بهشت: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ آوریل ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:


اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:


'''متن خطبه غدير'''
'''متن خطبه غدير'''
خط ۱۹: خط ۱۷:


اى مردم، كسانى كه براى بيعت با او و قبول ولايتش و سلام بر او به عنوان «اميرالمؤمنين» سبقت بگيرند رستگارانند و در باغ‏ هاى نعمت خواهند بود.<ref>اسرار غدير: ص ۱۶۰ بخش ۱۱.</ref>
اى مردم، كسانى كه براى بيعت با او و قبول ولايتش و سلام بر او به عنوان «اميرالمؤمنين» سبقت بگيرند رستگارانند و در باغ‏ هاى نعمت خواهند بود.<ref>اسرار غدير: ص ۱۶۰ بخش ۱۱.</ref>


'''موقعيت تاريخى'''
'''موقعيت تاريخى'''
خط ۲۹: خط ۲۴:
در اين تركيب، آخرِ آيه ۲۰ از سوره توبه (أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ) آورده شده، و سپس آخر آيه ۲۱ به صورت فشرده با حفظ مضمون آمده است، به طورى كه در قرآن «جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ» است و حضرت مضمون آن را با عبارت «فِى جَنَّاتِ النَّعِيمِ» فرموده است. لازم به يادآورى است كه انتخاب اين دو آيه براى عنوان بحث به خاطر وجود دو جمله «أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ» و «جنات نعيم» به صورت پشت سر هم در آنهاست.
در اين تركيب، آخرِ آيه ۲۰ از سوره توبه (أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ) آورده شده، و سپس آخر آيه ۲۱ به صورت فشرده با حفظ مضمون آمده است، به طورى كه در قرآن «جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ» است و حضرت مضمون آن را با عبارت «فِى جَنَّاتِ النَّعِيمِ» فرموده است. لازم به يادآورى است كه انتخاب اين دو آيه براى عنوان بحث به خاطر وجود دو جمله «أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ» و «جنات نعيم» به صورت پشت سر هم در آنهاست.


البته اين احتمال وجود دارد كه اقتباس از آيه ۹ سوره يونس باشد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِى جَنَّاتِ النَّعِيمِ» ، و يا از آيه ۸ سوره لقمان اقتباس شده باشد كه مى ‏فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ» .
البته اين احتمال وجود دارد كه اقتباس از آيه ۹ سوره يونس باشد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِى جَنَّاتِ النَّعِيمِ» و يا از آيه ۸ سوره لقمان اقتباس شده باشد كه مى ‏فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ» .
 
 


'''موقعيت قرآنى'''
'''موقعيت قرآنى'''


موقعيت قرآنى اين آيه در اوايل سوره توبه، مقايسه‏ اى بين مؤمنان و بيان درجات آنهاست. پس از آنكه سقايت و آب دادن به حاجيان و آباد كردن [[مسجد الحرام]] را با مجاهدين در راه خدا مساوى نمى‏ داند، در اين آيه هجرت كنندگان و جهاد كنندگان با مال و جان را بالاتر معرفى مى ‏نمايد و بشارت به بهشت مى‏ دهد.
موقعيت قرآنى اين آيه در اوايل سوره توبه، مقايسه‏ اى بين مؤمنان و بيان درجات آنهاست. پس از آنكه سقايت و آب دادن به حاجيان و آباد كردن [[مسجد الحرام]] را با مجاهدين در راه خدا مساوى نمى‏ داند، در اين آيه هجرت كنندگان و جهاد كنندگان با مال و جان را بالاتر معرفى مى ‏نمايد و بشارت به بهشت مى‏ دهد.


'''تحليل اعتقادى'''
'''تحليل اعتقادى'''
خط ۵۴: خط ۴۵:


اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:


'''متن خطبه غدير'''
'''متن خطبه غدير'''
خط ۶۲: خط ۵۱:


بدانيد كه اولياء و دوستان امامان معصوم كسانى هستند كه از پروردگارشان مى‏ ترسند (بدون آنكه او را ببينند) به خاطر ايمانى كه به غيب دارند. براى آنان مغفرت و اجر بزرگ است. اى مردم، چقدر فاصله است بين شعله ‏هاى آتش و اجر بزرگ!!<big><ref>اسرار غدير: ص ۱۵۳ بخش ۷.</ref></big>
بدانيد كه اولياء و دوستان امامان معصوم كسانى هستند كه از پروردگارشان مى‏ ترسند (بدون آنكه او را ببينند) به خاطر ايمانى كه به غيب دارند. براى آنان مغفرت و اجر بزرگ است. اى مردم، چقدر فاصله است بين شعله ‏هاى آتش و اجر بزرگ!!<big><ref>اسرار غدير: ص ۱۵۳ بخش ۷.</ref></big>


'''موقعيت تاريخى'''
'''موقعيت تاريخى'''


فرازهاى اواسط خطابه [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] همچنان در توصيف مواليان ائمه ‏عليهم السلام است و آن حضرت از قوت ايمان آنان مسئله ايمان به غيب را مطرح مى‏ كند كه خداوند در [[قرآن]] ارزش والايى براى آن قائل شده است. اين مسئله را با تضمين آيه سوره ملک در كلام خود، به صورت كامل و فقط با برداشتن «انَّ» از اول آن مطرح نموده است.
فرازهاى اواسط خطابه [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] همچنان در توصيف مواليان ائمه ‏عليهم السلام است و آن حضرت از قوت ايمان آنان مسئله ايمان به غيب را مطرح مى‏ كند كه خداوند در [[قرآن]] ارزش والايى براى آن قائل شده است. اين مسئله را با تضمين آيه سوره ملک در كلام خود، به صورت كامل و فقط با برداشتن «انَّ» از اول آن مطرح نموده است.


'''موقعيت قرآنى'''
'''موقعيت قرآنى'''


در سوره ملک بعد از آنكه [[خداوند]] عذاب كافران در جهنم را توصيف مى ‏كند، در آيه ۱۲ مؤمنان را در برابر آنان قرار مى‏ دهد و با بيان عمق ايمانشان مغفرت و اجر كبير را به آنان وعده مى‏ دهد.
در سوره ملک بعد از آنكه [[خداوند]] عذاب كافران در جهنم را توصيف مى ‏كند، در آيه ۱۲ مؤمنان را در برابر آنان قرار مى‏ دهد و با بيان عمق ايمانشان مغفرت و اجر كبير را به آنان وعده مى‏ دهد.


'''تحليل اعتقادى'''
'''تحليل اعتقادى'''
خط ۱۰۳: خط ۸۶:
«كسانى كه تقوا پيشه كردند گروه گروه به سوى بهشت برده مى‏ شوند تا هنگامى كه به آن مى‏ رسند و درهاى آن باز مى‏ شود، خزانه دارانش به آنها مى‏ گويند: سلام بر شما، پاكيزه شديد، پس براى هميشه داخل آن شويد ».
«كسانى كه تقوا پيشه كردند گروه گروه به سوى بهشت برده مى‏ شوند تا هنگامى كه به آن مى‏ رسند و درهاى آن باز مى‏ شود، خزانه دارانش به آنها مى‏ گويند: سلام بر شما، پاكيزه شديد، پس براى هميشه داخل آن شويد ».


<br />اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
 


'''متن خطبه غدير'''
'''متن خطبه غدير'''
خط ۱۱۸: خط ۹۹:


در اين تركيبِ كلام آيه سوره حجر از صورت امر و ضمير «ها» در كلمه «ادخلوها» به صورت غايب و ذكر كلمه «جنت» آمده و «يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ» شده است. قسمت آخر آيه سوره زمر نيز با تصرفى در كلمات، به جاى «قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها» جمله «تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ بالتسليم» آمده و سپس بقيه آيه عيناً ذكر شده است.
در اين تركيبِ كلام آيه سوره حجر از صورت امر و ضمير «ها» در كلمه «ادخلوها» به صورت غايب و ذكر كلمه «جنت» آمده و «يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ» شده است. قسمت آخر آيه سوره زمر نيز با تصرفى در كلمات، به جاى «قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها» جمله «تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ بالتسليم» آمده و سپس بقيه آيه عيناً ذكر شده است.


'''موقعيت قرآنى'''
'''موقعيت قرآنى'''
خط ۱۲۶: خط ۱۰۵:


آيه سوره زمر در زمينه ترسيم روز قيامت است كه از آيه ۶۸ آغاز مى‏ شود و از نفخه صور بيان مى‏ كند تا نوبت به جهنم و بهشت مى‏ رسد كه متقين به سمت بهشت برده مى‏ شوند و خزانه دارانش با سلام و تحيت آنان را وارد مى ‏كنند و بشارت ابديت به آنان مى‏ دهند، و دنباله مطلب تا آخر اين سوره ادامه مى‏ يابد.
آيه سوره زمر در زمينه ترسيم روز قيامت است كه از آيه ۶۸ آغاز مى‏ شود و از نفخه صور بيان مى‏ كند تا نوبت به جهنم و بهشت مى‏ رسد كه متقين به سمت بهشت برده مى‏ شوند و خزانه دارانش با سلام و تحيت آنان را وارد مى ‏كنند و بشارت ابديت به آنان مى‏ دهند، و دنباله مطلب تا آخر اين سوره ادامه مى‏ يابد.


'''تحليل اعتقادى'''
'''تحليل اعتقادى'''
خط ۱۶۸: خط ۱۴۵:


اين آيات از سه بُعد قابل بررسى است:
اين آيات از سه بُعد قابل بررسى است:


'''متن روايت'''
'''متن روايت'''
خط ۱۸۲: خط ۱۵۷:


نه ترسى بر آنان است و نه محزون مى‏ شوند؛ و با رضايت پروردگار كه مهم ‏تر و بزرگ‏ تر است تأييد مى‏ شوند و آن است رستگارى عظيم، تا آنكه در پناهگاه قدس از جوار پروردگار عالم ساكن شوند كه در آنجا آنچه دل بخواهد و ديده لذت ببرد برايشان آماده است و در آن دائمى خواهند بود. [[ملائکه]] به آنان مى‏ گويند: «سلام بر شما به خاطر صبرى كه نموديد، و خوب خانه نهايى براى خود به دست آورديد» .<big><ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۷.</ref></big>
نه ترسى بر آنان است و نه محزون مى‏ شوند؛ و با رضايت پروردگار كه مهم ‏تر و بزرگ‏ تر است تأييد مى‏ شوند و آن است رستگارى عظيم، تا آنكه در پناهگاه قدس از جوار پروردگار عالم ساكن شوند كه در آنجا آنچه دل بخواهد و ديده لذت ببرد برايشان آماده است و در آن دائمى خواهند بود. [[ملائکه]] به آنان مى‏ گويند: «سلام بر شما به خاطر صبرى كه نموديد، و خوب خانه نهايى براى خود به دست آورديد» .<big><ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۷.</ref></big>


'''موقعيت تاريخى'''
'''موقعيت تاريخى'''
خط ۲۰۴: خط ۱۷۷:


مى‏ بينيم كه اين چهار آيه جوانب مختلف نعمت‏ هاى بهشتى را بيان كرده و اينک پيامبرصلى الله عليه وآله همه اين جوانب را درباره پذيرندگان «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ» كنار هم چيده به آنان هديه مى‏ كند.
مى‏ بينيم كه اين چهار آيه جوانب مختلف نعمت‏ هاى بهشتى را بيان كرده و اينک پيامبرصلى الله عليه وآله همه اين جوانب را درباره پذيرندگان «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ» كنار هم چيده به آنان هديه مى‏ كند.


'''تحليل اعتقادى'''
'''تحليل اعتقادى'''
خط ۲۴۹: خط ۲۲۰:


اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:
اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:


'''متن دعا'''
'''متن دعا'''
خط ۲۵۹: خط ۲۲۸:


...خدايا، زندگى ما را بهترين زندگى و مرگ ما را بهترين مردن و محل بازگشت ما را بهترين مكان قرار ده با ولايت اوليائت و بيزارى از دشمنانت، تا آنكه ما را از دنيا ببرى در حالى كه از ما راضى هستى، و با رحمت و فضل خويش دائمى بودن در بهشت و سكونت در جوارت و بازگشت به محل دائمى اقامت را بر ما واجب فرمايى؛ آنجايى كه در آن رنج و خستگى به ما نمى‏ رسد.
...خدايا، زندگى ما را بهترين زندگى و مرگ ما را بهترين مردن و محل بازگشت ما را بهترين مكان قرار ده با ولايت اوليائت و بيزارى از دشمنانت، تا آنكه ما را از دنيا ببرى در حالى كه از ما راضى هستى، و با رحمت و فضل خويش دائمى بودن در بهشت و سكونت در جوارت و بازگشت به محل دائمى اقامت را بر ما واجب فرمايى؛ آنجايى كه در آن رنج و خستگى به ما نمى‏ رسد.


'''نتيجه اعتقادى'''
'''نتيجه اعتقادى'''


در آخر اين فراز از دعاى روز غدير، آخرين قسمت از آيات مذكور تضمين شده است. در اين تضمين با تغيير ضماير جمله «الَّذِى أَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِهِ» در آيه، به صورت «الانابَةَ الى دارِ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِكَ» آمده است و بقيه آيه لفظ به لفظ مطابق است.
در آخر اين فراز از دعاى روز غدير، آخرين قسمت از آيات مذكور تضمين شده است. در اين تضمين با تغيير ضماير جمله «الَّذِى أَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِهِ» در آيه، به صورت «الانابَةَ الى دارِ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِكَ» آمده است و بقيه آيه لفظ به لفظ مطابق است.


'''الف) بهشت و رضوان الله براى اهل ولايت'''
'''الف) بهشت و رضوان الله براى اهل ولايت'''
خط ۲۷۵: خط ۲۴۰:


اكنون انطباق آن آيه بر پذيرندگان ولايت در اين دعا به معناى آن است كه در واقع اهل ولايت با خيال راحت در بهشت ساكن خواهند شد و نتيجه اعتقاد خود را خواهند ديد و به راحتى و آرامش ابدى دست خواهند يافت.
اكنون انطباق آن آيه بر پذيرندگان ولايت در اين دعا به معناى آن است كه در واقع اهل ولايت با خيال راحت در بهشت ساكن خواهند شد و نتيجه اعتقاد خود را خواهند ديد و به راحتى و آرامش ابدى دست خواهند يافت.


'''ب) عظمت شيعه در بهشت'''
'''ب) عظمت شيعه در بهشت'''
خط ۳۱۰: خط ۲۷۳:


اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:
اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:


'''متن دعا'''
'''متن دعا'''
خط ۳۱۸: خط ۲۷۹:


فَاسْأَلُكَ يا رَبِّ تَمامَ ما انْعَمْتَ عَلَيْنا... ، وَ اجْعَلْ لَنا قَدَمَ صِدْقٍ مَعَ الْمُتَّقينَ<ref><big>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۸. الاقبال: ص ۴۷۵.</big> </ref>: پروردگارا، از تو كامل شدن آنچه بر ما عنايت فرمودى را مى‏ خواهم... ، و براى ما قدم پابرجايى با متقين قرار ده.
فَاسْأَلُكَ يا رَبِّ تَمامَ ما انْعَمْتَ عَلَيْنا... ، وَ اجْعَلْ لَنا قَدَمَ صِدْقٍ مَعَ الْمُتَّقينَ<ref><big>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۸. الاقبال: ص ۴۷۵.</big> </ref>: پروردگارا، از تو كامل شدن آنچه بر ما عنايت فرمودى را مى‏ خواهم... ، و براى ما قدم پابرجايى با متقين قرار ده.


'''نتيجه اعتقادى'''
'''نتيجه اعتقادى'''
خط ۳۲۵: خط ۲۸۴:
فراز آخر آيه در قالبى ديگر در اين دعا به چشم مى‏ خورد. با آوردن «يا رَبِّ» در اول دعا اشاره به «رَبِّهِمْ» در آخر آيه احساس مى‏ شود؛ و كلمه «قَدَمَ صِدْقٍ» دقيقاً همان مسئله‏ اى است كه در متن آيه مطرح شده است.
فراز آخر آيه در قالبى ديگر در اين دعا به چشم مى‏ خورد. با آوردن «يا رَبِّ» در اول دعا اشاره به «رَبِّهِمْ» در آخر آيه احساس مى‏ شود؛ و كلمه «قَدَمَ صِدْقٍ» دقيقاً همان مسئله‏ اى است كه در متن آيه مطرح شده است.


<big>'''<br />'''</big>'''ثبات قدم در ولايت'''
'''ثبات قدم در ولايت'''


اين دعا به ما مى‏ فهماند كه گذشته از پذيرفتن ولايت، ثابت قدم بودن در اين راه نيز شرط است. يعنى بايد از خدا بخواهيم ما را در راه ولايت ثابت قدم بدارد تا با اين قدم صدق به جايگاه صدق در روز قیامت برسيم، آنجا كه مى‏ فرمايد: «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِى جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ، فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» .<ref> <big>قمر /  ۵۴ .</big> </ref><br />[[پیامبر صلی الله علیه و آله]] در اين باره مى‏ فرمايد: هر كس ما را دوست بدارد و محبت ما را دين خود قرار دهد، خداوند او را در بهشت با ما ساكن مى‏ كند، فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ: در جايگاه صدق نزد پروردگار مالک مقتدر.<big><ref>الفضائل (شاذان) : ص ۱۲۳. تفسير فرات: ص ۴۵۶. </ref></big>
اين دعا به ما مى‏ فهماند كه گذشته از پذيرفتن ولايت، ثابت قدم بودن در اين راه نيز شرط است. يعنى بايد از خدا بخواهيم ما را در راه ولايت ثابت قدم بدارد تا با اين قدم صدق به جايگاه صدق در روز قیامت برسيم، آنجا كه مى‏ فرمايد: «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِى جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ، فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» .<ref> <big>قمر /  ۵۴ .</big> </ref><br />[[پیامبر صلی الله علیه و آله]] در اين باره مى‏ فرمايد: هر كس ما را دوست بدارد و محبت ما را دين خود قرار دهد، خداوند او را در بهشت با ما ساكن مى‏ كند، فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ: در جايگاه صدق نزد پروردگار مالک مقتدر.<big><ref>الفضائل (شاذان) : ص ۱۲۳. تفسير فرات: ص ۴۵۶. </ref></big>
خط ۳۹۲: خط ۳۵۱:


غدير پايان يک انتظار براى به دست آوردن براتِ بهشت بود. ولايت [[اهل ‏بیت‏ علیهم السلام]] كليد جنت بود كه جز خدا كسى نمى ‏توانست آن را در دست مردم گذارد، و اين گونه است كه در بهشت خواهند گفت: «الْحَمْدُ للَّهِ الَّذِى هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ» .<ref> <big>اعراف /  ۴۳.</big> </ref>
غدير پايان يک انتظار براى به دست آوردن براتِ بهشت بود. ولايت [[اهل ‏بیت‏ علیهم السلام]] كليد جنت بود كه جز خدا كسى نمى ‏توانست آن را در دست مردم گذارد، و اين گونه است كه در بهشت خواهند گفت: «الْحَمْدُ للَّهِ الَّذِى هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ» .<ref> <big>اعراف /  ۴۳.</big> </ref>


براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  معرفى قرآنىِ غدير.
براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  معرفى قرآنىِ غدير.