وادی جحفه: تفاوت میان نسخه‌ها

پيامبرصلى الله عليه وآله روز شنبه بيست و پنجم ماه ذى‏ قعده سفر [[حجةالوداع]] را شروع نمودند. حضرت [[غسل]] كرده و دو لباس احرام همراه برداشتند با [[معصومین علیهم السلام|اهل ‏بیت‏ علیهم السلام]] و همسران و مسلمانان از [[مدینه]] خارج شدند.

بعضى از [[اهل‏ سنت]]، به اين گونه در صحت [[حدیث غدیر]] تشكيک كرده‏ اند: در حدیث غدیر كه [[زید بن ارقم انصاری|زید بن ارقم]] روايت كرده آمده كه پيامبر صلى الله عليه و آله در روز هجدهم ماه ذى‏ الحجه در جُحفه خطبه خواند، حال آنكه ممكن نيست كسى كه پس از حج از مكه بيرون آمده در اين روز به جُحفه برسد.

حتى اگر بگويند اين كار در زمان كنونى ممكن نيست، در پاسخ خواهيم گفت: اگر سفرهاى مرفّهان يا بيماران و زمين گيران مقصود باشد اعتبارى به آنها نيست، و اگر مقصود اين است كه در سفرهاى عرب چنين امرى ممكن نيست بايد دانست كه [[عرب]] در اين زمان، سواره در چهار روز از مكه به مدينه مى ‏رسد، و مردم مدينه در عصر ما روز پنجم يا چهارم ذى الحجه از مدينه براى سفر حج حركت مى‏ كنند و به موقع به عرفات مى ‏رسند. پيامبر صلى الله عليه و آله هم به روش عرب عمل مى‏ كرد و در اين حج بنا بر روايات مختلف، هفت يا هشت روزه از [[مدینه]] به مكه رسيد.<ref>الروضة النديّة، شرح التحفة العلويّة: ص ۷۸. </ref>

در مورد جغرافياى جحفه چند نكته قابل توجه است:

'''۱-  در كتب تاريخ'''

جحفه محل [[ميقات]] اهل مصر و شام بود، اگر به مدينه نروند. فاصله جحفه تا مدينه شش منزل، و فاصله جحفه تا غدير دو مايل است.<ref>الغارات: ج ۲ ص ۵۰۷ ، پاورقى: الجحفة بالضم ثم السكون و الفا. كانت قرية كبيرة ذات منبر على طريق المدينة. من مكة على اربع مراحل، و هى ميقات اهل مصر و الشام، ان لم يمرّوا على المدينة. فان مرّوا بالمدينة فميقاتهم ذوالحليفة. و كان اسمها مهيعة، و انما سمّيت الجحفة لان السيل اجتفّها و حمل اهلها فى بعض الاعوام، و هى الان خراب. و بينها و بين ساحل الجار نحو ثلاث مراحل و بينها و بين اقرن موضع من البحر ستة اميال، و بينها و بين المدينة ستّ مراحل، و بينها و بين غدير خم ميلان.</ref> بر اساس مشاهده هاى اخير و بازديد از مكان غدير، روشن شده است كه فاصله مكه تا جحفه با جاده كنونى حدود ۱۸۰ كيلومتر است.<ref>متن كامل گزارش بازديد از منطقه غدير در فصلنامه علوم حديث: سال سوم شماره ۷ بهار ۷۷ ص ۲۳۲ نوشته محمدحسين فلاح‏زاده آمده است.</ref>  

بكرى فاصله را سه مايل تعيين كرده، و از زمخشرى از قول قائلى نقل كرده كه فاصله دو مايل است، و اشاره به ضعف اين قول نموده است <ref>معجم ما استُعجم: ج ۲ ص ۳۶۸.</ref>[[حموى]] فاصله را دو مايل تعيين كرده است. <ref>معجم البلدان: ج ۴ ص ۱۸۸.</ref> [[فيروزآبادى]] فاصله را سه مايل تعيين كرده است. <ref>قاموس: ماده «خم».</ref>

== كارشكنى علنى منافقين در جحفه<ref>ژرفاى غدير: ص ۱۴۱. </ref> ==

ولى پيامبرصلى الله عليه وآله با رسيدن به منطقه غدير فرمان توقف كاروان را داد، و دستور داد آنان كه پيشتر رفته اند بازگردانده شوند و آنان را كه پشت سر هستند از ادامه راه مانع شوند تا برنامه خود درباره معرفى على‏ عليه السلام را به انجام رساند. آنگاه از سمت راست جاده به سمت درختان غدير مسير خود را تغيير دادند. در اين مورد به خصوص سراغ ابوبكر و عمر فرستادند تا آنان را بازگردانند، و پس از آمدنشان آنان را به سختى مورد [[مؤاخذه]] قرار دادند.

== منزلى در بازگشت از غدير<ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۱۵۷. </ref> ==

بقيه كاروان نيز به همراه پيامبرصلى الله عليه وآله به سوى مدينه حركت مى‏ كردند تا در بين راه هر يک از قبايل به شهر و ديار خود بروند.

نام «جُحفه» را براى غدير از باب نامگذارى جزء به اسم كل آورده ‏اند چرا كه وادى خم جزئى از وادى بزرگ جحفه است.

از جمله مشهورترين آيات غدير آيه ‏اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد:

در مورد محل نزول اين آيه چند قول آمده كه يكى از آنها جحفه است:

حذيفه مى‏ گويد: وقتى شب چهارم از روز خروج از مكه (روز چهاردهم) شد، جبرئيل آخر شب نازل شد و اين آيه را بر پيامبرصلى الله عليه وآله خواند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۹۸. ارشاد القلوب: ج ۲ ص ۱۳۵  - ۱۱۲.</ref>

هدف از اين كار آن بود كه دنباله قافله را هم به دنبال خود بكشانند و وقتى عده ‏اى از آن جمعيت عظيم از غدير عبور كردند ديگر بازگرداندن شتران با بارهاى سنگين كار ساده‏ اى نخواهد بود. اينجاست كه عملاً برنامه منتفى خواهد شد و پيامبرصلى الله عليه وآله نيز ترجيح خواهد داد در پى قافله راه را ادامه دهد!<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۹۹ و ج ۳۷ ص ۲۰۴.</ref>

== پانویس ==