نمایش مبدأ برای موقعیت های تبلیغی غدير در زمان امیرالمؤمنین علیه السلام


بيست و شش موقعيت در دوران سى ساله عمر اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله ديده مى ‏شود، كه بيست و پنج سالِ آن دوران خانه ‏نشينى و پنج سال دوران حكومت ظاهرى حضرت است.

هر يک از اين موقعيت‏ هاى غديرى ويژگى ‏هاى خاص خود را دارد كه شيرينى و لطافت آن به عنوان صدور از لسان صاحب اصلى غدير طراوت خاصى به آن داده است.

آن ۲۶ مورد را بر مى‏ شماريم:

۱. روز هفتم از شهادت پيامبر صلى الله عليه و آله و قبل از بيعت اجبارى، اولين موقعيتى است كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام غدير را مطرح فرموده است. آن حضرت در حالى كه غاصبين و مردم در مسجد بودند فرمود: خداوند تعالى به وسيله من بندگانش را آزمايش كرد. و با اين جمله به همه فهماند كه با سرعت در باطل خود پيش نروند و خود را پيروز نپندارند، بلكه بدانند كه در حال آزمون هستند.<ref>روضه كافى: ص ۲۷. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۸ ح ۷۲.</ref>

۲. غدير در عكس ‏العمل به رفتار مُزوِّرانه [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%DA%A9%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D9%82%D8%AD%D8%A7%D9%81%D9%87 ابوبکر] و [https://wikighadir.com/index.php/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8 عمر] مطرح شد؛ و آن هنگامى بود كه در روزهاى آغاز غصب [https://wikighadir.com/index.php/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA خلافت] به خانه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمدند و خواستند اين ملاقات را مصالحه جلوه دهند. حضرت در مقابله با اين رفتار فرمود: از من طلب كردند بيعت با كسى را كه او بايد با من [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA بیعت] كند. من صاحب روز غديرم. و با اين سخن مشت غاصبين را باز كرد تا چنين وانمود نكنند كه حضرت به اقدامات آنان راضى شده و غدير را ناديده گرفته است.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۴۸.</ref>

۳. هنگام بيعت اجبارى يكى از موارد مطرح شدن غدير بود، آنگاه كه گفتند: كاش حق خود را زودتر به ما گوشزد مى ‏كردى. حضرت در پاسخ فرمود: هرگز ترس آن نداشتم كه براى خلافت كسى خود را بالا بگيرد و آنچه شما انجام داديد حلال بشمارد. و با اين كلام به همه فهماند كه اتمام حجت غدير فراتر از آن است كه كسى هوس ضديت با آن را داشته باشد.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۸۶. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۱۵.</ref>

۴. آن حضرت در زير شمشيرهاى بيعت اجبارى همه مسلمانان را قسم داد و فرمود: آيا غدير را نشنيديد؟<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۷۳.</ref>

۵. پس از غصب [https://wikighadir.com/index.php/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA خلافت] آن حضرت با قسم دادنِ [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%DA%A9%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D9%82%D8%AD%D8%A7%D9%81%D9%87 ابوبکر] فرمود: آيا طبق [https://wikighadir.com/index.php/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB حدیث] پيامبر صلى الله عليه و آله من صاحب اختيار هر مسلمانى هستم يا تو؟ و ابوبكر اقرار كرد كه تو هستى. در اينجا خواست به همه بفهماند كه غدير يعنى صاحب اختيارى؛ و تو اى ابوبكر نمى‏ توانى بر صاحب اختيار خود امام باشى!!<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۳ - ۱۸.</ref>

۶. حضرت در برابر ابوبكر غدير را مطرح كرد؛ آنگاه كه او گفت: تو صاحب اختيار ما هستى ولى خليفه نيستى!!! حضرت با معجزه پيامبر صلى الله عليه و آله را به او نشان داد و پيامبر صلى الله عليه و آله به او فرمود: على خليفه من است، يعنى كه خلافت و صاحب اختيارى يك معنى دارد.<ref>بحار الانوار: ج ۴۱ ص ۲۲۸.</ref>

۷. هنگامى كه ابوبكر پرسيد: از كجا معلوم كه تو صاحب اختيارى؟ حضرت به جمله معروف «بَخٍ بَخٍ لَكَ يَابنَ اَبى‏ طالِب، اَصبَحتَ مَولاىَ و مَولى كُلِّ مُؤمِنٍ و مُؤمِنَةٍ» اشاره كرد كه اين اقرارى از سوى عمر بود.<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۳۵ - ۳۷.</ref>

۸. هنگامى كه نماينده ابوبكر در فدک به دست اصحاب حضرت كشته شد خالد به مقابله آمد، و اميرالمؤمنين‏ عليه السلام او را از اسب به زير انداخت و فرمود: آيا روز غدير براى تو قانع كننده نبود؟<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۴۶ - ۶۲.</ref> و به او و همه فهماند كه يک حكومت غاصبانه تا هر جا پيش رود باطل است و غصب ادامه دارد، و هرگز نمى‏ تواند روزى قانونى شود.

۹. امام اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در مجلسى در زمان عمر بن خطاب در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله غدير را يادآور شد، و رفتار ناهنجار و زشت اهل سقيفه در آن روز را خاطر نشان كرد كه آنان چگونه پيامبر صلى الله عليه و آله را مسخره مى‏كردند؛ و با اين مطلب به همه فهماند كه از اهل سقيفه تعجبى نيست كه بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله هم آن حضرت و دستوراتش را به مسخره بگيرند.<ref>كتاب سليم: حديث ۱۴.</ref>

۱۰. در شوراى شش نفرى بعد از قتل عمر، حضرت منصوب شدن خود در غدير را به امر الهى مطرح فرمود، و در آن روز كه يكى از مقاطع انتخاب خليفه بود بار ديگر انتصاب الهى را مطرح كرد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۳۸۱،۳۷۳،۳۵۱،۳۳۲.</ref>

۱۱. هنگام [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA بیعت] مردم با [https://wikighadir.com/index.php/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%81%D9%91%D8%A7%D9%86 عثمان]، اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مردم را فراخواند و به آنان گوشزد كرد كه بيعت با ابوبكر و عمر قبل از عثمان نيز باطل بوده و بيعت عثمان ادامه همان راه است، و سپس دليل خود را واقعه غدير اعلام كرد تا بفهماند راه ضد غدير هر قدر ادامه پيدا كند همچنان ضلالتى روى ضلالت است.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۳۶۱.</ref>

۱۲. در مجلسِ بزرگى در زمان عثمان كه در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله با حضور بسيارى از صحابه تشكيل شد، حضرت ولايت را همچون نماز و زكات و روزه و حج اعلام كرد؛ كه خدا پيامبرش را مأمور به ابلاغ و تفسير آن فرموده بود، و اين كار در غدير انجام گرفت.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۰ - ۴۱۲.</ref>

۱۳. در زمان عثمان در مجلس ديگرى در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله حضرت حديثِ جعلىِ [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%DA%A9%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D9%82%D8%AD%D8%A7%D9%81%D9%87 ابوبکر] و [https://wikighadir.com/index.php/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8 عمر] درباره جمع نشدن نبوت و خلافت را مطرح كرد، و دليل بر بطلان آن را غدير دانست و به همه فهماند كه وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله شخصاً در مراسم عظيم غدير خليفه تعيين مى‏ كند بدان معناست كه [https://wikighadir.com/index.php/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%AA نبوّت] و [https://wikighadir.com/index.php/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA خلافت] جمع مى‏ شود!<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۷،۴۱۶.</ref>

۱۴. همچنين در زمان عثمان در [https://wikighadir.com/index.php/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF مسجد] پيامبر صلى الله عليه و آله، حضرت وجوب ابلاغ پيام غدير را مطرح كرد، و پيام غدير را وجوب اطاعت از امامان آل محمد عليهم السلام اعلام فرمود.<ref>كتاب سليم: حديث ۱۱.</ref>

۱۵. در ميدان جنگ جمل، حضرت طلحه را فرا خواند و غدير و ولايت خود را به او يادآور شد و او اقرار كرد، ولى با اين همه رو در روى حضرت ايستاد تا كشته شد.<ref>الغدير: ج ۱ ص ۱۸۶.</ref>

۱۶. در كوفه هنگام آمادگى براى جنگ صفين حضرت وجوب يارى مردم نسبت به خود را بيان فرمود و در اين باره به غدير و آنچه پيامبرصلى الله عليه وآله در آن روز درباره اطاعت از امام مطرح كرد، استناد فرمود.<ref>بحار الانوار: ج ۳۲ ص ۳۸۸.</ref>

۱۷. در نامه ‏اى كه معاويه در [https://wikighadir.com/index.php/%D8%B5%D9%81%DB%8C%D9%86 صفین] براى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نوشت خبر داد كه تو غاصبين را لعنت مى‏ كنى و خود را خليفه مى‏دانى و مستند تو در اين باره ماجراى غدير است؛ و اين به معناى تمام عيار بودن دلالت غدير بود.<ref>كتاب سليم: حديث ۲۵.</ref>

۱۸. در سخنرانى حضرت در ميدان جنگ صفين در برابر لشكريان خود حضرت مردم را قسم مى‏ داد و از آنان اقرار مى‏ گرفت. در آنجا آيه «اولو الامر» را مطرح كرد و روز غدير را مفسر آن دانست كه در آن روز اختيار على‏ عليه السلام را بر مردم از خودشان بيشتر اعلام فرمود.<ref>كتاب سليم: حديث ۲۵.</ref>

۱۹. از موارد نادرى كه حضرت شعرى سرود، و آن را در برابر تفاخر معاويه برايش فرستاد، نخوت و ادعاى پادشاهى معاويه را با دليل وجوب ولايت در غدير در هم شكست.<ref>بحار الانوار: ج ۳۸ ص ۲۳۸ ح ۳۹.</ref>

۲۰. در جايگاه جنگ بين دو لشكر در ميدان صفين، حضرت در پاسخ به يكى از جنگجويان معاويه كه آيه «عمَّ يتسائلون» را مطرح مى‏ كرد، شخصاً به ميدان رفت و نبأ عظيم را ولايت خود معرفى كرد كه بر سر آن اختلاف كرده ‏اند، در حالى كه در غدير حجتِ آن تمام شده است.<ref>مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۸۰ .</ref>

۲۱. در روز جمعه ‏اى كه با عيد غدير مقارن شده بود، اميرالمؤمنين‏ عليه السلام پس از حدود بيست و پنج سال از گذشتِ واقعه غدير، براى اولين بار جشن غدير را در كوفه بر پا كرد و عيد بودن آن را اعلام فرمود. در آنجا اميرالمؤمنين‏ عليه السلام سخنانى درباره [https://wikighadir.com/index.php/%D8%A7%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%AA اهمیت] و عظمت آن بيان كرد و سپس همراه مردم براى پذيرايى به خانه امام حسن مجتبى‏ عليه السلام آمدند.<ref>بحار الانوار: ج ۹۴ ص ۱۱۵،۱۱۴.</ref>

۲۲. مجلس عظيمى در ميدان بزرگ [https://wikighadir.com/index.php/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87 کوفه] با حضور انبوهى از مردم تشكيل شد، و حضرت حاضرين در غدير از صحابه را درباره آن قسم داد و از آنان اقرار گرفت.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۴۷ و ج ۳۷ ص ۱۹۹. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۴۹۰،۸۹. الغدير: ج ۱ ص ۹۳. مسند احمد: ج ۱ ص ۸۴ . شرح نهج ‏البلاغه: ج ۱ ص ۳۶۱ و ج ۴ ص ۴۸۸. تاريخ ابن عساكر: ج ۳ ص ۵۰ .</ref>

۲۳. كار استثنائى بود كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در اواخر عمر و بعد از [https://wikighadir.com/index.php/%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86 جنگ نهروان] انجام داد؛ نوشته ‏اى در حدود سى صفحه نوشت تا هر جمعه براى مردم خوانده شود. حضرت در آن غدير را خاطر نشان كرد و نتيجه گرفت كه صاحب اختيار مردم فقط من هستم.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۱۴.</ref>

۲۴. در مجلسى كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در آن امتيازات و فضائل خود را بيان مى‏ فرمود، روز غدير خم را «يوم الولاية» ناميد، و نيز كمال دين با ولايت را يادآور شد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۹ ص ۳۳۶ ح ۵ .</ref>

۲۵. در حضور دو صحابى بزرگِ خود اصبغ و ميثم [https://wikighadir.com/index.php/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB حدیث] «اَمرُنا صَعبٌ مُستَصعَب» را بيان فرمود، و شاهد آن را غدير ذكر كرد كه پس از آن اتمام حجت بزرگ، باز هم پذيرندگان غدير اندک هستند.<ref>تفسير فرات كوفى: ص ۵۶ . بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۲۴۳.</ref>

۲۶. هنگامى كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام غدير را به عنوان بالاترين منقبت خود از پيامبر صلى الله عليه و آله اعلام فرمود.<ref>كتاب سليم: حديث ۶۰ .</ref>

== منبع ==
تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۲۴۲ - ۲۴۷.

== پانویس ==
[[رده:تبلیغ غدیر]]