مفسّرین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۳۲۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۸۷: خط ۶۸۷:


<big>اين جهت باز مى ‏گردد به بيان حضور اهل‏بيت‏ عليهم السلام در جميع شئون دنيا و آخرت مردم، در حدى كه بدون آن هر حركتى پوچ و بى‏ نتيجه خواهد بود. اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى ‏فرمايد: خداوند ولايت ما اهل‏بيت را قطب قرآن قرار داده كه محكماتش بر گرد آن مى‏ گردد.</big><ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۲۷ ج ۲۹. </ref>
<big>اين جهت باز مى ‏گردد به بيان حضور اهل‏بيت‏ عليهم السلام در جميع شئون دنيا و آخرت مردم، در حدى كه بدون آن هر حركتى پوچ و بى‏ نتيجه خواهد بود. اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى ‏فرمايد: خداوند ولايت ما اهل‏بيت را قطب قرآن قرار داده كه محكماتش بر گرد آن مى‏ گردد.</big><ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۲۷ ج ۲۹. </ref>
<big>مسلمانان در اين بياناتِ قرآنىِ پيامبرصلى الله عليه وآله به دو دسته دوستان و دشمنان اهل‏بيت‏ عليهم السلام تقسيم شده ‏اند، و بسيارى از آيات قرآن كه درباره خوبان و بَدان عالم مطرح است به اين دو گروه تفسير شده است.</big>
<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: دو سوم قرآن درباره ما و شيعيان ماست، و هر چه خير است براى ما و شيعيانمان است، و در يك سوم باقيمانده نيز ما با مردم شريك هستيم، و آنچه شر است درباره دشمنان ماست.</big><ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۸۵ ج ۱۸.</ref>
<big>نكاتى درباره تفسير در غدير</big>
<big>قبل از ذكر موارد تفسير قرآن در غدير تذكر چند نكته ضرورى به نظر مى‏ رسد:</big>
<big>نكته اول: مصاديق آيات در غدير</big>
<big>طبق روايات متعدد براى حفظ قرآن از تحريف، ظاهر بسيارى از آيات صورت كلى دارد و تعيين مصداق آن در متن قرآن نيامده است. تفسير و تبيين آنها به مقام عصمت واگذار شده تا در موقعيت ‏هاى مناسب به آن بپردازند.</big>
<big>اين مطلب همان گونه كه در آيات مربوط به اهل‏بيت‏ عليهم السلام صادق است، درباره آيات مربوط به دشمنان اهل‏بيت‏ عليهم السلام نيز صدق مى‏ كند. اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: هيچ كس از قريش نيست كه به حد بلوغ رسيده باشد مگر آنكه درباره او يك يا دو آيه نازل شده كه او را به بهشت يا جهنم مى‏ كشاند.</big><ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۸۷ </ref>
<big>با تذكر اين نكته متوجه خواهيم شد كه در خطبه غدير و در ساير احاديث چگونه آيات قرآن عظمت اهل‏بيت‏ عليهم السلام يا ذلت دشمنان شان را در دنيا و آخرت به تصوير كشيده و پيام‏ هاى اعتقاد سازى براى مسلمانان بر جاى گذاشته ‏اند.</big>
<big>نكته دوم: انواع تفسير در خطابه غدير</big>
<big>تفسير قرآن انواع گونه گون به اقتضاءات متفاوت دارد، و در خطابه غدير تقريباً همه انواع تفسير به كار گرفته شده است:</big>
<big>در مواردى به صورت توضيح و معنى كردن است.</big>
<big>در مواردى با تركيب آيه در تاريخچه نزول آن تفسير شده است.</big>
<big>در مواردى ارتباط آيه با تفسير مورد نظر معروف است و در اين مورد به تبيين بيشتر پرداخته شده است، در حالى كه مواردى براى نخستين بار اين تفسير را به ميان مى‏ آورد.</big>
<big>در مواردى به صورت تعيين مصداق است و در مواردى بيان مصداق اتم در نظر است.</big>
<big>نكته سوم: تفسير از لسان معصوم‏ عليه السلام</big>
<big>آنچه در غدير به عنوان تفسير قرآن مطرح است از دو لب مبارك پيامبر عظيم الشأن‏ صلى الله عليه وآله است كه خود آوردنده قرآن است. بنابراين اگر در تفاسير مفسرين غير معصوم همان آيه به گونه ‏اى ديگر تفسير شده باشد، اعتبارى در برابر كلام مقام عصمت ندارد.</big>
<big>بر اين اساس، گونه‏ هاى تفسير در غدير در چهار فصل قابل بيان است:</big>
<big>1. مواردى كه در غدير يك موضوع قرآنى به صورت كلى در سراسر قرآن تفسير شده است.</big>
<big>2. مواردى كه يك سوره به طور كامل در غدير تفسير شده است.</big>
<big>3. مواردى كه يك آيه به صراحت در غدير تفسير شده است.</big>
<big>4. مواردى كه يك آيه به صورت اقتباس يا استشهاد تفسير شده است.</big>
<big>آنچه به عنوان خطبه غدير ذكر مى‏ شود يا از متن خطابه بلند غدير است و يا مواردى است كه در روايات ديگر خطبه نقل شده، كه همه موارد با آدرس ذكر مى‏شود.</big>
<big>نكته چهارم: تفسير آيات غدير</big>
<big>آيات غدير دو بخش است:</big>
<big>آيات قرآن در مورد خود غدير، و آياتى كه به ماجراى غدير تفسير شده و درباره متن واقعه نازل شده است. البته در مورد تفسير قرآن در غدير تقسيم‏ بندى ديگرى هم مى ‏توان بيان كرد:</big>
<big>الف. تفسير كلى موضوعى در سراسر قرآن</big>
<big>آياتى كه لفظاً و معنىً به يكديگر شباهت دارند، و نيز آياتى كه به يك مضمون در مواضع مختلف قرآن نازل شده، قابل يك عنوان كلى و موضوع معين مى‏ تواند باشد. در پنج مورد از خطابه غدير تفسير قرآن به اين صورت ديده مى‏ شود كه يك بيان براى همه آن موارد در سراسر قرآن ذكر شده است.</big>
<big>ب. تفسير يك سوره كامل در غدير</big>
<big>يك سوره به طور كامل. در آن زمانِ محدود در خطبه بلندِ غدير، سه سوره قرآن به طور كامل مورد تفسير قرار گرفته است. اين نشانه اهميت سوره ‏هاى مزبور در ارتباط با ولايت است، و از سوى ديگر گوياى حضور گسترده قرآن در غدير است.</big>
<big>  در خطبه غدير آياتى از قرآن به عنوان شاهد و يا براى تفسير آمده است. استشهاد به آيات قرآن در بسيارى از مواضع خطبه از نكات شاخص آن است. آياتى كه در خطبه غدير به عنوان شاهد يا تفسير آمده 50 مورد است كه اهميت اين سند بزرگ اسلام را جلوه‏ گر مى‏ كند.</big>
<big>تفسير 25 آيه قرآن به اهل‏بيت‏ عليهم السلام و 15 آيه به دشمنان اهل‏بيت‏ عليهم السلام در متن خطبه نيز از نكات بسيار مهم آن است</big>
<big>بيش از 10 آيه از قرآن نيز در ايام واقعه غدير نازل شده كه آيات «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...» و «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى وَرَضيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ ديناً» و «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ» نمونه‏ هاى بارز آن است.</big>
<big>گر چه محوريت خطبه غدير امر امامت و ولايت اهل بيت ‏عليهم السلام بود، ولى پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله در خطبه غدير 12 جمله هم در مورد تفسير قرآن بيان داشتند.</big>
<big>از جمله فرمودند:</big>
<big>هيچ آيه‏ اى درباره رضاى خداوند نازل نشده مگر در مورد على بن ابى‏طالب.</big>
<big>خداوند، مؤمنين را در قرآن مورد خطاب قرار نداده مگر اينكه اول شخص آنان على است.</big>
<big>خداوند، سوره «هل أتى» را نازل نكرده است مگر در مورد على بن ابى ‏طالب، و با آن جز على  را مدح نكرده است.</big>
<big>به خدا قسم سوره«والعصر» درباره على بن ابى‏ طالب نازل شده است.</big>
<big>قرآن به شما معرفى مى‏ كند كه امامان بعد از على از فرزندان اويند... ، آنجا كه مى‏ گويد: «وَ جَعَلها كَلِمَةً باقِيَةً فى عَقِبِهِ» .</big>
<big>خداوند فضائل على بن ابى ‏طالب را در قرآن نازل نموده است.</big>
<big>على بن ابى ‏طالب است كه نماز را به پا داشت، و در حال ركوع به قصد خداوند عزوجل زكات )صدقه( داد، و در هر حالى خدا را قصد مى‏كند. )تفسير آيه «اِنَّما وَليُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ..» ( .</big>
<big>قول خداوند تعالى: «... مِنْ قَبْلِ اَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى اَدْبارِها» ، قصد نشده از اين آيه مگر قومى از اصحاب من كه آنها را به نام و نَسَبشان مى‏ شناسم ولى مأمورم آنان را نام نبرم.</big>
== <big>  '''دشمنان اهل‏بيت ‏عليهم السلام در قرآن'''</big><ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۳۲  - ۲۶. </ref> ==
   <big>پيامبرصلى الله عليه وآله در مورد دوست و دشمن اهل‏بيت‏ عليهم السلام در قرآن در خطبه غدير مى فرمايد:</big>
<big>مَعاشِرَ النّاسِ، عَدُوُّنا مَنْ ذَمَّهُ اللَّه وَ لَعَنَهُ، وَ وَلِيُّنا كُلُّ مَنْ مَدَحَهُ اللَّه وَ احَبَّهُ: اى مردم، دشمن ما كسى است كه خداوند او را مورد مذمت و لعن قرار داده، و دوست ما هر كسى است كه خداوند او را مدح نموده و دوست بدارد.</big>