزة بن عباس حسينى (م 517 ق): ذهبى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 19 ص 458 ش 266. حديث غدير در اسد الغابة: ج 3 ص 307 آمده است.</ref></big>
# <big>حنبل بن عبدالله (ت 510 -  م 604 ق): ذهبى و ابن ‏انماطى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 21 ص 431 ش 226. </ref></big>
# <big>خالد بن يزيد عمرى (م 229 ق): ذهبى او را توثيق كرده و از او تعريف كرده است. وى از ابن ‏ابى‏ ذنب و ثورى نقل حديث كرده، و على بن حرب و محمد بن عوف طائى و گروهى از وى روايت نقل نموده ‏اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 9 ص 413 ش 138. حديث غدير در المعجم الاوسط (طبرانى): ج 4 ص 357 آمده است.</ref></big>
# <big>خلف بن سالم (ت بعد 226 -  م 160 ق): ذهبى و ابوبكر مروذى و يحيى بن معين و يعقوب بن شيبه او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده‏ اند.<ref>سير اعلام النبلاء: ج 7 ص 149 ش 56 . حديث غدير در المناقب (خوارزمى): ص 154، به نقل از وى آمده است. ذهبى از او، از وهب بن جرير، از جويريه، از يحيى بن سعيد، از عمويش آورده است: جنگى كه عمار در آن شهيد شد، مردى بين صف انبوه رقيبان ظاهر شد. سوار بر اسبى بزرگ و تنومند بود كه با صدايى دردناک سه بار ندا سر داد: اى بندگان خدا ! به سوى بهشت برويد. بهشت زير سايه شمشيرهاست. مردمان را برانگيخت. وى عمار ياسر بود. طولى نكشيد شهيد شد.</ref></big>
# <big>داود بن يزيد اودى (م 51 ق): مزّى و ابواحمد بن عدى او را توثيق كرده و بسيار از او تعريف كرده ‏اند. داود بن يزيد اودى جزو اسناد كتاب «تاريخ مدينة دمشق» است.<ref>تهذيب الكمال: ج 8 ص 467 ش 1791. تقريب التهذيب: ج 1 ص 50 ش 336. تاريخ مدينة دمشق: ج 45 ص 175.</ref></big>
# <big>رياح بن حارث نخعى: مزّى و ابوحاتم و ابن‏حجر او را توثيق كرده ‏اند. رياح بن حارث نخعى از اينان نقل حديث كرده: اسود بن يزيد، حسن بن على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام، سعيد بن زيد بن عمرو بن نقيل، عبدالله بن مسعود، على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام و عمار ياسر، و از وى اينان نقل روايت كرده‏ اند: پسرش جرير بن رياح نخعى، حرمله بن قيس و... .<ref>تهذيب الكمال: ج 9 ص 265 ش 194. تقريب التهذيب: ج 1 ص 254. حديث غدير به نقل از وى در مناقب ابن‏ مردويه: ص 122 آمده است.</ref></big>


== <big>پانویس</big> ==
== <big>پانویس</big> ==