زکات: تفاوت میان نسخه‌ها

«كسانى كه اگر آنان را در زمين امكانات دهيم نماز را بپا مى ‏دارند و زكات را مى ‏پردازند و امر به معروف و نهى از منكر مى‏ نمايند و عاقبت امور متعلق به خداوند است».

اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:

مَعاشِرَ النّاسِ، أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ كَما امَرَكُمُ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ، فَإِنْ طالَ عَلَيْكُمُ الامَدُ فَقَصَّرْتُمْ اوْ نَسيتُمْ فَعَلِىٌّ وَلِيُّكُمْ وَ مُبَيِّنٌ لَكُمْ؛ الَّذى نَصَبَهُ اللَّه عزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بَعْدى امينَ خَلْقِهِ. انَّهُ مِنّى وَ انَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَ مَنْ يَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتى يُخْبِرُونَكُمْ بِما تَسْالُونَ عَنْهُ وَ يُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لا تَعْلَمُونَ ... . الا وَ انّى اجَدِّدُ الْقَوْلَ: الا فَاقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ:

اى مردم، نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد همان گونه كه خداى عزوجل به شما دستور داده است. اگر زمان طويلى بر شما گذشت و كوتاهى نموديد يا فراموش كرديد، على صاحب اختيار شماست و براى شما بيان مى‏ كند، همو كه خداوند عزوجل او را بعد از من به عنوان امين بر خلقش منصوب نموده است. او از من است و من از اويم. او و آنان كه از نسل من به خلافت مى‏ رسند از آنچه سؤال كنيد به شما خبر مى ‏دهند و آنچه را نمى ‏دانيد برايتان بيان مى‏ كنند. بدانيد كه من سخن خود را تكرار مى ‏كنم: آگاه باشيد كه نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و به نيكى امر كنيد و از منكر نهى نماييد.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۵، ۱۵۶ بخش ۱۰.</ref>

در فرازهاى آخر خطبه قبل از [[بیعت]]، پيامبر صلى الله عليه و آله سفارش به نماز و زكات مى ‏نمايد و اين دستور را با عبارتى كه در چهار جاى قرآن به صورت فعل امر آمده در كلام خود مى ‏آورد كه جمله «أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ» است، و در هر سه مورد جزئى از آيه به حساب مى ‏آيد. جمله «كَما امَرَكُمُ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ» قرآنى بودن اين اوامر را روشن‏ تر مى‏ نمايد.

به همين جهت احتمال اشاره حضرت به آياتى كه اين چهار دستور در كنار يكديگر است به ميان مى‏آيد، كه در سوره حج آيه 41 و سوره توبه آيه 71 آمده است.

دستور به نماز و زكات به صورت فعل امر در سوره بقره سه بار و در سوره حج يک بار آمده است. آيه ۴۳ سوره بقره مسئله ركوع را هم ضميمه مى‏ كند و مى ‏فرمايد:

«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ». آيه ۸۳ سوره بقره درباره پيمان بنى ‏اسرائيل است كه از جمله اوامر خدا به آنان نماز و زكات است: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِى‏إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلا اللَّه وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِى الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ».

آيه ۷۸ سوره حج -  كه آخر اين سوره است -  دين حضرت ابراهيم ‏عليه السلام را يادآور مى‏ شود و مى ‏فرمايد: «وَ جاهِدُوا فِى اللَّه حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَ فِى هذا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ، فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّه هُوَ مَوْلاكُمْ، فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ».

با اينكه به نظر مى ‏آيد مسئله نماز و زكات ارتباطى با غدير ندارد، ولى پيامبر صلى الله عليه وآله بلافاصله بعد از اين سفارش نقطه ربط آنها را با ولايت و امامت بيان مى ‏كند، و اين همان تفسير گونه‏ اى است كه از اين فراز غدير بر آيه صلاة و زكاة استفاده مى‏ شود.

== زكات در خطبه غدير<ref>اسرار غدير: ص ۱۰۰، ۲۲۳. واقعه قرآنى غدير: ص ۱۰۵. سخنرانى استثنائى غدير: ص ۲۲۳-۲۳۱.</ref> ==

در [[خطبه غدیر]] سه نكته اساسى درباره [[نماز]] و زكات فرموده ‏اند:

۱. تأكيد خاص دين اسلام بر اين دو عمل، كه اثرات خاص دنيوى و اُخروى و فردى و اجتماعى آن بر همگان معلوم است.

۳. اگر هرگونه سؤال يا مشكلى درباره اين دو عمل پيش آمد بايد از امامان‏ عليهم السلام پرسيد تا مطابق خواست خداوند باشد.

به تعبير ديگر: يكى از مسائلى كه در خطبه غدير به آن اشاره شده زكات است. پيش از آنكه سخن پيامبر صلى الله عليه وآله به آخرين بخش خود برسد، بخش دهم خطابه اختصاص به حلال و حرام و واجبات و محرمات يافت، و مقصود حضرت معرفى كسانى بود كه مردم بايد در آينده‏هاى نزديك و دور در احكامشان به آنان مراجعه كنند.

آنگاه ادامه اين مسير را نشان داده و فرمود: او و آنان كه از نسل من به خلافت مى ‏رسند از آنچه سؤال كنيد به شما خبر مى ‏دهند و آنچه را نمى‏ دانيد برايتان بيان مى‏ كنند:

مَعاشِرَ النّاسِ، اَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ كَما اَمَرَكُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ، فَاِنْ طالَ عَلَيْكُمُ الاَْمَدُ فَقَصَّرْتُمْ اَوْ نَسيتُمْ فَعَلِىٌّ وَلِيُّكُمْ وَ مُبَيِّنٌ لَكُمْ؛ الَّذى نَصَبَهُ اللَّهُ عزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بَعْدى اَمينَ خَلْقِهِ. اِنَّهُ مِنّى وَ اَنَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَ مَنْ يَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتى يُخْبِرُونَكُمْ بِما تَسْاَلُونَ عَنْهُ وَ يُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لا تَعْلَمُونَ... . اَلا وَ اِنّى اُجَدِّدُ الْقَوْلَ: اَلا فَاَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ: