نمایش مبدأ برای بهره گیری از تکنیک ها و متدلوژی مناسب در خطبه غدیر

== بهره گیری از تکنیک ها و متدلوژی مناسب در خطبه غدیر<ref>مجموعه مقالات كنگره بين ‏المللى غدير و انسجام اسلامى: ص ۲۶۸ - ۲۹۶.</ref> ==
در [[خطبه غدیر]] از شيوه و روش اقناعى -  كه اثر بخش ‏ترين و ماندگارترين شيوه گفتگو است -  بهره گرفته شده است.

از جمله رويكردهاى به كار گرفته شده در اين شيوه است:

=== تكوين شخصيت افراد ===
فرمان الهى حتى بدون حضور مردم نيز عملى بود، ولى [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] به جهت تكريم و ارج‏گذارى بر شخصيت مردم و آگاه‏ سازى آنان از امر و فرمان مهم الهى دستور مى‏ دهند همگان جمع شوند، تا شخصاً فرمان الهى را بشنوند و اعلام نظر نمايد.

پيامبر اسلام ‏صلى الله عليه وآله در اجتماع صد و بيست هزار نفرى فرمان مهم الهى را با حضور همگان اعلام مى ‏نمايند.

اجتماع چنين جمعيتى در دنياى امروز هم غير عادى است، و در تاريخ نبوت از شش هزار سال پيش تا آن روز هرگز چنين مجلس شكوه مندى براى سخنرانى تشكيل نشده بود.

=== اعلام رسمى ولايت امیرالمؤمنین ‏عليه السلام ===
در اين بخش پيامبر صلى الله عليه و آله در اجتماع عظيم مردم فرمان قاطع الهى را -  كه همان [[امامت]] و [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] بود -  به طور رسمى اعلام مى ‏نمايند، و مردم رسماً در جريان فرمان الهى از زبان پيامبر صلى الله عليه و آله قرار مى‏ گيرند.

=== تأكيد بر توجه امت به مسئله امامت ===
در اين بخش پيامبر صلى الله عليه و آله صريحاً فرمود:

هر كس از [[امامت]] سرباز زند، اعمال نيكش نابود مى ‏شود و هميشه در جهنم خواهد بود. سپس پيامبر صلى الله عليه و آله پس از ذكر پاره ‏اى از فضائل امیرالمؤمنین عليه السلام مردم را از [[حسد]] ورزى و آثار آن بر حذر داشت، و متذكر شد كه از علل گمراهى و سرپيچى و مخالفت مردم با ائمه ‏عليهم السلام حسد ورزى آنان است.<ref>اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۱۴ ص ۵۵۸.</ref>

=== صراحت در معرفى امیرالمؤمنین عليه السلام ===
پيامبر صلى الله عليه و آله به منظور زدودن هر گونه شبهه ‏اى، بازوان [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علیه السلام]] را گرفته و او را از جا بلند كرد و با بيان «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ» با صراحت كامل فرمودند:

آنچه گفتم درباره «اين على» و «اولاد اين على» است، و بدين ترتيب هر گونه شبهه ‏اى را از ميان برداشت و جاى هيچ گونه ذهنيتى را براى مردم نگذاشت و حجت را بر آنان تمام ساخت.

=== فراخوانى به بيعت، پيمان گرفتن از مردم ===
پيامبر صلى الله عليه و آله پس از اتمام خطبه فرمودند: شما را به [[بیعت]] كردن با خود و امیرالمؤمنین عليه السلام دعوت مى‏ كنم. 

ضمانت اين بيعت آن است كه من با خداوند بيعت كرده ‏ام و امیرالمؤمنین عليه السلام هم با من. 

پس بيعتى را كه از شما مى‏ گيرم از سوى خداوند و بيعت با او است.

بيعت گرفتن از فرد فرد آن جمعيت انبوه از طرفى غير ممكن بود، و از سوى ديگر امكان داشت افرادى به بهانه‏ هاى مختلف از بيعت شانه خالى كنند و حضور نيابند، و در نتيجه نتوان التزام عملى و گواهى قانونى از آنان گرفت.

از اين رو، حضرت در اواخر سخنانشان فرمودند:

اى مردم، چون با يک كف دست و با اين وقت محدود و با اين سيل جمعيت بيعت كردن براى همه ممكن نيست، پس همگى اين سخن مرا تكرار كنيد و بگوييد:

ما فرمانى را كه از جانب خداوند درباره امیرالمؤمنین و امامانى از فرزندانشان ‏عليهم السلام به ما رساندى بر سر مى ‏نهيم و به آن راضى هستيم، و با قلب و جان و زبان و دستمان با تو بر اين مدعا بيعت مى ‏كنيم... .

مردم يكايک سخنان حضرت را تكرار كردند و بدين وسيله بيعت عمومى گرفته شد.

=== تأييد سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله همراه با تبريک و تهنيت ===
مردم پس از پايان سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله به سوى آن حضرت و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام روى آوردند و با ايشان دست [[بیعت]] دادند، و به پيامبر صلى الله عليه وآله و اميرالمؤمنين‏ عليه السلام [[تبریک|تهنیت]] گفتند. ابراز احساسات و فريادهاى شادى مردم كه از هر سو بر مى‏ خاست، شكوه و ابهت بى‏ مانندى به آن اجتماع بزرگ بخشيده بود.

=== شاهد گرفتن خدا ===
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازهاى مختلف [[خطبه غدیر]] نسبت به انجام رسالت خويش و ابلاغ فرمان الهى، خداوند را بر اين شاهد مى‏ گيرد و مى‏ فرمايد:

اللَّهُمَّ إنِّی أُشْهِدُکَ أنِّی قَدْ بَلَّغْتُ<ref>دانشنامه امام على‏ عليه السلام: ج ۸ ص ۲۳۴.</ref>: پروردگارا، تو را شاهد مى ‏گيرم كه من ابلاغ نمودم.

يا خطاب به مردم مى‏ فرمايند: اى مردم، من خدا را شاهد گرفتم و رسالتم را به شما ابلاغ نمودم. 

لذا از آنجايى كه هر عهد و پيمانى احتياج به شاهد و ضامنى دارد تا در صورت انكار به او مراجعه شود، پيامبر صلى الله عليه و آله شاهد و گواه اين بيعت را خداوند و خودش و [[ملائکه]] و بندگان صالح خدا تعيين كردند.

بنابراين، رويكردهاى به كارگرفته شده در گفتمان غدير را شايد بتوان از اثر بخش ‏ترين و ماندگارترين شيوه و رويكردها تلقى نمود، كه تا امروز تداوم يافته، و حتى در اعصار بعد به علت پويايى و بالندگی اش به عنوان محورى‏ ترين و مترقى‏ ترين نيازهاى فكرى و انديشه بشرى مورد توجه انديشمندان و جوامع بشرى قرار خواهد گرفت.

== پانویس ==
<references />
[[رده:خطابه غدیر]]